هنرنمایی «خرپا» و «پاچنگ» در شمیران
تاریخ انتشار: ۱۵ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۳۸۲۲۸۳
همشهری آنلاین- مرضیه موسوی: سقف این تکیه با عنصر معماری «خرپا» و با تیرک‌های چوبی ساخته شده بود. با گذشت بیش از یک قرن از ساخت این تکیه، هنوز هم می توان ردپایی از هنر معماری را در بازار و تکیه تجریش دید.
تکیه تجریش معروف‌ترین قسمت بازار تجریش است که در دوره ناصرالدین شاه ساخته شد؛ درست در محل تلاقی راسته جنوبی و شمالی بازار تجریش.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مراسم نخل‌گردانی که در همان زمان رواج داشت هم دلیل دیگری برای محوطه وسیع و سقف بلند تکیه‌های تهران و شمیران به شمار می‌رفت. حدادی می‌گوید :«نورگیر بودن دلیل دیگری برای بلند ساختن سقف تکیه‌ها بود. برای استفاده بهتر از نور از عنصر پاچنگ در معماری سقف تکیه‌ها استفاده می‌کردند. تکیه نیاوران نخستین تکیه شمیران بود که به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد تا در ایام تابستان در ییلاق خود محلی برای عزاداری محرم داشته باشد. دیگر تکیه‌های شمیران از جمله تکیه های تجریش و حصار بوعلی هم با تأثیر از معماری این تکیه ساخته شده‌اند.» پاچنگ عنصری در معماری قاجار است که در آن پنجره ها و نورگیرهایی روی سقف تعبیه می شود تا علاوه بر چشم نواز کردن معماری، روشنایی ملایمی از سقف به درون سازه راه پیدا کند.
حجره‌های بازار تجریش با فاصله کمی از هم، راسته‌ها و دالان‌های بازار را تشکیل داده‌اند. دور ماندن از گزند سرما و سوز برف دلیل مسقف بودن بازار تجریش است؛ سقفی با تیرک‌های چوبی که به سبک خرپا ساخته شده بود و بعد از سیل سال 1366 تخریب شد و بعد از آن، تیرهای آهنی جایش را گرفتند. رد پایی از آجرکاری و کاشی‌کاری را هنوز در معماری این بازار می‌توان دید. خرپا در سقف بازار تهران و همچنین تجریش نقش نگهدارنده داشتند و سازه ای مقاوم بودند که با تیرک های چوبی ساخته می شد.
سکویی برای اجرای تعزیه
سکو، دیگر عنصر ساده ای در تکیه تجریش است که به کمک تعزیه خوان ها می آمد و محلی برای اجرای تعزیه بود. هنوز هم در ایام محرم با برچیده شدن بساط کسب و کار در تکیه، این سکو خودش را نشان می دهد و بعد از فرش شدن، محلی است برای اجرای نمایش آیینی تعزیه. تکیه‌ها محلی برای عزاداری و اجرای مراسم تعزیه در محرم و صفر بودند و در بقیه مواقع سال کاربردی نداشتند. به همین دلیل در سایر ایام سال از حجره‌های اطراف تکیه به عنوان مغازه و محلی برای کسب و کار استفاده می‌کردند. تکیه‌هایی مثل نیاوران که کاربرد دیگری در طول سال نداشتند به حسینیه تبدیل شدند و تکیه‌هایی مثل تجریش در ایام عادی سال محلی برای کسب و گذر مردم هستند. در ایام محرم با جمع شدن کسب و کار در حجره‌های این تکیه فضا برای عزاداری آماده می‌شود.
کد خبر 475454 برچسب‌ها هویت شهری تعزیه تاریخ - بافت تاریخیمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری تعزیه تاریخ بافت تاریخی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۳۸۲۲۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حفظ و احیای معماری اسلامی و ایرانی در یزد ضروری است
میرزا حسن زارع در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: آنچه امروز در عرصه مدیریت نوین شهری، باید از سوی اعضای شوراهای شهر و روستا مورد ارزیابی قرار گیرد، توجه به موضوع زیباسازی شهرها و روستاها، پایبندی کامل به قوانین، آینده‌نگری و دوراندیشی، توجه به توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و رعایت استانداردها و ایمن‌سازی ابنیه‌ها، راهبرد حفظ و احیا معماری اسلامی و ایرانی، حفظ و توسعه فضای سبز و پاسداری از محیط زیست و مشارکت دادن جوانان در توسعه نشاط اجتماعی است.
وی ادامه داد: شوراهای اسلامی شهر و روستا تجلی زیبایی از مردم سالاری دینی در عرصه مشارکت‌ها و شکوفایی‌های اجتماعی، فرهنگی و عمرانی است که میتوانند در نقش حلقه ارتباط با مردم به رشد و پیشرفت و پویایی بیشتر جامعه کمک کنند و در سالی که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی شعار جهش تولید با مشارکت مردم نام‌گذاری گردیده، نقش‌آفرین بهترین جلوه‌های وحدت و وفاق باشند.
زارع با بیان اینکه بی شک یکی از مهمترین کانون‌های تبلور مشارکت عمومی در عرصه مدیریت شهری و روستایی، شوراهای اسلامی است، عنوان کرد: مردم شریف ایران اسلامی با انتخاب نمایندگان خویش در این شوراها، عملاً وکلای خویش را برای کمک به تسریع در روند رشد و پیشرفت جای جای این مرز و بوم مقدس تعیین نموده و تأثیرگذاری و نقش آفرینی خویش را در عرصه‌های مدیریت شهری و روستایی به احسن وجه، به منصه ظهور می‌رسانند.
رئیس شورای اسلامی استان یزد اظهار کرد: شوراهای اسلامی شهر و روستا، همواره یکی از کلیدی ترین بخش‌ها در کمک به بالندگی و آبادانی هر شهر یا روستا بوده و هر چه اعضای این شوراها با قانونمندی، تخصص، وقت گذاری و سخت کوشی و پرهیز از تعصبات محله‌ای با دلسوزی به ایفای نقش خطیر خویش بپردازند گامی بلند و پر اثر را در تعالی منطقه خویش برداشته و به وظیفه نمایندگی خویش به درستی عمل کرده‌اند.
زارع اظهار امیدواری کرد با همدلی و سختکوشی تمامی اعضا شوراهای اسلامی شهر و روستاهای استات شاهد رشد و تعالی روز افزون استان یزد باشیم.
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند