جمع جامعه علیه کرونا

این مساله‌ای است که درباره مردم نقاط مختلف جهان از جمله ایرانیان وجود دارد و هموطنان ما نیز در هنگام وقوع حوادث ناگوار، انواع و اقسام رفتارهای خوب و بد را از خود نشان می‌دهند.

حال، اگر مساله شیوع ویروس کرونا در کشور را نیز نوعی بحران در نظر بگیریم، خواهیم دید که در روزهای اخیر بخشی از هموطنان ما با رفتارهایی همچون پخش شایعات متعدد در فضای مجازی، هجوم به داروخانه‌ها برای خرید تجهیزات بهداشتی یا احتکار این تجهیزات، سودجویی و منفعت‌طلبی خود را نشان داده‌اند و در مقابل، برخی نیز تلاش کرده‌اند با همدلی با دیگر شهروندان به بهبود اوضاع کمک کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از جمله این افراد که این روزها در مقابله با بحران کرونا، اخلاق‌های خوب نهفته در سرشت خود را به نمایش گذاشته‌اند، می‌توان به اعضای کادر درمان بیمارستان‌ها اشاره کرد که با وجود قرار گرفتن در معرض خطر، با جسارت خاصی برای کمک به هموطنان خود در محل کارشان حاضر می‌شوند یا افرادی که تجهیزات بهداشتی را به صورت رایگان در اختیار افراد بی‌خانمان می‎گذارند یا رانندگان تاکسی که ژل‌های ضدعفونی‌کننده دست در خودروهایشان قرار داده‌اند.

همچنین در فضای عمومی جامعه شاهد آن هستیم که بسیاری از مردم حتی فراتر از توصیه‌های وزارت بهداشت، بهداشت فردی را رعایت می‌کنند و یکدیگر را نیز برای رعایت نکات بهداشتی در اماکن عمومی تشویق می‌کنند. این‌ها نشان می‌دهد که این روزها در بخش‌های زیادی از جامعه ایران همدلی ویژه‌ای برای مقابله با ویروس کرونا ایجاد شده است. البته نکته اینجاست که این همدلی، کاملا به صورت مردمی و بدون برنامه‌ریزی از سوی حاکمیت شکل گرفته است. یعنی در شرایطی که بسیاری از مدیران نتوانستند اقدامات مناسبی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در سطح کشور انجام دهند، بسیاری از مردم تلاش می‌کنند هر کدام به نوبه خود برای مقابله با همه‌گیر شدن این ویروس گام بردارند. اتفاقی که نشان از نوع‌دوستی و پایبندی بسیاری از مردم ما به اخلاقیات انسانی دارد.

در واقع، ارزیابی شرایط اجتماعی در چند روز گذشته حکایت از این مساله دارد که در شرایط امروز، نوعی همبستگی اجتماعی برای رعایت نکات بهداشتی جهت مقابله با ویروس کرونا در جامعه شکل گرفته است. البته این همبستگی اجتماعی هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی دارد و همچنان بسیاری از شهروندان باید به رعایت نکات بهداشتی در محیط‌های عمومی بیشتر توجه داشته باشند و از پخش اطلاعات نادرست در شبکه‌های اجتماعی پرهیز کنند.

از سویی دیگر، باید توجه داشت که شیوع بیماری‌های واگیر در ایران سابقه‌ای بسیار طولانی دارد و این که امروز این همبستگی اجتماعی برای مقابله با کرونا در میان مردم شکل گرفته است، به افزایش سطح دانش عمومی، ارتقای آگاهی‌های مردم نسبت به مسائل بهداشتی و دسترسی بیشتر شهروندان به رسانه‌های نوین بازمی‌گردد.

مسائلی که همگی دست به دست هم داده است تا آحاد جامعه بیش از پیش نکات بهداشتی را برای جلوگیری از همه‌گیر شدن کرونا رعایت کنند.

این اتفاق مبارکی است که می‌تواند ما را به ریشه‌کن شدن هرچه سریع‌تر این بیماری در سطح کشور کمک کند البته بدون شک تبلیغات وسیع رسانه‌ها و بخصوص شبکه‌های اجتماعی درباره خطرناک بودن ویروس کرونا در روزهای گذشته باعث ایجاد هراسی عمومی در سطح جامعه شده است و برای ایجاد همدلی بیشتر در میان مردم برای مقابله با این ویروس، این هراس نیز باید مدیریت شود.

دکتر مجید صفاری‌ نیا - روانشناس اجتماعی / روزنامه جام جم

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: ویروس کرونا ویروس کرونا برای مقابله نکات بهداشتی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۲۱۰۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ترومای اجتماعی، طوفان خاموش

وحید محمود قره باغ؛ "شاید بتوان کشته شدن یک یا حتی ۱۰ انسان را در فهم گنجاند، اما کشته شدن هزاران و میلیون‌ها انسان از حدود امکان هرگونه ادراک و پنداری خارج است. " این جملات گونتر آندرس، فیلسوف و شاعر بزرگ آلمانی است؛ زمانی که می‌خواست عمق فاجعه بمباران هسته‌ای هیروشیما را به تصویر بکشد. کسی که توانسته بود از آلمان نازی فرار کند و این کلمات او به خوبی می‌تواند در قالب یک موضوع و یا به عبارتی فاجعه، تروما اجتماعی را تبیین کند.

تروما واژه‌ای یونانی به معنای زخم است و اصطلاحا به هر ضربه و شوکی گفته می‌شود که از بیرون بر بدن و یا روان شخص وارد شود. در ابتدا تروما تنها مختص به پزشکی و جراحی بود و به زخم یا جراحتی اطلاق می‌شد که عامل خارجی داشت. به مرور این واژه وارد حوزه روانشناسی شد و از این رو یکی از انواع گونه‌های تروما، ترومای روانی (روان زخم) و همچنین ترومای اجتماعی است. فراموش نکنیم، غالب بیماری‌هایی که انسان را دچار می‌کند، ریشه روانی دارد.

ترومای روانی ضربه‌ای است که بر روح و روان انسان وارد می‌شود که به دنبال خود اثرات سوء و ویرانگری را به دنبال دارد. از سویی ترومای اجتماعی حوزه بیشتر و وسیعتری را درگیر می‌کند؛ چرا که انسان موجودی اجتماعی است و نمی‌تواند مستقل از محیط و اطرافیان زندگی کند. در واقع اتفاقاتی ناگواری که برای جوامع رخ می‌دهد، نمونه بارزی از ترومای اجتماعی است. از جمله این موارد می‌توان به تلاطم و تشنج‌هایی اشاره کرد که گاه به کشتار نیز منجر می‌شود.

همچنین جنگ، قحطی، خشونت، سرکوبی، بی عدالتی و بیماری از عوامل ترومای اجتماعی هستند. متاسفانه آثار و عواقب مربوط به تروما، ماندگار بوده و شخص و جامعه دیگر جامعه قبلی نخواهد بود. ضمن اینکه ترومای اجتماعی، تالمات خود را به نسل‌های آتی نیز سرایت می‌دهد. ناگفته نماند افسردگی، اختلال خواب، هراس، پوچ انگاری، بی تفاوتی، بی اعتمادی به دیگران، عدم تمرکز و عدم اعتماد به نفس از نشانه‌های تروماست.

هر چند ترومای اجتماعی قابل درمان است، ولی شرایط و ملزومات خاص خود را می‌طلبد. امید بخشی به منظور افزایش روحیه یکی از مهمترین عوامل جهت برون رفت از ترومای اجتماعی است. همچنین نگرش گذرا نسبت به گذشته نیز می‌تواند در این مقوله کارساز باشد. هر چند این مهم نیاز به مهارت و حتی آموزش‌های خاص است. از سویی هر چند برخی جوامع با مهارت و مقاومت می‌توانند از شرایط تروما خارج شده و حتی آن را تبدیل به یک برتری کنند، ولی غالب جوامع نیز قادر نیستند و به ناچار از آسیب‌های عمیق، ماندگار و جدی آن در امان نخواهند بود.

شکل ۱. برخی مجموعه‌ها با مهارت و مقاومت می‌توانند از شرایط تروما خارج شده و حتی آن را تبدیل به یک برتری کنند.

ترومای اجتماعی درد و رنجی همگانی است و همت و بینش جمعی می‌طلبد. در نهایت به همان گونه که در روان شناسی یک انسان بالغ گاهی حتی از یک کودک نیز آسیب پذیرتر است، جامعه نیز نسبت به ترمای روانی شخصی می‌تواند بسیار آسیب پذیرتر باشد، صدمه‌های که در نهایت فرد فرد جامعه را متاثر می‌کند. ترومای اجتماعی همچون فرهنگی غلط است به مانند هوای آلوده‌ای می‌ماند که جامعه تنفس می‌کند. وقتی شخصی دچار ترومای روانی می‌شود، نه تنها خود که جامعه را نیز درگیر می‌کند. حال تصور کنید که افراد کثیری به این بیماری دچار شوند و در واقع تاثیرات سو آن به صورت تصاعدی افزایش خواهد یافت. این وضعیت بی شباهت به تکثیر ویروس‌ها برای بیماری یک مجموعه نیست.

در ترومای اجتماعی، اشخاصی بیشترین تاثیر را دارند که نه تنها تعادل خود را حفظ می‌کنند بلکه جامعه را به سوی ثبات سوق می‌دهند. تاثیر این افراد به مانند نوشدارویی برای جوامع است. در ترومای اجتماعی افراد می‌بایست به جای بغرنج کردن شرایط به بهبود آن فکر کنند و به جای اینکه انگشت اتهام را به سوی اشخاص و یا برخی مجموعه‌ها بگیرند، باید به فکر همگرایی باشند.

هر چند مهربانی، عطوفت، همدلی و همزبانی در همه مواقع کارساز نیست، ولی در برخی شرایط و موقعیت‌های حاد راهگشاست. ترومای اجتماعی مستقل از اینکه در مدت کوتاه و یا زمان طولانی بر جامعه عارض شود، برای درمان نیاز به زمان دارد و به مانند بیماری می‌ماند که هر چند آمدنش لحظه‌ای است، ولی مدت‌های مدیدی جوامع را درگیر می‌کند. امید که مجموعه ها، مهارت‌ها و مقاومت‌های لازم برای غلبه بر این چالش بزرگ را کسب کرده و بهره ببرند.