به نقل از «انرژی امروز»

گاز آذربایجان جای ایران را در نخجوان می گیرد

تاریخ انتشار: ۱۳ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۱۲۲۱۰۲

آذربایجان سعی دارد با صادرات گاز به نخجوان جای ایران را در این کشور بگیرد. دالغا خاتین اوغلو کارشناس انرژی در دویچه وله نوشت:

 

 

در جریان سفر روز سه‌شنبه ۶ اسفند رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه به باکو دو تفاهمنامه میان آذربایجان و ترکیه امضا شد که بر اساس آن یک خط لوله گازی و یک خط آهن میان ترکیه و جمهوری خودمختار نخجوان احداث خواهد شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

هم اکنون هم تامین گاز و هم کالاهای نخجوان از طریق خاک ایران انجام می‌شود.

 

بر اساس قرارداد ۲۵ ساله‌ای که در سال ۲۰۰۴ امضا و یک سال بعد اجرایی شد، جمهوری آذربایجان در مرز آستارا گاز به ایران تحویل می‌دهد و ایران نیز در جلفا گاز تحویل نخجوان می‌دهد.

 

پارسال آذربایجان ۳۹۵ میلیون متر مکعب گاز تحویل ایران داد و جمهوری اسلامی ۱۵ درصد آن را بعنوان حق ترانزیت کسر کرده و بقیه را تحویل نخجوان داد.

 

جمهوری خودمختار نخجوان بخشی از آذربایجان است که بعد از اشغال ۲۰ درصد اراضی این کشور توسط ارمنستان در اوایل دهه ۹۰ از سرزمین مادری جدا افتاد و هم اکنون به غیر از مرزی ۸ کیلومتری با ترکیه، توسط ایران و ارمنستان احاطه شده است.

 

در سال ۲۰۱۰ و اوج تنش‌های سیاسی میان باکو و تهران، شرکت ملی نفت آذربایجان (سوکار) و شرکت دولتی گاز ترکیه (بوتاش) تفاهمنامه‌ای امضا کردند که بر اساس آن ۱۶۰ کیلومتر خط لوله گازی ایغدیر-‌نخجوان با ظرفیت انتقال سالانه ۵۰۰ میلیون متر مکعب گاز احداث شود، اما در سال ۲۰۱۳ با روی کار آمدن حسن روحانی، روابط باکو و تهران بهبود یافت و این پروژه رها شد.

 

با تحریم‌های آمریکا علیه ایران و کمبود گاز ایران در فصول سال، دوباره موضوع احداث این خط لوله گازی مطرح شد و اردوغان گفته است به زودی احداث این پروژه آغاز خواهد شد.

 

هم اکنون آذربایجان از دو مسیر به ترکیه گاز صادر می‌کند: باکو‌-تفلیس-‌ارزروم و خط لوله کریدور جنوبی که هر دو آنها از منطقه کارس ترکیه می‌گذرند و از این منطقه تا ایغدیر خط لوله جداگانه گازی موجود است.

 

شرکت سوکار طی سالهای گذشته همواره از ایران درخواست داشت که حق ترانزیت ۱۵ درصدی را کاهش دهد. برای نمونه آذربایجان برای ترانزیت گازش از طریق گرجستان به ترکیه تنها ۵ درصد حق ترانزیت می‌دهد. ایران با تکیه بر اینکه هیچ جایگزینی برای تامین گاز نخجوان وجود ندارد، درخواست آذربایجان را رد کرده بود.

 

سه‌شنبه تفاهمنامه دیگری نیز میان رهبران ترکیه و آذربایجان امضا شد که بر اساس آن خط آهن کارس-‌ایغدیر-نخجوان احداث خواهد شد.

 

آذربایجان و ترکیه طی سالهای گذشته خط آهن باکو-‌تفلیس‌-کارس را تکمیل کرده بودند که در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی شد.

 

هم اکنون نخجوان برای واردات و صادراتش کلا وابسته به ایران است و اگر خط آهن کارس‌-نخجوان راه‌اندازی شود، دیگر وابستگی زیادی به واردات یا ترانزیت کالا از طریق ایران نخواهد بود.

 

وابستگی نخجوان به ایران طی سالهای گذشته همواره مورد نگرانی جمهوری آذربایجان بوده، بطوری که با شیوع ویروس کرونا در ایران طی هفته گذشته، همه همسایه‌های ایران مرزهایشان را بستند و آذربایجان این کار را نکرد یا نتوانست بکند. از دید بسیاری از کارشناسان، باکو بخاطر وابستگی نخجوان به ایران مرزهایش با ایران را نبست، اما هزینه سنگینی نیز متحمل شد. هم اکنون دهها نفر مشکوک به کرونا در بیمارستانهای مرزی آذربایجان با ایران بستری هستند و از طرفی هم ترکیه طی اقدامی بی‌سابقه مرزهایش با نخجوان را بسته و هم گرجستان ترددهای مرزی با جمهوری آذربایجان را متوقف کرده است.

 

به عبارتی، وابستگی نخجوان به ایران باعث شد خود آذربایجان از طرف همسایه‌هایش، خصوصا نزدیکترین هم‌پیمانش ترکیه در انزوا قرار بگیرد.

 

از طرفی، تحریم‌های آمریکا نیز باکو را تحت فشار قرار داده است. باکو با کمک شرکای خود توانسته است برای میدان گازی شاه‌دنیز که ایران هم سهمی ۱۰ درصدی در آن دارد، از آمریکا معافیت بگیرد. فاز اول این میدان سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز تولید می‌کند و فاز دوم آن نیز اواسط ۲۰۱۸ راه اندازی شد و قرار است در پایان امسال، ظرفیت تولید فاز دوم به ۱۶ میلیارد متر مکعب در سال برسد. کل گاز فاز دوم راهی ترکیه و اروپا می‌شود.

 

آذربایجان و شرکایش برای فاز دوم شاه‌دنیز و خط لوله کریدور جنوبی که به ایتالیا می‌رسد، نزدیک ۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

 

دولت باکو و شرکایش، خصوصا شرکت بی‌ پی BP بریتانیا که اپراتور پروژه هست طی مذاکراتی با آمریکا توانستند با این شرط که درآمد ایران از میدان شاه دنیز در حسابی در «جزایر کی‌من» بریتانیا واریز و مسدود شود، برای این پروژه معافیت بگیرند.

 

هنوز چشم‌انداز روشنی از آینده تحریم‌های آمریکا علیه ایران و گسترش دامنه آن وجود ندارد، اما آذربایجان برای هر گزینه‌ احتمالی، از جمله تحریم هرگونه مبادلات گازی آماده می‌شود.

 

برای نمونه، آمریکا هنوز به ادامه خرید گاز ترکیه از ایران واکنشی نشان نداده، اما عراق از اکتبر ۲۰۱۸ تنها با گرفتن معافیت‌های موقت چند ماهه از آمریکا خرید گاز ایران را ادامه می‌دهد و معلوم نیست آمریکا در آینده معاملات گازی با ایران را تحریم کند یا نه.

منبع: انرژی امروز

کلیدواژه: متر مکعب هم اکنون بر اساس فاز دوم خط لوله خط آهن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۱۲۲۱۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صادرات دومین محموله ریلی افغانستان به ترکیه

بخت‌الرحمان شرافت، رئیس اداره راه‌آهن افغانستان با انتشار پیامی در «ایکس» از آمادگی دومین محموله ریلی افغانستان برای حرکت به سمت ترکیه از مسیر ایران خبر داد.

شرافت در این پیام نوشت: قطار دوم نیز آماده حرکت از افغانستان به سمت ترکیه است، راه آهن افغانستان نسبت به دنیای متصل و امکانات حمل و نقل سریع متعهد است. ما نه تنها کالاها را انتقال می‌دهیم، بلکه قلب‌ها را نیز به هم متصل می‌کنیم.

رئیس اداره راه‌آهن افغانستان جزئیاتی درباره میزان و کالای صادراتی ارائه نکرده است.

حدود دو هفته پیش نخستین صادرات ریلی افغانستان به ترکیه شامل ۱۱۰۰ تن سنگ معدنی از طریق راه‌آهن «روزنک» و مسیر ریلی ایران به این کشور فرستاده شد.

این محموله صادراتی شامل سنگ معدنی «تالک» بود که به شهر «مرسین» ترکیه صادر شد.

باشگاه خبرنگاران جوان افغانستان افغانستان