سرآغازِ فیلم‌خانه ایرنا
تاریخ انتشار: ۱۱ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۷۲۶۰۰۷
زندگی روزمرّه‌ی ما متأثّر از فیلم‌های سینمایی است؛ کالاهایی رسانه‌ای که از ترکیب تصویر متحرّک و صدا ساخته شده‌اند و به سبب شباهتی که به میدان ادراکی واقعی ما دارند، توهمی از واقعیت، بسیار نزدیک به اصل آن برمی‌سازند و در طی حدود صد سال روزبه‌روز بر نفوذشان در زندگی انسان‌ها افزوده شده است. از آنجا که فیلمسازان برای اینکه بتوانند آثاری تولید کنند که قبول عام یافته و از سوی مخاطب پذیرفته شود به ناچار به متن جامعه مراجعه می‌کنند، این آثار بازتاب‌دهنده اطلاعات مهم و مفیدی از جامعه‌ای که در آن تولید شده‌اند و نحوه برساخت اجتماعی واقعیت، هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جشنواره فیلم فجر که از آن به‌عنوان مهمترین رویداد فرهنگی سال در ایران یاد می‌کنند، فردا آغاز می‌شود. این جشنواره که دوره سی‌وهشتم خود را می‌گذراند، در سال 1361 و در حالی که کشور درگیر جنگی مهیب با همسایه غربی و بخشی از خاک ایران در اشغال دشمن بعثی بود، پایه‌گذاری شد تا امروز بتوان فهمید که اهمّیت آن در نظر مدیران فرهنگی آن روز ایران تا چه پایه بوده است. این جشنواره، علی‌رغم تمام حرف‌وحدیث‌هایی که همواره در نقد آن وجود داشته که دولتی است، جوایز آن میان نزدیکان تقسیم می‌شود، به هیچ جشنواره‌ای در جهان شبیه نیست، قوانین آن مدام در حال تغییر است و مواردی از این دست؛ و فارغ از اینکه این نقدها تا چه حد به سیاست‌گذاران و گردانندگان آن وارد است، ویترین محصولات یک سال سینمای ایران است و لابد از همین بابت، سخت محبوب مردم. از این رو، پرداختن به جشنواره فیلم فجر و آنچه سینماگران برای ارائه به مردم و داوران در این ده روز ساخته و پرداخته‌اند، لازم و بلکه ضروری است.
در مواجهه با یک فیلم سینمایی می‌توان دو رویکرد برگزید؛ یکی مرور جذّابیت‌ها و ایرادهای فیلم برای هدایت مخاطب برای دیدن آن و دیگری نگاه کردن به جهان از پنجره‌ای که فیلم بدان گشوده و فهم معناهای لایه‌های عمیق‌تر آن. در رویکرد اوّل، توجه به عناصر فرمال و داستان فیلم از جهت «جذّابیتی» که برای مخاطب ایجاد می‌کند، مرکز توجه است و در رویکرد دوم، بررسی تصویری که فیلم از دنیای اطرافش به دست می‌دهد؛ نگاهی که فیلم در پس پشت طرح مسأله‌اش در پی‌رنگ، عرضه می‌کند و راه‌حلی که برای حل آن مسأله ارائه می‌کند. در این رویکرد، توجه به عناصر فرمال و تکنیکی یا «زبان فیلم» فراموش نمی‌شود؛ ولی تحلیل فیلم در همین حد متوقّف نمی‌ماند و با مقایسه‌ی وضعیت سیاسی و اجتماعی دنیای خارج و دنیای درون فیلم، به دنبال «معانی کلّی»، «تعمیم» و رسیدن به «امر انتزاعی» می‌گردد. این رویکرد که به سبب منش انتقادی‌اش گاه «نقد فیلم» نامیده شده، بیشتر پایه در علوم انسانی دارد: جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، مطالعات فرهنگی و ... . در نقد فیلم توجه به این است که فیلم چه تصویری از واقعیت ارائه می‌دهد، از بین پدیده‌های اجتماعی چطور گزینش می‌کند، چه گرایش‌هایی را برمی‌کشد و کدام را سرکوب می‌کند و چگونه این کار را انجام می‌دهد.
در نقد فیلم می‌توان موضوع مطالعه را فقط به یک فیلم محدود نکرد و درباره مجموعه‌ای از فیلم‌ها سخن گفت؛ مثلاً فیلم‌های یک دوره خاص یا یک فیلمساز خاص یا یک ژانر خاص و غیره. در این صورت و برای یک دوره زمانی خاص، می‌توان پرسید فیلمسازان سینمای ایران در این دوره چه درون‌مایه‌هایی (تم/ مضمون) را در فیلم‌ها بیشتر تکرار کرده‌اند و چرا؟ مخاطب ایرانی سینما بیشتر طرفدار کدام درون‌مایه‌ها بوده است و چرا؟ آیا می‌توان درون‌مایه‌هایی را در فیلم‌های ایرانی سراغ گرفت که برای مدّت زیادی در سینمای ایران بدون تغییر باقی مانده‌اند؟ درون‌مایه‌هایی که مستقل از ژانر و مؤلّف فیلم اغلب تکرار می‌شده‌اند. آیا این درون‌مایه‌های تکرارشونده، آیینه جامعه ایران و بازتاب‌دهنده خودآگاه و ناخودآگاه جمعی ما بوده‌اند؟ این درون‌مایه‌ها تحت تأثیر چه عواملی شکل گرفته‌اند و چگونه در طول زمان تغییر کرده‌اند؟ مثلاً خُلق‌وخوهای انسان ایرانی چگونه در فیلم‌ها بازتاب پیدا کرده است؟ باورها و مجموعه بینش‌ها و نگرش‌های او چطور؟ مثلاً انسان ایرانی‌ای که در این فیلم‌ها می‌بینیم، هنگام رویارویی با مشکلات، اغلب چه می‌کند؟ در هنگام تصمیم‌گیری جمعی چه راهی انتخاب می‌کند؟ اختلاف‌نظرهایش با اطرافیانش را چطور برطرف می‌کند؟ تا چه حد به قانون پایبند است؟ از این میان کدام بینش‌ها و نگرش‌ها حامل ویژگی‌های مثبت انسان ایرانی است و او را به موفّقیت می‌رساند؟ کدام ویژگی‌ها باعث شکست او می‌شود و کدام ویژگی‌ها هستند که در فیلم‌های مختلف، تلقّی‌های متفاوتی از آنها وجود دارد؟ از سوی دیگر، مخاطب ایرانی سینما چطور از این فیلم‌ها استقبال کرده است؟ با کدام جهت‌گیری‌ها همراه‌تر است و کدام را پس زده است؟ آیا می‌توان از این رهگذر میزان استقبال از فیلم‌ها را توضیح داد؟
در صفحه‌ی فیلم‌خانه که به مناسبت سی‌وهشتمین جشنواره‌ی فیلم فجر آغاز به کار کرده است، می‌کوشیم با چنین نگاهی به استقبال تحلیل فیلم‌ها برویم.
برچسب‌ها جشنواره فیلم فجرمنبع: ایرنا
کلیدواژه: جشنواره فیلم فجر جشنواره فیلم فجر درون مایه انسان ایرانی سینمای ایران درون مایه ها تحلیل فیلم فیلم ها فیلم ها نقد فیلم ویژگی ها فیلم فجر یک فیلم شده اند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۷۲۶۰۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تمجید میرجلال‌الدین کزازی از «مست عشق»
میرجلال‌الدین کزازی می‌گوید: فیلم «مست عشق» از اندک فیلم‌هایی است که از دیدنش شادمان و خشنود بوده است.
این استاد زبان و ادبیات فارسی و شاهنامه‌پژوه در حاشیه اکران خصوصی «مست عشق» برای ادیبان و چهره‌های فرهنگی، در گفت‌وگو با ایسنا درباره این فیلم اظهار کرد: از نگاهی فراخ و فراگیر، دید و داوری من درباره این توژینه داستانی یا فیلم این است که دست‌اندکاران و پدیدآورندگان آن در کار هنری که می‌خواسته‌اند کرد، کامدار بوده‌اند. توانسته‌اند به آن آماج‌ها و آرمان‌هایی که در سر می‌پرورده‌اند، دست بیابند. از این دید این فیلم یکی از اندک فیلم‌هایی است که من از دیدن آن، از آغاز تا انجام فیلم، شادمان و خشنود بودم.
او افزود: آن دریافتی که این هنرمندان از چهره مولانا و منش و کنش او داشته‌اند، در بخشی گسترده در این آفریده هنری بازتاب یافته است. دم‌های دلپذیری را من به هنگام دیدن فیلم گذرانیدم اما چند ویژگی بیشتر بر من کارگر افتاد؛ بجز کارگردانی که هر چه در فیلم می‌گذرد به راستی به گونه‌ای به او بازمی‌گردد زیرا اوست که سررشته‌ها را در دست دارد، خُنیا یا موسیقی فیلم بسیار باشکوه ، کارساز و اثرگذار بود، به همان سان فیلم برداری آن. سه دیگر، آوابرداری این فیلم. از دید فنی این سه، نمود بیشتری در چشم من داشت.
کزازی درباره گفت‌وگوهای بین شمس و مولانا که از دید برخی، شاید برای مخاطب عام دیریاب‌تر باشد و اینکه آیا فیلم توانسته شمایی از مولانا و شمس را به مخاطب عام‌تر معرفی کند، گفت: بیشینه این گفت‌وگوها چون از آبشخورها ستانده شده بود، از ویژگی‌های بسیار پسندیده فیلم شمرده می‌شود اما زبان فیلم، شاید ناچار بوده‌اند من داوری نمی‌کنم، با زبان روزگار مولانا همیشه سازگار نبود، شاید می‌خواسته‌اند که بیننده امروزین بتواند پیوند بیشتری با فیلم بیابد. ببیننده‌ای که با ادب پارسی و زبان مولانا به بسندگی آشنا نیست.
انتهای پیام
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان