نقدی بر اظهارنظر وزیر میراث دربارۀ مرمت گنبد شیخ لطف‌الله
تاریخ انتشار: ۲۶ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۸۹۸۰۴۴
ایسنا/اصفهان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، پس از بازدید از کارگاه مرمت گنبد شیخ لطف‌الله در جمع خبرنگاران گفته بود: «از ملت ایران خواهش دارم به صحبت‌های کارشناسی گوش دهند؛ معمار، مهندس عمران، مکانیک یا برق نمی‌تواند دربارۀ مرمت نظر دهد.» یک معمار اما با شرح مثال توضیح می‌دهد که مسئله مرمت گنبد شیخ لطف‌الله، مسئلۀ علوم بسیاری است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کیکاووس امینی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: روزهای گذشته به نقل‌قول تعجب‌برانگیزی از آقای مونسان دربارۀ گنبد شیخ لطف‌الله برخوردم که البته احتمال قوی می‌دهم این اظهارات تقطیع شده باشد و امیدوارم که منظور اصلی وزیر میراث چیز دیگری باشد اما به‌هرحال نحوۀ انعکاس این اظهارات و برخی رویه‌های نسبتاً رایج در گفته‌هایی شبیه به اینکه «معمار، مهندس عمران، مکانیک یا برق نمی‌تواند دربارۀ مرمت نظر دهد» و یا «فلان موضوع مربوط به به همان رشته است و به رشته‌های دیگر مربوط نمی‌شود»، عمیقاً باعث نگرانی است.
این دانش‌آموخته رشتۀ معماری ادامه داد: چنین تلقی‌ای که مبتنی بر جدایی و انزوای حوزه‌های دانش و حِرَف است، مشخصاً و مسلماً نادرست است و روشن شدن محل اشکال این نوع اظهارات می‌تواند به کاهش کاربرد آن کمک کند.
وی با بیان اینکه سوءتفاهم بسیار مهمی در اظهاراتی ازاین‌دست مستتر است، گفت: این سوءتفاهم بسیار فراتر از فقدان بینش کافی نسبت به حوزه‌ی مرمت و یک مشکل بنیادی است چراکه هیچ پدیده و فعالیتی در جهان واقع وجود ندارد که اصطلاحاً تک‌رشته‌ای باشد؛ به این معنی که هر پدیده‌ای و یا هر فعالیتی در جامعه موضوع و سوژه طیف وسیعی از لایه‌های دانش و تخصص قرار می‌گیرد.
امینی تشریح کرد: ما در جهان با هیچ پدیده‌ای که مثلاً صرفاً در حوزه‌ی فیزیک یا فقط در حوزه جامعه‌شناسی یا صرفاً مربوط به معماری یا مرمت باشد روبرو نیستیم و اشتباه طرز فکری که شاخه‌های علم و دانش و حرفه‌ها و تخصص‌ها را جدا می‌انگارد، در نوعی درک نادرست از علم و انتزاعی است که شاخه‌های مختلف علم از واقعیت واحد تجربی برداشت می‌کنند تا موضوع واحدی را از جنبه‌ی خاص حوزه دانش خود مورد بررسی و مطالعه و فهم بهتر قرار بدهند.
این دانش‌آموختۀ معماری یادآور شد: کسی که علوم را جدا می‌پندارد، متوجه لایه برداری‌های انتزاعی که هر حوزه از دانش، از امر عینی انجام می‌دهد نیست و نیز متوجه نیست که در موقع بازگشت به امر واقع، این لایه‌های انتزاعی مجدداً بر هم منطبق می‌شوند و در پدیده عینی دخیل هستند. ساده‌تر بگویم؛ نباید علم و دانش را چیزی در حد درک نوجوانان دبیرستانی از رشته‌ها ادراک کرد با این تصور که شیمی به معلم شیمی مربوط است و هندسه به معلم هندسه.
وی خاطرنشان کرد: هر پدیده‌ای در جهان، از جمله گنبد مسجد شیخ لطف‌الله یا یک ساختمان، یک اثر معماری و یا هر پدیدۀ عینی دیگر، واجد جنبه‌های علمی و تخصصی بسیار متعدد شیمیایی، فیزیکی، جامعه‌شناختی، معمارانه، روان‌شناختی و... بوده و درنتیجه ابژه‌ی علم و حرفه‌های مرتبط با آن لایه‌هاست.
امینی، با تأکید بر اینکه ویژگی‌ها و منطق حاکم بر وضعیت عینی پدیدۀ مورد بررسی ازیک‌طرف و میزان حس مسئولیت و علاقه‌مندی حرفه‌ای اصحاب دانش و حرفِ متنوع است که مشخص می‌کند در هر مورد، کدامین لایه‌های دانش و تخصص، چه مقدار وزن و اهلیت برای بررسی، درس‌آموزی، مداخله و تأثیر در پدیده را دارند، گفت: توجه به این نکته حائز اهمیت است که این محققان، اندیشمندان و اهالی حرفه‌ها در هر حوزه دانش هستند که وظیفه دارند مشخص کنند حوزه‌ی فعالیتشان چگونه و از چه جنبه‌ای به پدیده عینی یا فعالیت عملی موردبحث مرتبط می‌شود.
وی با بیان چند پرسش توضیح داد که چگونه مسئلۀ مرمت گنبد شیخ لطف‌الله به علومی مثل اقتصاد، شیمی، مهندسی شیمی و معماری مربوط می‌شود:
۱_ موضوع مرمت گنبد چگونه به شیمی و مهندس شیمی مربوط می‌شود؟
پاسخ: تأثیرات شیمیایی و برگشت‌پذیر یا برگشت‌ناپذیر بودن مواد به‌کاررفته در مرمت آن موضوع علمی شیمی است و در حوزه مهندسی شیمی قرار دارد.
۲_ موضوع مرمت این گنبد چگونه به اقتصاد مربوط می‌شود؟
پاسخ: برنامه‌ریزی مالی_اجرایی و تأمین نقدینگی انجام کار در صلاحیت حوزه اقتصاد است و روشن است که فقدان و یا نقص در برنامه‌ریزی اقتصادی، یکی از علل وضعیت به وجود آمده برای گنبد است.
۳ـ موضوع مرمت گنبد چگونه به معماری و یا جامعه‌شناسی مربوط می‌شود؟
پاسخ: گنبد مسجد شیخ لطف‌الله سازمان دهنده قوی «حس مکان» مبتنی بر منزلت بسیار در نزد حافظه جمعی است و هرگونه برنامۀ موردی دخالت در اثر که بر منزلت این اثر در حافظه جمعی خدشه وارد کند؛ اصالت اثر را تضعیف می‌کند و حس مکان اثر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این اثر معماری نیز مانند همه آثار معماری نفیس در محضر مردم معنا و مفهوم پیدا می‌کند و حس مکان آن تابع حافظه جمعی است به همین دلیل نباید به حافظه جمعی این اثر لطمه زد.
این دانش‌آموخته معماری گفت: هر کس می‌تواند در حوزه مدیریت پروژه، مرمت، فیزیک و سازه و همین‌طور مدیریت، روانشناسی و به‌خصوص جامعه‌شناسی و حقوق شهروندی و... چنین پرسش‌هایی را مطرح کند و ربط موضوع گنبد را با هرکدام از این حوزه‌های تخصصی بسنجد تا برایش روشن شود که فعالیت‌های تخصصی و دانش‌محور با درک تک‌بعدی از فعالیت‌های انسان‌ها در جامعه تا چه حد تفاوت دارد.
امینی تأکید کرد که این مسائل را با هدف عیب‌گیری بیان نمی‌کند و افزود: پیکره دانش در حوزه‌های مختلف، در خلاء و یا صرفاً از طریق درس‌نامه‌ها توسعه پیدا نمی‌کند؛ بلکه منبع اصلی گسترش و تعمیق دانش و بهبود توانایی‌های علمی و مهارت‌های حرفه‌ای مختلف در یک جامعه، به امکان مطالعه، بررسی ارزیابی و درس‌آموزی از همین تجربیات عملی آن جامعه وابسته است و در اینجا مقصود، مشخصاً مسئلۀ مرمت گنبد شیخ لطف‌الله است.
وی مستندسازی و مکتوب کردن همه فعالیت‌های فکری و عملی مقدماتی تا نهایی چنین تجربیاتی را برای ایجاد امکان مراجعۀ آتی اهل دانش و تخصص بسیار ضروری دانست و اظهار کرد: پروتکل‌های مستندسازی تجربیات عملی جوامع شناخته‌شده هستند و لازم است که مراحل مستندسازی این تجربیات، به‌عنوان مخازن و منابع اصلی گسترش و توسعه دانش، به‌دقت انجام شود و اسناد و مدارک آن، در اختیار اندیشمندان محققان و اهالی حِرَف مختلف و علاقه‌مندان حال و آتی قرار بگیرد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری وزیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی گنبد شیخ لطف الله مرمت مرمت گنبد شیخ لطف الله گنبد چگونه مربوط می شود جامعه شناسی دانش و تخصص موضوع مرمت حافظه جمعی وزیر میراث پدیده ای حرفه ها حوزه ی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۸۹۸۰۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تخریب آثار تاریخی در باران شدید کرمان؛ قسمت اسلامی قلعه نرماشیر ریخت
در جریان بارندگی‌های اخیر و سیلابی که در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد و اصفهان به‌راه افتاد بسیاری از بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی دچار آسیب‌های جدی شدند. پیگیری از مسئولان میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان مشخص کرد که بیش از ۱۸۴ میلیارد ریال به بنا‌ها و آثار تاریخی استان آسیب وارد شده است. روز گذشته نیز فعالان میراث فرهنگی در زواره خبر دادند که آبگرفتگی، ۲۰۰ خانه تاریخی را تخریب کرده و خسارت شدیدی به ۱۰ خانه صفوی و قاجاری زواره وارد شده است.
بخش اسلامی قلعه نرماشیر کاملاً فروریختهبه گزارش ایلنا، «محسن موحدی» معاون میراث فرهنگی استان کرمان نیز به تخریب بنا‌های تاریخی استان پس از بارندگی‌های اخیر اشاره کرد و گفت: استان کرمان منطقه جغرافیایی بسیار وسیعی است که آثار و بنا‌های تاریخی این استان در اقلیم کوهستانی و کویری آن پراکنده هستند.
او گفت: اغلب آثاری که در استان کرمان به دنبال بارش‌های اخیر دچار آسیب شده‌اند مربوط به اقلیم کویری است چراکه در بنا‌های این منطقه معمولا بیشترین مصالحی که به‌کار رفته، خاک و کاهگل است.
موحدی درخصوص آمار موجود و میزان خسارتی که سیل به بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی وارد کرده است، اعلام کرد: اداره میراث فرهنگی استان کرمان همچنان در حال جمع‌بندی خسارات سیل کرمان است که به محض تکمیل به وزارت میراث فرهنگی ارسال می‌شود، اما مهمترین آثاری که هم‌اکنون تخریب شده‌اند یخچال تاریخی سیرجان و قلعه نرماشیر است که قسمت مربوط به دوره اسلامی آن کاملا فروریخته.
معاون میراث فرهنگی افزود: خوشبختانه پلان و نقشه‌های بنا‌های تاریخی تخریب شده موجود هستند که بر اساس اطلاعات موجود می‌توان این بنا‌ها را به‌سرعت مرمت و بازسازی کرد.
نجات یخچال خراب سیرجان پس از بارندگی!یخچال تاریخی سیرجان که سال‌ها قبل بدون توجه به تذکر میراث فرهنگی توسط مالک به‌صورت کاملا خودسرانه و غیراصولی مرمت شده بود، گنبد آن در جریان بارندگی و سیلاب اخیر، فروریخت.
معاون میراث‌فرهنگی استان کرمان درباره این اثر گفت: یخچال تاریخی سیرجان که یکی از مهمترین بنا‌های تاریخی کرمان است سال‌ها قبل بدون اخذ مجوز و توجه به تذکرات میراث فرهنگی توسط مالک مرمت شد که در آن زمان امکان مداخله توسط کارشناسان میراث فرهنگی وجود نداشت چراکه هر اقدامی صورت می‌گرفت این اثر تاریخی بیشتر تخریب می‌شد.
او گفت: یخچال تاریخی سیرجان، اما پس از بارندگی دچار تخریب جدی شد و گنبد مرمت شده آن فرو ریخت که درحال حاضر با توافقی که با مالک صورت گرفته، قرار است این بنای ارزشمند با اصولی علمی مرمت شود تا پایداری خود را در مواجهه با بلایای طبیعی حفظ کند.
موحدی، اما در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه تعداد بنای تاریخی شاخص در استان کرمان وجود دارد که توسط مالکین دچار دخل و تصرف‌های جدی می‌شود، ادامه داد: این سوال سختی است، اداره میراث‌فرهنگی استان کرمان تلاش دارد آثار و بنا‌هایی که در اختیار بخش خصوصی و دولتی هستند را به‌طور مداوم رصد کند. درحال حاضر بنا‌هایی که در اختیار میراث فرهنگی وضعیت خوبی دارند و در شرایط مناسبی نگهداری می‌شوند، اما بنا‌هایی که در اختیار دستگاه‌های دولتی از جمله اوقاف هستند به دلیل وجود وارث بیشتر مورد آسیب و تخریب قرار می‌گیرند.
به بهانه تقابل بایرن مونیخ و رئال مادرید؛ گل های کریستیانو رونالدو در آلیانز آرنا / فیلم