به نقل از «ایسنا»

شاخصه‌های هنر و هنرمند تراز انقلاب اسلامی

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۸۲۳۴۵۹

ایسنا/قزوین در میزگردی با حضور تعدادی از هنرمندان تلاش کردیم تعریفی از هنر و هنرمند در تراز انقلاب اسلامی ارائه داده و سپس وضعیت هنر قزوین را پیش و پس از انقلاب مورد بررسی قرار دهیم.

این روزها صحبت از دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه‌های مختلف و بیان ویژگی‌ها و افتخارات انقلاب اسلامی در حوزه‌های مختلف بسیار زیاد است؛ یکی از این حوزه‌ها که بسیار مظلوم واقع شده و کمتر به آن پرداخته می‌شود را شاید بتوان حوزه هنر دانست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ابزار هنر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذاری در جامعه همواره نقش کلیدی دارند اما با وجود جایگاه و اهمیت والا کمتر به آن پرداخته شده است.

در میزگردی که در خبرگزاری ایسنا با حضور «حمیدرضا سبحانی نژاد» فیلم‌نامه‌نویس، «محمود رضا حقیقت» از هنرمندان حوزه خوشنویسی و «اصغر ارداقیان» هنرمند حوزه موسیقی و سرود برگزار شد تلاش کردیم تا تعریفی از هنر و هنرمند تراز انقلاب اسلامی ارائه داده و سپس وضعیت هنر قزوین را پیش از انقلاب و بعد از آن مورد بررسی قرار دهیم.

ایسنا: پیش از انقلاب اسلامی وضعیت هنر در استان قزوین چگونه بود؟ آیا توجهی به عرصه هنر در رشته‌های مختلف می‌شد و هنر جایگاهی در بین مسئولان و مردم داشت؟

اصغر ارداقیان: زمانی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید من ۲۲ سال داشتم، می‌توان گفت قبل از انقلاب هیچ استودیوی تخصصی در حوزه موسیقی در قزوین وجود نداشت همچنین گروه تخصصی در حوزه موسیقی نداشتیم، در بخش‌های دیگر هنری نیز به این صورت بود.

برخی از آهنگ‌های حوزه موسیقی آثار مبتذلی بود که فساد را نیز به دنبال داشت با این حال برخی از هنرمندان نیز آثار خیلی خوبی را از خود به‌جای گذاشتند که بسیار فاخر است. برخی از اساتید و هنرمندان حوزه موسیقی سنتی قزوین بسیار متبحر بودند و آثار آن‌ها هنوز هم وجود دارد و مورد توجه است، بعد از انقلاب نیز آثار خیلی خوبی در حوزه موسیقی ساخته شد که برخی از آن‌ها مورد تأیید روحانیان و امام نیز قرار گرفت.

محمودرضا حقیقت: اطلاعات دقیقی از وضعیت هنر خوشنویسی در پیش از انقلاب اسلامی ندارم اما طبق شنیده‌ها این هنر آن زمان بیشتر به صورت تفننی بود اما گسترش هنر خوشنویسی بعد از شکل‌گیری انقلاب اسلامی بسیار بیشتر از قبل از انقلاب اسلامی شد و شاهد گرایش و توجه جدی‌تر به آموزه‌های دین اسلام در این هنر بودیم.

حمیدرضا سبحانی‌نژاد: یکی از مردم شناسان اصفهانی بر این باور است که قزوین در گذشته از نظر هنری یک الگو بوده، برای مثال در زمان قاجاریه هنر تعزیه یکی از ماندگارترین هنرهای آن دوران محسوب می‌شد. سال‌ها قبل از انقلاب اسلامی شاهد برخی تحرکات طبقات روشنفکر و حزب توده و مارکسیست در قزوین بودیم که دغدغه‌ها و اهداف خود را در قالب هنر مطرح می‌کردند و به دنبال جذب نیرو بودند.

تا سال ۱۳۵۶ جریان چپ در قزوین از هنر به نفع خود از استفاده می‌کرد با این حال در حوزه شعر شاهد اشعار آیینی بسیار زیادی بودیم که رنگ انقلابی داشت. در سال ۵۶ مساجد با محوریت «شهید قدرت‌الله چگینی» از معلمان مبارز آن دوران اقدام به استفاده از ابزار هنر و تولید آثاری از جمله تئاتر و نمایش با رویکرد دینی و بازخوردهای سیاسی کردند، شعرهای عاشورایی در کنار نهضت امام خمینی (ره) رنگ و بوی ویژه‌ای به هنر داد. تئاترهای خودجوش شکل گرفت و روحانیت نیز از این آثار هنری حمایت کردند و از آنجا که براساس باورهای دینی و اعتقادی ساخته‌شده بود بسیار مورد استقبال مردم قرار می‌گرفت.

مدرسه صالحیه قزوین یک مدرسه علمیه معمولی نبود و علمایی که در این مدرسه تدریس داشتند عارف بودند و این مدرسه نیز جایی برای ردوبدل کردن آثار ادبی محسوب می‌شد، متن‌های نوشته‌شده در آن دوران بسیار از نظر ادبی غنی بود و فرهیختگی در قزوین بسیار نمود داشت، امثال علامه دهخدا، محمد قزوینی، خاندان دبیرسیاقی، علامه رفیعی، آیت‌الله ثامن و آیت‌الله رفیعی از جمله مشاهیر بارز و مطرح قزوین پیش از انقلاب اسلامی محسوب می‌شدند که نامشان در تاریخ ماندگار است با این حال بسیاری نیز گمنام مانده‌اند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها همسران، مادران و فرزندان علمای قزوینی هستند که درحوزه خوشنویسی و ادبیات سرآمد بودند اما نام آن‌ها به جز تعدادی از تذکره‌ها در جای دیگری نیامده است.

ایسنا: جایگاه هنر بعد از انقلاب اسلامی چه تغییری کرد؟ 

اصغر ارداقیان: در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به تحمیل جنگ از سوی عراق به کشورمان و شروع دوران دفاع مقدس اشعار و سرودهای متناسب با فرهنگ ایثار و شهادت و شعارهای انقلاب اسلامی بسیار موردتوجه بود، استقبال مردم نیز از سرودهای انقلابی بسیار زیاد بود ازاین‌رو گروه‌های سرود را در قزوین سازمان‌دهی کرده و آثاری را ساختم که در مساجد، هیئت‌ها، جبهه، جشن‌ها و اعیاد استفاده می‌شد حتی یک‌بار نیز در محضر حضرت امام خمینی (ره) گروه سرود قزوین اجرا داشت.

نیاز بود آثاری بعد از انقلاب اسلامی در حوزه موسیقی تولید شود که هم ملموس باشد و هم بتواند آرمان‌ها و اصول انقلاب را برای عموم جامعه نشان دهد، ازاین‌رو با توجه به فعالیت و تخصصی که در حوزه موسیقی داشتم به سراغ سازهای بادی رفتم چرا که در آن دوران این سازها برای ساخت آثار در حوزه موسیقی بهترین انتخاب بود و می‌توانست در ایجاد فضای تهییج و شور در جامعه و ارتباط بین موسیقی با انقلاب مؤثر واقع شود. این سازها مثل طبل، سنج، ترومپت و امثال آن عموماً در ایام محرم و صفر و هیئت‌ها استفاده می‌شد لذا تلاش شد تا از آن برای کارهای انقلابی استفاده شود.

محمودرضا حقیقت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مرحوم «ابوالحسن محصص مستشاری» از اساتید برجسته خوشنویسی اقدام به راه‌اندازی انجمن خوشنویسان در قزوین کرد که این حرکت باعث رشد خوشنویسی در قزوین شد. به‌واسطه این انجمن بسیاری از اساتید در استان و کشور آموزش حرفه‌ای در حوزه هنر خوشنویسی را فرا گرفتند و در حال حاضر نیز خود شاگردان بسیاری را پرورش می‌دهند.

حمیدرضا سبحانی‌نژاد: بعد از انقلاب اسلامی هنرمندان ارزشی بسیار زیادی در قزوین فعالیت می‌کردند به عنوان مثال با خوشنویسی، شعارنویسی، نقاشی چهره شهدا تلاش می‌کردند در آن فضای محدود رسانه‌ای رسالت خود را انجام دهند، از جمله این هنرمندان مطرح قزوینی می‌توان به شهید تاج احمدی اشاره کرد که در حوزه نقاشی بسیار فعال بود، ابوالفضل دل‌زنده، مرحوم مجید مقصودی از دیگر هنرمندان خوشنویس و نقاش قزوینی محسوب می‌شوند، در زمینه شعر نیز می‌توان به همایون ثقفی اشاره کرد که اشعار حماسی بسیاری را سرود. یکی از اتفاقات خوب دوران انقلاب که موجب رشد شعر شد حضور استاد حسین اسرافیلی در قزوین بود که در سال ۶۴ با حضور در قزوین و تشکیل محافل ادبی زمینه تربیت شاعران معاصر را فراهم کرد.

در اوایل انقلاب اسلامی تئاترهایی در قزوین به روی صحنه می‌رفت که با استقبال بسیار مردم روبرو می‌شد به‌گونه‌ای که بلیت‌های آن دو ساعت قبل از اجرا به اتمام می‌رسید. این تئاترها عمدتاً با محوریت انقلاب اسلامی، شهید و شهادت بود همچنین قزوین به دلیل دست‌نخوردگی و بکری لوکیشن‌ها و فضای ناب تاریخی مورد استقبال بسیار فیلم‌سازان آن دوران قرار می‌گرفت، فیلم‌های بسیاری در همان اوایل انقلاب در قزوین ساخته شد سال‌ها بعد نیز این روند ادامه داشت برای مثال بخش‌های بسیاری از سریال شب دهم در قزوین فیلم‌برداری شده است؛ این‌ها تنها گوشه‌ای از ظرفیت‌های هنری قزوین بود که عمدتاً مغفول واقع شده است.

ایسنا: شاخصه‌های هنر و هنرمند در تراز انقلاب اسلامی چیست؟ آیا تفاوتی بین هنرمند انقلابی با هنرمند غیرانقلابی وجود دارد؟

اصغر ارداقیان: با هر انقلاب و تغییری که در حکومت‌ها صورت می‌گیرد هنر نیز دچار تغییراتی می‌شود و می‌توان گفت بیشترین تأثیر از این تغییر حکومت‌ها در هنر به‌ویژه در سینما، تئاتر و موسیقی اتفاق می‌افتد.

ممکن است با هر تغییر حکومتی یک دوره رکود در عرصه هنر اتفاق بیفتد، با این وجود بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل پویایی آن شاهد بودیم که هنرمندان بلافاصله وارد عرصه تولید متناسب با اصول انقلاب اسلامی شدند و در همان اوایل انقلاب فعالیت خود را در رشته‌های مختلف هنری شروع کردند و آثار خوبی را نیز تولید کردند.

هنرمند انقلابی باید ضمن داشتن اطلاعات کافی، دارای ریشه و باور عمیق نسبت به اصول انقلاب اسلامی باشد تا بتوانند آثاری تولید کند که با اصول انقلاب سنخیت داشته باشد زیرا کسانی که این باور را نداشته باشند نمی‌توانند در این مسیر باقی بمانند. در همان ابتدای شکل‌گیری انقلاب اسلامی شاهد بودیم کسانی که ریشه و باور انقلابی داشتند در این راه باقی ماندند اما کسانی که باوری نسبت به اصول و آرمان‌های انقلاب اسلامی نداشتند بعد از مدتی نتوانستند در این مسیر باقی بمانند و شاهد خروج آن‌ها از این حوزه بودیم.

محمود حقیقت: هر تغییر حکومت و انقلابی براساس اصول و عقایدی شکل می‌گیرد، انقلاب اسلامی نیز براساس شاخص‌ها و اصولی که ریشه در اسلام داشت شکل گرفت؛ از جمله عمده‌ترین اصول و شاخص‌های مهم انقلاب اسلامی می‌توان به ایثار و فداکاری، عدالت‌طلبی و مبارزه با ظلم اشاره کرد. هنرمند انقلاب اسلامی باید به این اصول باور داشته باشد و در زندگی خود آن را جاری و ساری کرده و براساس آن حرکت کند.

همزمان با انقلاب اسلامی هنرمندان نیز به‌مانند بقیه افراد جامعه در فضای انقلاب قرار گرفتند، هنرمندانی که به اصول انقلاب اعتقاد داشتند با تمام سختی‌ها و مشکلات پای انقلاب باقی ماندند اما برخی نیز از این فضا جدا شدند چرا که اعتقادی به آن نداشتند.

حمیدرضا سبحانی‌نژاد: هنر همواره در بین مردم در ادوار مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد اما سابقه استفاده استراتژیک از هنر برای رسیدن به اهداف سیاسی را شاید بتوان در حدود ۴۰۰ سال پیش دانست که از هنر برای تهییج مردم استفاده می‌کردند؛ در بسیاری از کشورها تولیدات هنری بسیاری وجود داشت که از آن در راستای اهداف ایدئولوژیک استفاده می‌شد، هنر سینما و مدلینگ کاملاً در اختیار اهداف سیاسی قرار داشت. شاید بتوان آغاز حرکت در مسیر هنر انقلابی در ایران را در دوران مشروطیت دانست، همچنین اولین تحرکات در استفاده استراتژیک از ابزار هنر پیش از انقلاب را می‌توان در حسینیه ارشاد دید که حال و هوای ادبی و انقلابی در آنجا مشهود بود.

هنرمند انقلابی باید براساس اهداف انقلاب اسلامی گام بردارد آن هم بدون در نظر گرفتن دغدغه‌های شخصی و مالی؛ باید حرکت‌های خودجوش در تولید محتوای هنری رونق بگیرد. فیلم‌های ساخته‌شده در اوایل انقلاب اسلامی در حوزه انقلاب و دفاع مقدس بسیار تأثیرگذار بود، از جمله آن می‌توان به فیلم‌های ابراهیم حاتمی‌کیا اشاره کرد که از جمله آثار شاخص متعهد به انقلاب اسلامی است. در حوزه موسیقی نیز ما با یک خلأ فتوایی مواجه بودیم زیرا موسیقی مبتذل در دوران پهلوی بسیار زیاد بود ازاین‌رو می‌توان گفت کسانی که ساز در دست گرفتند و آن را در مسیر اهداف انقلاب نواختند کار شجاعانه انجام دادند، شکل‌گیری سرودهای انقلابی در آن دوران بسیار جالب بود زیرا هنر عاشورایی را با کمک موسیقی به انقلاب اسلامی پیوند زدند.

متأسفانه از سال ۷۴ این ارتباط در حوزه تربیت هنرمند در تراز انقلاب اسلامی قطع شد شاید بتوان یکی از دلایل آن را در این نکته دانست که هنرمندان آن دوران اجازه ندادند هنرمندان جوان در این رشته رشد کرده و فرصت دیده شدن داشته باشند، همین امر باعث شد که ما با این خلأ در حوزه هنر از جمله سینما و تئاتر روبرو شویم.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری دستاوردهای انقلاب اسلامی انقلاب اسلامی در حوزه پیروزی انقلاب اسلامی پیش از انقلاب اسلامی بعد از انقلاب اسلامی انقلاب اسلامی هنرمند انقلابی انقلاب اسلامی حوزه موسیقی هنرمند انقلاب قبل از انقلاب استفاده می شد اوایل انقلاب هنر خوشنویسی هنر و هنرمند اصول انقلاب تغییر حکومت آن دوران محسوب می شد توان گفت بسیار زیاد شاید بتوان وضعیت هنر ابزار هنر ساخته شد حوزه هنر ازاین رو شکل گیری حوزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۸۲۳۴۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقش روحیه بسیجی و استکبارستیزی در صدور انقلاب اسلامی

جلسه بسیج ادارات کل شهدای شهرداری شیراز با حضور سرتیپ هاشم جمالی جانشین فرمانده سپاه فجر فارس، شهرام قاسمی رئیس سازمان بسیج ادارات و کارمندان سپاه فجر فارس، آرش فرج‌زاده قائم‌مقام شهردار و فرمانده حوزه مقاومت بسیج ادارات کل شهدای شهرداری شیراز، سعید جعفری فرمانده گردان بیت‌المقدس شهرداری شیراز و فرماندهان ادارات و سازمان‌های شهرداری شیراز برگزار شد.

جانشین فرمانده سپاه فجر فارس با بیان اینکه این هم‌افزایی بین مدیریت شهری و سپاه در طول ادوار شهرداری بی‌نظیر است، اظهار امیدواری کرد: این هم‌افزایی موجب خدمات بهتر به مردم شیراز شود.

سرتیپ هاشم جمالی در ادامه به روحیه بسیجی و استکبارستیزی در صدور انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: امام خمینی (ره) بنیان گزار انقلاب اسلامی همواره بر اصول «نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی» و صدور انقلاب اسلامی تأکید می‌کرد.

او بیان کرد: امروز ایران به‌عنوان یک قدرت برتر در دنیا و منطقه شناخته‌شده که این قدرت برگرفته از اراده امامین انقلاب اسلامی و روحیه بسیجی و استکبارستیزی و مقاومت مردم ایران اسلامی است.

جانشین فرمانده سپاه فجر فارس همچنین با تصریح بر تقویت محور مقاومت بیان کرد: سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، مصداق واقعی و تمام یک مجاهد مخلص فی سبیل الله بود که تمام وجودش را وقف اسلام، ولایت و مردم کرد.

سرتیپ جمالی گفت: شهید سلیمانی به‌عنوان مالک اشتر انقلاب اسلامی نقش بزرگی برای بقای دین ایفا و زمینه بسترساز ظهور بود.

رئیس سازمان بسیج ادارات و کارمندان سپاه فجر فارس در این جلسه از مجموعه خدمات حوزه مقاومت بسیج شهرداری شیراز و گردان بیت‌المقدس در راستای جهاد خدمات‌رسانی و امیدآفرینی تقدیر کرد.

شهرام قاسمی از سلسله برنامه‌های شهرداری شیراز در راستای تجلیل از خانواده شهدا و ایثارگران و همچنین یادواره‌های شهدا قدردانی و بر محوریت برنامه‌های امسال بسیج شهرداری شیراز در راستای برگزاری دومین کنگره بزرگ امیران، سرداران و ۱۵ هزار شهید فارس تأکید کرد.

او همچنین ارتقای سلامت اداری را یکی از برنامه‌های محوری بسیج دانست و بر برنامه‌ریزی این موضوع تأکید کرد.

رئیس سازمان بسیج ادارات و کارمندان سپاه فجر فارس از برگزاری میز‌های خدمت تخصصی تقدیر و بر تداوم آن تأکید کرد.

قائم‌مقام شهردار و فرمانده حوزه مقاومت بسیج ادارات کل شهدای شهرداری شیراز نیز از ترسیم اتفاقات خوبی که قوای مسلح و به‌ویژه سپاه پاسداران برای مردم کشورمان خلق کردند، قدردانی و سپاه پاسداران را مایه افتخار دانست.

آرش فرج‌زاده تصریح کرد: عملیات غرورآمیز وعده صادق را نشان از ایمان و اقتدار و تحقق وعده صادق سپاه دانست.

این مقام ارشد مدیریت شهری شیراز همچنین با توجه به اقتدار امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی، به فرمایشات رهبر معظم انقلاب و نام‌گذاری شعار سال مبنی برجهش تولید با مشارکت مردم بر تقویت حوزه اقتصاد تأکید کرد.

او همچنین با اشاره به برگزاری دومین کنگره امیران، سرداران و ۱۵ هزار شهید فارس بر تمرکز برنامه‌های امسال بسیج شهرداری شیراز در این محور اشاره کرد.

پیشبرد هیئت اندیشه‌ورز در چارچوب شعار سال و اردوی راهیان پیشرفت در راستای جهاد امیدآفرینی از دیگر مواردی بود که فرج‌زاده به آن اشاره کرد.

پایش سلامت کارگران شهرداری در حوزه پسماند و فضای سبز شهرداری، بسته‌های معیشتی آموزش عفاف حجاب، کاشت ۱۵ هزار درخت و ایجاد بوستان شهدا از دیگر مواردی بود که فرمانده حوزه مقاومت بسیج ادارات کل شهدای شهرداری شیراز به آن پرداخت.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز