به نقل از «ایرنا»

میهمانان ناخوانده و یک اپیدمی

تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۱۰۰۸۱۹

اگرچه شخص نخست مملکت، سه‌‎هفته بعد، عطای سلطنت را به لقایش بخشید و تحت فشار، مهار امور را به فرزند بیست‌ودو ساله‌اش سپرد، اما اوضاع، بهتر که نه، بدتر هم شد. برای مردم ایران، تغییر سلطان، اگرچه مهم بود، اما به اندازه حضور قوای متفقین در ایران اهمیت نداشت. گویی ایران، ملک طلق‌شان بود و هرکاری دل‌شان می‌خواست با ایرانی‌ها می‌کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما رنج ناشی از حضور این میهمانان ناخوانده، زمانی اسف‌بارتر شد که ناقلان یک بیماری نیز بودند. آنها «تیفوس» داشتند که به‌ویژه از میان مهاجران لهستانی، به میان مردم ایران رسید و در کوتاه‌زمانی، بدل به یک «اپیدمی» شد. آنان، اوایل فروردین ۱۳۲۱ با چهار کشتی روسی که حامل ۲۹۰۰ نفر سرباز و مهاجر بود، وارد بندر انزلی (پهلویِ آن زمان) شدند تا از طریق همدان و کرمانشاه به عراق بروند اما بسیاری‌شان ماندند و تیفوس به ایران آوردند. گفتنی است، شیوع یک بیماری، در ایران، سابقه درازی دارد و به خارجی‌ها برنمی‌گردد. با این حال، حضور لهستانی‌های خسته از جنگ و سفر طولانی، ادامه‌دار شد. آنان علی‌رغم هشدارها، از اردوگاه‌هایشان خارج می‌شدند و به میان مردم کوچه و بازار می‌آمدند. برخی‌شان حتی خودشان هم نمی‌دانستند که حامل بیماری هستند و این‌گونه، جامعه که فی‌نفسه آماده یک اپیدمی تازه بود، به بمب ساعتیِ تیفوس و بعد، تیفوئید (حصبه)، مخملک و سرخجه بدل شد.

هشدار نخست را اما علی‌اصغر حکمت داد. او در آن زمان، دومین وزیر بهداری تاریخ ایران بود. چه، تا پیش از آن، اداره امور درمان کشور تا سال ۱۳۲۰ توسط اداره کل صحیه (بهداری) وابسته به وزارت داخله (کشور) بود. در آغاز دوران پهلوی دوم، در کابینه محمدعلی فروغی بود که این وزارت‌خانه تاسیس شد. نخستین وزیر، اسماعیل مرآت بود و بعد، که علی سهیلی به نخست‌وزیری رسید، حکمت را به وزارت بهداری گمارد. او که تلاش بسیار کرد و آوارگان لهستانی را در دوشان‌تپه اسکان داد تا فاصله‌شان تا پایتخت‌نشینان قابل توجه باشد، در ۲۲ فروردین همان سال، یعنی زمانی‌که تازه تیفوس هنگامه کرده بود، در نامه مهمی خطاب به مافوقش نوشت: «نظر به اینکه بعضی از بیمارهای واگیری عفونی مانند تیفوس بیم آن می‌‏رفت بیش از معمول‏ سنواتی اشاعه یابد وزارت بهداری لازم دید که به یک رشته اقدامات‏ استحفاظیه دست بزند... البته موفقیت کامل در این اقدامات منوط [به] مساعدت‏ خاصی است که از طرف دولت باید نسبت به بهداری به عمل آید از حیث اعطاء اعتبارات اضافی و دادن اختیارات، و الّا با وسایل قلیلی که‏ وزارت بهداری فعلا در دسترس خود دارد اگر دامنۀ این‌گونه امراض توسعه‏ یابد مبارزۀ قطعی مشکل خواهد بود.» او بلافاصله روز بعد باز هم نامه دیگری به نخست‌وزیر نوشته و بار دیگر خطر شیوع امراض مسری را یادآور شده است: «اکنون متاسفانه‏ بیماری تیفوس... در این اواخر شیوع پیدا کرده و محتمل است که تا آخر زمستان بر شدت آن بیافزاید و همچنین احتمال قوی می‌‏رود که بسیاری از امراض واگیری دیگر، مانند طاعون و وبا و غیره، خدای نخواسته در نتیجه آمد و شد غیرمحدود مسافرین بیگانه در همسایگی کشور ما بروز نماید و به واسطه کمی آذوقه و خواروبار که قهرا مستلزم ضعف بنیۀ افراد و عدم مقاومت آن‌ها در برابر هرگونه بیماری‌هاست بر اشتداد آن‌ها افزوده‏ شود.»

 و چنین هم شد و تا همان زمستانی که حکمت پیش‌بینی‌اش را کرده بود، تیفوس، شیوع حیرت‌انگیزی پیدا کرد و علی سهیلی که در همان سالِ ۱۳۲۱، پس از احمد قوام، چند ماه بعد، دوباره بر اریکه رئیس‌الوزارایی تکیه زد، ناچار شد پس از تکذیبیه‌هایی چون «...چنانکه در این اواخر مکرر گوشزد عموم شده تاکنون این بیماری شیوع نیافته و فقط مانند سال‌های گذشته در بعضی اشخاص دیده شده است...»، ناگریز و ناگزیر از انتشار بیانیه‌ای در ۱۱ اسفند ۱۳۲۱ شد و روزنامه اطلاعات هم آن را به اطلاع عموم رساند که در بخش‌هایی از آن آمده است: «شیوع بیماری تیفوس که متاسفانه در اغلب نقاط شهر شدت یافته است اسباب نگرانی و اضطراب عمومی شده و مشکل تازه‌ای بر مشکلات مردم افزوده است. البته اقدامات موثری از طرف دولت برای معالجه بیماران به‌عمل آمده ولی متاسفانه تاکنون اقدام قطعی برای جلوگیری از سرایت این بیماری که خطر بزرگی برای جامعه دارد نشده است... وزارت بهداری تا به‌حال سه بیمارستان تهران و همچنین زایشگاه واقع در باستیون را اختصاص به بیماران تیفوسی داده و در روز سلام عید مقرر گردید عمارت زایشگاه سلطنتی منتقل شده و محل زایشگاه بنگاه حمایت مادران به یکی از عمارات سلطنتی منتقل شده و محل زایشگاه را به پرستاری بیماران تیفوسی اختصاص دهند... وزارت فرهنگ نیز بهتر است دبستان‌های دختران و پسران را برای مدت ۲۰ الی ۳۰ روز تعطیل کرده... کافه‌ها و مهمان‌خانه‌ها و حتی سینماها بایستی یا به‌کلی برای مدتی تعطیل شود و یا در نظافت آنها از هیچ‌گونه اقدام فروگذار نشود... کلیه افراد نیز برای مبارزه با این مرض مهلک بایستی کمک نماینده خود آنها به قهوه‌خانه‌ها و مجامع عمومی نروند. در دکان‌های نانوایی و محل‌های فروش نفت همچنین در گیشه‌های راه‌آهن و اتوبوس‌ها از تماس با یکدیگر خودداری نمایند و در نظافت خود و فرزندان‌شان از هیچ‌گونه اقدامی فروگذار نکنند. به‌علاوه برای ضدعفونی کردن جایگاه بیماران تیفوسی و البسه آنها نیز بایستی اقدام سریعی به‌عمل آید... مهم‌تر از این مسائل موضوع تهیه سرم ضدتیفوس است که خوشبختانه امروز شنیدیم مقداری سرم به تهران رسیده و تحویل بنگاه پاستور شده است...»

ازقضا در همان روز، امان‌الله اردلان، وزیر بهداری وقت به مجلس سیزدهم شورای ملی می‌رود تا سوال نمایندگان را پاسخ گوید و او در پاسخ به پرسش دکتر مهدی ملک‌زاده، وکیل تهران و فرزند ملک‌المتکلمین، مبنی بر اینکه «کمتر کسی است که برود حمام و چند دانه شپش در لباسش پیدا نشود. این است که تقاضا می‌کنم به اداره شهرداری تذکر بدهند که این‌ها را ضدعفونی بکند. کار مشکلی هم نیست، هم وسایل نقلیه را می‌شود ضدعفونی کرد و هم بینه حمام‌ها را به وسیله گوگرد ضدعفونی بکنند»، گفت که «راجع به تیفوس هم یک میلیون واکسن تیفوس قبلاً دستور داده شده بود و این واکسن‌ها به قاهره رسیده است. اخیراً اقداماتی شده امیدواریم زودتر وارد تهران بشود ولی تصدیق خواهید فرمود که این اقدامات کافی برای آن منظور اساسی نیست. ما الان در بیمارستان شفا، نجات و رازی تقریباً سیصد تخت‌خواب داریم که بیمارهای تیفوس را می‌پذیریم ولی آنچه که مشهود است بیماری زیادتر از این است و متاسفانه محلی برای نگاهداری این‌ها نیست. باید حقایق را گفت، علاوه بر اینکه بیمار زیاد است و برای آن‌ها جا نداریم. متاسفانه بعد از معالجه هم چون خوب مواظبت نمی‌شود، برای اینکه خوشبختانه تلفات کم است مطابق احصائیه‌ای که داده‌اند از صد نفر ۹۵ نفر خوب می‌شوند ولی توجه بفرمایید بعد از معالجه برای اینکه بیمار زیاد داریم مجبوریم آن‌ها را مرخص کنیم ولی نتیجه نداشتن جای خوب و غذای خوب باعث می‌شود که‌ همان بیمار خوب شده که باید در حالت نقاهت راحتی داشته باشد، ندارد مریض می‌شود.»

بیماری، در کنار قطحی، فشار مضاعفی وارد آورده بود، چنان‌که غائله نان که ۱۷ آذر همان سال رخ داد، در همین راستا بود. آن سال، اما تنها در تهران ۱۰۹ نفر به سبب تیفوس و ۵۷ نفر بر اثر تیفوئید جان باختند که بی‌شک بیش از این بوده است.

ماجرای تیفوس اما در این سال پایان نیافت و تا اواخر سال ۱۳۲۴، که ابتدا انگلیسی‌ها و بعد، روس‌ها، ایران را ترک کردند، ادامه یافت و تلفاتی بیشتر و بیشتر گرفت و سرزمین‌مان را با انبانی از مصائب سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، به ما بازگرداندند.

برچسب‌ها شهر تهران ایران‌ شناسی جنگ جهانی دوم تیفوس اپیدمی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: شهر تهران ایران شناسی جنگ جهانی دوم تیفوس اپیدمی عراق شهر تهران ایران شناسی جنگ جهانی دوم تیفوس اپیدمی وزارت بهداری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۱۰۰۸۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برای بارداری در سن بالا باید این چکاپ ها را انجام دهید + فیلم

دریافت 5 MB

به گزارش همشهری آنلاین‌، بارداری بعد از ۳۵ سالگی در ردیف بارداری‌های پرخطر محسوب می‌شود، بنابراین لازم است تا مادر قبل از اقدام به بارداری چکاپ‌هایی را انجام دهد. فاطمه عدالت فر کارشناس مامایی، به چند مورد از چکاپ‌های مهم از جمله فشار خون و آزمایش های مربوط به قلب برای مادران بالای ۴۰ سالی که می‌خواهند باردار شوند، اشاره کرده است.

کد خبر 848347 منبع: باشگاه خبرنگاران جوان برچسب‌ها سقط جنین خبر مهم بیماری - قلبی زنان - زایمان جنین بیماری - فشار خون مادر