سندرم پای بی‌قرار؛ از علائم تا درمان
تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۵۸۲۰۴۴
سندرم پای بی‌قرار اختلالی محسوب می‌شود که به گزارش مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS) بیش از ۵ میلیون بزرگسال را در آمریکا مبتلا ساخته است.
به گزارش همشهری آنلاین، عصر ایران به نقل از لایو ساینس نوشت: علاوه بر این، حدود یک میلیون کودک در سنین مدرسه هم از سندرم پای بی‌قرار (RLS) با درجه متوسط تا شدید رنج می‌برند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بارزترین علامت سندرم پای بی‌قرار نوعی اضطرار و فشار شدید برای حرکت دادن پاهاست. گاهی اوقات این نیروی محرکه به اندازه‌ای قوی است که فرد نمی‌تواند در برابر تغییرات تحمیل‌شده مقاومت کند. از جمله دیگر علائم اختلال یادشده می‌توان به حالاتی نظیر احساس حرکت حشره روی پوست، مور مور، گز گز، سوزش و یا درد و کشش اشاره کرد. البته باید توجه داشت که چنین احساسات ناخوشایندی فقط محدود به یک اندام نیست و از مچ پا گرفته تا ران و حتی در قسمت‌هایی مانند دست‌ها و شکم نیز امکان دارد تجربه شود. طبق اطلاعات بنیاد ملی خواب، این سندرم می‌تواند به صورت حرکات متناوب و بی‌اختیار اندام‌ها حین خواب هم خود را بروز دهد که باعث می‌شود کیفیت مطلوب خواب شبانه کاهش یابد و افراد طی روز دچار خواب‌آلودگی شوند. به این وضعیت در اصطلاح علمی اختلال دوره‌ای حرکت اندام می‌گویند که به پرش پاهای بیمار در فواصل هر ۲۰ الی ۴۰ ثانیه منجر می‌شود.
طبق مطالعات گسترده در مایو کلینیک، یکی از معتبرترین مراکز علوم پزشکی جهان، RLS اغلب زمانی تظاهر می‌یابد که شخص در حال استراحت است و یا برای یک بازه نسبتا طولانی در حالت سکون باقی مانده است. تمایل فرد برای به حرکت درآوردن اندام‌ها و به خصوص پا نیز دقیقا به همین دلیل است. جابه‌جایی می‌تواند احساسات ناخوشایند نام‌برده را از بین ببرد.
دلایلبا استناد به پژوهش‌های شرکت پزشکی جانز هاپکینز و همچنین طیف متنوعی از مطالعات علمی، علت اصلی سندرم پای بی‌قرار تا به امروز همچنان ناشناخته باقی مانده است. در این میان نقش موثر برخی از عوامل ثابت شده است که در ادامه به شماری از مهم‌ترین آنها اشاره خواهد شد:
ـ آنمی فقر آهن
ـ کاهش تولید و ترشح دوپامین
ـ وراثت و فاکتورهای ژنتیکی
ـ بارداری به ویژه طی آخرین ماه‌ها
ـ امراض مزمن همچون نارسایی کلیوی، دیابت، نوروپاتی محیطی و التهاب مفاصل
ـ سن بالا
ـ سندرم ترک (مجموعه علائمی که به دنبال قطع یا کاهش دوز داروها و مواد مخدر تظاهر می‌یابند)
ـ استفاده بی‌رویه از ترکیبات حاوی کافئین و یا قهوه
کالبدشکافی افراد مبتلا به RLS نشان می‌دهد مغز آنها ذخیره کافی از آهن به خصوص در سلول‌های تولیدکننده دوپامین نداشته است. دوپامین یک انتقال‌دهنده عصبی است که برای فعالیت و حرکت راحت عضلات ضروری خواهد بود. با توجه به مجموعه عوامل فوق، دانشمندان معتقدند درمان کم‌خونی می‌تواند به بهبود، کنترل علائم و در برخی موارد رفع کامل بیماری سندرم پای بی‌قرار منتهی شود.
گفتنی است که طبق گزارش NINDS، سندرم پای بی‌قرار می‌تواند بر اثر اختلال در مدارهای عقده‌های قاعده‌ای مغز نیز ایجاد شود. این هسته‌ها در کنترل اعمال حرکتی غیرارادی بدن نقش ارزشمندی برعهده دارند. حال اگر چنین اجزای مهمی دچار مشکل شوند، تولید دوپامین نیز مختل خواهد شد و فرد در معرض حرکات سریع و بدون اختیار RLS قرار می‌گیرد.
براساس گزارش بنیاد ملی خواب، شایع‌ترین نوع سندرم پای بی‌قرار تحت عنوان RLS اولیه اغلب میان اعضای یک خانواده به صورت موروثی رخ می‌دهد. محققان ژنتیک دریافته‌اند که مسئول نیمی از موارد ابتلا به RLS چیزی نیست جز کدهای ژنتیکی افراد. پس اگر شما نیز در پاهای خود به کرات احساس بی‌قراری را تجربه کرده‌اید، بهتر است در ابتدای امر علت آن را از والدین خود جویا شوید. البته این موضوع بدین معنا نیست که تمامی اشخاص با ژن RLS به این بیماری گرفتار خواهند شد. در مقابل نوعی دیگر به نام RLS ثانویه نیز وجود دارد که به نظر می‌رسد یک بیماری مستقل باشد و یا بر اثر عارضه جانبی داروهای خاص ایجاد شود. یافته‌های حاصل از مطالعات مرتبط نشان می‌دهند که استرس و عوامل محیطی در توسعه RLS ثانویه از هر فاکتوری مهم‌تر باشند.
تشخیصتشخیص سندرم پای بی‌قرار روندی نسبتا ساده است. پزشکان معمولان با بررسی علائم بیمار و انطباق آن با ۴ شاخص زیر ابتلا به RLS را تایید می‌کنند:
ـ تمایل شدید و غیرقابل مقاومت برای حرکت دادن پاها که اغلب با احساساتی ناخوشایند همراه می‌شود.
ـ درست زمانی که بیمار دراز کشیده است یا در حال استراحت است علائم بیماری تشدید می‌شوند.
ـ نشانه‌های بیماری با جابه‌جایی بیمار بهتر می‌شود و تا حدودی تسکین می‌یابد.
ـ علائم بیماری در هنگام شب تشدید می‌شوند.
پزشک همچنین برای آن‌که تشخیص دهد آیا این علائم خود ناشی از اختلال در فاکتورهای دیگری هستند یا خیر ممکن است درخواست آزمایش خون و یا تست‌های عصبی کند. مشاوره با متخصصان خواب نیز در بسیاری از موارد یاری‌رسان خواهد بود.
درماندرمان RLS معمولا علامتی و هدف اصلی آن تسکین علائم آزاردهنده بیماری است. جابه‌جایی اندام آزرده می‌تواند راه‌حلی موقتی برای این اختلال باشد، اما در بسیاری از موارد تشخیص و معالجه بیماری‌های زمینه‌ای مانند نوروپاتی محیطی یا کنترل دیابت، وضعیت بیمار را به صورت قطعی تغییر می‌دهد. به گفته محققان بنیاد توسعه زندگی، برای درمان RLS باید به دو اندام اصلی توجه شود که یکی از آنها مغز و دیگری عضلات است.
یکی از بهترین روش‌های درمان RLS استفاده از متدهای طبیعی است. یکی از بهترین متدهای درمانی طبیعی مصرف باقلا مخملی است که با افزایش دسترسی زیستی ترکیبی به نام ال ـ دوپا، تبدیل آن به دوپامین و افزایش سطح این ماده علائم RLS را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این مواد غذایی محتوی آمینواسیدها مانند تیروزین، فنیل‌آلانین و ترکیبات دیگری مانند فولیک‌اسید، ویتامین B۱ و کروم نیز برای سندرم پای بی‌قرار مفیدند. از جمله سایر روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ـ مصرف مکمل آهن در موارد ابتلای به آنمی فقر آهن
ـ مصرف مکمل منیزیم در مواردی که RLS منجر به اختلالات خواب شده باشد.
ـ کاهش مصرف کافئین و قهوه
ـ کمپرس سرد پا
ـ ماساژ، ورزش‌های هوازی و یوگا
منبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۸۲۰۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا بدن درد می‌گیریم؟
درد عضلانی که قسمت کوچکی از بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، معمولاً به دلیل استفاده بیش از حد از آن ناحیه از بدن ایجاد می‌شود برای مثال درد بازوها ناشی از بلند کردن جعبه‌ها در طول روز همچنین ممکن است یک آسیب جزئی باشد، مانند کبودی شانه پس از زمین خوردن.
به گزارش ایسنا، با این حال زمانی که در سرتاسر بدنتان درد احساس می‌کنید، به احتمال زیاد این وضعیت ناشی از عفونت، بیماری یا دارویی است که مصرف کرده‌اید.
در ادامه به نقل از «وب ام دی» به چند مورد از دلایل بدن درد می‌پردازیم:
مشکل جریان خوناگر در بازوها، پاها یا هر دو درد دارید، عضلات شما ممکن است خون کافی دریافت نکنند. در ابتدا، ممکن است فقط زمانی که ورزش می‌کنید متوجه آن شوید، اما به مرور زمان ممکن است هنگام نشستن یا راه رفتن آن را احساس کنید. این معمولاً ناشی از وضعیتی به نام تصلب شرایین است و زمانی رخ می‌دهد که در لوله‌هایی که خون را به ماهیچه‌های شما می‌رسانند، انسداد ایجاد می‌شود.
کم کاری تیروئیداین عارضه زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید شما به اندازه کافی برخی از هورمون‌های کلیدی را تولید نمی‌کند. این وضعیت می‌تواند باعث درد عضلات و مفاصل و همچنین تورم و حساسیت شود. همچنین این وضعیت می‌تواند شما را خسته کند و منجر به مشکلات حافظه، نازک شدن مو، خشکی پوست، کلسترول بالا، کند شدن ضربان قلب و مشکلات دیگر شود. پزشک شما می‌تواند یک آزمایش خون ساده انجام دهد تا متوجه شود آیا کم کاری تیروئید دارید یا خیر. داروها می‌توانند به جایگزینیِ هورمون‌های از دست رفته کمک کنند.
آنفلوآنزا یا سایر عفونتهاهنگامی که ویروس آنفلوآنزا وارد بدن می‌شود، تب و احتقان را به همراه می‌آورد و می‌تواند باعث درد ماهیچه‌های شما به خصوص در پشت، پاها و بازوها شود. معمولاً در عرض یک هفته یا بیشتر به خودی خود بهبود می‌یابد، اما اگر بهبود نیافت با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین اگر مشکلات سلامتی دیگری دارید و آنفلوآنزا می‌گیرید یا سرفه‌ای دارید که از بین نمی‌رود، باید این شرایط را نیز بررسی کنید. سایر عفونت‌ها از جمله کووید۱۹ و اچ آی وی نیز می‌توانند باعث درد‌های عضلانی شما شوند.
داروهاداروهایی به نام استاتین‌ها برای کنترل کلسترول بالا استفاده می‌شود و حدود ۳۰ درصد از افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند می‌گویند درد عضلانی دارند. اگر این اتفاق برای شما افتاده است، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند داروی متفاوتی به شما بدهند.
لوپوساین یک نوع بیماری خودایمنی است و باعث می‌شود سیستم ایمنی که به طور معمول به محافظت از بدن کمک می‌کند، به بافت‌ها و اندام‌ها حمله کند. زمانی که لوپوس مفاصل یا ماهیچه‌های شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌تواند آنها را سفت کند و حرکت آنها باعث درد شود. هیچ درمانی وجود ندارد، اما داروها و ورزش‌های خاص می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند. با پزشک خود در مورد اینکه چه چیزی برای شما بهتر است، صحبت کنید.
روماتیسم مفصلیاین نیز یک بیماری خودایمنی است - عمدتاً مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند منجر به از دست دادن استخوان شود. این شرایط می‌تواند باعث درد و التهاب در سراسر بدن شود و مفاصل شما ممکن است به شکل‌های عجیب و غریب متورم شوند. دارو و فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند، اما هیچ درمانی وجود ندارد. در برخی موارد ممکن است برای ترمیم مفاصل آسیب دیده به جراحی نیاز داشته باشید.
درماتومیوزیتاین بیماری خودایمنی عضلات و مفاصل را دردناک می‌کند و باعث ایجاد بثورات دردناک، خارش دار، قرمز یا بنفش روی پلک‌های شما می‌شود. همچنین روی بند انگشتان، آرنج‌ها، زانو‌ها و انگشتان پا لکه‌هایی ایجاد می‌کند، می‌تواند پوست شما را خشک کند، مو‌های شما را نازک کند و باعث تورم و تحریک پوست اطراف ناخن‌های دست شود. ممکن است بر اثر عفونت، داروها یا سرطان ایجاد شود. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما پزشک می‌تواند به شما در مدیریت علائم با داروها و فیزیوتراپی کمک کند.
فیبرومیالژیااین وضعیت می‌تواند باعث درد در مفاصل و ماهیچه‌ها و همچنین مشکلاتی در خواب، خلق و خو و حافظه شود. دانشمندان فکر می‌کنند زمانی اتفاق می‌افتد که مغز سیگنال‌های درد معمولی و خفیف را دریافت و به اشتباه آنها را تشدید کند. ممکن است بر اثر بیماری، جراحی یا استرس شدید روانی ایجاد شود. دارو می‌تواند علائم را کاهش دهد و ورزش و تکنیک‌های آرام سازی مانند یوگا نیز ممکن است سودمند باشد.
آرتریت پسوریاتیکاین وضعیت ترکیبی از التهاب مفصل و یک اختلال پوستی است. مفاصل دست ها، انگشتان، پاها، زانو‌ها و جا‌های دیگر ممکن است احساس سفتی داشته باشند. درد ممکن است فقط در یک طرف بدن ظاهر شود یا در هر دو طرف متقارن باشد. آرتریت پسوریاتیک ممکن است دامنه حرکتی شما را محدود کند و صبح‌ها شما را خسته کند.
پلی میوزیتاین عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که چیزی – احتمالاً یک ویروس یا مشکلی در سیستم ایمنی شما – باعث التهاب ماهیچه‌های سراسر بدن به ویژه در شکم، شانه‌ها، بالای بازوها و قلب شود. با گذشت زمان، ماهیچه‌های شما شروع به شکستن می‌کنند و ممکن است قورت دادن یا نفس کشیدن سخت باشد. پزشک ممکن است دارو‌هایی را برای کاهش التهاب یا آرام کردن سیستم ایمنی بدن و فیزیوتراپی را برای کمک به بازیابی قدرت عضلانی پیشنهاد کند.
سندرم خستگی مزمنعلامت اصلی این وضعیت خستگی شدید است که با هیچ چیز دیگری قابل توضیح نیست. ممکن است با ورزش یا فشار روانی بدتر شود، اما استراحت آن را بهتر نمی‌کند. همچنین ممکن است درد عضلانی، مشکلات حافظه، گلودرد، درد مفاصل و سردرد داشته باشید و نتوانید خوب بخوابید. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما دارو و فیزیوتراپی می‌تواند به مدیریت علائم شما کمک کند.
تب منقوط کوه‌های راکیباکتری به نام R. rickettsii باعث آن می‌شود و نیش کنه معمولاً نحوه ابتلا به آن است. بیشتر علائم آنفلوآنزا مانند تب، لرز، سردرد، حالت تهوع، بی خوابی و درد‌های عضلانی را دارد. بثوراتی که خارش ندارند پس از چند روز می‌توانند روی مچ دست و مچ پا ظاهر شوند و سپس پخش شوند. آنتی بیوتیک‌ها آن را درمان می‌کنند و هر چه زودتر آنها را مصرف کنید بهتر است. اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به التهاب در ریه‌ها، قلب و مغز و سپس نارسایی کلیه شود.
بیماری لایمباکتریهای ناشی از نیش کنه نیز باعث این بیماری می‌شوند. این بیماری می‌تواند باعث تب، لرز، خستگی، بدن درد و سردرد شود. لایم همچنین می‌تواند منجر به ایجاد بثورات نیز شود. بیماری لایم با آنتی بیوتیک درمان می‌شود، اما برخی از افراد پس از اتمام دارو همچنان درد و خستگی دارند.
اسپوندیلیت آنکیلوزاناین یک نوع آرتریت مزمن است که ستون فقرات و گاهی اوقات سینه، زانو و ... را نیز ملتهب می‌کند. این بیماری باعث درد و سفتی عضلات به خصوص در صبح می‌شود. موارد جدی می‌تواند منجر به از دست دادن حرکت در پشت و کمر شود، زیرا استخوان‌های ستون فقرات در کنار هم رشد می‌کنند. همچنین ممکن است بر گردن تأثیر بگذارد. در صورت مشاهده علایم با پزشک خود صحبت کنید، زیرا درمان اولیه می‌تواند به مدیریت این بیماری کمک کند.
پلیمیالژیا روماتیکااین عارضه به سرعت باعث درد و سفتی در شانه‌ها، گردن، بازوها یا ران‌ها می‌شود که می‌تواند در صبح بدتر شود. همچنین ممکن است تب، خستگی، کاهش وزن، افسردگی و بی اشتهایی داشته باشید. پزشکان فکر می‌کنند ژن‌های خاصی می‌توانند احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش دهند. چیزی در محیط، مانند ویروس نیز ممکن است نقش داشته باشد. استروئید‌ها می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند و علائم شما ممکن است از بین بروند، اما این وضعیت می‌تواند عود کند.
علاوه بر مواردی که در بالا عنوان شد، دکتر «پراساد کاسبکار»، یک متخصص در این باره می‌گوید: انواع خاصی از بدن درد می‌تواند با سرطان مرتبط باشد و باید بسیار آگاه بود که این نوع از درد‌ها ممکن است جدی‌تر باشد. به طور کلی، بدن‌درد مرتبط با سرطان دارای دو یا سه ویژگی است.
دکتر کاسبکار انواع درد‌های بدن که می‌تواند نشان دهنده رشد سلول‌های سرطانی باشد را اینگونه فهرست می‌کند:
دردی که با قطع دارو عود میکندچنین دردی معمولاً طولانی مدت است و فقط با داروها یا درمان‌های خاص برای درد تسکین می‌یابد. با قطع دارو ممکن است درد عود کند.
دردی که با علایم نگران‌کننده همراه استدرد ممکن است با علایم خاص دیگری مانند کاهش وزن، کاهش اشتها، سرفه، خلط خونی، خون در ادرار و بسیاری از علایم دیگر همراه باشد.
درد در قسمت‌های خاصی از بدن بدون بیماری زمینهایویژگی کلیدی سوم و بسیار مهم این است که این گونه از بدن‌درد‌های مرتبط با سرطان معمولاً به طور خاص در نواحی مانند کمر یا بالای شکم نزدیک کبد یا در قسمت‌های خاصی از بدن مانند استخوان قرار دارند. همچنین هیچ عامل مستعد کننده یا سابقه‌ای از تروما یا بیماری وجود ندارد. این نوع بدن درد‌ها در صورت مداوم بودن باید به طور کامل بررسی شوند.
دکتر کاسبکار می‌گوید: اگر درد مداوم در کل بدن یا به‌طور خاص در ناحیه‌ای از بدنتان احساس می‌کنید، باید به جای مصرف داروهای مُسکن برای برطرف کردن موقتی آن، با مراجعه به پزشک متخصص، علت اصلی درد را شناسایی و روند درمان را آغاز کنید.
مطالعات نشان می‌دهد که سلامت عاطفی فرد می‌تواند بر تجربه درد تأثیر بگذارد. درک علت درد و یادگیری روش‌های موثر برای مقابله با آن می‌تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
استراتژی‌های کلیدی مدیریت درد عبارتند از:
- داروهای ضد درد
- درمان‌های فیزیکی (مانند ماساژ، آب درمانی و ورزش)
- درمان‌های روان‌شناختی (مانند درمان شناختی رفتاری، تکنیک‌های آرام‌سازی و مدیتیشن)
- تکنیک‌های ذهن و بدن (مانند طب سوزنی)
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود