فرهنگ لغت جایگاه جاویدان در زبان فارسی دارد
تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۰۹۴۷۹۲
تاریخ ایران پراست از بزرگ مردانی که آسایش خود را فراموش کرده و قدم در راه مبارزات آزادی خواهانه و ضد استبدادی گذاشته اند یکی از این مبارزان که با سلاح قلم به جنگ با استبداد رفته است میرزا علی اکبر خان قزوینی معروف به علی اکبر دهخدا است.
به گزارش خبر نگار ایمنا، علی اکبرخان قزوینی متولد ۱۲۵۶ در تهران است، پدر وی خان بابا که از ملاکین متوسط قزوین بوده است پیش از ده سالگی وی در گذشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
علی اصغر بابا صفری عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان در خصوص زندگانی این ادیب می‌گوید: مرحوم علی اکبر دهخدا یکی از رجال سیاسی، فرهنگی و ادبی ایران در دوره معاصر به شمار می‌آید، وی در دو حوزه سیاست و ادبیات چهره بسیار شاخص و برجسته ای در دوران مشروطیت است، از پیشگامان نهضت مشروطیت به شمار می‌آید و از کسانی است که در این عرصه نقش و تأثیر بسیار به سزایی داشته است.
وی می‌افزاید: دهخدا در دوره مشروطه در بُعد مبارزاتی با مرحوم میرزا جهانگیر خان صوراسرافیل در راه اندازی روزنامه صور اسرافیل همکاری داشت، در تشکیل جلسات و پیگیری قیام مردم برضد حکومت استبدادی قاجار فعال بود، وی در این راستا به زندان می‌افتد و حتی مدتی از ایران تبعید می‌شود و مجبور است که به خارج از کشور برود.
این استاد ادبیات ادامه می‌دهد: دهخدا در خارج از کشور نیز دست از مبارزات و کار فرهنگی خود بر نمی‌دارد. وی بعد از نهضت مشروطیت و با تغییر حکومت به پهلوی فعالیت‌های خود را بیشتر در حوزه فرهنگ و ادبیات متمرکز می‌کند و به تدوین بزرگترین لغت نامه فارسی دست می‌زند که به لغت نامه دهخدا معروف است.
باباصفری اضافه می‌کند: وی طی سالیان متمادی لغاتی را که از متون ادب فارسی استخراج کرده بود دسته بندی کرده و با ذکر معنای دقیق، شواهد و مثال‌های متعدد معنای آنها را بیان کرده است و همینطور اعلام قابل وجهی از زبان، فرهنگ و ادیبات فارسی را در لغت نامه مشهور خود آورده است.
وی در خصوص این فرهنگ لغت می‌افزاید: در حقیقت خدمتی که مرحوم دهخدا به زبان، فرهنگ و ادبیات فارسی کرده است خدمتی بی نظیر است، هرچند بحث فرهنگ لغت نویسی با او شروع نشده است، پیشینه کهنی دارد و به قرن سوم هجری، از رساله ابو حفض سعدی، لغت نامه قطران تبریزی و لغت فرس اسدی طوسی بر می‌گردد، اما کاری که دهخدا کرده است اثری بسیار ماندگار جامع، گستره و در راستای حفظ زبان، فرهنگ و ادبیات فارسی است.
این استاد ادبیات ادامه می‌دهد: وی با جمعی از همکاران شایسته و شاگردانی که داشته است مانند مرحوم استاد دکتر سید جعفر شهیدی که کار دهخدا را در مؤسسه لغت نامه دهخدا ادامه داد و همینطور دکتر سید محمد دبیر سیاقی و دکتر محمد معین که از شاگردان بسیار برجسته او در امر لغت نامه نویسی به شمار می‌رود، فرهنگ فارسی را تدوین کرده است.
بابا صفری در خصوص کاربرد فرهنگ لغت او می‌گوید: فرهنگ لغت به طور کلی از لوازم کار فرهنگی، علمی و ادبی در یک کشور در هر دوره‌ای که باشد، است. بنابراین لازم است که فرهنگ لغت وجود داشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: فرهنگ لغت اصطلاحاً جز کتاب‌های مرجع به شمار می‌آید یعنی کتابی نیست که لازم باشد فردی آن را از ابتدا تا انتها مطالعه کند پس فرد بر اساس نیاز خود، به فرهنگ لغت مراجعه موردی می‌کند و در واقع در خصوص، واژه‌ای یا اصطلاحی در مورد شخصیتی، کتابی یا موضوعی که جز اعلام باشد به آن فرهنگ رجوع کرده و از آن استفاده می‌کنند.
این استاد ادبیات اضافه می‌کند: اینکه در دوره معاصر مردم به چه میزان به یک فرهنگ لغت مراجعه کنند بسته به نیاز جامعه است اما اگر چه به دلیل گسترش لوازم ارتباطی، مسائل ارتباط جمعی و شبکه‌های اجتماعی و برخی چیزهای دیگر به نسبت گذشته مراجعه به فرهنگ لغت نسبت به گذشته به ظاهر کمتر احساس می‌شود اما این نیاز هیچ گاه به صفر نمی‌رسد و تمام شدنی نیست بلکه همواره وجود دارد.
بابا صفری می‌افزاید: لغت نامه مورد نیاز محققان، پژوهشگران به خصوص در حوزه ادبیات و زبان فارسی است و افراد به هیچ وجه بی نیاز از مراجعه به این فرهنگ لغت نیستند بنابراین این فرهنگ نامه جایگاه خود را در زبان و ادبیات فارسی به عنوان یک جایگاه جاویدان حفظ کرده است حال میزان مراجعه ممکن است در دوره‌ای کمتر شود که پاسخ به نیاز اجتماع محسوب می‌شود و نمی‌توان در این خصوص کاری انجام داد.
وی در خصوص زبان طنز دهخدا می‌گوید: دهخدا از مقوله طنز در نثر فارسی استفاده‌ای بهینه کرده است و طنز را نیز در خدمت افکار و اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی خود قرار داده است، یادداشت‌هایی که با امضای " دخو" در روزنامه صور اسرافیل تحت عنوان چرند و پرند منتشر می‌ساخت (که بعدهای به صورت کتاب مستقلی در آمده و چاپ شده است) در باب مسائل سیاسی، اجتماعی و اوضاع مردم بوده است.
این استاد ادبیات ادامه می‌دهد: دهخدا از آنجایی که یک مبارز اجتماعی بوده است نسبت به مسائل زمان خود بی تفاوت نبوده و آنها را در قالب‌های مختلف بروز می داده است یکی از این اشکال اشعار اوست، او طبع شعری بسیار قوی داشته است مثلاً شعر" یاد آر زشمع مرده یاد آر" که در رثای میرزا جهانگیر خان صور اسرافیل در زندان سروده است جز یکی از زیباترین و قوی‌ترین اشعار زبان فارسی به شمار می‌آید که ضمن اینکه مرثیه دوست اوست در عین حال به مسائل سیاسی و اجتماعی نیز پرداخته است.
باباصفری خاطر نشان می‌کند: دهخدا هم از زبان شعر و هم از زبان نثر برای پیشبرد افکار و اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی خود غایت استفاده را کرده است و با خلوص نیت، پاکی، صداقت و از خود گذشتگی تمام چه در زمانی که به مبارزه سیاسی بر ضد استبداد مشغول بود و رنج زندان و تبعید و آوارگی را بر خود خرید و چه در زمانی که به کار ادبی و فرهنگی مشغول بود هدفی جز پیروزی و سربلندی ایران و بهروزی مردم آن در سر نداشت و از خلال اشعار او روح ایران پرستی، دفاع از ملیت ایرانی و سربلندی ایران به چشم می‌خورد.
وی اضافه می‌کند: میراث دهخدا امروز در قالب لغت نامه او که برجسته‌ترین کاروی به شمار می‌رود و برخی مقالات و مجموعه نوشته‌های طنز و اشعار او در دست ما است و این میراث گرانبهایی است که وی و بزرگانی چون او برای ما به ارث گذاشته اند.
این استاد ادبیات می‌افزاید: خواهش بنده این است که مردم برای ارج نهادن به خدمات و مبارزات این بزرگان آثار آنها را مطالعه کنند، با آنها بیگانه نباشند و زبان فارسی را که میراث نیاکان ما است پاس دارند، همچنین در مراقبت از آن و جلوگیری از ورود لغات بیگانه به آن جدیت داشته باشند تا از این طریق دین خود را به این عزیزان ادا کنیم.
کد خبر 412921منبع: ایمنا
کلیدواژه: زبان فارسی زبان و ادبیات ادبیات شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق استاد ادبیات ادبیات فارسی شمار می آید ادامه می دهد صور اسرافیل زبان فارسی فرهنگ لغت لغت نامه علی اکبر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۰۹۴۷۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جایزه نوبل ادبی باید به فردوسی تعلق می‌گرفت
نشست رسانه‌ای بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی یکشنبه -۱۶ اردیبهشت- با حضور محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، سعد سکندرخان رئیس موسسه فرهنگی اکو، سیدجواد موسوی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی و محمد حسین‌زاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
محمود شالویی در این نشست با اشاره به اینکه جوانان باید بیش از هر زمان دیگر به هویت ایرانی افتخار کنند، گفت: فردسی مظهر افتخار به ایران به شمار می‌رود، امیدوارم با برگزاری برنامه‌هایی بتوانیم کاری کنیم تا او را به نسل جدید بشناسانیم. اقدامات انجمن مفاخر به کتاب، برگزاری بزگداشت‌ها و همایش‌ها محدود نمی‌شود، ساخت مجموعه تلویزیونی، پویانمایی و فیلم سینمایی در دستور کار ما قرار گرفته و در نشست خبری درباره همکاری بنیاد فارابی و سازمان سینمایی اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با تاکید بر اهمیت معرفی جهانی فردوسی، افزود: امیدوارم در معرفی فردوسی از ابزار و زبان روز استفاده بیشتری شود و بتوانیم این برنامه‌ها را برای جهانیان قابل استفاده کنیم. در گرامیداشت فردوسی موضوع توجه به زبان فارسی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار می‌گیرد. در لابه‌لای اقدامات، محور بودن زبان فارسی را در مورد توجه قرار می‌دهیم. ترجمه شاهنامه به زبان‌های زنده دنیا را با جدیت آغاز خواهیم کرد و سال آینده از تعداد ترجمه‌ها سخن خواهیم گفت.
سعد سکندرخان با اشاره به اینکه یکی از وظایف موسسه فرهنگی اکو برگزاری رویداد‌های فرهنگی در زمینه بزرگداشت مفاخر است، گفت: شخصیت فردوسی فرصت خوبی برای برگزاری این رویداد‌ها است. شخصیت‌هایی مانند مولانا و فردوسی به یک مرز و بوم محدود نمی‌شوند و به همه جا تعلق دارند.
رئیس موسسه فرهنگی اکو ادامه داد: اشعار فردوسی آنقدر زیبا است که اگر قرار بود در آن زمان جایزه نوبل ادبی فعال باشد، قطعا این جایزه به فردوسی تعلق می‌گرفت. متاسفانه تا به حال ترجمه‌ای از شاهنامه فردوسی به زبان اردو ندیدم، آرزو دارم بتوانم این کتاب را به زبان اردو بخوانم. البته یادگیری زبان فارسی را آغاز کردم.
او با اشاره به همکاری میان موسسه اکو و انجمن مفاخر، توضیح داد: از سال گذشته همکاری میان اکو و انجمن مفاخر شروع شده است. یکی از مهم‌ترین آنها بزرگداشت سعدی بود.
محمد حسین‌زاده با تاکید بر اینکه فردوسی با پایداری و مقاومت زبان فارسی را حفظ کرد گفت: فردوسی با حفظ جغرافیای فرهنگی رستم‌ها، سیاوش‌ها را تربیت کرد، وظیفه ما است که با بزرگداشت او و میراث او یعنی شاهنامه به راهش ادامه دهیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی با اشاره به پیچیدن ندای مظلومیت مردم فلسطین در جهان، ادامه داد: امسال به همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت میراث فرهنگی و انجمن مفاخر سازمان‌ها و نهاد‌های مختلفی برنامه‌هایی برای فردوسی ترتیب دادند. در مشهد تمرکز این اقدامات انجام می‌شود.
او با اشاره به اینکه در طول دو سال گذشته از حماسه پژوهان تقدیر شده است، افزود: آثار و تلاش‌های این پژوهشگران در تاریخ کشور ماندگار است. تلاش است ورودی شهر‌های مختلف در سراسر کشور به نام فارسی باشد و میدان یا خیابانی را با نام فردوسی داشته باشد.
سیدجواد موسوی حکیم ابوالقاسم فردوسی را متعلق به دنیا و ایران دانست و ادامه داد: روز ۲۵ اردیبهشت بزرگداشت فردوسی، برنامه‌هایی در بخش‌های علمی، پژوهشی، فرهنگ و هنر برگزار می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی ادامه داد: روز بزرگداشت فردوسی با ایام دهه کرامت مصادف شده است. دبیرخانه ستاد اجرایی نتیجه ۶ ماه اقدامات خود را انجام داد، تا معرفی شخصیت فردوسی در عرصه عمومی ممکن شود.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه ها
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت