به نقل از «قدس آنلاین»

کرونا و نفت علیه بورس

تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۲۰۷۵۱۴

 طلای سیاه در سراشیبی سقوط قرار گرفت تا متأثر از این سقوط، ترمز بورس هم کشیده شود؛ بورسی که در یکی دو ماه گذشته راه خود را از مشابهان جهانی خود جدا کرده و قله ۵۵۰ هزار واحدی را در کمال آرامش طی کرده بود.

فرزانه‌غلامی/

 طلای سیاه در سراشیبی سقوط قرار گرفت تا متأثر از این سقوط، ترمز بورس هم کشیده شود؛ بورسی که در یکی دو ماه گذشته راه خود را از مشابهان جهانی خود جدا کرده و قله ۵۵۰ هزار واحدی را در کمال آرامش طی کرده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در نتیجه عدم‌توافق اوپک و روسیه برای کاهش تولید و کاهش قیمت از سوی عربستان، روز گذشته قیمت جهانی نفت ۳۰ درصد افت قیمت را به خود دید و هر بشکه نفت برنت به ۰۲/۳۱ دلار رسید که به گفته تحلیلگران این قیمت پایین‌ترین سطح از چهار سال پیش تاکنون است. در پی تداوم کاهش قیمت طلای سیاه، بورس هم دیروز روند نزولی هفته جاری را ادامه داد و به کانال ۵۳۰ هزار واحد سقوط کرد.

تا پیش از این سقوط و در حالی که کرونای‌چینی تمام بورس‌های جهان را به ورطه سقوطی سهمگین انداخته و از ابتدای شیوع ویروس تاکنون بالای ۵/۱ هزار میلیارد دلار از ارزششان را از دست داده‌اند، بورس تهران خلاف جهت جریان دریای بازار جهانی سرمایه، حداقل ۲۰ درصد رشد به خود دید. هر چند در حدود هشت ماه گذشته، نقدینگی قابل‌توجهی هم راهی بازار بورس شده بود و به نظر می‌رسید این سیل نقدینگی در تقویت بورس مقابل کرونای‌چینی مؤثر واقع شده است. ضمن اینکه با رشد نرخ ارز در ماه‌های اخیر، سود شرکت‌های صادرات‌محور افزایش یافت و شاخص کل را در تمام روزها سبز نشان داد.

 پتروشیمی‌ها چه  می‌شوند؟

نفت برای اقتصاد ایران کالایی استراتژیک است که قیمت جهانی آن علاوه بر تأثیرپذیری از عوامل متعدد، بر کالاها و بازارهای مختلف تأثیر می‌گذارد و در این میان هر  نوسان قیمتی در بازار جهانی نفت به صورت مستقیم و غیرمستقیم، بورس و صنایع بورسی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. بدان معنی که ارزش سهام شرکت‌ها متناسب با تأثیرپذیری از نوسان‌های قیمت نفت، دستخوش تغییر می‌شود و در نهایت شاخص کل را به رشد و یا افت می‌کشاند.

از آن جایی که اقتصاد ایران تا حدود زیادی نفتی است و طلای سیاه در درآمد ایران حدود ۷۰ درصد سهم دارد، طبعاً نوسان‌های قیمت نفت، درآمد نفتی ایران را متلاطم خواهد کرد.

به باور کارشناسان با سقوط قیمت جهانی نفت و تداوم این سقوط، سود و عملکرد شرکت‌های پالایشی (با سهمی حدوداً ۹ درصدی در ارزش بازار بورس) و پتروشیمی (با سهمی ۲۵ درصدی در ارزش بازار سهام)، به دلیل تأثیرپذیری مستقیم  از بهای نفت، قطعاً دستخوش تغییرات شدیدی خواهد شد. کارشناسان بورسی خریداران را به خرید سهام شرکت‌های پتروشیمی در کف قیمتی ترغیب می‌کنند. آن‌ها معتقدند پس از طی شدن دوره افت قیمت، این سهام سود خواهد کرد.

 ماجرای کاهش دامنه نوسان‌های بورس

تحلیلگران معتقدند بورس تهران پس از هشت صعود هفتگی متوالی، معاملات این هفته را کاهشی آغاز کرده و اکنون سهامداران از یک سو نگران قیمت‌ها در بازار جهانی به‌ویژه پس از افت سنگین قیمت نفت هستند و از سوی دیگر تصمیمات یک‌شبه مقام ناظر برای کنترل بازار به نگرانی ذهنی بورس‌بازان تبدیل شد و حضور آن‌ها را روز شنبه در نقش فروشنده تقویت کرد.

به باور کارشناسان، فارغ از این عوامل ذهنی، عرضه سهام جدید با جذب نقدینگی سرگردان نقش مثبتی در کنترل هیجان پول‌های تازه ایفا می‌کند. آنان معتقدند دماسنج اصلی سهام پس از چهار صعود متوالی و رشد حدود ۶ درصدی در مجموع هفته گذشته، این بار نزولی شد و حدود ۶ هزار واحد از ارتفاع خود را از دست داد تا افت بیش از یک درصدی شاخص کل سهام در معاملات این روز در حالی رقم بخورد که علاوه بر افت شدید بهای جهانی نفت، واکنش مقام ناظر به رشد بی‌محابای قیمت سهام و هشدار در خصوص حبابی شدن آن منجر به افزایش تردید میان معامله‌گران شد. این موضوع همزمان با نااطمینانی‌ سنتی اهالی بورس تهران در مواجهه با رویدادهای غیرمترقبه در تعطیلات پایان هفته و اخذ تصمیم ناگهانی کاهش دامنه نوسان از ۵ به ۲ درصد و سپس تعلیق آن از سوی سیاست‌گذار به سنگین شدن صف‌های فروش منتهی شد. با این حال همان‌طور که در گزارش پایان هفته گذشته اشاره شد، عرضه اولیه‌هایی که با حجم بالا در حال انجام شدن است، موجب فروکش تب نقدینگی شده است.

این تحلیل‌ها در حالی است که در یک هفته اخیر، دامنه نوسان بورس با تصمیم هیئت‌مدیره سازمان بورس از ۵ به ۲ درصد کاهش یافت، اما این کاهش با دستور وزیر اقتصاد منتفی شد و حالا گفته می‌شود سرنوشت آن در جلسه امروز مشخص شود.

منفی‌های کوتاه‌مدت

در همین حال یک کارشناس بازارسرمایه می‌گوید: شاخص بورس در ایران با وجود کاهش قیمت کالاها در دنیا و نیز افت بورس‌های جهانی، رو به افزایش است. سازمان بورس نیم نگاهی به وجود حباب در شاخص بورس دارد و مصوبه‌ای را هم به منظور کنترل هیجان‌های موجود در بازار ابلاغ کرد که ملغی شد.

به گفته مهدی طحانی، نقدشوندگی به عنوان بزرگ‌ترین مزیت بازارسرمایه تلقی می‌شود، در حالی که کاهش دامنه نوسان بورس می‌تواند زمینه کاهش ورود  نقدینگی در بازار را فراهم کند.

وی معتقد است: بزرگ‌ترین پیام ناشی از مطرح کردن کاهش دامنه نوسان بورس از سوی مسئولان، وجود حباب در بازارسرمایه است و این موضوع سبب کاهش هیجان و ورود نقدینگی در بورس خواهد شد.

طحانی می‌گوید: در دیگر کشورهای دنیا دامنه نوسان باز گذاشته خواهد شد تا افراد با هر قیمتی که می‌خواهند اقدام به خرید و فروش کنند. با محدود کردن دامنه نوسان، صف خرید و صف فروش در معاملات بازار سرمایه طولانی‌تر خواهد شد که همین امر منجر به از بین رفتن نقدشوندگی موجود در بازار خواهد شد.

خبرگزاری تسنیم در گزارشی می‌نویسد: به دلیل تحریم‌ها میزان صادرات نفت ایران به اندازه‌ای نیست که تحت‌تأثیر کاهش جهانی قیمت نفت، درآمدهای کشور افت شدیدی را تجربه کند و برهمین اساس، واکنش منفی دیروز سهامداران به افت جهانی قیمت نفت کوتاه‌مدت خواهد بود.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: بورس قیمت نفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۲۰۷۵۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عبور از دژاووی بورسی

بازدهی منفی بورس به سومین روز متوالی رسید. شواهد امر نشان می‌دهد بخش بزرگی از ترس معامله‌گران از یادآوری خاطرات ناخوشایند در اردیبهشت۱۴۰۲ نشأت می‌گیرد که کاهش شاخص کل بورس را در جهت مخالف با ارزندگی قیمت رقم زده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، «دژاوو» یا «آشنا پنداری» به معنای تجربه احساس یادآوری عجیبی از خاطراتی است که آن را قبلا تجربه کرده‌اید. درست همین احساس در میان بورس‌بازان به سرعت در حال شیوع است؛ به‌طوری‌که وضعیت مذکور سبب تحلیل‌های نادرست در بازار شده است؛ بنابراین هر روز فضای تحلیلی بازار ضعیف‌تر می‌شود و در این فضای غیرتحلیلی، فعالان بازار از واقعیت‌های ارزندگی قیمت سهام غافل شده‌اند.

اگر چه برخی فرضیات فعالان بازار به‌طور مشخص به تکرار دخالت سیاستگذار در بورس بازمی‌گردد، اما «ارزندگی بورس» در مقایسه با بازار‌های تورم‌زا وزنه سنگینی است که حتی به تنهایی می‌تواند از خروج نقدینگی ممانعت به عمل آورد. گفت‌وگوی کارشناسان نشان می‌دهد کاهش شاخص سهام در پنج سکانس قابل بررسی است.

بورس تهران روز گذشته ضمن تداوم روند نزولی شاخص سهام، تا حدودی بازدهی هفته نخست اردیبهشت را تخلیه کرد؛ همچنین شاخص مرز روانی ۲.۳ میلیون واحد را از‌ دست‌رفته دیده و از ابتدای هفته با کاهش ارتفاع ۱.۵۴ درصدی مواجه شده است. در بازار دیروز معامله‌گران در حالی فعالیت خود را شروع کردند که بهای دلار و طلا در مسیر افزایشی حرکت کردند و معامله‌گران این بازار‌ها روز هیجانی را پشت سر گذاشتند.

بورس با چنین کارنامه‌ای در هفته دوم اردیبهشت عملا از رقابت با رقبای خود بازمانده است. تغییر مسیر بورس از روند صعودی به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات بازار مبدل شده است. کارشناسان بورسی مهم‌ترین عامل سرعت گرفتن خروج پول حقیقی از تالار شیشه‌ای را «یادآوری خاطرات تلخ اردیبهشت ۱۴۰۲» می‌دانند. در چنین فضایی یک عامل منفی می‌تواند بهانه اصلاح قیمت‌ها و حجم معاملات باشد. این موضوع سبب شده هر خبری بتواند بر اندام نحیف سهامداران بی‌تجربه لرزه بیفکند.

برای سومین روز متوالی، خالص تغییر مالکیت سهام به نام معامله‌گران حقوقی بازار ثبت شد. یکی از نکات مهم در معاملات روز‌های قبل این است که نماد‌های کوچک‌تر و صنایع کوچک‌تر بورسی با کاهش قیمت بیشتری مواجه شدند. بررسی کلیت بازار نشان می‌دهد در حال حاضر خبری از تقاضای معامله‌گران خرد برای خرید سهام دیده نمی‌شود.

بازار سهام از ابتدای اردیبهشت تاکنون دو نیمه متفاوت را پشت‌سر گذاشته است. بورس اردیبهشت را توفانی آغاز کرد و با کسب بازدهی ۴.۳۵ درصدی وارد دومین هفته اردیبهشت شد. با توجه به اینکه در هفته قبل بازار متاثر از چند خبر بازدهی مثبت را ثبت کرده بود، هم‌زمان با فروکش کردن تب اخبار مذکور و عبور از سطح ۲.۳ میلیون واحد، مجددا به روال سابق بازگشت. اخباری که توانسته بود بورس را سبز‌پوش کند در گام اول به آرام گرفتن تنش‌های سیاسی کشور و بعد از آن به پیشروی دلار نیمایی مرتبط بودند.

بار روانی دو خبر مالیاتی

بررسی معاملات روز گذشته نشان می‌دهد اکثر نماد‌های بزرگ و کوچک بازار با افت تقاضا مواجه شدند. در همین حال افزایش قیمت ارز و طلا موجب شده است عطش تقاضا در میان سهامداران خرد رنگ ببازد. دسته‌ای از کارشناسان بازار سرمایه، عقب‌گرد بورس در هفته جاری را به طور مستقیم مرتبط با مقاومت بانک مرکزی برای افزایش قیمت دلار نیما می‌دانند؛ البته این موضوع مورد اقبال همه تحلیلگران نیست.

در ابتدای هفته خبری در مورد اصلاح بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ جهت تسهیل فعالیت‌های اقتصادی در بازار منتشر شد، اما به دلیل اینکه سرنوشت این خبر همچنان با ابهام مواجه است بازار واکنش مثبتی به این مهم نشان نداد. با توجه به اینکه تصمیمات قطعی درمورد معافیت مالیاتی می‌توانست نقطه آغازی برای رشد قیمت سهام باشد، اما ابهامات کنونی سردرگمی بورس‌بازان را به دنبال داشته است.

از سوی دیگر سهامداران تعلل دلار نیما برای استارت صعودی از سوی بانک مرکزی را مطابق با انتظارات بازار ارزیابی نمی‌کنند و معتقدند جهش نرخ دلار آزاد در نهایت باید منجر به رشد دلار نیما شود. این در حالی است که برخی از کارشناسان همچنان با تاکید بر ارزندگی سهم، معتقدند جاماندگی بورس به‌زودی جبران خواهد شد. اما کماکان نمی‌توان تحلیل دقیقی از وضعیت بازار ارائه کرد. این امر به وضعیت متغیر‌های اثرگذار بر بورس بستگی دارد. با‌ این‌حال می‌توان گفت نگرانی برخی افراد بیشتر از لحاظ ذهنی است. آنچه حالا موجب نگرانی اهالی بازار سهام شده است، عمدتا به رفتار دسته‌جمعی سرمایه‌گذاران خرد در مقابل شرایط کنونی بورس بازمی‌گردد.

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه، به دلایل تغییر مسیر بورس از مسیر صعودی اشاره کرد.

او با به تصویر کشیدن چند سکانس از افت ۱.۵۴ درصدی شاخص از ابتدای هفته اظهار کرد: طی معاملات روز‌های گذشته ضعف تقاضا در سمت خرید به‌خوبی نمایان بود. این موضوع حتی در کاهش ارزش معاملات به‌وضوح نمایان شده است. در به وجود آمدن شرایط فوق دلایل مختلفی دخیل بوده است. در وهله اول یک اتفاق مهم بازار را به سمت احتیاط مضاعف پیش برد. دستکاری و تغییرات احتمالی در وضع قوانین مالیاتی یک شائبه را ایجاد کرده، اینکه آیا ممکن است اتفاقات اردیبهشت ۱۴۰۲ و دخالت در سازوکار قیمتی بازار مجددا رخ دهد؟ بند «س» تبصره ۶ قانون بودجه که مربوط به اعمال محدودیت در معافیت مالیاتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ارزش بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان است، استارت نگرانی فعلان بورسی را زد.

از سوی دیگر بازار با یک ابهام بزرگ مواجه است. قانون «مالیات بر عایدی سرمایه» که اکنون همه بازار‌ها را با چالش مواجه کرده است، در نهایت به نفع بورس خواهد بود. اما چرا بازار واکنش مثبت نشان نداد؟ دلیل رفتار منفی سهامداران را باید به نکات مبهم در مورد جزئیات این خبر گره زد.

مطمئنا افراد بخشی از منابعی را که در بازار‌های خودرو، طلا، سکه و لوازم خانگی پارک کرده‌اند، بعد از قانون «مالیات بر عایدی سرمایه» به بورس وارد خواهند کرد. اکنون با توجه به اینکه از طریق قانون «مالیات بر عایدی سرمایه» دارایی افراد ردیابی خواهد شد، جابه‌جایی پول رخ خواهد داد که منشأ آن به قانون مذکور بازمی‌گردد.

به این صورت که با فاصله بسیار زیاد به نفع بازار سرمایه است، البته به شرطی که بند «س» اصلاح شود. این موضوع شوک جدیدی به بورس وارد کرد و مربوط به ابهامات آن است. مثلا فکر کنید قرار باشد دامنه نوسان قیمت را تغییر دهند. ابهامات به‌وجود‌آمده در ابتدای امر می‌تواند بازار را شوکه کند. اما وقتی جزئیات خبر مشخص شود، طبیعتا از بار روانی منفی پیرامون آن کاسته خواهد شد.

به بیانی دیگر افراد آماتور در بازار سهام در رویارویی با این قبیل ابهامات بلافاصله در صف فروش قرار می‌گیرند. واقعیت امر این است که بازار به مرور زمان و در میان‌مدت نسبت به این مهم واکنش مثبت نشان خواهد داد. اما یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش بورس در هفته جاری را می‌توان به ابهامات حاکم بر این خبر نسبت داد.

پیشروی بی‌اعتمادی

نکته دوم به بی‌اعتمادی حاکم بر بازار سرمایه برمی‌گردد. در شرایط فعلی سرمایه‌گذاران به دلیل تجربه تلخ سال‌های قبل دچار «بورس‌هراسی» شده‌اند. با توجه به حواشی‌ای که سال قبل پیرامون نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به وجود آمد، بورس تهران با بی‌اعتمادی برای ورود پول درگیر شده است. بر همین اساس هر گونه اخباری که از سوی سیاستگذار منتشر می‌شود، فعالان بورسی را به لاک دفاعی فرومی‌برد. درحقیقت این سیگنال به بازار مخابره شده است که دولت به دنبال تامین سرمایه از بورس است.

استیصال بازارگردان‌ها

موضوع سوم به منع فروش بازار گردان‌ها باز می‌گردد. حدود یک ماه است که بازار‌ گردان‌ها اجازه فروش سهام ندارند. این درحالی است که منابع بازار گردان‌ها از محل فروش سهام به دست می‌آید. وقتی بازار گردان‌ها منابع در اختیار نداشته باشند، به‌مرور تحلیل می‌روند. سهام برخی شرکت‌های بزرگ به دلیل این قانون کاملا رها شده است. معمولا شرکت‌های بزرگ و شاخص‌ساز رفتاری شبیه شاخص کل از خود نشان می‌دهند. اما در روز‌های اخیر برخی از شرکت‌های بزرگ با کاهش بیش از ۱.۵ درصدی قیمت سهام به دلیل منع فروش و نبود منابع درآمد بازارگردان‌ها مواجه بوده‌اند. این موضوع در کلیت روند بازار موثر بوده است. حقوقی‌ها نیز در چنین دامی گرفتار شده‌اند.

فاصله دلار نیما و دلار آزاد

یکی از مسائلی که در روز‌های اخیر اذهان اهالی بازار را درگیر کرده است، به موضوع نرخ دلار نیما باز می‌گردد. نشریات معتبری همچون «پلت» در حوزه پتروشیمی، معمولا متوسط قیمت را در بازه ۳ تا ۶ ماهه در نظر می‌گیرند. در واقع در این بازه زمانی متوسط قیمت برای اثرگذاری روی محاسبات و آثار سود و زیان در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین باید گفت نوسانات در یک دوره محدود چند روزه نمی‌توانند چندان اثر محسوس و ملموسی بر درآمد شرکت‌ها داشته باشند.

البته شرط این مهم به این موضوع بازمی‌گردد که نوسانات محدود، مقطعی باشند. اما از سوی دیگر فاصله بیش از ۵۰ درصدی نرخ دلار نیما با دلار آزاد خود مسبب ایجاد هراس در بازار است. در کل می‌توان این‌طور بیان کرد که ریزش روز‌های اخیر بورس مرتبط با افت اندک دلار نیما نیست.