نهادهای اجرایی متقاضی جدی تحقیقات علمی نیستند/ انبوه‌سازی پژوهش‌های غیرکاربردی
تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۲۹۸۰۲۹
گروه حوزه‌های علمیه ــ استاد دانشگاه مفید با اشاره به انبوه‌سازی پژوهش‌ها در اثر ارزیابی کمی وزارت علوم، گفت: هر چیزی تابع عرضه و تقاضا است؛ نهادهای کشور با وجود اینکه همه با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، ولی متقاضی جدی تحقیقات مراکز علمی نیستند و تا تقاضا نباشد عرضه مناسب هم شکل نمی‌گیرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا یوسفی، استاد دانشگاه مفید قم، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه وضعیت پژوهش در دانشگاه‌ها در دو سطح ارشد و دکتری قابل بررسی است، گفت: پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها در این دو سطح و مقالات منتشر شده در مجلات علمی ـ پژوهشی کمتر با واقعیات اجتماعی روز ارتباط دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: از جمله دلایل این وضعیت، قوانین وزارت علوم است که باعث تشدید این مسئله شده است؛ زیرا استادان موظفند مقاله و پژوهش‌هایی را برای ترفیع و ارتقای رتبه علمی داشته باشند که عمدتاً با معیارهای کمّی سنجیده می‌شود. همچنین الزام مجلات علمی پژوهشی به درج نویسندگان دارای مدرک دکتری موجب شده تا دانشجویان علاقه‌مند به حوزه پژوهش خود را ملزم به درج نام یکی از اساتید کنند که ممکن است، چندان هم به تکمیل مقاله کمک نکرده باشند.
یوسفی تصریح کرد: امتیازی که برای پژوهش جهت پذیرش مقطع دکتری درنظر گرفته شده، موجب می‌شود تا این دسته از دانش‌پژوهان به مقاله‌نویسی زیاد روی آورده و برای انتشار نیز مجبور به آوردن نام یکی از اساتید باشند، در حالی که تحقیقات یک فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد چقدر می‌تواند کارگشا باشد.
استاد دانشگاه مفید با تأکید بر اینکه با توجه به این قوانین با انبوه‌سازی پژوهش بر اثر این رویکرد روبرو هستیم، گفت: بسیاری از این تحقیقات، نه کاربردی راهگشا هستند و نه مسائل بنیادی و نظری را مورد توجه قرار می‌دهند.
کم‌توجهی به نقد نظریات وارداتی
وی با بیان اینکه در پژوهش‌های کنونی در دانشگاه‌ها به نقادی نظریات وارداتی کمتر توجه نشان داده می‌شود، تصریح کرد: گاهی بر اساس نظریه صاحب‌نظری برجسته، مدلی ساخته و ارائه داده می‌شود، ولی چون از زاویه واقع‌بینی و بومی مسائل دیده نشده است، گره از مشکلات جامعه باز نمی‌کند.
یوسفی با بیان اینکه یکی از مشکلات پژوهش در کشور این است که تقاضای جدی برای پژوهش نیست، بیان کرد: هر چیزی تابع عرضه و تقاضا است؛ نهادهای کشور با وجود اینکه همه با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، ولی متقاضی جدی تحقیقات مراکز علمی نیستند و تا تقاضا نباشد عرضه مناسب هم شکل نمی‌گیرد.
وی به فقر، فساد و تبعیض و فقدان نهادهای مدنی توانمند به عنوان چهار مسئله جدی کشور اشاره کرد و گفت: رهبری مبارزه با فقر، فساد و تبعیض را از چندین سال قبل مطرح کرده‌اند اما چقدر از تحقیقات ما به بررسی علمی و جامع این مسائل پرداخته‌اند؛ می‌توان نسبت آن را به کل مقالات انتشار یافته به راحتی به دست آورد.
فقر تحقیق در مورد فقر
استاد دانشگاه مفید قم تصریح کرد: فساد و تبعیض زوایای مختلفی دارد؛ می‌تواند سازمان‌یافته و غیرسازمان‌یافته باشد و ریشه و عوامل آن جای بحث دارد. از نظر تحقیقات جدی برای تبیین این مسئله دچار فقر هستیم.
وی اضافه کرد: مثلاً قوه قضائیه که عزم خود را برای مبارزه با فساد به کار بسته و رئیس قوه هم چندی پیش بحث تحقیقات علمی را در این زمینه مطرح کرده است، چقدر حاضر است از این دست تحقیقات حمایت کند؟ زیرا صرف گفتن کافی نیست.
استاد دانشگاه مفید با تأکید مجدد بر اینکه تقاضای جدی وجود ندارد و پژوهش‌ها هم عمدتاً جدی نیستند، بیان کرد: در زمینه رفع فقر و کاهش آن تجربیات موفقی در دنیا وجود دارد و اوج کار ما ترجمه برخی آثار دیگران در این زمینه بوده است، در صورتی که باید با توجه به این تجربیات تحقیقات متناسب با نیاز کشور را انجام دهیم.
نبود تقاضا؛ ضعف دانشی مجریان
یوسفی با بیان اینکه گاهی تقاضاهایی هم از سوی نهاهای حاکمیتی اعم از دولت، قوه قضائیه و مجلس وجود دارد، ولی دقیق و نیاز اصلی کشور نیست، تصریح کرد: نبود تقاضاهای دقیق ناظر به رفع مشکلات کشور ناشی از آن است که مجریان متقاضی، دانش لازم و نگاه دقیق را به آن مقوله ندارند.
وی افزود: هنوز ارتباط جدی و نهادینه میان پژوهشکده‌ها و نهادها شکل نگرفته است؛ مقامات کشور افتخار می‌کنند که مقالات زیادی در رتبه جهانی داریم، ولی عملاً این مقالات چقدر توانسته‌اند گرهی از مشکلات ما باز کنند؟.
روشمند نبودن تحقیقات حوزه
یوسفی با اشاره به تحقیقات در حوزه علمیه اظهار کرد: خوشبختانه حوزه هنوز در بخش تحقیقات علمی به مسائل پیش‌گفته آلوده نشده است و یا کمتر این آفات وجود دارد، ولی یکی از مشکلات اصلی تحقیقات در حوزه، روشمند نبودن آن است. بیشتر طلاب محقق روش پژوهش نوین را خوب بلد نیستند و تحقیقات و پایان‌نامه‌های آنان روش لازم برای نتیجه‌گیری را ندارد، لذا باید طلاب، روش تحقیق را بیاموزند.
وی اضافه کرد: البته مشکل دیگر در حوزه این است که در رساله‌ها، موضوعاتی معرفی می‌شوند که موضوعات فقهی خاص هستند که نگاه کاربردی ندارند یا کلی هستند نه ناظر به جزئیات یک موضوع؛ لذا لازم است در هر رشته‌ای مثلاً اقتصاد، متخصصان فقه‌الاقتصاد، موضوعات تحقیقی را معرفی کنند و نظام انتخاب آزاد هم وجود داشته باشد تا انتظارات برآورده شود.
مشکل زائدنویسی در تحقیقات حوزه
استاد دانشگاه مفید قم با بیان اینکه در حوزه، مؤسسات پژوهشی کم نیستند، تصریح کرد: یکی از مشکلات این موسسات آن است که زیاده‌نویسی در آن شایع است؛ مثلاً به یک محقق گفته می‌شود که این قدر ساعت وظیفه داری و محقق هم باید این ساعات را پر کند؛ لذا در برخی مواقع با زیادنویسی، تطویل و زائدنویسی روبرو می‌شویم.
یوسفی بیان کرد: این مسئله سبب می‌شود تا مطلبی که می‌توان آن را صد صفحه جمع کرد و یا سه برابر می‌شود که هم وقت محقق را می‌گیرد و هم هزینه زیادی از جمله در چاپ اثر به کشور تحمیل می‌شود و هم تعداد مخاطبان را می‌کاهد.
یوسفی با بیان اینکه امروز مطالعه کم از مشکلات کشور است، لذا باید تولیدات کاربردی و در عین حال تلخیص شده‌ای از لب مطالب را در اختیار مردم قرار دهیم، تصریح کرد: در این دوره که حوصله‌ها کم شده است و همه دنبال مطالب ساندویچی هستند، نباید سراغ متون قطور برویم که خواننده کمی دارند، مگر برخی موضوعات که اساساً برای متخصصان یک رشته نوشته می‌شود.
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: قرآن ایکنا قم یوسفی استاد دانشگاه مفید تحقیقات حوزه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۹۸۰۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جریان وقف باید به سمت دانش‌محور شدن برود / مبلغ ما در وقف شفاف‌سازی و نمایش کارهای علمی است
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: ما در دوره جدید مدیریت اوقاف به این نتیجه رسیدیم که جریان وقف را به سمت دانش‌محور اداره کردن ببریم. وقف می‌تواند در فرهنگ مردم، کتاب و کتابخوانی، آمورش، درمان و بهداشت و رفاه مردم کمک کند، از این رو ما در تلاشیم سبد وقف شتاب‌دهنده‌های خوبی برای جریان‌های مختلف باشد.
حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی -رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه- در حاشیه چهارمین نمایشگاه دستاوردهای وقف درگفت‌وگو با ایسنا در مورد برنامه‌های این سازمان در حوزه دانش‌بنیان و چرایی حضور در این بخش اظهار کرد: در پس وقف نیت‌های کثیری وجود دارد که می‌توان به وقف درمانی، دارویی، بیمارستان، درمانگاه، داروخانه، آزمایشگاه، دارالیتام، کودکان استثنایی و... اشاره کرد که اینها همگی نشان‌دهنده تنوع حوزه کاری ما در وقف است.
وی ادامه داد: در این میان در حوزه‌های اقتصادی هم کارخانه صنعتی ساخت قطعات خودرو، کارخانه صنعت پزشکی، دارویی و... داریم که نشان می‌دهد تنوع در نفس وقف زیاد است. بنابراین ما در حوزه آموزش و تحقیقات، فرهنگ، دارو و درمان و... دارای وقف هستیم.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه تاکید کرد: ما در دوره جدید مدیریت اوقاف به این نتیجه رسیدیم که جریان وقف را به سمت دانش‌محور اداره کردن ببریم. برای مثال ما یک مزرعه داریم که در آن کشاورزی می‌شود به نظر شما به صورت علمی آبیاری مزرعه انجام شود یا به صورت سنتی؟، در واقع خاک مزرعه را بهینه علمی کنم یا هر اتفاقی افتاد مهم نیست؟.
خاموشی یادآور شد: در گذشته خاک را یک سال کشت می‌گرفتند و سپس سال بعد به آن استراحت می‌دادند زیرا معتقد بودن خاک قوت خود را از دست می‌دهد، اما علم ثابت کرده ما می‌توانیم در طول یک سال سه بار کشت برویم، حالا سوال این است که در شرایط علمی چقدر بهره‌وری ما بالا می‌رود.
وی افزود: ضمنا ما بسیاری از موقوفات را داشته‌ایم که بهره‌وری خوبی از آنها نشده است، برای مثال در مزرعه‌داری یک موقوفه‌ای در اطراف تهران داریم که در طول ۴۲سال یک میلیارد و ۴۲۰میلیون تومان اجاره داده است، ما بحث اجاره را کنار گذاشتیم و خودمان وارد مشارکت با دو شرکت علمی دانش‌بنیان شدیم که کشت تخصص داشتند و در سال اول ۹ و نیم میلیارد تومان، سال دوم ۱۵ میلیارد تومان و سال سوم ۲۳ میلیارد تومان و سال چهارم ۴۲ میلیارد تومان منابع درآمدی این زمین وقفی شد.
نماینده ولی‌فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه بیان کرد: ۸۰درصد رقبات ما بیابان پایه است زیرا رقبات بزرگ دشت، بیابان و زراعت است و اعتقاد ما این است که این وقف‌ها باید دانش‌بنیان اداره شود و یک زنجیره را شکل دهد به شکلی که منافع اوقاف و مردم به بهترین شکل تامین شود.
خاموشی تصریح کرد: اگر ما از ده هکتار سه تن محصول بگیریم بهتر است یا ۱۲ تن؟، ما با علمی کردن بسیای از مزارع بیشترین سقف محصول را دریافت کرده‌ایم، برای نمونه اگر بتوانیم در کنار چاه آب کشاورزی آبزی‌پروری احداث کنیم خاک کشاورزی به کود ماهی غنی می‌شود و در این صورت خاک تا ۳۰سانت غنی خواهد شد در حالی که بدون این کار باید کود خریداری و به زمین کشاورزی اضافه کنید که در این شرایط تازه خاک زمین ۷سانت غنی می‌شود.
وی ابراز کرد: در همین روش فوق هم رقبه بهره‌وری بیشتری در زمین کشاورزی خود خواهد داشت و هم ماهی پرورشی در اختیار مردم قرار می‌گیرد. پس علمی اداره کردن کشاورزی ما را به محصول بیشتر و دامپروری بهتر می‌رساند.
رییس سازمان اوقاف و امور خیریه یادآور شد: ما در بسیاری از جاده‌ها ۱۰۰ها کیلومتر مسیر خشک و آفتابی داریم که می‌توانیم از همین آفتاب انرژی خورشیدی دریافت کرد، در هر ۱۰۰هکتار ۵مگابایت تولید برق خورشیدی می‌توان داشت.
تمرکز سازمان اوقاف بر روی علمی کردن موقوفات است
خاموشی اضافه کرد: ما در تلاش هستیم موضوع علمی کردن موقوفات را رقبه به رقبه به پیش ببریم تا موقوفات به صورت دانش‌محور اداره شود. در واقع در تلاشیم تا واقفین را توجیه کنیم که یکی از نیاتی که آنها می‌توانند به کشور کمک کنند و رفع تحریم شود وقف در حوزه اختراعات و ابداعات به ویژه در حوزه‌های مختلف دانش‌بنیان و حمایت از دانشجویان است.
