اندیشکده‌های غربی: کاخ سفید مسئول ناکارآمدی برجام است
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۷۳۸۱۷۳
جمهوری اسلامی ایران پانزدهم دی ماه اعلام کرد محدودیت‌های مربوط به برنامه هسته‌ای را که در قالب توافق برجام قبول کرده بود، دیگر اجرا نمی‌کند و از این پس تنها براساس نیازهای فنی خود فعالیت هسته‌ای صلح آمیز را هر گونه صلاح بداند، دنبال می کند.
اعلام این تصمیم با واکنش‌های گوناگونی روبرو شد. برخی این موضوع را ناراحت کننده و بعضی دیگر آن را عاملی برای فروپاشی برجام ارزیابی کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در هر صورت، این موضوع که ایران دیگر می تواند آزادانه برنامه‌های هسته‌ای خود را دنبال کند از سوی تحلیلگران غربی نگران‌کننده ارزیابی شد. بنابراین آن‌ها تاکید دارند ایالات متحده و کشورهای دارای منافع در این امر باید از تحریک ایران برای بازسازی سریع زیرساخت‌های هسته‌ای و کوتاه شدن زمان تبدیل آن به یک کشور دارای سلاح هسته‌ای خودداری کنند. به همین علت، باید ترتیبات موقتی در قبال کاهش برخی تحریم‌ها اندیشیده شود تا تهران نیز به همکاری در قالب برجام متقاعد شود.
سکوت اروپا در مقابل اخاذی
هر یک از بازیگران در خلال تحولات یکماهه اخیر به ویژه تنش میان ایران و آمریکا، به تحلیل موضوع پرداختند. کشورهای اروپایی برای فعال سازی مکانیسم حل اختلاف دست به کار شدند. در مقابل تحلیلگران غربی با بی تاثیر دانستن فشارها بر لزوم جلب رضایت ایران از طریق دریافت مزایای اقتصادی برجام تاکید کردند.
اندیشکده «کارنگی» در در زمینه واکنش اروپایی‌ها مساله توافق هسته‌ای و استفاده از مکانیسم حل منازعه آورده است، قبل از بیانیه روز ۱۴ ژانویه سه کشور اروپایی در زمینه فعال سازی این مکانیسم، آن‌ها از سوی واشنگتن به شدت تحت فشار قرار داشتند تا به کاخ سفید در زمینه اجرای رویکرد فشار حداکثری کمک کنند. آمریکا این کشورها و از جمله آلمان را با افزایش تعرفه بر برخی کالاها تهدید کرده بود.
کارشناس این موسسه پژوهشی اعتقاد دارد اروپایی‌ها در مقابل این اقدام آمریکا که همچون اخاذی است تقریبا کاری انجام ندادند و باعث تنش بیشتر در فضای سیاسی شدند. از نظر سه کشور اروپایی آغاز ساز وکار حل اختلاف که در ماده ۳۶ و ۳۷ برجام آمده است، می تواند به راه اندازی فضای گفت وگو میان تهران و واشنگتن کمک کند.
«جارت بلانک» دیگر کارشناس این موسسه هم اعتقاد دارد گام پنجم ایران را بر لبه تعهدات فنی برجام قرار داد اما تهران تکرار کرد آژانس به نظارت خود ادامه می دهد. در مقابل دولت ترامپ از فروپاشی توافق هسته‌ای راضی به نظر می رسد. اولویت اروپایی‌ها نیز حفظ برجام از طرف ایران است ولی آن‌ها قادر نیستند تا منافع اقتصادی توافق را برای تهران که تحت فشارهای تند تحریم‌های امریکا قرار دارد، تامین کنند.
با این حال به اعتقاد تحلیلگر کارنگی، فعال کردن سازوکار حل اختلاف باعث می شود تا پوسته‌ای از برجام باقی بماند. اروپا امیدوار است در آینده بتواند از آن برای از سر گیری دوباره دیپلماسی استفاده کند.
گام پنجم و هشدارهایی که کاخ سفید نشنید
اندیشکده آمریکایی «بروکینگز» نیز در گزارش مفصلی به قلم «رابرت اینهورن» به تقابل ایران و آمریکا در بحث برجام و فعالیت‌های هسته‌ای پرداخت و در مورد گامهای پنجگانه ایران نوشت: اعلام گام پنجم ایران به هیچ عنوان شگفت‌آور نبود. از ماه می سال ۲۰۱۹ تهران با دادن مهلت‌های دوماهه گامهای کاهش تعهدات برجامی خود را اعلان کرد. مقامات ایران این اقدامات را در واکنش به خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای و برقراری دوباره تحریم‌ها و فشارحداکثری اتخاذ کردند. در هر گام ایران اعلام کرد اگر آمریکا رویکرد خود را تغییر بدهد آن‌ها هم به برجام به صورت کامل پایبند می‌شوند.
بروکینگز آورده است: برداشتن سقف ذخایر اورانیوم غنی‌شده، افزایش سطح غنی‌سازی به ۵ درصد یا بی‌توجهی به محدودیت‌ها در مسیر تحقیقات هسته‌ای از جمله این اقدامات بودند، اما مهمترین گام کنار گذاشتن همه محدودیت‌های برجامی و بازبینی در مورد غنی سازی در تاسیسات فوردو است. طبق این تحلیل، مهمترین هدف برجام به تأخیر انداختن زمان تولید سلاح هسته‌ای از سوی ایران از طریق افزایش زمان دستیابی به اورانیوم با غنی بالا بود. این هدف با کاهش شدید تعداد سانتریفیوژهای درحال کار و کاهش سطح غنی سازی ایران از ۲۰ به زیر ۵ درصد و ایجاد محدودیت در حوزه‌های پژوهش و توسعه سانتریفیوژه‌های کارآمدتر صورت گرفت. گام پنجمی که از سوی ایران در ۵ ژانویه اعلام شد در واقع هشداری بود که تهران از ۸ ماه قبل آن را تکرار کرده بود.
این گزارش سپس مسائلی را در زمینه احتمال افزایش ظرفیت هسته‌ای ایران برشمرده و افزوده است: در هر صورت ایران اکنون احساس آزادی می‌کند به هر میزانی که می‌خواهد می‌تواند بر ظرفیت هسته‌ای خود بیافزاید. در داخل ایران هم افزایش این ظرفیت طرفدارانی دارد. تولید اورانیوم جهت تامین سوخت نیروگاه اتمی بوشهر (تامین ظرفیت ۱۹۰ هزار سو) و کسب امتیازاتی به عنوان اهرم مذاکراتی در آینده از جمله مولفه‌های تاثیرگذار در مسیر تشدید سرعت غنی سازی ایران عنوان شده است. در طرف مقابل اما برخی عواملی که مانع از حرکت سریع ایران در مسیر توسعه توان هسته‌ای می شوند هم مسائلی همچون نگرانی از موضع چین و روسیه، فعال سازی مکانیسم ماشه از سوی کشورهای اروپایی، زمان مورد نیاز ایران برای توسعه و بکارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته و احتمال تشدید تنش‌ها در خلیج فارس و از انزوا خارج شدن دونالد ترامپ در جامعه بین المللی بیان شده است.
تحلیل بروکینگز فوق همین عوامل را دلیلی دانست که تاکنون باعث شده است با گذشت چند هفته هنوز ایران دست به اقدام تحریک آمیز هسته‌ای نزده است. بروکینگز موثرترین راه برای ایالات متحده در جهت ادامه محدودیت‌های هسته‌ای ایران را دستیابی به توافق یا ترتیباتی با تهران ارزیابی اما تاکید کرد، از یک سو در شرایط فعلی (با توجه به ادامه و اطمینان ترامپ به نتیجه‌بخش بودن فشار حداکثری) چنین موضوعی متصور نیست. در سوی دیگر، نظام ایران نیز عزم خود را برای مقاومت در برابر کاخ سفید جزم کرده است و حتی برای گرفتن انتقام ترور سلیمانی هر چند با ابزارهای کمتر تحریک کننده، تلاش می کند. در نتیجه دورنمای توافقی تازه میان ایران و آمریکا که موجب بازبینی در برجام و گنجاندن دیگر موضوع‌های مورد نظر ترامپ شود (همچون توان موشک بالستیک ایران و حمایت از گروه‌های منطقه‌ای شود) چندان پررنگ و امیدوارکننده نیست.
طبق تحلیل اینهورن، در این فضا محتمل‌ترین حالت دستیابی به ترتیباتی موقت و غیررسمی است که گامهای ایران را به عقب بازگرداند و همزمان برخی تحریم‌های آمریکا را کاهش دهد. بنابراین با وجود موانع بسیار، یک تلاش دیپلماتیک با اراده قوی باید برای بنیانگذاری راه حلی میانه در موضوع هسته‌ای شکل بگیرد تا حداقل فعالیت هسته‌ای تهران را به صورت موقتی متوقف و از وخامت بیشتر اوضاع جلوگیری کند.
این گزارش با بیان این نکته که برجام به یک کشتی خالی از مسافر تبدیل شده است در مورد جزئیات توافق موقت احتمالی آینده آورده است: اگر ایالات متحده مذاکرات تازه برای کسب امتیازهای بیشتر از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (همچون افزایش دوره محدودیت‌های غنی سازی) را می‌خواهد، باید امتیازهای بیشتری را به ایران بدهد، و نه تنها در زمینه کاهش تحریم‌های ذکر شده در توافق برجام بلکه شاید مجبور شود تا تحریم‌ها و سیاست‌هایی را که مانع کسب منافع برجام از سوی ایران می‌شود، برطرف کند.
بنابر پیشنهاد مشاور پیشین «هیلاری کلینتون» و از تدوین کنندگان توافق هسته‌ای، با توجه به وضعیت کنونی برجام، هدف مهم باید ایجاد پلی به برجام ۲ با اصلاح توافق پیشین باشد. ایالات متحده و دیگر کشورهای ذینفع هر کاری را که می‌توانند باید برای ایجاد انگیزه در ایران انجام دهند تا تهران فعالیت هسته‌ای خود را متوقف سازد و در مقابل کاهش محدود تحریم‌ها نیز اجرایی شود. شاید افزایش صادرات نفت ایران به میزان ۷۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز پیشنهاد خوبی به تهران باشد.
برچسب‌ها برجام دونالد ترامپ تحریم ایالات متحده آمریکامنبع: ایرنا
کلیدواژه: برجام دونالد ترامپ تحریم ایالات متحده آمریکا دونالد ترامپ دونالد ترامپ برجام دونالد ترامپ تحریم ایالات متحده آمریکا سه کشور اروپایی فعالیت هسته ای ایران و آمریکا توافق هسته ای دونالد ترامپ ایالات متحده سوی ایران هسته ای خود هسته ای اروپایی ها محدودیت ها فعال سازی حل اختلاف هسته ای غنی سازی گام پنجم تحریم ها کاخ سفید
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۷۳۸۱۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رافائل گروسی وارد تهران شد
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با هدف دیدار با مسوولان کشور و حضور در نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هسته‌ای وارد ایران شد. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی امروز دوشنبه 17 اردیبهشت ماه 1403 وارد ایران شد و مورد استقبال بهروز کمالوندی، سخنگو و معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران قرار گرفت.
در این سفر رافائل گروسی قرار است ضمن دیدار با مسوولان کشور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران، در نخستین کنفرانس علوم و فنون هسته‌ای که هم اکنون در شهر اصفهان در حال برگزاری است، حضور یابد.
آغاز به کار پنل‌های نخستین کنفرانس بینالمللی علوم هسته‌ایبرگزاری نخستین کنفرانس بینالمللی علوم هسته‌ای در اصفهانانتهای پیام/
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند