تخیلی که شهر را می‌سازد
تاریخ انتشار: ۲ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۹۷۷۲۱۹
ایسنا/اصفهان نویسندۀ کتاب «سمت تاریک کلمات» گفت: ما می‌توانیم با نوشتن تخیلاتمان، چیزهایی به شهر اضافه کنیم و تأثیر مثبت یا منفی بر آن بگذاریم. با داستان‌نویسی می‌توان کاری کرد که اگر شهری دوست‌داشتنی نیست، دوست‌داشتنی شود.
نخستین نشست از سلسله نشست‌های «داستان و شهر» جایزۀ جمالزاده، عصر یکم اسفندماه با حضور حسین سناپور در مرکز آفرینش‌های ادبی قلمستان، برگزار شد و این داستان‌نویس باسابقه، به صحبت دربارۀ ظهور و ماندگاری شهر در داستان‌های ایرانی پرداخت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نویسنده مجموعه داستان کوتاه «سمت تاریک کلمات»، با اشاره به اقبالی که برای بحث داستان و شهر ایجادشده گفت: سه جلسه با داستان‌نویسان و جامعه شناسان اصفهان برگزارشده که در هر جلسه پیرامون داستان‌نویسی شهری صحبت شده و در حال حاضر این بحث، جدی و مهم تلقی می‌شود که چرا به‌تازگی این مسئله اهمیت پیداکرده است؟
سناپور ادامه داد: توجهی که امروز در داستان‌ها به شهر می‌شود، در داستان نویسندگان دهه‌های پیش نبوده و به‌مرور هم این توجه گسترده و جدی‌تر شده و هم شمار نویسندگانی که نسبت به شهر واکنش نشان می‌دهند بیشتر شده است.
به گزارش ایسنا، وی خاطرنشان کرد: در کتاب «صدسال داستان‌نویسی»، دوره‌ای دیگر هم مشهود است که این توجه نسبت به شهر اصفهان وجود داشته. چنان‌که سال‌های بعد از روی کار آمدن رضاخان نیز در دوره‌ای تهران بیشتر مورد توجه نویسندگان بوده، اما این قابل‌انکار نیست که در دوره‌های زیادی به‌ویژه نزدیک به دهۀ ۷۰، داستان‌های روستایی ایرانی بسیار زیاد بودند و تا انقلاب، چیزی حدود ۷۰ درصد از نویسندگان، روستایی و یا متعلق به شهرهای کوچک بودند و بسیاری از نویسندگانی که امروز شهره هستند نیز از روستا یا همین شهرستان‌های کوچک به تهران آمده‌اند.
برنده ششمین جایزه هوشنگ گلشیری افزود: البته در آن دوران، شهرها با زمان حال قابل‌مقایسه نبودند و امروز روابط و مسائل شهری، به‌کل تغییر کرده است بنابراین، توجه افراد به شهر، خودبه‌خود و به‌مرورزمان عوض‌شده و حتی در کتاب تاریخ ادبیات داستانی حسن میر عابدینی، عنوان‌شده که با آمدن رضاخان، اقشار جدیدی در داستان‌ها پیدا می‌شوند که قبل از آن وجود نداشته و یا به تعداد اندکی وجود داشتند؛ ضمن اینکه در همین دوران تهران تغییر می‌کند، بزرگ می‌شود و مردم با شهر احساس بیگانگی می‌کنند.
سناپور تصریح کرد: به‌مرور و به‌ویژه تا دهه ۷۰ و ۸۰، رمان شهری یکی از جریانات مهم داستان‌نویسی می‌شود و جریان توجه به تاریخ نیز کماکان در داستان‌ها قابل‌رؤیت است، اما از این دوره به بعد، جریان داستان‌های شهری به مسائل اجتماعی، احساسی و... نزدیک می‌شود.
وی با اشاره به داستان‌های روستایی گفت: اگر به این داستان‌ها توجه کنیم، می‌بینیم که نیازهای اولیه، طبیعت، بقا، دعوا بر سر ملک و زمین و روابط محدود اجتماعی، در این دست از داستان‌ها زیاد است، اما در داستان‌های شهر، شرایط متفاوت است، رنگ و لعاب بیشتری دیده می‌شود، روابط اجتماعی سرد جایگزین روابط خانوادگی شده و کل ماجرای داستان‌ها چندپاره شده و با داستان خطی روستایی متفاوت شده است.
این نویسنده، فارغ از کیفیت بندی این دو نوع داستان شهری و روستایی ادامه داد: در داستان‌های شهری، مسائل تغییر می‌کند، خانواده‌ها کوچک‌تر می‌شوند، آدم‌ها تنهاتر و روابطشان محدودتر می‌شود، عوارض زندگی کلان‌شهری شخصیت‌ها را دچار مسائل متعدد و متعارض می‌کند و تمام این مسائل در داستان ظهور می‌کند. در واقع بعد از سال‌ها در داستان توجه به مسئله شهر معطوف می‌شود.
سناپور با اشاره به اینکه داستان می‌تواند شرایط موجود را تغییر دهد و با بیان اینکه «بعضی وقت‌ها باید به چیزی وادار شویم» اظهار کرد: ما داستان‌نویسان می‌توانیم با تخیلمان و نوشتن این تخیلات، چیزهایی را به شهر اضافه کنیم و تأثیر مثبت یا منفی‌ای بر آن بگذاریم، مشابه آنچه در خصوص هتلِ کازابلانکا می‌توان دید، کازابلانکا یک هتل تخیلی در دید نویسنده بود و الان تبدیل به واقعیت آن شهر شده است.
وی توضیح داد: بعد از پرطرفدار شدن داستان کازابلانکا، هتلی با همین ایده ساخته شد و الان بسیار معروف و پر استقبال است. این اتفاق و اتفاقات مشابه دیگر، نشان می‌دهد که می‌توان با داستان‌نویسی، کاری کرد که اگر شهری دوست‌داشتنی نیست، دوست‌داشتنی بشود.
دومین نشست از سلسله نشست‌های «داستان و شهر» جایزۀ جمالزاده، هشتم اسفندماه، با حضور محمدرضا بایرامی برگزار خواهد شد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری جایزه جمالزاده حسین سناپور داستان نویسی داستان ها دوست داشتنی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۹۷۷۲۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نیاز به سرگرمی سالم برای مخاطب/ سعید ابوطالب «سناتور» را می‌سازد
نهمین قسمت از برنامه «کافه نقد» با اجرای مهران ده‌نمکی، به تحلیل محتوایی رئالیتی‌شو «پدرخوانده» پرداخت. سعید ابوطالب؛ کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده این رئالیتی‌شو، هادی مومنی؛ فعال رسانه‌ای و عباس گل؛ روزنامه‌نگار مهمانان این برنامه بودند.
ابوطالب در ابتدای این برنامه گفت: بازی‌های نقش منفی یا بازی‌های دورهمی به ویژه مافیا، قبل از اینکه وارد شبکه نمایش خانگی شوند، مردم آن‌ها را در خانه‌هایشان یا در دورهمی‌هایشان بازی می کردند. این مدل رئالیتی‌شو در ابتدا توسط یکی از پلتفرم‌ها به من پیشنهاد شد. من آن را دوست نداشتم زیرا آن را بلد نبودم و فکر نمی‌کردم بتواند چیزی به مخاطب عرضه کند.
وی اضافه کرد: ما نیازمند سرگرمی سالم برای مخاطب هستیم اما آن سرگرمی حتما باید حاوی پیام باشد. درباره این بازی تحقیق کردیم و متوجه شدیم که می‌توانیم آن را هنجاری و خانوادگی کنیم. البته هنجاری از این جهت که ادبیاتی برای بازی ایجاد کنیم. من چند مدل از این بازی را تحت عناوین «شب‌های مافیا»، «ارتش سری»، «ضد» و «پدرخوانده» ساختم؛ به‌علاوه برنامه‌ای به نام «سناتور» را طراحی کردیم که دو ماه دیگر آماده تصویربرداری خواهد بود.
در ادامه، عباس گل گفت: باید کار را در دو بعد فرم و محتوا بررسی کرد. در بحث فرم، مخاطب کار را پس نمی‌زند و یک کار استاندارد و خوش‌ساخت می‌بیند اما در بخش محتوا باید تبعات آن را در نظر گرفت. مثلا از یک مدل محتوا همزمان چند کار پخش می‌شود و این اتفاق مخاطب را اشباع می‌کند. مساله دیگر این است که فضا بیش از حد لاکچری است درصورتی که نیازی نبود.
تهیه‌کننده و کارگردان «شب‌های مافیا» راجع به انتخاب مخاطب برای دیدن محتواها در تلویزیون و سکوها گفت: برنامه‌ها در صداوسیما به این شکل است که مخاطب تلویزیون را روشن می کند، برنامه یا سریال مورد علاقه‌اش را تماشا می‌کند و بعد آن را خاموش می‌کند. اما در نمایش خانگی مخاطب باید اشتراک بخرد زیرا بخش خصوصی است. مخاطب در یک فضای آزاد حق انتخاب دارد. این جریان آزاد برنامه‌سازی است و به جای تنظیم‌گری باید تشویق کرد.
هادی مومنی نیز در ادامه این مباحث افزود: درباره آثاری از این دست یک نوع نقد رایج در فضای عمومی وجود دارد. حتما به گوشتان خورده که مافیا به‌عنوان یک پیام و اثر در دلش ترویج دروغ و فریب‌کاری دارد.
«مافیا» یک بازی روانشناسانه است
ابوطالب درپاسخ به این نوع نقدها توضیح داد: بله این اولین نقد محتوایی بود که به این بازی وارد شد. این بازی، یک بازی روانشناسانه بوده است. کاربردهای روانشناسانه دارد. در این بازی آدم‌بدها یک‌سوم آدم‌خوب‌ها هستند. آنهایی که دروغ می‌گویند آدم‌بدها و آنهایی که راست می‌گویند آدم‌خوب‌ها هستند. درواقع ما دروغ نمی‌گوییم بلکه سعی می‌کنیم دروغ را از راست تشخیص دهیم.
وی ادامه داد: ما انتظار داریم که یک جهان انتزاعی مانند کشتی دزدان دریایی یا انبار قاچاق مافیای سیسیل بسازیم زیرا می‌خواهیم همزات‌پنداری صورت نگیرد. بازیگران جلوی دوربین نقش‌شان را بازی و پشت صحنه با همدیگر روبوسی می‌کنند. نمی‌خواهیم بازیگران لباس ایرانی-اسلامی داشته باشند
تهیه‌کننده «پدرخوانده» افزود: ایراد می‌گیرند که چرا لباس ایرانی-اسلامی ندارند، ما نمی‌خواهیم داشته باشند. حتی روی اسم کاراکترها نیز اسامی سینمایی گذاشته‌ایم. از طرف دیگر این تغییر برای مخاطب، جذاب است. ما رئالیتی‌شو هستیم زیرا متن نداریم. محتوا و خط فکری داریم. می‌دانیم کجا می‌رویم. البته تعدادی از پلتفرم‌ها هم از این برنامه می‌سازند اما به بازیگر متن می‌دهند تا وایرال شود. در صورتی که متن‌نویسی با ذات رئالیتی‌شو مغایرت دارد.
آثاری مانند «پدرخوانده» به مخاطب وفادار بوده است
مومنی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان اینکه وقتی به تاریخ سینما برمی‌گردیم گویی دوگانه‌ای بین آثاری که وفادار به واقعیت بوده‌اند و آثاری که جهان تخیلی را بازتاب می‌دهند، وجود داشته است، سپس خاطرنشان کرد: در سینمای امروز ایران با دو نوع اثر روبه‌رو هستیم. یکی آثاری که توسط نهادها ساخته می شوند و عموما بودجه‌های کلان دارند اما نتواسته‌اند مخاطبان زیادی را جذب کنند. طیف دیگر آثار طنز هستند. در واقع ما دو جریان اصلی در سینما داریم. سینمای محتواگرا و سینمای طنز. خارج از این جریان دیگری نمی‌بینیم.
وی ادامه داد: نگاه برخی منتقدان این است که آثار طنز با تمام ضعف‌هایی که دارند، به روح هنر نزدیک هستند؛ زیرا در آنجا مساله سرگرمی و مخاطب اهمیت دارد. ما این اتفاق را در نمایش خانگی می‌بینیم. در واقع نمایش خانگی معطوف به مخاطب است. به نظر من آثاری مانند «پدرخوانده» به مخاطب وفادار بوده‌اند زیرا مخاطب منفعل نیست. در واقع ما با فعلیت مخاطب روبه‌رو هستیم یعنی اثر طوری ساخته می‌شود که مخاطب به‌عنوان بخشی از اثر وارد آن شود تا خودش جهان معنا و تداعی‌ها را بسازد.
ابوطالب سپس درباره رده سنی این برنامه مطرح کرد: ما درخصوص رده سنی مقاومتی نداریم. هرچند تاکنون تذکری از این بابت به ما داده نشده است. زمانی که ما تصمیم می‌گیریم فصل جدید برنامه را بسازیم به نظرات مخاطبان مبنی بر اینکه کدام بخش‌ها را دوست داشته و کدام بخش‌ها را نداشته‌اند، توجه می‌کنیم. زمانی که مخاطب احساس کند ما به نظر او اهمیت می‌دهیم، با ما همراه می‌شود همچنین اینکه سینما هم به برنامه‌های محتواگرا و هم به برنامه‌های سرگرم‌کننده احتیاج دارد.
برنامه «کافه نقد» با اجرای مهران ده‌نمکی و با هدف نقد و تحلیل سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیون و شبکه نمایش خانگی، پنجشنبه‌ها ساعت ۱۸:۳۰ از رادیو نمایش پخش می‌شود.
منبع: خبرگزاری ایرنا
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند