بازپژوهشی در سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر در نشریه تاریخ اسلام
تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۵۹۵۴۳۲
گروه اندیشه ــ چهل و پنجمین شماره از نشریه تاریخ اسلام در آینه پژوهش، به صاحب‌امتیازی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام محمدرضا جباری و سردبیری حجت‌الاسلام مهدی پیشوایی منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ عناوین مقالات این شماره از نشریه تاریخ اسلام در آینه پژوهش عبارتند از: «تأملی در کارکرد توحید عبادی نسبت به مظاهر عینی و مادی تمدن نوین اسلامی»، «بازپژوهشی در سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر»، «نقش نشانهشناسی سلاح در امامشناسی»، «راه‌کارهای مقابله با آسیب‌های میدان نبرد، پیش یا حین آن از منظر آیات تاریخی قرآن (مطالعه موردی: بدر و احد)»، «نگاهی انتقادی به آراء مستشرق سوئیسی بورکهارت درباره مکه مکرمه و حج» و «نقد مقاله «بررسی ماهیت حدیث جابر و جایگاه آن در اثبات نام دوازده امام»» منتشر شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تأملی در کارکرد توحید عبادی نسبت به مظاهر عینی و مادی تمدن نوین اسلامی
در طلیعه مقاله «تأملی در کارکرد توحید عبادی نسبت به مظاهر عینی و مادی تمدن نوین اسلامی» می‌خوانیم: پذیرش ربوبیت مطلق الهی، نویدبخش عبودیت تام انسان در زندگی این‌جهانی بوده، و یگانه‌پرستی او در تمام ساحت‌های حیات را به منصه ظهور می‌رساند. در همین زمینه و با تحلیل مفهومی و تبیین چیستی توحید عبادی، این حقیقت نمایان می‌شود که این مرتبه از توحید، ازیک‌سو، متضمن جهت‌دهی به انگیزه‌های شخص موحد است، و از سوی دیگر، تحدیدکننده اعمال او در تمام عرصه‌های حیات، از جمله حیات اجتماعی به‌شمار می‌رود. براین‌اساس، ازآنجاکه رویش تمدنی جدید به عنوان فعلی بشری، آن هم مطابق آموزه‌های اسلامی و در گستره کشورهای مسلمان در پرتو حضور و تاثیرگزاری خداوند، امکان‌پذیر است، این پژوهش کوشیده با روشی تحلیلی، در کارکردهای توحید عبادی، به‌عنوان یکی از جلوه‌های زیبای توحیدی نسبت به مظاهر مادی و عینی تمدن تأمل کند. خروجی این تأملات موضوعاتی همچون تلاش انسان در جهت آبادنی زمین؛ صیانت از طبیعت؛ رعایت ضوابط شرعی؛ پرهیز از تشبه به کفار؛ و اتقان و استحکام و زیباسازیاست که می‌تواند به‌عنوان مهمترین کارکردهای توحید عبادی در این بخش از تمدن نوین اسلامی، مطمح‌نظر قرار گیرد.
بازپژوهشی در سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر
نویسنده مقاله «بازپژوهشی در سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر» در طلیعه نوشتار خود آورده است: یکی از ازدواج‌های رسول اکرم(ص)، ازدواج ایشان با عایشه بنت ابی‌بکر بود. مورخان و سیره‌نویسان غیرشیعی عمدتاً معتقدند: وی در زمان ازدواج، شش یا نه سال داشته و درحالی‌که باکره بوده، با رسول خدا(ص) ازدواج کرده است. برخی از علمای شیعه نیز به باکره بودن وی معتقدند. همین ادعاهای مورخان عامه و خاصه درباره سن عایشه اهرم فشاری علیه پیامبر رحمت و مهربانی شده، تا برخی از مستشرقان و دشمنان اسلام انواع تهمت‌ها و شبهه‌ها را مطرح کنند و چهره نورانی پیامبر اعظم الهی را چهره‌ای تاریک و شهوت‌پرست و زن‌دوست معرفی نمایند. با مراجعه به تاریخ و بررسی دقیق آن، مشخص می‌شود که سن عایشه به مراتب، بیش از شش یا نه سال بوده و بنا به گزارش‌هایی، وی قبل از ازدواج با پیامبر اکرم(ص)، به عقد جبیربن مطعم درآمده بود و پس از طلاق گرفتن از او، همسر پیامبر(ص) شده است. این پژوهش کوشیده تا سن عایشه را از منظر تاریخی بررسی کند و علل و انگیزه کم سن جلوه دادن او را مشخص سازد.
نقش نشانهشناسی سلاح در امامشناسی
در طلیعه نوشتار «نقش نشانهشناسی سلاح در امامشناسی» می‌خوانیم: امامت اصولیترین مسئله در اندیشه شیعی و چالشبرانگیزترین موضوع در جهان اسلام، و مصداقیابی امام در میان شیعه، تنش‌زاترین مسئله بوده است. برخی معیارهای ارائه‌شده برای شناخت امام بر این تنش افزوده است. در اختیار داشتن «سلاح رسول خدا(ص)» به عنوان نشانه امامت، نزاعهای درونشیعی را عمیق‌تر کرده و هریک از مدعیان امامت، بر آن اساس، ادعای امامت داشتهاند. پژوهش حاضر با رویکردی علمی بر آن است تا نقش سلاح را به عنوان معیاری در شناخت امام بررسی کند. این مسئله نیازمند مطالعه گزارههای تاریخی و روایات شیعی و در واقع، مطالعه‌ای میانرشتهای است که در مقام داوری، با آمیزه‌ای از توصیف نقلی و تحلیل عقلی دامنه تحقیق را جمع کرده و درصدد پاسخگویی به پرسشهای تحقیق براساس مفهوم و قلمرو معنایی «سلاح» و نیز کاربرد سلاح رسول خدا(ص) در گزارههای حدیثی تاریخی و نیز کلامی تاریخی است و دریافته که انشعاب شیعه پس از عاشورا، زمینهساز پیدایش جریان‌های انحرافی و مدعی امامت شد و نشانههایی مانند «سلاح» به عنوان نماد امامت برای اثبات ادعای آنان ظهور و بروز یافت، که با واکنش امامان معصوم(ع) روبهرو گردید و این نشانه، معیاری در شرایط زمانی و سیاسی خاص شمرده شد.
نگاهی انتقادی به آراء مستشرق سوئیسی بورکهارت درباره مکه مکرمه و حج
در طلیعه نوشتار «نگاهی انتقادی به آراء مستشرق سوئیسی بورکهارت درباره مکه مکرمه و حج» آمده است: این مقاله برای اثبات وجود داده‌‌های مهم و ارزشمند در کنار داده‌ها و تحلیل‌های خطا در آثار مستشرقان دوره استعمار، با مطالعه موردی عملکرد جان لوئیس بورکهارت، مستشرق سوئیسی، در کتاب «سفر به عربستان» است. موضوع اصلی این پژوهش بررسی ویژگی‌های اثر بورکهارت به عنوان یک مستشرق قرن نوزدهم است. پس از معرفی اجمالی بورکهارت، نقاط قوت وی در این اثر در محورهای جامعیت و گستردگی مطالب؛ توجه به تاریخ اجتماعی حرمین؛ تحقیق میدانی و بسنده نکردن به نقلیات؛ پشتکار و تلاش خستگی‌ناپذیر؛ و دقت در نقل و اندازه‌گیری اماکن جغرافیایی و سپس نقاط ضعف او در این کتاب در دو دسته خطاهای نقلی و خطاهای تحلیلی بررسی شده است. خطاهای مربوط به آیین حج؛ خطاهای تاریخی مربوط به اماکن تاریخی مربوط به احکام حج و عمره، خطاهای تحلیلی مربوط به برده‌داری در اسلام، سنت احرام، نگاه قرآن به اهل کتاب، مهریه دختران مکه، معرفی مذاهب اسلامی و تعصب‌ورزی بر ضد اسلام، از جمله خطاهای او در این اثر است. وجود نکات مثبت در کنار خطاها در اثر او، اثبات‌کننده نظریه «امکان بهره‌مندی علمی از آثار علمی مستشرقان» در کنار هوشیاری و گوش به زنگی درخصوص خطاهای علمی و جهت‌گیری مذهبی و سیاسی آنان است.
نقد مقاله «بررسی ماهیت حدیث جابر و جایگاه آن در اثبات نام دوازده امام»
در چکیده مقاله «نقد مقاله «بررسی ماهیت حدیث جابر و جایگاه آن در اثبات نام دوازده امام»» می‌خوانیم: مقاله «بررسی ماهیت حدیث جابر و جایگاه آن در اثبات نام دوازده امام(ع)»، حدیث «لوح جابر» را ساختگی خوانده، نزول هرگونه لوح مکتوب شامل اسامی همه امامان(ع) را انکار، و نیز ادعا کرده که اسامی همه امامان برای غیر ایشان روایت نشده است. نوشتار حاضر در نقد آن مقاله، مهمترین اشکالات روشی آن را چنین یافته است: به کار نبردن روش متناسب با نقد مجموعه حدیثی لوح، دوگانگی در اعتبارسنجی مستندات، گزینش یک‌سویه، و نادیده‌انگاری روایت‌ها و گزارش‌های معارض به ویژه در مسئله سن جابر. نیز اشکالات محتوایی آن عبارت است از: ناسازگاری درونی مستندات، استنادهای نادرست، به‌ویژه در مسئله نابینایی جابر، خلط میان صدور روایت و شیوع آن، نادرستی انکار نزول هرگونه لوح شامل اسامی امامان(ع)، نادرستی ادعای روایت نشدن اسامی همه امامان(ع) برای غیر ایشان.
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه تاریخ اسلام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۵۹۵۴۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سلیمی نمین: مسائل فرهنگی را نمی‌توانیم یک سویه حل کنیم/ صفارهرندی: نسل ما انقلاب را از معبری دریافتند که پیشانی آن امام بود؛ خدشه به امام کل آن معبر را نابود می‌کند
مراسم رونمایی از کتاب «چالش‌های تاریخی» پیش از ظهر امروز(چهارشنبه 5 اردیبهشت ماه 1403) با حضور جمعی از شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی در کتابخانه ملی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جماران، مشروح سخنان حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی اشراقی در این مراسم را می‌توانید «اینجا بخوانید».
به گزارش خبرنگار جماران، عباس سلیمی نمین نیز در این مراسم با بیان اینکه تاریخ هر ملت موجب انسجام آن ملت و رقم خوردن وحدت در آن جامعه است، گفت: شخصیت‌های تاریخ‌آفرین هم منشأ وحدت به حساب می‌آیند. به همین دلیل است که قدرت‌های زیاده‌خواه و سلطه‌طلب در صدد مخدوش کردن تاریخ ملت‌ها و خدشه وارد کردن بر شخصیت‌های تاریخ‌ساز ملت‌ها هستند.
نویسنده کتاب «چالش‌های تاریخی»، افزود: دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران مفتخر است که کار خودش را در سال 1380 با دفاع از شخصیت تاریخ‌ساز معاصر ملت ایران آغاز کرد. کتاب «پاسداشت حقیقت»، در برابر هجمه‌های سازمان یافته به امام درباره خاطرات آیت‌الله منتظری به نگارش درآمد. بعد از نگارش این کتاب نتوانستیم از سد صدور مجوز وزارت ارشاد عبور کنیم و خوشبختانه مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) با استفاده از یک بند قانونی توانست مشکل را حل کند و مجوز انتشار این کتاب را بدهد.
وی با اشاره به اینکه 70 درصد از کتاب «چالش‌های تاریخی» دفاع از امام خمینی(س) است، اظهار داشت: اگر بخواهیم پژوهشگر و مورخ بدون آزادسازی اسناد وظیفه خودش را به خوبی انجام بدهد، انتظار دقیقی نیست. متأسفانه امروز به دلیل بخل‌ورزی مراکز اسنادی و اینکه اسنادی که ثروت ملت است را ثروت خودشان می‌پندارند، کار پژوهش بسیار سخت شده و دشوارتر اینکه شخصیت‌هایی که در جایگاه‌های مهم و تعیین کننده از جمله مراکز فرهنگی هستند، مطالعه نمی‌کنند و بنابراین نمی‌توانند به درستی از اهل قلم حمایت کنند.
سلیمی نمین در بخش دیگری از سخنان خود با تأکید بر اینکه هرگز نقد را موجب انسداد ارتباط ندانسته‌ام، گفت: مسائل فرهنگی را نمی‌توانیم یک سویه حل کنیم و به خصوص برای جوانان امروز بحث دو سویه می‌تواند یک مقداری عدم اعتمادهای شکل گرفته را برطرف کند. این مهم است که بدانیم افرادی که طور پنهان مرتب دارند کار می‌کنند. ولی ما در مورد نخبگان خودمان کار نمی‌کنیم؛ البته توده‌های مردم را هم رها کرده‌ایم. جای تأسف است که با مسئولینی مواجه می‌شوم که کتاب نمی‌خوانند. وقتی بر کتاب اشراف نداشته باشید، طبیعتا نمی‌توانید در کشور جریان سازی داشته باشید و دیگران را به کتابخوانی تشویق کنید. امروز ظاهرا جوانان و دانشجویان از همه مظلوم‌تر هستند؛ مقصرین اصلی کسانی هستند که در جایگاه‌های مهم قرار دارند و حاضر نیستند کتاب بخوانند و از طریق مطالعه بر جریان‌های جاری جامعه مشرف شوند. اگر اینها جریان سازی کنند، دانشجو دنبال این جریان سازی حرکت خواهد کرد.
وی تأکید کرد: تا کسانی به اوج کارهای اجرایی می‌روند و همچنان در اوج کارهای اجرایی بودن را می‌پسندند، یک معضل جدی در کشور به وجود می‌آورد. مثلا افرادی که چند دوره رئیس جمهور یا رئیس مجلس بوده‌اند، خودشان داوطلبانه ورود به عرصه‌های فکری را انتخاب کنند تا به جامعه این گونه القا شود که عرصه فرهنگ به مراتب بالاتر از کار اجرا است. ولی وضعیت ما این گونه است که فقط مسائل اجرایی را دارای اهمیت می‌دانیم و اگر کسی یک گوشه بنشیند و تحقیق کند، یک عده پست می‌دانند. تا این تفکر بر جامعه حاکم باشد، انتظار تحول نداشته باشید.
به گزارش خبرنگار جماران، محمدحسین صفار هرندی نیز در این مراسم گفت: دهه 70 از زبان عناصر ضد انقلاب خواندم که لازم نیست کار سیاسی و مبارزه سیاسی کنیم و کافی است با نسلی که از دوره انقلاب فاصله دارد وارد گفت‌وگو شویم و اطلاعات آنها در زمینه‌های تاریخ و فرهنگ را منطبق با آنچه خودمان درست می‌دانیم، تنظیم کنیم. اگر آنها این گونه مطالب را از ما دریافت کردند، عمل سیاسی را خود آنها انجام خواهند داد. به نظرم این کار را هوشمندانه انتخاب کردند و خیلی ظریف شرارت در پیش گرفتند؛ و موجی از کتاب‌های که روایت تاریخی معوج و منحرف از حقیقت در آنها صورت گرفته بود راه افتاد. بعد از آن عده‌ای که غیرت انقلابی و دینی داشتند، آستین بالا زدند و کارهای مفیدی را شروع کردند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: غیرت و حساسیتی در آقای سلیمی روی انقلاب و ارائه تصویر روشن و درست از حضرت امام یافتم و این روحیه ایشان را تحسین می‌کنم. انصافا هم حساسیت‌هایی که به خرج داده‌اند در نقاط درستی بوده است. یعنی جاهایی است که اگر آدم اجازه بدهد این انحراف مستقر شود و پاسخ در خور به آن داده نشود، به تدریج تبدیل به یک حقیقت دروغین می‌شود و نسل‌های آینده شاید خیلی سخت بتوانند حقیقت راستین را پیدا کنند. تا فرصت هست و هنوز نسلی که خالق بسیاری از واقعیات تاریخی ما بودند در قید حیات هستند، باید این کارها صورت بگیرد و از آنها کلامی دریافت شود.
وی تأکید کرد: نسل ما انقلاب را از معبری دریافتند که پیشانی آن امام بود؛ خدشه به امام کل آن معبر را نابود می‌کند. آنهایی که زدن امام را انتخاب کرده‌اند، درست فهمیده‌اند که چطور می‌شود همه چیز را تباه کرد. ما امام را در همان چهره قدسی دیدیم و شیفته او شدیم و این شیفتگی عده‌ای را روی میادین مین برد. به این اعتبار دنبال امام راه افتادند که او را نایب امام زمان(عج) و پیامبر(ص) می‌دیدند و از ابتدا تا انتها از او غیر صدق ندیدند. همان چیزی که اول گفته بود را روز آخر هم گفت؛ بر خلاف بعضی از ما که می‌گوییم هر روزی در شأنی هستیم. امروز ممکن است چیزی بگوییم و فردا به اقتضا حرف‌مان را عوض می‌کنیم.
صفارهرندی افزود: کسانی که معاصر ما هستند و معاصر پیشینیان ما نبوده‌اند، تاریخ را از روی آثار می‌بینند. باید در همین نقطه این حساسیت را نشان داد و گفت اگر یک روزی رادیو اسرائیل محل انعکاس منویات یک شخصیت برجسته‌ای می‌شود که از شاگردان امام بوده و به قدری برجستگی داشته که بزرگان قوم فکر می‌کردند در آینده پس از امام باید او فرد جایگزین باشد، آنجا آدم می‌فهمد که تحریف تاریخی چقدر خطرناک است. باید معلوم شود که از کجا انحراف شروع شد. امام می‌گوید بیت خود را از آمد و شد لیبرال‌ها و منافقین پاک کنید تا سالم بماند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: متأسفانه قشر وسیعی از جوانان ما اهل مطالعه نیستند. باید برای دعوت به خواندن کتاب همت کرد و راه‌های بیشتر و بهتری برای این الفت و انس پیدا کرد. در کتاب آقای سلیمی می‌شود گمشده‌هایی را پیدا کرد و گره‌های ذهنی اینجا گشوده می‌شود. باید راه تبلیغ کتاب را پیدا کنیم. اگر توانستیم به جامعه بگوییم چاره مشکل ذهن تو در اینجا هست، کتاب خریدار بیشتری پیدا می‌کند.
به گزارش خبرنگار جماران، در پایان این مراسم با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی اشراقی و جمعی از مهمانان این مراسم، از کتاب «چالش‌های تاریخی» رونمایی شد.
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد