به نقل از «خبرگزاری برنا»

گرایش به مصرف مواد مخدر در کلیه طبقات اجتماع از یک ساز و کار برخوردار است/ رفتار درمانی موثر ترین روش برای درمان اعتیاد

تاریخ انتشار: ۲۷ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۹۱۱۸۲۷

اطلاع از نشانه‌های اعتیاد به مواد مخدر برای تشخیص به موقع به خانواده‌ها کمک می‌کند، تا بتوانند فرد معتاد را از دام این بیماری نجات دهند.

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ امروزه اعتیاد به مواد مخدر و پائین آمدن سن مصرف مواد، موضوع اعتیاد را با گستردگی و پیچیدگی بیشتری همراه کرده است. از آن‌جا که علائم اعتیاد به مواد مخدر در روزهای اول مصرف قابل تشخیص نیست، اطرافیان دیر به این موضوع پی می‌برند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما تغییرات رفتاری که در فرد مصرف کننده ایجاد می‌شود، به عنوان یک زنگ خطر می‌تواند خانواده‌ها را هوشیار کند.

علائم اعتیاد به مواد مخدر

گاهی تشخیص اعتیاد برای خود فرد نیز سخت می‌شود. ناآگاهی از علائم اعتیاد باعث می‌شود که فرد مشکل خود را انکار کند و به مصرف آسیب‌زای خود ادامه دهد.

اولین علامت اعتیاد به مواد مخدر این است که فرد نسبت به دوز مصرفی خود تحمل پیدا می‌کند. یعنی دوز قبلی نمی‌تواند  همان اثرات خوشایند گذشته را ایجاد کند. در نتیجه او مجبور می‌شود که دوز مصرف خود را افزایش دهد. علاوه بر این فردی که به مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده  یعنی دچار وابستگی جسمی و روانی شدید شده است. این وابستگی باعث می‌شود که فرد وقت و هزینه زیادی را صرف جست و جو و خرید مواد مخدر کند. در ادامه به سایر علائم اعتیاد به مواد مخدر اشاره شده است:

علائم جسمانی و روانی اعتیاد به مواد مخدر

- ناتوانی در کنترل مصرف مواد مخدر

- وسوسه و ولع شدید برای مصرف مواد مخدر

- نوسانات رفتاری از سرخوشی به حالات عصبی و پرخاشگری

- سرگیجه و عدم تعادل

- تغییراتی در عادت‌های خواب فرد و دچار شدن به مشکلاتی نظیر کم‌خوابی یا گرایش به خواب زیاد در روز

- آبریزش بینی

- کاهش سطح عملکردی در تمام سطوح از جمله بهداشت فردی

- ایجاد تغییراتی در سطح فعالیت فرد

- گوشه‌گیری و انزوا نسبت به جمع‌های خانوادگی و سایر جمع‌ها

- از میان رفتن تدریجی احساسات و عواطف پایدار با اطرافیان

- فراموشی زیاد

- دچار شدن به مشکلات مالی برای تهیه مواد مخدر 

این علائم بسته به نوع ماده مخدر مصرفی می‌تواند متفاوت باشد چرا که بعضی از مخدرها مانند هروئین اثرات شدیدتری بر فرد دارند. هم‌چنین در نظر داشته باشد که همه این علائم ظاهری و رفتاری الزاماً در یک شخص معتاد مشاهده نمی‌شود.

دکتر یاسین محمدی، روانشناس و پژوهشگر حوزه اعتیاد، در رابطه با تشخیص علائم اعتیاد در نوجوانان و جوانان به خبرنگار برنا گفت: در سنین نوجوانی افراد به میزان بیشتری در معرض خطر دچار شدن به اعتیاد از جمله اعتیاد به مواد مخدر هستند. چراکه نوجوانان تمایل زیادی به کسب تجارب جدید دارند، ریسک‌پذیری بالاتری نسبت به سایر سنین دارند و  با احتمال بیشتری به سمت گروه‌های دوستی پرخطر می‌روند.

او ادامه داد: تشخیص علائم اعتیاد در نوجوانان کار مشکلی است چراکه رفتارهای آنان شباهت زیادی به ویژگی‌های طبیعی دوران نوجوانی دارد. پس بهتر است والدین از علائم اعتیاد به مخدرها آگاه باشند و در صورت مشکوک بودن به این موضوع  هر چه زودتر برای مشاوره  ترک اعتیاد اقدام نمایند. توجه داشته باشید که تا جایی که می‌توانید از اقدامات هیجانی خودداری کنید و پیش از انجام هر اقدامی از وجود اعتیاد اطمینان کسب کنید.

این روانشناس در رابطه با علل گرایش به مواد مخدر، اظهار داشت: گرایش به مصرف مواد مخدر در کلیه طبقات اجتماع از طبقه مرفه گرفته تا طبقه ضعیف، از یک ساز و کار برخوردار است. کاهش و ضعف در ارزش‌های فردی و خلأهای عاطفی اصلی‌ترین دلایل گرایش به مواد مخدر هستند. این افراد از مواد مخدر به عنوان یک جایگزین برای رفاه و رضایت از زندگی استفاده می‌کنند. پس از مصرف به دلیل تغییرات و پاداش‌های زیستی که مواد مخدر در مغز به وجود می‌آورد، نسبت به این مواد کشش بیشتری پیدا می‌کنند. همچنین به دلیل تغییراتی که مواد مخدر در اعتماد به نفس، مهربانی، آرام بودن و... در فرد به وجود می‌آورد، به فرد می‌تواند نقص‌های خود را بپوشاند.

این روانشناس افزود: این‌گونه فرد معتاد یاد می‌گیرد به جای تلاش واقعی با مصرف مواد مخدر سریع‌تر به ارضای روانی برسد. خاصیت آرام بخشی مواد مخدر حتی افراد مرفه را به سمت مصرف این مواد هدایت می‌کند. این در حالی است که بعد از مدتی نه تنها اعتیاد به آن‌ها آرامش نمی‌دهد بلکه مشکلات جسمی، رفتاری و روانی دیگری برای آن‌ها به وجود می‌آورد.

این پژوهشگر حوزه اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی در خصوص ساز و کار مواد مخدر در مغز و بروز علائم اعتیاد به مواد مخدر، بیان کرد: اعتیاد به مواد مخدر بطور کلی موجب کاهش سطح عملکردی فرد می‌شود. مواد مخدر باعث ترشح هورمون‌های شادی در مغز شده و چون این هورمون‌ها مجدد در مغز جذب می‌شوند، آستانه تحریک مغزی کاهش می‌یابد و به مرور بافت‌های مغز فرسوده می‌شوند. در نهایت مغز فرد معتاد قادر به تولید هورمون‌های مورد نیاز برای کنترل هیجانات نخواهد بود. در این مرحله می‌توانید متوجه زودرنجی، عصبانیت، تحریک‌پذیری و بی‌قراری دائمی شوید. این تغییرات مغزی به صورت تدریجی رخ می‌دهد، اما هر چه از مدت اعتیاد فرد بگذرد بازگشت‌پذیری بیمار کاهش می‌یابد. به همین منظور قبل از آن که فرد در کاملاً در اعتیاد غرق شود، باید برای درمان و ترک اعتیاد اقدام کرد.

وی در خصوص رفتارهای نادرست با فرد معتاد که در میان افراد بابا شده است، یادآور شد: جنگ و دعوا با فرد معتاد راحت‌ترین کاری است که می‌توان انجام داد، اما این برخورد هیچ فایده‌ای ندارد. ابتدا این را بپذیرید که عزیز شما با بیماری اعتیاد درگیر است و قدرت اراده خود را در برابر آن از دست داده است نقش خانواده در ترک اعتیاد بسیار اهمیت دارد. با کمک یک مشاور خانواده کارهایی که می‌توانید برای ترک اعتیاد بیمارتان انجام دهید را بررسی کنید. در این میان بهتر است از این کارها پرهیز کنید: قهر کردن، دعوا کردن، سرزنش کردن، تحقیر کردن و فرد معتاد را مسبب تمام بدبختی‌های خانواده دانستن

این پژوهشگر در پایان در خصوص روش های درمان و ترک اعتیاد، عنوان کرد: روش‌های مختلفی برای ترک اعتیاد به مواد مخدر وجود دارند که هرکدام بسته به فرد معتاد مناسب و موثر می‌باشند اما می‌توان گفت که تقریبا تمام محققان به این نتیجه رسیده‌اند که رفتار درمانی موثر ترین روش برای درمان اعتیاد باشد. درمانگر با ایجاد تغییر در نگرش فرد به خوبی خواهد توانست بیمار را از مصرف مواد مخدر باز دارد. همچنین  با کارکردن بر مقوله وسوسه وی را از بازگشت مجدد منصرف کند. نکته آخر اینکه در صورتی که احساس کردید یکی از نزدیکان شما به مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده است، از روی خشم و عصبانیت اقدامی نکنید. حتما با مشاوره ترک اعتیاد مشورت کنید چراکه اقدام نابجای شما ممکن است فرایند ترک را برای فرد سخت‌تر کند.

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: اعتیاد ترک اعتیاد مواد مخدر رفتار درمانی وجود می آورد مصرف مواد مخدر فرد معتاد مواد مخدر دچار شدن برای درمان ترک اعتیاد هورمون ها ساز و کار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۹۱۱۸۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ماجرای گاز «خنده» در قلیان اکسیژن صحت دارد؟/ قلیان اکسیژن اعتیاد آور نیست؟

اخیرا بحث عرضه نوعی خاصی از قلیان با عنوان «قلیان اکسیژن» در برخی کافی شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها خبرساز شده؛ موضوعی که گویا در راستای اجرای طرح مطالعاتی وزارت بهداشت در ۱۰ استان کشور است؛ چراکه متخصصان و مسئولان سلامت همواره نسبت به شکستن قبح استعمال قلیان در میان خانواده‌ها و استعمال آن به صورت گروهی و سرگرمی و در نهایت هم افزایش چندین برابری مصرف آن در زنان و مردان و بروز عوارض قلبی و تنفسی ناشی از آن در سنین پایین‌تر، هشدار داده‌اند.

غلامرضا حیدری، مجری طرح مطالعاتی بررسی «قلیان اکسیژن» در واکنش به اخبار  و فضای ایجاد شده درباره این طرح مطالعاتی، با تاکید بر اینکه «قلیان اکسیژن»، استانداردهای وزارت بهداشت را دارد، اظهار کرد: مقدار گازهای اکسیژن و نیتروژن موجود در «قلیان اکسیژن» تنظیم شده و استاندارد است و حدود ۱۰ سال از زمان ثبت اختراع رسمی این دستگاه در کشور می‌گذرد.

ماجرای گاز «خنده» در قلیان اکسیژن

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اخبار منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی درباره قلیان اکسیژن خاطرنشان کرد: ادعای استفاده از «گاز خنده» در قلیان اکسیژن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در پاسخ به ادعاهای مطرح شده باید گفت، استفاده از گاز خنده در قلیان اکسیژن صحت ندارد. 

وی درباره ترکیب گازهای قلیان اکسیژن گفت: سهم اکسیژن از ترکیب گازهای به کار گرفته شده قلیان اکسیژن حدود ۸۰ درصد است و نیتروژن می‌تواند به میزان ۵ درصد به ترکیب گازها اضافه شود.

مجری طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاک‌دم ادامه داد: «اکسید نیتروژن» که با «گاز خنده» شناخته می‌شود در قلیان اکسیژن وجود ندارد. «انتونوکس» که یک گاز بی‌ضرر  به حساب می‌آید که در قلیان اکسیژن استفاده می‌شود. پژوهش‌های متعددی درباره «انتونوکس» در سطح جهان انجام شده، یافته‌های این مطالعات از بی‌ضرر بودن این گاز حکایت می‌کند.

حیدری درباره اعتیادآور بودن انتونوکس اظهار کرد: انتونوکس از  مسائلی مانند «ایجاد وابستگی»، «اعتیادآوری» و «گازهای خنده‌آور» تهی است. با توجه به ویژگی‌های انتونوکس باید گفت ادعاهایی که در ارتباط با قلیان اکسیژن مطرح شده یک بازی رسانه‌ای است.

وی درباره طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاکدم اظهار کرد: بررسی دستگاه پاکدم که توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام می‌شود یک طرح مطالعاتی به حساب می‌آید. این طرح مطالعاتی مورد تایید وزارت بهداشت واقع شده و «کد اخلاق» دارد. 

نتایج تحقیقات؛ ملاک تصمیم‌گیری درباره قلیان اکسیژن

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در این طرح مطالعاتی افرادی که از قلیان اکسیژن استفاده می‌کنند مورد نظرسنجی قرار می‌گیرند، افزود: هدف از اجرای نظرسنجی این است که مصرف‌کنندگان قلیان‌ اکسیژن را ارزیابی کنیم. این ارزیابی‌ها به منظور بررسی مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از مصرف قلیان اکسیژن است. با توجه به مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از استعمال قلیان اکسیژن برای آینده این دستگاه تصمیم می‌گیریم. 

وی گفت: در حال حاضر، قلیان اکسیژن در برخی استان‌ها مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. پاسخ به پرسش‌های «آیا قلیان اکسیژن عوارض دارد؟» و «آیا قلیان اکسیژن می‌تواند به عنوان یک دستگاه بی‌ضرر معرفی شود؟» به عنوان پرسش‌های این طرح مطالعاتی طرح شده‌اند. پاسخ به این پرسش‌ها به گذر زمان نیاز دارد؛ این پروژه تحقیقاتی باید به مدت یک یا دو سال انجام شود که بتوان به پرسش‌های مطرح شده پاسخ داد. 

حیدری افزود: طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن در شهر تهران انجام شده و مصرف‌کنندگان این دستگاه با «تست تنفسی» مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج تست تنفسی مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن نشان می‌دهد وضعیت تنفسی آن ها نسبت به افراد عادی، کاملا بالاتر است. نتایج به دست آمده می‌تواند ما را به مسیری هدایت کند که قلیان اکسیژن، مشکلات سلامتی ندارد. البته تاکید می‌کنم که به طور قطع، اظهارنظر نهایی درباره قلیان اکسیژن به بررسی‌های کامل‌تر نیاز دارد. در نظر داریم افرادی که از قلیان اکسیژن استفاده می‌کنند در ۱۰ استان کشور مورد ارزیابی قرار دهیم. بازهم تاکید می‌کنم اخبار مربوط به عوارض و اعتیادآوری قلیان اکسیژن، یک بازی رسانه‌ای و کذب محض است. 

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی درباره جزییات اجرای طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن اظهار کرد: مراکزی که قلیان‌های دخانی ارائه می‌دهند به صورت داوطلبانه در طرح تحقیقاتی شرکت می‌کنند. بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت، درصد گازهای اکسیژن و نیتروژن قلیان اکسیژن تنظیم می‌شود. طرح تحقیقاتی در ۳ استان تهران، البرز و آذربایجان شرقی آغاز شده، همچنین امور مربوط به این طرح تحقیقاتی در استان بوشهر و شهر جیرفت در استان فارس در حال انجام است.

وی ادامه داد: استان‌های مازندران، زنجان، هرمزگان نیز به طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن اضافه می‌شوند.

حیدری درباره جامعه آماری طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن نیز گفت: تعداد مراکز عرضه قلیان‌های دخانی که در طرح مطالعاتی لیان اکسیژن شرکت کرده‌اند باید به «حجم نمونه» که در طرح علمی برآورد شده، برسند. میزان جامعه آماری باید به نحوی باشد که آمار و ارقام خروجی طرح تحقیقاتی از منظر آماری، «معنی‌دار» و «قابل تایید» باشد. این طرح تحقیقاتی به یک یا دو سال زمان نیاز دارد که میزان داده‌های مورد نظر جمع‌آوری شود. پس از جمع‌آوری داده‌ها، آنالیزهای مورد نیاز انجام می‌شود. 

چرایی اجرای طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن

وی درباره چرایی اجرای طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن گفت: سال‌ها است علیه دخانیات مبارزه می‌کنیم و با اقداماتی در نظر داریم میزان مصرف دخانیات را کنترل و محدود کنیم. برنامه‌هایی با هدف کنترل دخانیات طی سال‌های گذشته  مطرح شده اما شکست‌ خورده‌اند. همچنین ممنوعیت‌های استعمال دخانیات اثربخش نبوده‌اند و جرائم مربوط به تخلفات دخانیاتی به خوبی اجرا نشده‌اند.

افزایش مصرف قلیان در جامعه

حیدری با بیان اینکه متاسفانه قلیان در کشور به ویژه در میان جوانان به وفور استعمال می‌شود، افزود: مصرف قلیان در جمعیت نوجوان در حال افزایش است. بررسی‌ها بیانگر این است تفاوتی در ارتباط با میزان مصرف قلیان در میان زنان و مردان وجود ندارد؛ این در حالیست که میزان مصرف سیگار در میان مردان نسبت به زنان ۱۰ برابر بیشتر است. آمار و ارقام بیانگر این است که حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد بالای ۲۵ سال، چه مرد و چه زن قلیان استعمال می‌کنند. 

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه قلیان در میان جامعه ایرانی ورود کرده، افزود: قلیان در میان خانواده‌ها، اماکن تفریحی و جمعیت جوان کشور ورود کرده است. میزان دود هر وعده استعمال قلیان معادل استفاده از ۱۰۰ نخ سیگار است. 

حیدری درباره تنباکوهای مورد استفاده در قلیان‌ها گفت: تنباکوها غیراستاندارد به حساب می‌آیند و عمدتاً با آلودگی‌های محیطی، میکروبی و قارچی همراه هستند. زغال‌هایی هم که در قلیان استفاده می‌شوند زمینه‌ساز مسمومیت با مونوکسیدکربن هستند. 

افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی در پی افزایش مصرف قلیان

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی افزود: متاسفانه در ارتباط با کنترل مصرف قلیان هیچ برنامه‌ریزی کاملی وجود ندارد. با توجه به افزایش استعمال قلیان در میان جوانان و نوجوانان شاید بتوان گفت باید به انتظار افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی_عروقی در سنین جوانی بنشینیم. در حالی که بیماری‌های تنفسی و قلبی_عروقی معمولا در دهه‌های پنجم یا ششم زندگی بروز می‌کنند. شرایط به واسطه استفاده از قلیان به نحوی است که افراد ۲۰ و ۳۰ ساله دچار برونشیت مزمن و بیماری‌های قلبی هستند.

شاید قلیان اکسیژن جایگزینی برای قلیان‌های دخانی باشد

حیدری با بیان اینکه عوارض مصرف قلیان باید در کانون توجه قرار گیرد، افزود: بهره‌ گرفتن از راهکارها و روش‌های علمی در جهت کنترل مصرف دخانیات باید در کانون توجه قرار گیرد. به نظر می‌رسد قلیان اکسیژن شاید بتواند جایگزین قلیان‌های دخانی شود.

وی تاکید کرد: در حال حاضر، دستگاه قلیان اکسیژن «تایید نهایی» را نگرفته است. اگر نتایج تحقیقات و شرایط طوری باشد که این دستگاه جایگزین قلیان‌های دخانی شود، یک گام موثر در راستای حفظ سلامتی جامعه به حساب خواهد آمد. اما در مجموع اظهارنظر درباره قلیان اکسیژن منوط به بررسی‌های کامل‌تر بوده و نتایج تحقیقات؛ ملاک تصمیم‌گیری در این باره خواهد شد.

منبع: خبرگزاری ایسنا