بحران سیاسی در عراق؛ شوک صالح به چه معناست؟

فرارو- در حالی که انتظار می‌رفت با معرفی نخست وزیر جدید از سوی بزرگترین ائتلاف پارلمان عراق، بحران سیاسی این کشور فروکش کند، برهم صالح، رئیس جمهور عراق در نامه‌ای به پارلمان، ضمن مخالفت با نامزد پیشنهادی ائتلاف یادشده، برای استعفا از منصب خود اعلام آمادگی کرد.
به گزارش فرارو، اعلام آمادگی رئیس جمهور برای استعفا، آن هم در مخالفت با نامزد پیشنهادی ائتلاف البناء، بحران ادامه‌دار عراق را عمیق‌تر کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در شرایطی که نخبگان سیاسی این کشور هنوز از اجماع بر سر یک نخست وزیر جدید عاجز هستند، استعفای صالح، عراق را با خلأ دیگری مواجه می‌کند که پر کردن آن از انتخاب نخست وزیر جدید آسان‌تر نیست. البته برهم صالح هنوز استعفا نکرده است و اتفاقا همین امر بر پیچیدگی اوضاع می‌افزاید.
صالح در نامه‌ای که در تاریخ ۲۶ دسامبر به رئیس پارلمان عراق ارسال کرده، نه تنها با نخست وزیری اسعد العیدانی، استاندار بصره و گزینه پیشنهادی ائتلاف «البناء» (سازندگی) جهت تصدی پست نخست وزیری، مخالفت کرده، بلکه تلویحا پذیرش نخست وزیری العیدانی را تهدیدی برای استقلال و وحدت عراق ارزیابی کرد.
صالح در نامه خود به دو ماده ۶۷ و ۷۶ قانون اساسی عراق اشاره کرده است. ماده ۶۷ وظایف رئیس‌جمهور را مشخص می‌کند که حفظ استقلال عراق، حاکمیت، وحدت و تمامیت ارضی آن در رأس این وظایف است. صالح سپس به ماده ۷۶ اشاره می‌کند که رئیس‌جمهور را ملزم می‌کند گزینه پیشنهادی بزرگترین فراکسیون پارلمان را مامور تشکیل کابینه کند. از همین رو، مخالفت صالح با العیدانی آشکارا با نص صریح قانون اساسی مغایرت دارد. به خاطر همین مغایرت، صالح به رئیس پارلمان گفته برای استعفا آمادگی دارد تا مجبور نشود فردی را مامور تشکیل کابینه کند که هم با آمال ملت زاویه دارد و هم توانایی رئیس جمهور در اجرای ماده ۶۷ را کمتر می‌کند.
موضع صالح، بحران سیاسی عراق را وارد مرحله تازه‌ای کرد که در آن رئیس جمهور مواضع بحث برانگیزی اتخاذ می‌کند. از سال ۲۰۰۳ به این سو، منصب رئیس جمهور در عراق، که سهم کردهاست، همواره فاقد اختیارات بوده و بیشتر جنبه تشریفاتی داشته و دارد. معمولا رئیس جمهور همیشه، تابع تفاهمات بزرگترین ائتلاف پارلمان است. پس از هر انتخابات، گروه‌های سیاسی پارلمان، شخصیت‌هایی را به رئیس جمهور پیشنهاد می‌کردند. رئیس جمهور هم از بین این شخصیت‌ها یکی را مامور تشکیل کابینه می‌کرد. این امر تا زمان دولت عبدالمهدی ادامه داشت.   بخوانید: آیت الله سیستانی و شطرنج سیاست در عراق
اما ظاهرا اعتراضات فعلی عراق، این روند را تغییر داده است. هم اکنون، ائتلاف البناء، (وابسته به شخصیت‌های نزدیک به ایران مانند نوری مالکی و هادی عامری) بزرگترین ائتلاف است. در نتیجه طبق قانون اساسی حق دارد که نخست وزیر معرفی کند. البناء تاکنون حداقل سه تن را برای نخست وزیری معرفی کرده، اما همه آن‌ها یا توسط رئیس جمهور یا از سوی معترضان رد شدند. از آغاز اعتراضات، صالح مواضع ملایم و آرامی اتخاذ کرده بود. از همین رو، اعلام آمادگی برای استعفا در اعتراض به معرفی العیدانی، بسیاری را غافلگیر و البته برخی را به شدت عصبانی کرد. مثلا یکی از اعضای فراکسیون صادقون (وابسته به عصائب اهل الحق) که از نیرو‌های تشکیل دهنده ائتلاف البناء است، در یک مصاحبه زنده تلویزیونی به صالح فحاشی کرد.   پایان همگرایی تاریخی
هنوز به طور دقیق نیست که چرا صالح با العیدانی مخالفت کرده و ماجرای استعفا را مطرح کرده است. برخی با بیان اینکه صالح تحت فشار بود، از تغییر کلی موضع کرد‌های عراق در نظام سیاسی عراق سخن می‌گویند. احزاب کُرد و شیعی عراق، به خاطر تاریخ طولانی در پیکار مشترک علیه نظام صدام حسین، همگرایی تاریخی داشته‌اند. بعد از سقوط صدام، هر دو امتیازات گسترده سیاسی و اقتصادی به دست آوردند. حال، اعتراضات عراق، این همگرایی را به سمت واگرایی سوق داده است.
کردها، در طول اعتراضات، مواضع محتاطانه‌ای گرفتند. آن‌ها نگران بودند که تظاهرات مردمی به نحوی نظام سیاسی را اصلاح یا تغییر کند که امتیازات کرد‌ها کمتر شود. به همین دلیل، احزاب کردی و بسیاری از احزاب شیعی تمایلی به استعفای عادل عبدالمهدی نداشتند. آن‌ها نسبت به تصویب قانون جدید انتخابات که چندی پیش تصویب شد، تمایلی نشان ندادند. با این حال، استمرار تظاهرات، موجب شد که کرد‌ها در ائتلاف با احزاب عمده شیعی، که هم اکنون به نظر می‌رسد فاقد حمایت مردمی هستند، تجدید نظر کنند. چنین رویکردی به وضوح در نامه صالح مشاهده می‌شود. صالح در واقع گزینه پیشنهادی ائتلاف البناء را مغایر با مطالبات مردم دانست و برای رد کردن او بحث استعفا را به میان کشید. حمایت برخی گروه‌های سیاسی و مردمی از تصمیم صالح، ممکن است بیش از پیش، احزاب کردی را از احزاب اسلامگرای شیعی دور کند. 
اما بعید است که صالح واقعا به استعفا فکر می‌کند. احتمالا او با هدف تحت فشار قرار دادن ائتلاف البناء، که بر معرفی نخست وزیر اصرار دارد، برای استفعا اعلام آمادگی کرد. در یک ماه گذشته، مباحثات فشرده‌ای میان البناء و صالح اتفاق افتاد، ولی هیچکدام به نتیجه نرسید. تا اینکه اختلافات میان آن‌ها رسانه‌ای شد. صالح می‌‎داند که در شرایطی که پست نخست وزیر هنوز خالی است، احتمال قبول استعفای او کم است. چرا که عراق وارد یک خلأ قدرت جدی خواهد شد. مخالفان صالح در ائتلاف البناء می‌گویند او با مخالفت با العیدانی، در حال اجرا کردن طرح آمریکا در عراق است. به هر حال، صرفنظر از مقاصد و اهداف صالح، وی عراق را وارد یک مخمصه حقوقی و سیاسی کرد که خروج از آن به سادگی امکان پذیر نیست.

منبع: فرارو

کلیدواژه: برهم صالح استعفای رئیس جمهور عراق بحران عراق تشکیل کابینه عراق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۸۱۴۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اینجا تهران است بە وقت اقلیم کردستان / اهمیت سفر بارزانی بە ایران

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل، حلیمە ملایی: در ده سال گذشتە این چهارمین سفر نچیروان بارزانی بە عنوان یک مقام ارشد منطقە کردستان عراق، بە ایران است؛ دیداری بسیار مهم در شرایطی حساس. این سفر کە بیشتر با هدف بهبود روابط میان اقلیم کردستان و ایران به ویژه پس از فرازونشیب های سیاسی و امنیتی سال گذشتە میان تهران و اربیل، انجام می‌شود از لحاظ دیپلماتیک برای اقلیم کردستان و ایران بسیار حائز اهمیت است.

نچیروان بارزانی چهرە دیپلماتیک و میانەرو کرد عراق کە در میان همە جریانات سیاسی عراق، منطقە و جهان؛ مقبولیت خاصی دارد، بعد از سە سال از آخرین سفر خود، بە عنوان رئیس اقلیم کردستان با پیام آشکار، تمایل اربیل بە گسترش و تقویت روابط همە جانبە با ایران، بە تهران آمدە است.

بعد از اینکە روابط عمیق تهران و اربیل به‌دنبال حوادث سال گذشتە و در پی حملە موشکی ایران بە مقر مخفی موساد در اربیل با تنش مواجه شد، این سفر گویای این نکتە مهم است کە ایران و عراق و منطقە اقلیم کردستان؛ همسایە، دوست و شرکای استراتژیک هستند و پیمان عمیق آنها گسستنی نیست.

سفر رئیس اقلیم کردستان و هئیت سیاسی _ امنیتی همراه وی بە ایران از چند جنبە، مورد توجە است کە در این نوشتار کوتاه بە آن اشارە می‌شود.

بررسی روند اجرای توافقنامە امنیتی ایران و عراق

ارائە گزارش کامل از روند اجرایی شدن توافقنامە امنیتی میان ایران و عراق و تلاش‌های اربیل برای اجرای بندهای این توافق کە منجر بە عقب نشینی گروهک‌های معاند کرد از مرزهای مشترک ایران و اقلیم کردستان و خلع سلاح آنها شدەاست در جریان سفر بارزانی بە تهران و دیدارهای وی با مقامات عالی رتبە ایران یکی از محورهای مهم است.

اطمینان خاطر بارزانی بە ایران

اگرچە اقلیم کردستان هیچ گاه ارتباط عادی و رسمی با سرویس‌های امنیتی ضد ایران ندارد، اما گاهاً جمهوری اسلامی بە مقامات اقلیم کردستان در رابطە با حضور مخفیانە سرویس‌های امنیتی کشورهای متخاصم در نزدیکی مرزهای ایران و تلاش آنها برای ضربە زدن بە امنیت کشور انتقادهای مطرح کردە است؛ در واکنش بە این مباحث امنیتی میان ایران و اربیل، مقامات اقلیم کردستان همیشە اعلام کردەاند؛ بە هیچ عنوان اجازە نخواهند داد شمال عراق تهدیدی برای جمهوری اسلامی ایران باشد.

در این سفر، همکارهای امنیتی _ نظامی و سیاسی نیز در کنار چشم اندازهای اقتصادی و بازرگانی میان اقلیم کردستان و ایران بررسی و مورد تاکید قرار خواهد گرفت.

مراودات مهم اقتصادی ایران و شمال عراق

ایران و اقلیم کردستان ۲۳۰ کیلومتر مرز مشترک فقط از جانب استان کردستان دارند. بەجز کرمانشاه و آذربایجان غربی. حجم بالای تجارت و تعاملات اقتصادی با عراق و اقلیم به ویژه از مرز باشماق سبب شدە است، دو طرف بە مراودات اقتصادی و تجاری اهمیت ویژە بدهند. کنسول ایران در سلیمانیە گفتە است حجم مبادلات تجاری ایران و اقلیم کردستان پیش از بروز تنش‌های سال‌گذشته، به حدود ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار رسیدە بود کە دو طرف سعی بر آن داردند این حجم مبادلات، کە نقش بسزایی در دور زدن تحریم‌های ایران ایفا می‌کند، سال آیندە رشد چشمگیری داشتە باشد.

مبادلات و تعاملات فرهنگی و اجتماعی

توسعه روابط همه جانبه فرهنگی، اجتماعی و تقویت دیپلماسی مرزی یکی دیگر از محورهای است کە در روابط حسنە ایران و اقلیم کردستان بسیار مهم است و طرفین بر تقویت این تاکید دارند. مناسبات و تعاملات فرهنگی میان جمهوری اسلامی ایران و حکومت اقلیم کردستان عراق همیشە زمینە ساز دیگر سطوح بودە است. روابطی کە هیج گاه خوشایند دشمنان دو ملت ایران و عراق نبودە و تلاش‌های دشمنان از جملە آمریکا و اسرائیل این است با استفادە از فضاسازی‌های رسانە ای بە روابط ایران و عراق و تهران و اربیل ضربە بزنند. استرتژی پلیدی کە هوشیاری مقامات جمهوری اسلامی و تلاش مسئولین عراق و اقلیم در سنوات گذشتە آن را خنثی کردە است.

حمایت تهران از اربیل

علیرغم اینکە جمهوری اسلامی ایران در کل منطقە و در کشور عراق هم جایگاه ویژەای دارد هرگز در مسائل داخلی آنها دخالت نکردە است. اما همانطور کە در بزنگاه‌های تاریخی ایران اسلامی بە یاری دوستان خود در عراق و کشورهای دیگر می‌شتابد؛ در جنگ با صدام دیکتاتور عراق و تلاش برای استقرار اقلیم کردستان بە کردهای این کشور کمک‌های شایانی کرد و در جنگ با داعش نیز بارها این مسئلە تکرار شد.

در بحران‌های سیاسی نیز اقلیم کردستان هرگاه از ایران طلب یاری داشتە است، تهران بدون هیچ اغماضی در حل بحران‌ها و تنشهای پیش آمدە میان احزاب کرد و جریانات سیاسی شیعە و سنی عراق بە حمایت از اربیل برخواستە است. موضوعی کە شاید در شرایط بسیار پرتنش کنونی اقلیم کردستان و اختلافات میان اربیل و بغداد بر سر مسئلە صادرات نفت، تعویق انتخابات پارلمان کردستان و تعلیق سهم بودجە اقلیم از سوی بغداد، رنگ دیگری بە سفر آقای بارزانی بدهد.

کد خبر 6098192