وی ادامه داد: خوشبختانه امروز بسیاری از واقفین در کنار سایر نیات وقفی خود علم را هم مدنظر قرار دادند، البته در وقفی همچون بنیاد البرز تلاش کردیم از افراد برگزیده حمایت خوبی شود، در حال حاضر به نفرات اول در رشته‌های مختلف نفری ۴۰۰میلیون تومان جایزه نقدی دادیم در حالی که این عدد در سالیان گذشته ۱۵ الی ۲۰میلیون تومان بوده است.
رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه ابراز کرد: در واقع با این افزایش جوایز در بنیاد البرز سعی کردیم به منزلت اجتماعی کسانی که کار علمی می‌کنند ارج بدهیم. به همین منظور سالی ۱۰۰میلیون تومان بر روی جایزه نفرات برگزیده اضافه می‌کنیم.
خاموشی یادآور شد: همین ایجاد انگیزه در جایزه البرز باعث رشد هرساله شرکت‌کنندگان بخش‌های مختلف در این جایزه می‌شود، همین اتفاق نشاط در جایزه البرز را بیشتر کرده و تابلوی وقف دانش‌بنیان را در مقابل قرار داده است.
وی افزود: تمامی شرکت‌های دانش‌بنیانی که در نمایشگاه دستاوردهای وقف حضور دارند اوقاف در آنها سهم دارد، تصور کنید ما الان یک موقوفه‌ای داریم که دارای سرمایه است و ما می‌توانیم از عواید آن کار ساخت و ساز بکنیم و به سودآوری برسیم اما همان سرمایه را در مسیر حمایت از کارخانه‌ها و دانش‌بنیان‌ها صرف می‌کنیم.
نماینده ولی‌فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه یادآور شد: این حمایت ما در بلندمدت سودآوری خواهد داشت و باید یک حساب ساده می‌توان فهمید چقدر ارزآوری در این حمایت‌ها اتفاق می‌افتد. فرض کنید ما در حمایت از یک شرکت دانش‌بنیان ۳۰میلیارد تومان حمایت مالی داشته‌ایم که همین اتفاق باعث صرف‌جویی در ارز و ارزان‌سازی یک محصول برای مردم می‌شود که در نهایت به‌روز رسانی نیات واقفان را به همراه دارد.
خاموشی بیان کرد: ما در سازمان اوقاف پول مولد و احسن‌سازی و انباشت در موقوفات داریم و در همین مسیر پیشنهاد به واقفین می‌دهیم که در کدام ریل حرکت کنند، البته در این مسیر سهام اوقاف کمتر از واقفان خواهد بود.
تصمیم درست و سریع در مورد عواید موقوفات بسیار مهم است
وی ادامه داد: سازمان وقف از پول نفت، بانک و بودجه مصوب آزاد است، ما یک وقف و تولیت داریم که در صورت نبود تولیت یک وقف نماینده ولی‌فقیه می‌تواند در مورد وقف تصمیم بگیرد. پس ما به دنبال تصمیم درست و به هنگام در وقف برای به سود رساندن یک موقوفه هستیم.
نماینده ولی‌فقیه در سازمان اوقاف و امور خیریه اظهار کرد: مسیر وقف دانش‌بنیان قابل استمرار و ظرفیت‌های بیشتری در آینده دارد زیرا مردم هم هرساله نفع آن را می‌برند. ارزان‌سازی در دندان‌سازی، دام و طیور، پرورش آبزیان و ماهی، کشاورزی و... داریم که جلوی خروج ارز را می‌گیرد.
خاموشی با بیان اینکه هدف یک واقف خیر رساندن به مردم در حوزه‌های مختلف است، گفت: وقف می‌تواند در فرهنگ مردم، کتاب و کتابخوانی، آمورش، درمان و بهداشت و رفاه مردم کمک کند، از این رو ما در تلاشیم سبد وقف شتاب‌دهنده‌های خوبی برای جریان‌های مختلف باشد.
وی در مورد تبلیغ وقف دانش‌بنیان در پایان گفت: ما اگر کارکرد وقف را به نمایش مردم بگذاریم، مردم خودشان راغب می‌شوند تا در حوزه‌های محتلف وقف کنند. مهم‌ترین مبلغ ما در وقف شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی و نمایش کارهای خوب، زیبا و علمی است و مردم در این صورت مطالبه گر شده و حمایت خواهند کرد، ما از وقتی به حوزه دانش‌بنیان ورود کردیم خیلی‌ها پیشنهاد همکاری دادند و این نشان می‌دهد مردم به حوزه‌های مختلف در وقف علاقه دارند.
دستاوردهای این نمایشگاه را در اینجا می‌توانید ببینید.
انتهای پیام
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد