اروپاییها بیشتر نگران پاسخ ایران به آمریکا هستند تا گام پنجم/بیانیه تروئیکا متاثر از عظمت تشییع سردار سلیمانی بود
تاریخ انتشار: ۱۶ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۴۰۲۰۵۷
بخشاشی اردستانی کارشناس و تحلیلگر ارشد مسائل راهبردی میگوید در حال حاضر اروپاییها بیشتر نگران تنش بین ایران و آمریکا هستند تا گام پنجم کاهش تعهدات برجامی برجام. آنها متمرکز بر نوع پاسخ ایران به اقدام تروریستی آمریکا هستند تا اقدام هستهای ایران و کاملا مشخص است که دیپلماتهای آمریکایی و وزیر خارجه این کشور در حال رایزنی با همه کشورها هستند تا ایران را مجاب کنند که از پاسخ به اقدام آمریکا منصرف شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
دکتر احمد بخشایش اردستانی عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با قدس آنلاین درباره گام پنجم و پایانی کاهش تعهدات هستهای ایران در حوزه فنی و واکنش سه کشور اروپایی عضو این توافق به این گام با بیان اینکه این تصمیم دیرهنگام اتخاذ شد و پایان دادن به تعهدات فنی ایران لازم بود تا همزمان با خروج آمریکا از برجام صورت میگرفت، اظهار داشت: به هر دلیل دولت محاسبه اش این بود که مهلت و فرجهای به اروپا بدهد تا شاید آنها بتوانند این توافق را حفظ و منافع اقتصادی ایران را تامین کرده و یا در مقابل آمریکا قرار بگیرند.
وی افزود: آقای روحانی در زمان مذاکرات برجام بارها گفت که ما با کدخدا باید مذاکره کنیم. این بدان معنا بود که او میدانست اروپاییها توان امضا و اجرای توافقی در سطح برجام را ندارند و مذاکره و توافق با آنها نتیجه ای نخواهد داشت کما اینکه در دو سال قبل از آن هم به نتیجهای نرسیده بود. بنابراین وقتی ایشان تصمیم گرفت بعد از خروج آمریکا از برجام باز به سراغ اروپایی ها برود و به آنها زمان بدهد جای سوال داشت.
این کارشناس مسائل راهبردی و بینالملل با اشاره به اینکه روش اروپاییها و قدرتهای استکباری معمولا اینست که وقتی با مقاومت روبرو شوند کوتاه میآیند و اگر با نرمش مواجه شوند و حس کنند میتوانند امتیاز بگیرند، پیشروی می کنند و مطالبات اضافه را مطرح میکنند، تصریح کرد: بخاطر داریم که وقتی احمدی نژاد در لبنان و در جنوب ضاحیه پشت به مرزهای اسرائیل ایستاد و سخنرانی کرد، رژیم صهیونیستی جرأت نکرد که تعرضی به وی انجام دهد چون میدانست در ایران یک دولت عملگرا و جدی بر سر کار است، اما آقای روحانی به واسطه لبخندهای آقای ظریف خیلی فرصت ا را از دست داد و اروپاییها و غربیها متوجه شدند دولت روحانی حتی اگر آنها به هیچ یک از تعهدات و وعدههایشان هم عمل نکنند هم به راحتی از برجام خارج نمیشود.
بخشایش اردستانی با بیان اینکه من احساس میکنم اگر همزمان شهادت و ترور سردار سلیمانی با گام پنجم نبود دولت این مرحله را گام پایانی اعلام نمیکرد تا مبادا مکانیزم ماشه از سوی اروپاییها فعال نشود افزود: اما دیدیم که با وجود این اقدام هم ظاهرا تروئیکای اروپایی قرار نیست به سمت این مکانیزم برود. این درحالیست که مکانیزم ماشه اتفاق وحشتناکی نیست چون در واقع قطعنامه ۲۲۳۱ تجمیع همه قطعنامههای قبلی شورای امنیت است و اگر مکانیزم ماشه عمل کند نهایت امر اینست که ما دوباره مورد تحریمهایی قرار میگیریم که در حال حاضر هم به شدیدترین وجه ممکن وجود دارند.
وی خاطرنشان کرد:ما در دو حوزه تبادلات بانکی و فروش نفت با شدیدترین تحریم ها از سوی آمریکا مواجه هستیم و متاسفانه همان کشورهای اروپایی عضو برجام هم به این تحریم ها عمل میکنند. بنابراین مکانیزم ماشه هم تهدید جدی علیه ما نیست چون تاثیر میدانی چندانی ندارد.
عضو مجمع ادوار نمایندگان مجلس اظهار داشت: آقای ظریف بارها گفته است در حال حاضرو با ماندن در برجام افکار عمومی جهان با ایران است و ما در بعد سیاسی و حقوقی دست برتر را داریم و من عرض میکنم در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه، در شرایط موجود باز هم ما از نگاه افکار عمومی و در فضای سیاسی بر حق هستیم و چیزی تغییر نخواهد کرد.
وی تاکید کرد: اگر ما این گامها را زودتر از این انجام داده بودیم نتیجه بهتری داشت اما باز هم به لحاظ ثبت در تاریخ و اینکه آیندگان بدانند دولت این گامها را برداشت و بالاخره ما شاهد گام پایانی کاهش تعهدات برجامی بودیم و این به نظر باید آخرین مهلت و امتیاز به اروپایی ها باشد تا نقش خود را ایفا کنند.
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه دست ایران برای اقدامات بعدی متناسب با شرایط باز است کما اینکه در بیانیه دیروز ایران اعلام شد از این پس متناسب با نیاز کشور در حوزه هستهای تصمیم گیری خواهد شد، گفت: در ماههای آینده احتمالا شاهد اقدامات دیگری از سو ایران خواهیم بود و در صورت حرکت اروپا به سمت مکانیزم ماشه و در شرایطی که نتوانیم از امتیازات برجام استفاده کنیم احتمالا تهران ممکن است به سمت توقف اجرای پروتکل الحاقی و حتی خروج از NPT برود.
عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس وی در پاسخ به این سوال که چرا زمانی که ایران گام چهارم را به اجرا گذاشت و به سراغ فردو رفت اروپاییها تهدید به فعال کردن مکانیزم ماشه کردند، اما دیروز با اعلام پایان کامل محدودیتهای فنی در حوزه هستهای از سوی ایران، آنها ادبیاتی کاملا متفاوت بکار برده و تنها به درخواست از ایران برای بازگشت به تعهدات و کاهش تنش بسنده کردند. در واقع موضع اروپاییها کاملا تلطیف شده و محتاطانه بود، گفت: این بیانیه کاملا متاثر از حادثه ترور سردار سلیمانی و صلابت و شکوه مراسم تشییع ایشان و همراهانشان بود.
وی با بیان اینکه خداوند در قرآن میفرماید "وَ عَسی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ"، چه بسیار شود که چیزی را مکروه شمارید ولی به حقیقت خیر و صلاح شما در آن بوده است، اظهار داشت: ما در شهادت سردار سلیمانی داغی بزرگ و خسارتی عظیم دیدیم، اما خداون مهر و حب او را که با خودش معامله کرده بود در دل مردم ایران و عراق و ملتهای منطقه قرار داد و شهادتش هم برای ایران و منطقه برکت داشت. دیدیم که آمریکاییها بعد از ترور سردار سلیمانی مدعی شادی مردم ایران و عراق شدند و ترامپ در ئوتیتر ویدئویی از شادی چند نفر را منتشر کرد، اما آنها چنین قیام باشکوه و با عظمتی را از مردم عراق و ایران برای تشییع این شهدا انتظار نداشتند و از این اتفاق شوکه و غافلگیر شده و تمام تبلیغات آنها نقش بر آب شد.
بخشایش اردستانی افزود: در حال حاضر آمریکاییها به شدن نگران واکنش و پاسخ ایران و محور مقاومت هستند و نیروهای آمریکایی در منطقه در حال آماده باش هستند و خواب و خوراک ندارند. توئیتهای تهدیدآمیز ترامپ به اینکه ۵۲ نقطه ایران، حتی مراکز فرهنگی را هدف قرار خواهد داد که جنایت جنگی محسوب میشود بیانگر این نگرانی عمیق از پاسخ ایران و تاثیرات سیاسی و امنیتی آن است. این نگرانی کاملا به کشورهای اروپایی هم منتقل شهد چون در صورت وقوع یک درگیری اقتصاد و امنیت آنها هم به شدت متاثر خواهد شد.
از اینرو است که تروئیکای اروپایی این بار نه نها اشارهای به مکانیزم ماشه نمیکند که کاملا سراسیمه و محتاطانه ایران را به خویشتن داری و کاهش تنش فرا میخوانند و تاکید میکنند که برای کاهش تنش و مبارزه با تروریسم در منطقه تلاش خواهند کرد.
وی تصریح کرد: خون شهید سلیمانی و همراهانشان کار خود را کرد. الان اروپایی ها بیشتر نگران تنش بین ایران و آمریکا هستند تا گام پنجم ایران و برجام. آنها متمرکز بر نوع پاسخ ایران به اقدام تروریستی آمریکا هستند تا اقدام هسته ای ایران و کاملا مشخص است که دیپلماتهای آمریکایی و وزیر خارجه این کشور در حال رایزنی با همه کشورهاست تا ایران را مجاب کنند که از پاسخ به اقدام آمریکا منصرف شود.
عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه اروپاییها اگر هم به سمت مکانیزم ماشه بروند در شرایط وقوع یک جنگ و درگیری بین ایران و آمریکا خواهد بود اظهار داشت: بنابراین اگر دولت همان اول به سمت اقدام متقابل و خروج از برجام رفته بود ما الان در این شرایط نبودیم و شاید این ترور هم صورت نگرفته بود. اما الان معتقدم اگر ما پاسخی قاطع به آمریکا ندهیم آنها جریتر خواهند شد و جنگافروزی از ناحیه آنها اجتناب ناپذیر خواهد بود.
انتهای پیام/
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: بخشایش اردستانی عضو سابق کمیسیون امنیت ملی گام پنجم کاهش تعهدات برجامی تروئیکای اروپایی برجام آلمان فرانسه انگلیس بیانیه تروئیکای اروپایی ترور سردار سلیمانی تنش ایران و آمریکا پاسخ ایران جنگ ایران و آمریکا قدس آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۴۰۲۰۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عضو مجمع تشخیص: برجام و FATF همچنان در اولویت است / نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود
روزنامه هم میهن نوشت: در پی درگیری نظامی اخیر میان ایران و اسرائیل، پس از هدف قرار گرفتن کنسولگری ایران در دمشق و پاسخ نظامی ایران به این اقدام و اقدام نظامی بعدی در اصفهان که به اسرائیل منتسب شد، به نظر میرسد که وضعیت درگیری مستقیم نظامی بین دو کشور پایان یافتهاست.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان پس از فاز نظامی، اکنون نوبت به فاز دیپلماسی رسیدهاست تا جمهوری اسلامی بتواند ضمن بهرهبرداری از نمایش قدرت خود در منطقه، جلوی آسیب رسیدن به منافع کشور و افزایش فشارهای بینالمللی را بگیرد.
سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در این شرایط دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید بهشدت فعالتر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، بهدنبال خنثی کردن تلاشهای حامیان اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد. این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شدهاست که استمرار تحریمهای گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.
در ادامه متن کامل گفتوگوی «هممیهن» را با سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون پیشین وزارت امور خارجه مطالعه میکنید.
*به نظر میرسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیدهاست. فکر میکنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟شرایط بهگونهای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفتهاست. الان شرایطی پدید آمدهاست که باید فعالیتهای جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف آغاز شود. حامیان اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی میکنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.
این کشورها و نهادها بههیچوجه نگران حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق نبودند، اما حالا بهگونهای رفتار میکنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آنها شدهاست. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده و این کشورها قصد دارند بهدنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشتهباشیم تا بتوانیم اقدامهایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.
در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطلمانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حلوفصل نشود، ما از تحریمها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.
*فکر میکنید با تحولات اخیر آیا آمریکاییها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکاییها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شدهاست که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیدهنشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.
در این زمینه به نظر میرسد که انگیزههای ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقهای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفتوگو در این مورد فرا نرسیدهباشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.
الان اولویتهای مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شدهاست و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرفهای باقیمانده در برجام برای اجرای احکام معطلمانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.
برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیتهای دیپلماتهای باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هستهای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هستهای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.
*ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفانالاقصی و جنگ غزه چیست؟این سوال خیلی کلی است و نمیتوان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بینالمللی کشور را در همه حوزهها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.
در عین حال باید در حوزههای دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانهتر عمل کند. مهمترین مسئله این است که باید از این محدودیتهایی که برای سیاست خارجی ایجاد شدهاست، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.
اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرتهای دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینهها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.
*بعضی از کارشناسان معتقدند که بعد از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل ممکن است این تصور در بین کشورهای همسایه بهخصوص کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس ایجاد شود که قدرت نظامی و قدرت موشکی و پهپادی ایران را تهدیدی برای خودشان تلقی کنند. فکر میکنید آیا ممکن است بتوان سازوکاری ایجاد کرد که به این کشورها نشان داد ایران تهدیدی برای کشورهای همسایه و منطقه محسوب نمیشود؟بخشی از این تصورات ناشی از تبلیغات است. کشورهای منطقه به خوبی میدانند که تاریخ ایران نشان دادهاست که ایران هرگز در سدههای اخیر تهاجمی وارد یک درگیری و بحران نشدهاست. ایران اگر مورد حمله نظامی واقع شدهباشد از خود دفاع میکند، این موضوع را در قضیه عراق شاهد بودیم و اخیراً هم در مقابل تعرض نظامی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق مشاهده کردیم. ولی ایران هرگز تهدیدی برای همسایگانش نبوده است. ایران همواره دعوت کردهاست که سازوکار امنیتی مشترکی برای تضمین امنیت کشورهای همسایه ایجاد شود.
الان هم دستگاه دیپلماسی ایران باید فعالتر از گذشته تلاش کند تا به همسایگان نشان دهد که اگر ایران یک نیروی نظامی قوی دارد، اگر توان موشکی و پهپادی دارد، این ظرفیتها میتواند در راستای تامین امنیت منطقه به کار رود. این تز کلی ایران که امنیت منطقه باید توسط کشورهای منطقه تامین شود، میشود با دیپلماسی فعال و تعامل با کشورهای همسایه و دولتهای جنوب خلیجفارس، آنها را به این نتیجه برسانیم که باید سازوکار امنیت جمعی در منطقه ایجاد شود و آنها را قانع کنیم که نیازی به حضور نیروهای خارج از منطقه نیست و کشورها خودشان میتوانند امنیت منطقه را تامین کنند.
*در منطقه غرب آسیا ایران و اسرائیل چهار دهه است که با هم خصومت دارند. این منازعه برای نخستین بار در طول هفتههای گذشته ماهیت مستقیم و رودررو پیدا کرد. فکر میکنید آیا امکان تکرار این منازعه مستقیم و تبدیل شدن آن به یک جنگ تمامعیار وجود داشتهباشد؟آینده منازعه ایران و اسرائیل بستگی به عملکرد طرف مقابل دارد. ایران در سالهای اخیر و بهویژه پس از آغاز جنگ غزه نشان دادهبود که صبر استراتژیک در پیش گرفتهاست. اسرائیل به شیوهای عمل کرد که ایران استراتژیاش را کنار گذاشت و وادار کرد وارد حالت تهاجمی شود. اگر اسرائیل اشتباه قبلی خود را تکرار کند، طبیعی است که مورد حمله ایران واقع خواهد شد. به اعتقاد من آینده این رویارویی کاملاً به عملکرد طرف مقابل بستگی دارد.
*عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلیها نسبت به عملکردشان در آینده محتاطتر شوند؟بسیار مؤثر بود. اسرائیلیها باور نمیکردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آنها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کردهبود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمکهای گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار میدادند.
قدرتهای جهانی پذیرفتهبودند که موجودیت اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویتهای اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شدهبود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاهویکم آمریکا یاد میشد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشکهای عراق به سمت اسرائیل، هیچ حملهای به اسرائیل نشدهبود و اسرائیل تصور میکرد که سازوکار بازدارندگیاش صددرصد موفق بودهاست.
برای کل قدرتهای جهانی، بهویژه آمریکا جا افتادهبود که اسرائیل باید از لحاظ نظامی و بهخصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قویتر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاشها بیفایده بوده و اسرائیل ضربهپذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.
*مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشکها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیلگران این موضوع را مطرح کردهاند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقهای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیکتر شدهاند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟منازعهای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیتهای کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشکهای ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشاندهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بیاثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.
بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.
ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمیتوان پیشبینی کرد؛ بهخصوص اینکه کشورهای منطقه هم میدانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آنها همسرنوشت کنند. همانگونه که در سالهای گذشته مشاهده کردهایم، همه سیاستهای آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.
*بعد از آغاز جنگ غزه گفته میشد که عربستان از فرآیند عادیسازی روابط با اسرائیل دور شدهاست. با توجه به تحولاتی که در ۶ ماه گذشته رخ دادهاست، تصور میکنید ریاض تا چه اندازه امکان دارد به فرآیند عادیسازی با اسرائیل بازگردد؟تجدید رابطه ایران با عربستان نشاندهنده تغییراتی در سیاست خارجی ریاض بود. از طرف دیگر برخی واکنشهایی که حکومت عربستان سعودی نسبت به عملکرد آمریکا نشان داد، مشخص کرد که سران این کشور دیگر مانند گذشته به صورت صددرصد پیرو آمریکا نیستند. در عربستان تصور غلطی ایجاد شدهبود که اگر این کشور دنبال توسعه اقتصادی و فناوری است، باید با اسرائیل که یک قدرت اثرگذار در آمریکا و کشورهای غربی محسوب میشود، رابطهای دوستانه برقرار کند. اما فکر میکنم ریاض اکنون به این نتیجه رسیدهاست که تحلیلی که در گذشته داشتند، درست نبوده و میتوانند بدون رابطه با اسرائیل توسعه اقتصادی داشتهباشند و میتوانند مطمئن باشند که کشورهای منطقه ظرفیت کافی برای تامین امنیت منطقه دارند.
نکته بسیار مهم این است که افکار عمومی کشورهای عربی به صورت جدی با توسعه روابط با اسرائیل مخالف هستند. مردم عرب و مردم مسلمان با اسرائیل مخالف هستند و حاضر به پذیرش این رژیم نیستند. این دولتهای عربی هستند که به سمت عادیسازی روابط با اسرائیل حرکت میکنند. با توجه به وقایعی که در شش ماه گذشته رخ داد و جنایاتی که اسرائیل در غزه مرتکب شد، قتلعام بیش از ۳۴ هزار نفر که اکثریت آنها کودکان و زنان هستند، گورهای دستجمعی که در بیمارستانها کشف میشوند، بمباران مدارس، بیمارستانها و خانههای شخصی و قحطی گسترده در غزه؛ همهی اینها باعث شدهاست که زمینه عادیسازی روابط با اسرائیل در کشورهای عربی، دستکم در افکار عمومی کاملاً از بین برود.
اگر دولتهای عربی دستکم تا زمانی که جنگ غزه در خاطره ملتها زنده است بخواهند اقدامی در راستای عادیسازی روابط و دوستی با اسرائیل انجام دهند، درون کشورهایشان با افکار عمومی دچار مشکل خواهند شد. احتمال اینکه فرآیند عادیسازی روابط با اسرائیل ادامه پیدا کند، بسیار کمتر از گذشته شدهاست.
*بعد از پاسخ ایران به اسرائیل، رئیسجمهور آمریکا گفت که میخواهد جبهه متحدی را برای فشار و تحریم علیه ایران ایجاد کند. در نشست سران گروه ۷ و وزرای خارجه اتحادیه اروپا هم شاهد بودیم که دولتهای غربی تصمیم خود را برای توسعه دایره تحریمها علیه ایران اعلام کردند. چه کاری از دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از توسعه و افزایش تحریمها بر میآید؟من باید یک نکته را تذکر بدهم. تمام شعارهای انساندوستانه و بشردوستانهای که غربیها مطرح میکنند و آن را ناشی از ایدئولوژی لیبرالیسم میدانند، شعارهایی مثل آزادی، دموکراسی، حقوقبشر، رعایت حقوق زنان و کودکان، عدم استفاده از خشونت، حل اختلافهای بینالمللی بر مبنای دیپلماسی، نظم جهانی مبتنی بر قانون و امثال اینها، همه این شعارها وقتی نوبت به اسرائیل میرسد، از یاد برده میشود.
جنایتی نمانده است که اسرائیل انجام ندادهباشد و کشورهای غربی بهرغم همه شعارهایشان به آن بیتوجهی نکردهباشند. اسرائیل کل منطقه غزه را شش ماه است که مستمراً هوایی و زمینی بمباران میکند و نسلکشی گستردهای را آغاز کردهاست. در این شرایط کشورهای غربی همچنان از اسرائیل حمایت میکنند. یعنی تمام ادعاهایی که در مورد حقوق بشر و دموکراسی مطرح میکنند، دروغ است.
من فکر میکنم بیش از اینکه اسرائیل در این جنگ شکست خورده باشد، فرهنگ و ایدئولوژی غرب شکست خورده است و نشان داده تمام حرفهایی که میزنند، دروغ است و واقعیت ندارد. یکی از نتایج مهم جنگ غزه و بحرانی که بین ایران و اسرائیل پدید آمد، شکست ادعاهای بشردوستانه غرب بود. وقتی اسرائیل مرکز دیپلماتیک ایران را هدف قرار داد، هیچ واکنشی نشان ندادند، اما وقتی ایران به جنایت اسرائیل عکسالعمل نشان داد، شروع میکنند به محکوم کردن و افزایش فشار و تحریم.
اینها استانداردهای دوگانهای است که در قبال کشورها دارند. در قبال این نوع عملکرد، ایران باید تمام تلاشاش را به کار بگیرد تا این رویه را متوقف کند و اجازه ندهد که میان کشورهایی که قصد دارند در همراهی با اسرائیل، ایران را تحت فشار قرار دهند، اجماع ایجاد شود. ایران باید به صورت جدی وارد فعالیت شود و با کشورهای منطقه و جهان وارد مذاکره شود. احیای برجام قطعاً یکی از بهترین راههای مقابله با افزایش فشار بینالمللی است. ایران باید از منحصر کردن سیاست خارجی به چین و روسیه دست بکشد و بعد فعالیت سیاست خارجیاش را گسترش دهد.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: کیهان علیه برجام و FATF / این همه موفقیت را نمی بینید یا نمی خواهید ببینید؟! قوانين و محدوديتهاي" FATF " كاغذ پاره نيست