راهکارهای یک موزه‌دار برای شرایط کرونا
تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۰۷۴۱۳۹
یک موزه‌دار تاکید می‌کند: شعارهایی که در سالهای گذشته برای موزه‌ها مطرح شدند مانند ایجاد شرایط و امکانات جدید برای فعالیت موزه‌های فراپیوسته، موزه‌های مجازی و حتی تورهای مجازی در موزه‌ها، شعارهای زینتی نیستند، بلکه باید امروز از آن‌ها در شرایط بحرانی استفاده کرد.
رضا دبیری‌نژاد - موزه‌دار و کنشگر اجتماعی - در گفت‌وگو با ایسنا، نخست با تاکید بر اینکه موزه‌ها مراکز تجمع عمومی و اتصال گروهی محسوب می‌شوند و به دلیل کثرت و تنوع موزه‌ها، نمی‌توان همه را در یک گروه گذاشت و یک دستور را برای همه آن‌ها تعمیم داد، ادامه می‌دهد: حتی اگر قرار به گرفتن تصمیمی در این زمینه است، باید موزه‌دارها و کسانی که در صف اول خدمات‌رسانی به موزه‌ها هستند، در این زمینه قانع شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او تناسب نوع موزه‌ها، موقعیت آن‌ها و این را که چه میزان امکان وارد شدن به بحث بحران دارند و اصلا چقدر با آن فاصله دارند و امکان محدود کردن شرایط و رعایت‌های بهداشتی در موزه‌ها وجود دارد یا خیر، امکان‌سنجی‌هایی می‌داند که باید درباره آن‌ها راهکارهای پیشنهادی مطرح کرد.
وی ادامه می‌دهد: در این شرایط می‌توان به دستگاه‌های متولی مانند وزارتخانه میراث فرهنگی که در حال اعلامِ بخشنامه‌های کلی است، این پیشنهاد را داد که از طریق نیروهای متخصص هر حوزه مانند نمایندگان موزه‌ها و موزه‌داری و حتی نمایندگان اقامتگاه‌های بوم‌گردی و نمایندگان راهنماهای گردشگری کارگروه‌های مشورتی ایجاد کرده و با استفاده از معتمدان متخصص که در صف اول تخصص و تبحر هستند، کارهای مورد نیاز را انجام داد.
دبیری‌نژاد با بیان اینکه شرایط امروزِ جامعه، امری فراگیر است و طبیعتا مخاطبان فضاهای تاریخی و موزه‌ای نیز با آن درگیر هستند، می‌افزاید: بهتر است به جای اینکه دستور از بالا بیاید، زمینه‌های مشارکت صنوف با این بحران ملی ایجاد شود. چون هر کدام از صنوف دستورها را به تناسب شرایط خود می‌گیرند.
موزه‌های مجازی هم کاربرد دارند
این موزه‌دار که در طول روزهای گذشته نیز این بحث را مطرح کرده بود تاکید می‌کند: شاید یکی از راهکارها این باشد که برخی از موزه‌ها بتوانند امکان خدمات‌رسانی، گسترش بازی‌های مجازی، برنامه‌ها و ایونت‌های مجازی را فراهم کنند. اکنون نیز با فضای اینستاگرام این امکان وجود دارد که مثلا موزه‌ها بتوانند هر کدام در ساعتی پخش زنده به صورت مجازی برای موزه‌های خود داشته باشند و حتی راهنماها در این لایوها توضیح‌های مورد نیاز را ارائه دهند.
او اضافه می‌کند: در این شرایط حتی می‌توان به تناسب نوع موزه‌ها و فعالیت‌شان، شرایط و محدودیت‌هایی را ایجاد کرد، برخی فضاها را تعطیل کرد و فعالیت برخی فضاهای موزه‌ای را افزایش داد.
از متخصصان موزه‌ای مشورت بخواهید
دبیری‌نژاد با تاکید بر اینکه به نظر می‌آید تا امروز متولیان حوزه‌های میراث فرهنگی زیاد به سمت و سوی مشورت با کارشناسان و متخصصان این حوزه نرفته‌اند، اضافه می‌کند: شاید به همین دلیل نیز دچار تغییرات لحظه‌ای شده‌اند و حتی گاهی اوقات دستوراتی داده می‌شوند که عملیاتی نیستند. مثلا مطرح می‌شود بازدیدهای گروهی ممنوع است، اما آیا به این نکته فکر شده که اگر گروهی تا دم در موزه بیاید و هر کدام جداگانه بلیط ورودی بگیرند و وارد شوند گروه حساب می‌شوند، آیا جلو آن‌ها گرفته می‌شود یا خیر؟
او ادامه می‌دهد: مگر اکنون وضعیت گروه‌ها مشخص است؟ آیا فقط در گروه بیمار وجود دارد. آیا امکان ندارد که فضاها نیز به واسطه حضور افرادی در روزهای قبل ناقل باشد؟ امروز اگر قرار باشد موزه‌ها فعالیت داشته باشند یا خیر، در هر دو صورت، بهتر است که خدمات‌شان محدود باشد.
او با اشاره به اینکه اگر قرار است اصول بهداشتی در فضاهای بهداشتی رعایت شود، شاید بهتر است تا با توجیه، مشارکت و همفکری در این حوزه انجام شود، تاکید می‌کند: یکی از راهکارها این است که در یک کار ضربتی نمایندگان موزه‌های مختلف کارگاهی آموزشی از اصول بهداشتی در موزه‌ها داشته باشند و شرایط مناسب را برای کارکنان هر موزه به تناسب موزه‌ها ایجاد کنند. حتی ممکن است با رعایت اصول بهداشتی در هر موزه نیاز به درخواست کمک و مشورت از مراکز مرجع مانند وزارت بهداشت و نهادهای دیگر پیش بیاید.
شایعه‌سازی‌ها و عواقب غیرقابل رفتارهای فردی
رییس موزه ملک همچنین با بیان این پیشنهاد که به تناسب موقعیت‌ها و شهرها معتمدان متخصص میتوانند با دو پزشک متخصص یا نماینده وزارت بهداشت شرایط موزه‌ها را توجیه و آن‌ها را نسبت به وضعیت آگاه کنند، می‌گوید: از یک سو شرایط کنونی هر روز در حال تغییر است و از سوی دیگر تکثر خبر و شبهه‌سازی و شایعه‌سازی‌ها باعث ایجاد رفتارهای فردی شده است که به مرور می‌تواند آسیب‌ها و عواقب دیگری را به دنبال داشته باشد.
او با اشاره به شرایط پیش‌آمده برای برخی از موزه‌ها که از پذیرش گروه بازدیدکننده چینی ممانعت کرده‌اند، ادامه می‌دهد: این اتفاق‌ها به مرور یک تصویر ناخوشایند می‌سازد، یادمان باشد این تصویر فقط به امروز مربوط نیست، بلکه به مرور مجبور به ادامه‌دار شدن این تصویر می‌شویم و شاید بعدها نیز ادامه پیدا کند.
موزه‌داری در حال تبدیل به حالتی تدافعی است
دبیری‌نژاد یکی از علت‌های ایجاد خلأ در شرایط امروزی در موزه‌ها را مشورت و مشارکت نگرفتن متخصصان این حوزه‌ها می‌داند و ادامه می دهد: امروز نظرات کارشناسی به عنوان دستور مطرح می‌شوند، در حالی که اگر دستور کارشناسی داده شود، باید از طریق مراکز کارشناسی اعلام شود. در واقع امروز با یک دستور و نظر از بالا اقدام می‌کنیم، که نتیجه آن تبدیل موزه‌داری به حالتی تدافعی است، همین حوزه را می‌توان به حوزه گردشگری نیز تعمیم داد.
این کنشگر اجتماعی با اشاره به وجود تعداد بسیار زیاد موزه در سراسر کشور و نبود تضمینی برای سرکشی‌های مناسب از رفتارهای موزه‌ای، رفتار هفته گذشته و واکنش‌های مختلف نسبت به تهدید ویروس کرونا و به دنبال آن تعطیلی برخی فضاها و فعال بودن برخی دیگر از موزه‌ها را نمونه‌ای از رفتارهای امروزی جامعه می‌داند و اضافه می‌کند: این اتفاقات نشان می‌دهد آن‌طور که باید اقناع صنفی صورت نگرفته است، چون اگر بود همه یک رفتار داشتند.
او بروز این شرایط را به گسست اعتمادسازی در بدنه کارشناسی مربوط می‌داند و ادامه می‌دهد: این بی‌اعتمادی تا زمانی ادامه‌دار است که زمینه گفت‌وگو و مشارکت و همدلی نباشد.
با بدنه صنفی باید به صورت مشارکتی عمل کرد
او با تاکید بر این که این موضوع سازمانی نیست و بیشتر به بحثی اجتماعی و ملی تبدیل شده است، که برای منتفع کردن خودمان در آن، باید همه دست به دست هم دهیم و درباره آن فکر کنیم، ادامه می‌دهد: شاید بهتر باشد با بدنه صنفی به سمت مشارکت داوطلبانه برویم. اکنون وزارت بهداشت از مراکز بهداشتی که حاضر به انجام کار داوطلبانه‌اند کمک خواسته است، این کمترین کاری است که از مدیران و کارشناسان صاحب‌نظر و باتجربه می‌توان انتظار داشت.
وی اضافه می‌کند: حتی از نمایندگان آن سازمان‌ها و مراکز مختلف باید بخواهیم تا به یک همفکری رسیده و در گفت‌وگو و اجماعی مشترک به درستی در این زمینه تصمیم‌گیری کنند.
می‌توان از شرایط بحران، رویکرد مثبت گرفت
دبیری‌نژاد اجماع کنونی را صرفا برای تعطیلی موزه‌ها نمی‌داند و ادامه می‌دهد: آن می‌تواند کمکی برای اطمینان‌بخشی کارکنان موزه و بالا بردن سطح بهداشتی موزه‌ها باشد. حتی گاهی از شرایط بحرانی می‌توان با رویکرد مثبت برای خلاقیت‌های دیگری که موزه‌ها تا کنون کمتر با آن روبه‌رو بوده‌اند، استفاده کرد.
او خدمات مجازی و امکاناتی را که می‌تواند به سمت فعال بودن موزه‌ها برود در این بستر قرار می‌دهد و می‌گوید: این که با مشارکت و کارهای آموزشی کارکنان را اطمینان دهیم، واجب است. در واقع به نظر می‌رسد اکنون بیش از هر چیزی این اطمینان خاطر باید در کارکنان شکل بگیرد و احساس کنند در یک محیط امن هستند و با این خیال امن با مخاطبان و مراجعان به گونه‌ای مطمئن برخورد کنند نه با دافعه.
استریلیزه کردن آثار تاریخی در موزه‌ها چقدر امکان‌پذیر است؟
رییس موزه ملک اما استریلیزه کردن موزه‌ها را اقدامی نیازمند امکان‌سنجی می‌داند و ادامه می‌دهد: آثار تاریخی زیادی در دسترس مخاطبان موزه‌ای در فضاهای موزه‌ای نیستند که مخاطب با آن‌ها در تماس باشد. از یک سو می‌توان با قرار دادن مانع فاصله‌ای بین آثار و مخاطبان ایجاد کرد و از سوی دیگر می‌توان به صورت موقت و مانند زمانی که تالار یک موزه را برای تعمیر تعطیل می‌کنیم، برخی فضاهای باز را تعطیل و حتی به تناسب اعلام کرد که به دلایل بهداشتی و امنیتی فعلا فلان طبقه و تالار موزه‌ای تعطیل است.
او با بیان این مثال که با توجه به شرایط شاید نیاز باشد که موزه‌ای مانند موزه ملک فعالیت کند اما کاخ گلستان تعطیل شود، اظهار می‌کند: وقتی مردم به کاشی‌های داخل حیاطِ کاخ هم دست می‌زنند، باید چه کاری انجام داد؟ نمی‌توانند کاشی‌ها را ضدعفونی کنند. کارشناسان بهداشت اول هفته در بازدید از دو بنای تاریخی با کاربری‌های مختلف،توصیه کردند که هر دو ساعت یک بار تمام فضاهای قابل تماس با موادی که خودشان پیشنهاد داشتند، ضدعفونی شود، این کار چقدر امکان‌پذیر است؟
کمپین‌ها میتوانند به الگو تبدیل شوند
او تاکید می‌کند: در این شرایط آیا بهتر نیست با ایجاد کمپین و کارگاه‌های آموزشی و بروشورهای توصیه‌ای به مخاطبان، آن‌ها را با برخی اقدامات مورد نیاز آشنا کرد. مثلا به مردم بگوییم برای حفظ جان خود به اشیا و ویترین دست نزنند و فاصله مناسب با راهنما را رعایت کنند. این الگوهای خوب می‌تواند به اشتراک گذاشته و حتی پخش شوند.
وی با اشاره به ایده و اقدام مناسب موزه ملی ایران برای انتشار یک بروشور در مواجهه مخاطبان موزه با آثار موزه‌ای، می‌افزاید: این ایده می‌تواند به صورت کمپینی از طریق مراکز مرجع یا هماهنگی بین موزه‌ها تکثیر شود و گسترش پیدا کند. همان‌طور که در ورودی موزه‌ها توصیه می‌گیریم اجازه ورود کالسکه و حیوان به موزه ندهیم و درخواست کنیم روی آثار فلاش نزنند، می‌توانیم چهار آیتم دیگر را نیز به ضوابط موزه‌ای اضافه کنیم.
امروز راهکارهای تکراری و کلی جواب نمی‌دهند
دبیری‌نژاد با تاکید بر اینکه متخصصان و فعالان موزه‌ای باید برای مشارکت به کار گرفته شوند، ادامه می‌دهد: در این شرایط با راهکارهای تکراری و کلی نمی‌توان به نتیجه رسید، بلکه باید از راهکارهای خلاقانه، ترویجی و آموزشی و امکان‌سنجی‌شده استفاده کرد و به دنبال آموزش و فرهنگ‌سازی رفت.
از موزه‌های پزشکی به عنوان رابط وزارت بهداشت و موزه‌ها استفاده کنید
او با طرح این پرسش که چرا موزه‌ها به سمت فرهنگ‌سازی نمی‌روند، به وجود موزه‌های پزشکی در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: این موزه‌ها میتوانند پیشتاز آموزش و ایجاد کمپین رعایت اصول بهداشتی با موزه‌های دیگر شوند؛ در واقع حلقه اتصال با موزه‌ها شوند تا بتوانند توانایی‌ها و تجربیات خود را دیگر موزه‌ها به اشتراک بگذارند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: موزه کروناویروس داند و ادامه می دهد وزارت بهداشت اصول بهداشتی دبیری نژاد موزه ها موزه ها موزه ها موزه دار موزه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۷۴۱۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«مه مغزی» عارضه جدید کرونا
به گزارش قدس خراسان، سرفه‌های خشک، تنگی نفس، تب، کاهش اکسیژن خون و گاهی مرگ، سناریو تلخی بود که در دسامبر ۲۰۱۹ در ووهان چین برای جهان نوشته شد و همه را درگیر کرد؛ اما این همه ماجرا نبود و با پایان همه‌گیری این بیماری مرگبار، حالا در میان روزمرگی‌هایمان شاهد تنگی نفس و سرفه‌های خشک روح و روانمان هستیم که بی‌صدا در گوشه‌ای از زندگی خزیده‌اند، گاه مضطرب و دستپاچه، گاه افسرده و زمانی گیج و منگ روی پاهایی لرزان، جسم خسته و بی‌جانشان را جابه‌جا می‌کنند و حتی در خواب هم آرام و قرار ندارند و با کابوس‌های شبانه درگیرند. عواقبی که بیشتر از همه گریبانگیر کادر درمان خط مقدم مبارزه با کرونا شد.
تأثیرات روحی- روانی کرونا بر کادر درمان پررنگ‌تر از بقیه بود
یک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: اگرچه استرس شغلی در همه مشاغل وجود دارد؛ اما در حرفه‌هایی که با سلامتی انسان‌ها مرتبط هستند، این موضوع اهمیت و فراوانی بیشتری پیدا می‌کند. هرچند کادر درمان، نقش مهمی در حفظ و بهبود سطح کیفی مراقبت‌های بالینی و سلامت جامعه ایفا می‌کند؛ اما این قشر از جامعه به اقتضای وظایف شغلی و شرایط خاص محیط کار در مواجهه با تهدیدهایی هستند که می‌تواند با اعمال فشارهای شدید روانی، سلامت آن‌ها را در ابعاد مختلف جسمانی، روانی و اجتماعی به مخاطره انداخته و موجب تضعیف عملکرد کاری آنان شود.
۶۰درصد کادر درمان در برخی از جوامع، از فرسودگی شغلی رنج می‌برند
دکتر زنیره سلیمی اضافه می‌کند: شیفت‌های کاری فشرده و زیاد، مشاهده رنج و مرگ بیماران، استرس ناشی از بیماری، تصمیم‌گیری‌های بالینی دشوار، مسئولیت‌های حرفه‌ای و مراقبت از بیماران از جمله شایع‌ترین عوامل استرس‌زایی هستند که پرسنل، روزانه در محیط‌های بیمارستانی و درمانی با آن روبه‌رو می‌شوند و گاهی سلامت روان آن‌ها را به مخاطره می‌اندازد و گاهی عملکردشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه به دلیل استرس مزمن در این افراد، ریسک بالای بروز اضطراب و فرسودگی شغلی نیز برای آن‌ها در درازمدت محتمل است، عنوان می‌کند: بر اساس مطالعات صورت گرفته، مشخص شده حدود ۶۰درصد کادر درمان در برخی جوامع از فرسودگی شغلی رنج می‌برند.
این روان‌پزشک یادآور می‌شود: چنین حوادث تروماتیکی، میتوانند احساس امنیت افراد را کاهش دهند، واقعیت مرگ را به آن‌ها یادآوری کنند و عوارض مضری بر سلامت روان افراد داشته باشند.
سلیمی متذکر می‌شود: علائم و اثرات روان‌شناختی منفی این همه‌گیری از جمله اختلال استرس پس از سانحه، اضطراب، افسردگی، ترس، استرس و مشکلات خواب، فرسودگی شغلی و تغییر عملکرد روزانه در کادر درمان بسیار شایع بود. همچنین برخی ویژگی‌های اختصاصی کووید۱۹ مانند همراهی آن با بیماری شدید و مرگ و میر، قدرت سرایت بالا و اینکه بسیاری از مبتلایان بدون علامت هستند، زمینه‌ساز افزایش اضطراب سلامتی در افراد بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه کادر درمان به ویژه جزو گروه‌های آسیب‌پذیر در این دوران بی‌سابقه بودند، می‌گوید: این افراد به دلیل افزایش احتمال تماس با ویروس در محیط بالینی، در خطر بالاتری برای ابتلا به عفونت بوده و ترس زیادی از انتقال آن به اعضای خانواده و عزیزانشان داشتند. سایر عوامل استرس‌زا شامل اضطراب سلامتی، طولانی شدن زمان قرنطینه، ناامیدی، نگرانی، درماندگی، خستگی، کمبود لوازم محافظتی، اطلاعات ناکافی و آگاهی محدود از این ویروس، شایعات مختلف در سطح جامعه، ابهام و غیرقابل پیش‌بینی بودن شرایط، مسائل مالی، باورهای منفی درباره واکسیناسیون و انگ ناقل بودن منجر به کاهش سلامت روان و افت کیفیت زندگی کاری کادر درمان شد.
سلیمی خاطرنشان می‌کند: در کل می‌توان گفت نگرانی از ابتلا به بیماری و مرگ یا انتقال بیماری به خانواده، فشار کاری زیاد، شیفت‌های متناوب و ساعت کاری زیاد، نگرانی از کمبود وسایل محافظتی، فشار فیزیکی ناشی از تجهیزاتی مانند ماسک، شیلد و گان، محدود شدن استقلال و دستورالعمل‌هایی که موجب افزایش کار و نبود فراغت و مرخصی برای آن‌ها می‌شد، نگرانی از ناتوانی در انجام درست کارها، مواجهه با خشم و پرخاشگری بیماران و خانواده‌هایشان، مواجهه با مرگ بیماران و سوگواری خانواده‌ها، تنش و نگرانی در مورد مدیریت امور خانواده، مواجهه با انگ بیماری و طرد شدن به خاطر کار در محیط پرخطر، همه و همه موجب فشار مضاعف روانی بر کادر درمان شد تا جایی که هنوز هم با گذشت چند سال از همه‌گیری کرونا برخی افراد درگیر مشکلات روحی ناشی از آن هستند. به خصوص افرادی که سوگوار شدند و عزیزانشان را از دست دادند؛ چراکه اغلب در آن شرایط امکان برگزاری مراسم عزاداری به صورت کامل وجود نداشت و این افراد سوگ حل نشده دارند و برخی همچنان به ما مراجعه می‌کنند و تحت درمان هستند.موضوع سوگ پایان نیافته و تبعات آن در کادر درمان خیلی پررنگ‌تر بود.
بروز اختلال شناختی در ۴۵ درصد افرادی که کرونا را تجربه کردند
وی متذکر می‌شود: اختلالات شناختی ناشی از کرونا یکی از تبعات این بیماری بود. ویروس کرونا می‌تواند تأثیرات مخربی روی مغز انسان داشته باشد به طوری که سبب مشکلات حافظه، تمرکز، نقص توجه و سایرعملکردهای شناختی مغز می‌شود. این مشکلات شناختی حتی در افرادی که بیماری خفیف کووید را تجربه کردند نیز دیده می‌شود.
سلیمی ادامه می‌دهد: در ۴۰ تا ۴۵ درصد افرادی که مبتلا به کرونا شدند، اختلال شناختی بروز کرده و ۲۷ درصد افرادی که دچار این بیماری شدند، عملکرد حافظه و توان مغزیشان به وضوح دچار افت شده است. این اختلال در برخی بیماران بهبود یافته شدید بوده به طوری که پس از مدت‌ها هم که دوباره مورد بررسی قرار گرفتند، تغییر چندانی در عملکرد شناختی آن‌ها رخ نداده بود.
این استاد دانشگاه تشریح می‌کند: اختلالات شناختی طیف وسیعی دارد و از یک مشکل کوچک در حافظه و تمرکز و نقص توجه تا بیماری‌های سنگین و جدی مانند آلزایمررا در بر می‌گیرد. در واقع افرادی که به کووید مبتلا می‌شدند به خصوص افراد جوان، وقتی پیش ما می‌آمدند، اظهار می‌کردند حافظه‌شان مثل قبل نیست و نمی‌توانند تمرکز کافی در انجام کارها داشته باشند.
بروز اختلال خواب در ۷۰ درصد افراد
این روان‌پزشک اضافه می‌کند: بیماری کرونا عملکرد اجرایی مغز را تحت تأثیر قرار داده؛ یعنی علاوه بر تأثیر مستقیمی که ویروس بر سلول‌های مغز گذاشت، اختلال خوابی که ایجاد می‌کرد موجب تشدید اختلال شناختی می‌شد تا ۷۰ درصد بیماران کووید به ویژه در کادر درمان دچار اختلال خواب شدند و با علائم بی‌خوابی، پرخوابی، خواب‌آلودگی‌های روزانه، کابوس‌های شبانه و خواب‌های منقطع به ما مراجعه می‌کنند.
سلیمی تشریح می‌کند: کووید در مناطق مهمی از مغز سبب تسریع پیری سلول‌های مغزی می‌شود و احتمال خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و عصبی مانند آلزایمر، پارکینسون و سایر بیماری‌های شناختی را افزایش می‌دهد. ما به وضوح دیدیم سالمندان و افرادی که بیماری زمینهای داشتند، دچار اختلالات شناختی جدی و مزمن شدند، به خصوص علائم آلزایمر تشدید شد.
وی می‌گوید: دربیماران آلزایمر مراجعه‌کننده، پس ازهمه‌گیری کووید، عواملی همچون قرنطینه کرونا و کاهش روابط اجتماعی و رفت و آمدهای حضوری، سبب تشدید علائم شناختی شده بود. در افرادی که بر اثر کرونا بستری می‌شدند، مشکلات شناختی خیلی واضح‌تر از بقیه بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه به یکی دیگر از تبعات کرونا اشاره و اظهار می‌کند: کرونای طولانی علائمی شبیه سندرم مزمن دارد و بسیاری از افرادی که کووید را از سر گذراندند، به سندرم خستگی بعد ویروس مبتلا شدند که شامل مجموعه‌ای از علائم است؛ علائم و نشانه هایی که پس از بهبود بیماری کرونا در افراد بروز کرد و آن‌ها را برای هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها درگیر خستگی و دردهای مزمن، احساس مه‌مغزی، تنگی نفس و اختلال در حافظه و توجه و افسردگی کرد. بروز این نشانه‌ها در خانم‌ها، افرادی که سن بیشتر یا بیماری زمینهای داشتند، بیشتر بود و با استراحت هم برطرف نمی‌شد البته خیلی‌ها با گذشت زمان به تدریج بهبود یافتند.
بروز مه‌مغزی در ۳۰ درصد افرادی که به کووید ۱۹ دچار شده‌اند
سلیمی عنوان می‌کند: حدود ۳۰ درصد افرادی که به کووید۱۹ دچار شده‌اند، یک وضعیت روان‌شناختی طولانی با عنوان مه‌مغزی را گزارش کرده‌اند؛ این اختلال شامل علائم کاهش و ضعف حافظه و مشکل در تمرکز است و توضیحی که بیماران در مراجعه به ما داشتند این بود که انگار وضوح ذهنی‌مان کم شده، فعالیت‌های روزانه را فراموش می‌کنیم، در انتخاب کلمات مشکل داریم و وقتی می‌خواهیم صحبت کنیم، در به یاد آوردن کلمات مشکل داریم. احساس سردرگمی و کند پیش رفتن کارهایی که پیش از این به راحتی و در زمان کمتری انجام می‌شد، آشفتگی افکار، کاهش انرژی، بی‌حسی عاطفی و تغییرات خلق و خو از دیگر نشانه‌های مه‌مغزی است. در واقع مه‌مغزی روی حافظه، تمرکز و عملکرد روزانه فرد اثر می‌گذارد و متأسفانه در برخی افراد هنوز پس از گذشت یکی دو سال از تمام شدن همه‌گیری کرونا همچنان علائم با شدت و ضعف گزارش می‌شود، به ویژه در کادر درمان چون استرس‌های روزانه‌شان بیشتر است.
وی ادامه می‌دهد: ما در گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد چندین مطالعه درخصوص اثرات کرونا بر بروز یا تشدید اختلالات روانی و شناختی داشتیم و نتایجی که بدست آمد، خیلی شبیه نتایج مطالعات بین‌المللی بود. در پژوهشی که داشتیم متوجه شدیم کادر درمانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا کار می‌کردند بیشتر در معرض اضطراب کرونا، اضطراب سلامتی، افت کیفیت زندگی، افسردگی و استرس مزمن قرار داشتند. همچنین کادر درمانی که ساعات بیشتر و شیفت‌های متوالی‌تری در بخش‌های کرونا کار کردند، نسبت به افرادی که در بخش‌های کم‌خطرتر فعالیت داشتند، مشکلات روان‌شناختی بیشتری را تجربه کردند. در تمام پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌هایی که در این پژوهش انجام دادیم، فرسودگی شغلی کادر درمان نسبت به سایر پرسنل غیر درمان، بسیار بیشتر بود.
خبرنگار: مـعصومـــه مؤمنیــان
اعلام زمان و مکان بررسی مدارک آزمون استخدامی آموزگاری در فارس