نوبت فتح و ظفر

تقریباً 10 سال از معرفی اولین نمونه «ظفر» می‌گذرد؛ نمونه‌ای که در ابتدا هنوز در حد و اندازه‌های یک ماکت مقوایی بود. به همین خاطر خیلی‌ها آن روزها ظفر را یک رؤیای دست نیافتنی و یک طرح بلند پروازانه می‌دانستند که قرار نیست هیچ وقت به مرحله اجرا برسد.

محمد تربت زاده /

تقریباً 10 سال از معرفی اولین نمونه «ظفر» می‌گذرد؛ نمونه‌ای که در ابتدا هنوز در حد و اندازه‌های یک ماکت مقوایی بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به همین خاطر خیلی‌ها آن روزها ظفر را یک رؤیای دست نیافتنی و یک طرح بلند پروازانه می‌دانستند که قرار نیست هیچ وقت به مرحله اجرا برسد. حتی تا همین چند ماه پیش که مسئولان از پیشرفت مراحل نهایی «ظفر» صحبت می‌کردند، هنوز هیچ‌کس باورش نمی‌شد که ماهواره‌ای با این سطح از تکنولوژی در کشورمان ساخته شده باشد. روز گذشته و پس از انتشار توییت پر سروصدای وزیر ارتباطات، اما سرانجام از طرح نهایی «ظفر» رونمایی شد. محمدجواد آذری جهرمی با انتشار تصویری از استقرار «ماهواره‌ بر سیمرغ» در سایت پرتاب ماهواره، ضمن تشکر از زحمات امیر سرتیپ امیر حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، نوشته بود: «این هم از سیمرغ ایرانی، که در سایت مستقر شد. بیش از ۸۰ تن وزنشه، ظفر رو تا ۵۳۰ کیلومتری زمین خواهد برد. از لحظه شروع تا پایان عملیاتش، ۸دقیقه طول میکشه، ۸دقیقه‌ نفسگیری که امیدوارم در پایانش به مدد حضرت زهرا(س) بتونیم تصاویر ارسالی ظفر رو دریافت کنیم. امیرحاتمی و همکاران، خدا قوت».

همه چیز از «امید» آغاز شد

سابقه اجرایی برنامه‌های فضایی در کشورمان برمی‌گردد به سال 87 و پرتاب ماهواره «امید». تا پیش از امید البته همکاری‌های پراکنده‌ای با کشورهای صاحب فناوری فضایی صورت گرفته بود، اما «امید» به عنوان نخستین ماهواره تمام ایرانی که به صورت کاملاً موفقیت‌آمیز به فضا پرتاب شده بود، برنامه فضایی کشورمان را وارد فاز تازه‌ای کرد.

پس از پرتاب موفقیت‌آمیز امید، چند مرکز علمی و پژوهشی طراحی و ساخت ماهواره‌های مختلف در دستور کار قرار گرفت و به هرکدام از دانشگاه‌های معتبر کشور، سفارش ساخت چندین ماهواره فضایی داده شد.

ایران حالا به تکنولوژی ساخت ماهواره دست پیدا کرده بود. به همین خاطر زیاد طول نکشید تا مدتی بعد، ماهواره‌های فجر و طلوع در صنایع الکترونیک ایران در وزارت دفاع، ماهواره‌های رصد در دانشگاه مالک اشتر، نوید و ظفر در دانشگاه علم و صنعت و آت‌ست در دانشگاه امیرکبیر و شریف ساخته شوند.

رونمایی توییتری

برخلاف تصور غالب، مهم‌ترین بخش در پروژه پرتاب ماهواره به فضا، ساخت خود ماهواره نیست و ساخت پرتابگرد آن هم به اندازه ساخت خود ماهواره اهمیت دارد. پرتابگری که سال 87 «امید» را به فضا فرستاد «سفیر» نام داشت. این پرتابگر بومی، سه سال بعد در دو پرتاب موفق دیگر، «نوید» و «رصد» را به فضا فرستاد. پس از این، با انجام تغییرات گسترده، «سفیر بی» توسط دانشمندان کشورمان ساخته شده که نسبت به نسل قبلی سفیر، قدرت بیشتری داشت. نسل جدید پرتابگر ایرانی در سال 93 ماهواره «فجر» را به فضا فرستاد. سفیر با تمام موفقیت‌هایی که بدست آورده بود اما برای بلندپروازی‌های فضایی جوان‌های متخصص ایرانی کافی نبود. رده وزنی محموله قابل حمل توسط سفیر نهایتاً در حدود 50 کیلوگرم به مدار بیضوی حدود 275 در 350 کیلومتر بود. ماهواره‌های سنگین رده 80 تا 100 کیلوگرم مانند آت‌ست و ظفر که نمونه‌های اولیه‌شان توسط دانشمندان ایرانی ساخته شده بود اما نیاز به پرتابگر قدرتمندتری داشت. به همین خاطر پروژه ساخت «سیمرغ» در همان دهه 80 کلید زده شد و مسئولان فقط چند سال پس از آغاز پروژه، یعنی در سال 88 از نمونه اولیه آن رونمایی کردند. تا همین روز گذشته اما خبری از طرح نهایی سیمرغ نبود تا اینکه وزیر ارتباطات با انتشار پستی در توییتر، همزمان با معرفی طرح نهایی ماهواره «ظفر» از نمونه کامل «سیمرغ» هم رونمایی کرد.

پروژه‌ای که خیالی نبود

نخستین تصاویر از ماهواره ظفر در بهمن ماه 89 منتشر شد. در زمان رونمایی از اولین نمونه، سازندگان آن اعلام کرده بودند ظفر ماهواره‎ای مکعبی‌شکل با ارتفاع 80 و مقطع 63*63 سانتیمتر بوده و این ماهواره حدود 90 تا 100 کیلوگرمی در مدار دایروی 500کیلومتری با شیب 55 درجه مستقر خواهد شد. ظفر براساس اطلاعاتی که آن زمان منتشر شده بود، زمین تا آسمان با سایر ماهواره‌هایی که در گذشته توسط متخصصان ایرانی ساخته شده بود، تفاوت داشت. بزرگ‌ترین برتری ظفر چهار دوربین با کیفیت و رنگی آن بود. علاوه بر این، عمر ظفر هم بین یک و نیم تا سه سال تخمین زده شده بود. آن طور که سازندگان ظفر گفته بودند، این ماهواره نسبت به آخرین ماهواره تولید شده در ایران یعنی نوید، پنج برابر قدرت تفکیک بهتر در تصاویر، سه برابر دقت کنترل وضعیت بهتر، نرخ ارسال در زمینه داده‎های تصویری 15 برابر، برای داده‎های دورسنجی (تله‌متری) 13.7 برابر و برای تله‎کامند نیز 8.1 برابر بیشتر و سریع‌تری داشت. کنترل وضعیت ماهواره ظفر هم با روش سه‌محوره انجام می‎شود که سطح بالاتری از فناوری نسبت به‌روش چرخان است که در ماهواره نوید استفاده شده بود. قرار بود توان مورد نیاز این ماهواره با استفاده از سلول‎های خورشیدی برای دوره کاری چندماهه یا چندساله آن فراهم شود‎.

به خاطر همین امکانات فوق پیشرفته هم بود که خیلی‌ها ظفر را یک پروژه خیالی می‌دانستند که مثل ماهواره‌های روز دنیا، قابلیت عکس‌برداری به‌صورت رنگی را دارد.

طراحی مجدد

مسئولان در مراسم رونمایی از ظفر، اعلام کرده بودند این ماهواره سال 1391 به فضا پرتاب می‌شود. این اتفاق اما محقق نشد و مسئولان پرتاب ظفر را تا سال 92 به تعویق انداختند. در تابستان 92 درحالی که ظفر آماده پرتاب شده بود، به دلیل آماده نبودن پرتابگر سیمرغ، سفر ظفر به فضا یک بار دیگر به تعویق افتاد. تا سال 95 دیگر خبری از ظفر نبود تا اینکه همان زمان، از مصاحبه‌های مسئولان مشخص شد سازندگان ظفر به دلیل شکست خوردن در چند آزمایش، تصمیم گرفته‌اند این ماهواره را ارتقا دهند.

درحالی که همه منتظر بودیم تا نمونه نهایی ظفر در سال 96 سرانجام به فضا پرتاب شود، اما رئیس سازمان فضایی کشور اوایل مرداد آن سال اعلام کرد ماهواره ظفر تا دو سال آینده به مرحله پرتاب می‌رسد. آن زمان رسانه‌ها اعلام کردند حجم تغییرات ماهواره بومی ایرانی به قدری زیاد بوده که سازندگان مجبور به طراحی مجدد آن شده‌اند.

340 هزار نفر

طبق آخرین اطلاعات منتشر شده، تغییرات ظفر در برخی دوربین‌های آن بوده که شامل نصب یک دوربین با تفکیک 22.5 متر، قابلیت تعیین موقعیت و محموله ذخیره و ارسال داده همزمان به 256 کاربر است. علاوه بر این، دقت کنترل ظفر دو برابر شده و نرخ ارسال داده‌های آن هم تا 15 برابر افزایش یافته است.

تصاویری هم که در روزهای اخیر از این ماهواره بومی منتشر شده، نشان می‌دهد نمونه نهایی ظفر زمین تا آسمان با نمونه‌های قبلی تفاوت دارد. علاوه بر تغییرات در ابعاد بدنه، نوع سلول‌های خورشیدی به‌کاررفته در ماهواره ظفر جدید نسبت به نسل اول آن تغییر کرده است. آن طور که مسئولان گفته‌اند، ساخت ظفرِ جدید سه سال زمان برده و بیش از 340 هزار نفر برای ساخت آن تلاش کرده‌اند.

وزن نمونه جدید ماهواره ظفر هم افزایش پیدا کرده و بر اساس آخرین اطلاعات حدود 113 کیلوگرم وزن دارد. نمونه جدید ظفر قرار است 530 کیلومتر از کره زمین دور شود و از طریق مدارهای اطراف کره زمین، در زمان حدود 94 دقیقه یک دور گردش کامل به دور زمین انجام دهد.

10 میلیون یورو

از وظایف پیچیده و کاربردهای علمی ظفر که صرف نظر کنیم، براساس گفته مسئولان، تصاویر دریافتی از این ماهواره برای به‌روزرسانی نقشه‌های کاربردی اراضی در مقیاس بزرگ، پایش توسعه شهری، به‌روزرسانی مرز پهنه‌های کشاورزی در مقیاس بزرگ، پایش تغییرات در عرصه‌های طبیعی و جنگلی، به‌روزرسانی نقشه‌های پهنه‌بندی و پایش دریاچه‌های دائمی و فصلی در سطح کشور استفاده خواهد شد. همچنین آثار تخریب بلایای طبیعی و تهیه نقشه‌های ساختاری شناسایی گسل‌ها و چین‌های موجود در کشور هم با تصاویر دریافتی از این ماهواره ممکن خواهد شد.

کاربردهای تصاویری که ظفر تهیه می‌کند آن‌قدر پیچیده است که احتمالاً فقط متخصصان همان حوزه از آن سر درمی‌آوردند، اما بد نیست بدانید اگرچه حدود 2 میلیون یورو برای ساخت ظفر هزینه شده، اما ارزش مادی تصاویری که قرار است به زمین ارسال کند، چیزی در حدود 10 میلیون یورو است!

خبری از شکست بزرگ نیست

گذشته از تمام این موارد اما «ظفر» حاشیه مجازی هم کم نداشته است. از روز گذشته که وزیر ارتباطات خبر قرار گرفتن ماهواره ظفر در سایت پرتاب را داده، فضای مجازی حسابی ملتهب شده است. در کنار انبوهی از کاربران که بابت ساخت این ماهواره پیشرفته تمام بومی توسط متخصصان ایرانی، حسابی ذوق زده شده‌اند، بخشی از کاربران هم از هزینه‌های بالای ساخت این ماهواره گلایه کرده‌اند! جهرمی البته پاسخ این کاربران را این‌گونه داده است: «هزینه ساخت دو ماهواره ظفر ۱و۲ کمتر از دو میلیون یورو شده است و ارزش تصاویر ارسالی آن، بیش از ۱۰ میلیون یورو محاسبه شده است. یعنی اگر تصاویر ماهواره‌ای را نیاز داشته باشیم و بخواهیم بخریم و به ما بدهند و تحریم را بهانه نکنند، باید ١٠ میلیون یورو پرداخت کنیم».

از آن طرف بخش دیگری از کاربران هم هنوز به عملکرد موفقیت‌آمیز ظفر باور ندارند. به همین خاطر موجی از بی‌اعتمادی به ماهواره ایرانی را در فضای مجازی راه انداخته‌اند. هرچند بخشی از این فعالان مجازی احتمالاً به عمد موج مجازی علیه ماهواره ایرانی راه انداخته‌اند، اما حتی اگر پیش‌بینی آن‌ها درست از آب دربیاید و ظفر نتواند به مدار مورد نظرش در فاصله 530 کیلومتری کره زمین برسد، باز هیچ‌جوره نمی‌توان ادعا کرد پروژه ظفر شکست خورده است. اگر باور نمی‌کنید، سری به تاریخچه علوم فضایی بزنید تا متوجه شوید تمام 11 کشوری که تا امروز به تکنولوژی پرتاب ماهواره به فضا دست پیدا کرده‌اند، در تجربیات اولیه تا 80 درصد شکست خورده‌اند! درست مثل پروژه فضایی قبلی کشورمان که در آن ماهواره پیام با موفقیت از پایگاه بلند شد و مرحله اول پرتاب را با موفقیت طی کرد اما زمانی که به ارتفاع بالای ۵۰۰ کیلومتر رسید، ۴۰ ثانیه زمان کم آورد و منهدم شد. با این همه اما هیچ‌کس پروژه ماهواره پیام را یک شکست بزرگ تلقی نکرد، چراکه همین ماهواره‌ منهدم شده، بعدها زمینه ساز ساخت ماهواره‌ فوق پیشرفته ظفر شد که قرار است همزمان با دهه فجر به فضا پرتاب شود.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: ماهواره ایام الله دهه فجر فضا فرستاد وزیر ارتباطات پرتاب ماهواره ساخت ماهواره همین خاطر فضا پرتاب ماهواره ظفر ظفر را یک موفقیت آمیز میلیون یورو اولین نمونه ماهواره ای پیدا کرده روز گذشته طرح نهایی منتشر شده ساخته شده منتشر شد خواهد شد کره زمین خیلی ها زده شد سه سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۷۱۲۹۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نوبت به تست مهدی ترابی در پست جدید رسید

آفتاب‌‌نیوز :

پرسپولیس در شرایطی به قائمشهر خواهد رفت که هر نتیجه‌ای غیر از برد مقال تیم جان گرفته ساکت الهامی می‌تواند به منزله از دست رفتن قهرمانی باشد چرا که بازی‌های بعدی استقلال روی کاغذ تا حدودی راحت‌تر از دیدار‌های باقی‌مانده سرخ‌ها به نظر می‌رسد.

به هر حال پرسپولیس در این بازی حساس امید عالیشاه را به‌خاطر محرومیت ناشی از کارت قرمز در اختیار ندارد و دوباره اوسمار با این چالش مواجه خواهد شد که از کدام بازیکن در پست مهاجم سایه یا بازیکن آزاد پشت مهاجم نوک استفاده کند؛ بازیکنی که هم نیم فضا‌ها را بشناسد و در آن‌ها جابه‌جا شود و توپ بگیرد هم آنقدر خلاق و پا به توپ باشد که برای خودش و دیگر هم‌بازیانش موقعیت گل ایجاد کند یا در مناطق استراتژیک از حریف خطا بگیرد.

عالیشاه در این فصل و به‌خصوص در نیم فصل دوم در این پست جا افتاده، اما هر وقت که از زمین بیرون رفته یا در میدان حضور نداشته پرسپولیس برای آن پست با مشکل مواجه بوده چرا که وحید امیری که غالبا به جای او در آن پست بازی کرده از فرم ایده‌آلش فاصله داشته و یکی، دوباری هم که محمد خدابنده‌لو در آن پست بازی کرده کارایی لازم را نداشته است.

با این حساب شاید لازم باشد که اوسمار از ترابی در آن منطقه استفاده کند. ترابی در دوره سرمربیگری یحیی گل‌محمدی در آن پست به میدان رفته و با توجه به خلاقیت و حرکات پا به توپش شاید در این منطقه نسبت به کانال‌های کناری برای تیم خود مفیدتر باشد. در عین حال اگر ترابی به مرکز زمین بیاید اوسمار می‌تواند از امیری یا صادقی به‌عنوان وینگر راست استفاده کند.

به نظر می‌رسد این جابه‌جایی برای پرسپولیس مزیت بیشتری خواهد داشت چرا که ترابی احتمالا کیفیت بهتری به‌عنوان بازیکن آزاد ارائه می‌کند ضمن اینکه وحید امیری هم در دقایقی که در میدان بوده نشان داده به‌عنوان وینگر کارایی بیشتری دارد و البته سعید صادقی نیز در جناح راست بازیکن موفق‌تری بوده و می‌تواند با دانیال اسماعیلی‌فر زوج‌سازی کند.

منبع: ورزش سه