به نقل از «ایسنا»

گیاه شورزی کوشیا؛ سازگار با شرایط آب و هوایی ایران

تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۲۱۱۴۴۲

ایسنا/خراسان رضوی تجمع شوری در خاک، به دلیل آبیاری نامناسب در مناطق خشک و نیمه خشک بر تولید محصولات غذایی و علوفه‌ای تأثیر منفی گذاشته است، بنابراین استقرار یک سیستم کشاورزی مناسب برای کنترل بیابان‌زایی و ایجاد کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک ضروری است.

با توجه به اینکه  شوری و خشکی آب و خاک در کشور ما به عنوان یک مشکل جدی مطرح است و هر روز بر وسعت و اهمیت آن نیز افزوده می‌شود و از آنجایی که در شرایط سخت محیطی، تعداد نسبتاً محدودی از گیاهان می‌توانند به زندگی ادامه دهند؛ بنابراین بررسی و معرفی گونه‌های شورزی با توجه به اقلیم کشورمان ضروری به نظر می‌رسد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  به همین منظور ایسنا  قصد دارد به معرفی تعدادی از این گونه‌ها منطبق با شرایط آب و هوایی کشور یا استان خراسان بپردازد.

یکی از گیاهان مقاوم به شوری و سازگار با شرایط آب و هوایی کشور که در خراسان کشت می‌شود کوشیا است. با استفاده از پژوهش‌های انجام شده در خصوص این گیاه که در حوزه دارویی و صنعتی می‌تواند بازار مناسبی در داخل و خارج کشور داشته باشد، به معرفی آن می‌پردازیم.

در این پژوهش آمده است:«طبق گزارش  مونس و همکاران (۲۰۰۸) یک سوم از زمین‌های دنیا در مناطق خشک و نیمه خشک همراه با شوری قرار گرفته‎اند و تخمین زده می‌شود سالانه ۶ میلیون هکتار از زمین‌های زراعی به خاطر بیابانی شدن از چرخه تولید خارج شوند. تجمع شوری در خاک به دلیل آبیاری نامناسب در مناطق خشک و نیمه خشک بر تولید محصولات غذایی و علوفه ای تأثیر منفی گذاشته است.  بنابراین استقرار یک سیستم کشاورزی مناسب برای کنترل بیابان‌زایی و ایجاد کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک ضروری است. برای تضمین تولید در مناطق شور و خشک، کاشت گونه‌هایی با آستانه تحمل شوری و خشکی بالا و کاهش کم عملکرد در شرایط کم آب و شور ضروری به نظر می‌رسد».

محققان دریافته‌اند: «رنجبر و همکاران (۲۰۱۷) بیان داشتند کشاورزی شورزیست در مناطقی با محدودیت منابع آب شیرین و وجود آب‌های شور در کشور، ضروری به شمار آمده  و باید توجه بیشتری به خود جلب کند. کشاورزی شورزیست بهره‌برداری از منابع آب و خاک شور برای تولید محصولات زراعی و باغی است که متخصصان را برای پرورش گیاهان شورزی با هدف تولید علوفه و روغن، موارد صنعتی، بهداشتی و دارویی یا اصلاح آن‌ها سوق می‌دهد». 

بر اساس این پژوهش: «کشاورزی و دامپروری در مناطقی با محدودیت‌های تولید (مناطق خشک، نیمه خشک و شور) همواره همراه هم بوده است،  بنابراین تهیه علوفه برای دام‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی کشاورزان این مناطق است. از آنجایی که بر اساس تحقیقات صورت گرفته، یونجه در شرایط شوری رشد ضعیفی دارد، نیاز بوده تا جایگزین برای آن در نظر گرفته شود. یکی از این گیاهان متحمل به خشکی  و شوری کوشیا  است». 

کوشیا تحمل بالایی نسبت به خاک‌های شور و قلیایی دارد و به خاک‌های اسیدی مقاوم است

در این مقاله آمده است:«به گزارش فریسن و همکارن (۲۰۰۹) کوشیا Koshia Scoparia L.) (  گیاهی یک ساله،  مقاوم به شوری و خشکی بوده و از خانواده کنوپودیاسه (اسفناجیان) است که دامنه گسترش آن وسیع  و تحمل بالایی با دماها و اقلیم‌های متفاوت دارد. کوشیا تحمل بالایی نسبت به خاک‌های شور و قلیایی دارد و همچنین به خاک‌های اسیدی مقاوم است و در خاک‌های دارای آلومینیوم و منیزیوم نیز رشد می‌کند». 

محققان دریافته‌اند: «کوشیا دارای یک سیستم ریشه‌ای راست و دوک مانند است که از چندین ریشه اصلی، با تعداد زیادی ریشه‌های ثانویه تشیکل شده است. کوشیا از نظر شکلی بسیار متغیر است و ارتفاع آن بسته به شرایط رشدی ممکن است از ۱۵ سانتیمتر تا بیش از ۲ متر تغییر کند و هنگامی که درخاک‌های مرطوب و بارور استقرار یابد، تا ارتفاع بیش از ۳ متر رشد می‌کند. طبق گزارش صالحی و همکاران (۱۳۹۰) این گیاه قادر است بسته به زیست توده تولیدی،  هر سال ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم نمک در هکتار را از خاک خارج کند. این شور زیست اختیاری گونه‌ای پیشرو در نواحی خشک و نیمه خشک است و در ایران دارای توده‌های بیرجند، بروجرد، سبزوار، اصفهان و ارومیه است و در یک توده نیز دارای تنوع زیادی از لحاظ میزان پربرگی است». 

در این مقاله آمده است: «کوشیا به آفات حشره‌ای از جمله ملخ‌ها مقاوم است و تاکنون بر روی این گیاه در ایران آفات و عوامل بیماری‌زا مشاهده نشده‌ است. در مرحله گل‌دهی در کشت تابستانه در استان گلستان جمعیت بالایی از یک گونه کفشدوزک با نام علمی (Bulaea lichatschovi) دیده شده است. البته این نوع کفشدوزک از نوع نادر کفشدوزک‌هایی هستند از گرده گل خانواده اسفناجیان تغذیه می‌کنند».

کوشیا در مقایسه با سایر گونه‌های شوردوست، دارای ارزش غذایی و هضمی بهتری برای نشخوارکنندگان است

محققان دریافته‌اند: «ریاسی و همکاران (۲۰۰۹) آزمایش تغذیه‌ای روی تعدادی از گیاهان شوردوست انجام دادند و گزارش کردند که کوشیا در مقایسه با سایر گونه‌های شوردوست مورد آزمایش، دارای ارزش غذایی و هضمی بهتری برای نشخوارکنندگان است. جامی الحمدی و کافی (۲۰۰۸) نشان دادند که علاوه بر این رشد رویشی سریع کوشیا در شرایط تنش‌های شوری، خشکی و گرما آن را به گزینه ای بسیار با ارزش برای تولید علوفه در مناطق گرم و خشک تبدیل کرده است». 

بر اساس پژوهش‌های انجام شده: «دیکی و جمیز (۱۹۸۳)  بیان داشتند که، با وجود ویژگی‌های مثبت علوفه‌ای کوشیا این گیاه دارای مقداری مواد ضد تغذیه‌ای از جمله ساپونین‌ها، آلکالوئیدها، اگزالات و نیترات‌ها است که تمامی این مواد در طی تنش خشکی و مرحله رسیدگی بذر افزایش می‌یابند .به همین دلیل میر و همکاران (۱۹۹۱ ) توصیه نموده‌اند که هنگامی که کوشیا به عنوان علوفه مصرف می‌شود احتیاط لازم باید صورت گیرد و کوشیا بیشتر از ۵۰ درصد در جیره غذایی اعمال نشود». 

محققان به این نتیجه رسیده‌اند: «به گزارش ضیایی و همکاران (۱۳۸۷) این گیاه با توجه به شرایط آب و هوایی وتاریخ کشت می‎تواند چندین چین داشته باشد. بین دو چین برداشت شده،  چین اول خوش خوراک است و ارزش تغذیه‌ای بالایی دارد. برای رشد مجدد گیاه، باید محصول از ۱۵ سانتی متری سطح زمین برداشت شود».

کوشیا قادراست در حدود ۳۰ تا ۳۵ تن در هکتار علوفه تر تولید کند

بر اساس این پژوهش: «گزارش کافی و همکاران (۲۰۱۰)  نشان داده که کوشیا قادراست در حدود ۳۰ تا ۳۵ تن در هکتار علوفه تر و ۱۱ تا ۱۴ تن در هکتار زیست توده خشک در شرایط خراسان تولید کند». 

در این مقاله آمده است: «کوشیا در ژاپن به منظور طراحی فضای سبز و در کانـادا بـه عنـوان علوفـه بیش از ۵۰ سال است که توسط کشاورزان مورد بهره برداری قرار می‌گیرد. ایـن گیـاه در حال حاضر در استان‌های خراسان (سبزوار) و استان لرستان کشت مـی‌شـود و بیـشتر بـه عنوان جارو مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد».

کوشیا حـاوی بسیاری از اسیدهای چرب ضـروری و قابـل رقابـت بـا دانه‌های روغنی متداول مانند کلزا و آفتابگردان اسـت

محققان معتقدند: «ذکر این نکته به افزایش تحقیقات درمورد کشت کوشیا و توجه به آن کمک می نماید، به گزارش سلیمانی و همکاران (۱۳۷۸) از جمله خصوصیات قابل توجه کوشیا عملکرد بذر آن است که معادل ۱۵۰۰ تا ۲۹۰۰ کیلوگرم است. وبر و همکاران (۲۰۰۷) نشان دادند که روغنی بودن دانه‌های کوشیا می‌تواند موجب افزایش تمایل کشاورزان به کشت این گیاه در مناطق دارای منابع آبی نامتعـارف شـود. درصـد روغن در کوشیا تا ۱۱ درصد توسط محققان گزارش شده اسـت. نتایج بررسی روغن گیاهان شور زیست نشـان داد کـه نـه تنهـا عوامل نامطلوب در روغن ایـن گیاهـان موجـود نیسـت بلکـه حـاوی بسیاری از اسیدهای چرب ضـروری هستند کـه قابـل رقابـت بـا دانه‌های روغنی متداول مانند کلزا و آفتابگردان اسـت». 

با توجه به کمبود علوفه در ایران و نیاز شدید به علوفه در دامداری‌ها ومحدود بودن منابع آب شیرین، لازم است گیاهان جدید و سازگار با شرایط آب و هوایی کشور و مقاوم به آبیاری با آب شور شناسایی و معرفی شوند لذا با توجه به هالوفیت بودن و مقاومت بالای کوشیا نسبت به تنش خشکی اینطور به نظر می‌رسد که این گیاه می‌تواند مکمل غذایی مفیدی برای دام در مناطق خشک و نیمه خشک باشد.

منابع:

*بناکار، م.ح و دیگران. (۱۳۹۷). « تأثیر روش‌های مختلف کاشت بر شوری خاک، عملکرد ریشه و کارایی مصرف آب روناس (Rubia tinctorum L.)  در شرایط شور استان یزد». مجله تنش‌های محیطی در علوم زراعی . شماره ۴ . صص ۹۹۱-۹۸۱.

*صالحی،م و بناکار م.ح. (۱۳۹۶). «تولید علوفه با منابع آب بسیار شور. سـازمـان تحقیقـات، آمـوزش و تـرویـج کشـاورزی» .ص ۸۸.

*ضیائی، س. م و دیگران. (۱۳۸۷). «اثر تراکم بوته و تعدادچین بر عملکرد و اجزای عملکرد علوفه و دانه کوشیا (Kochia scoparia L. Schrad)   تحت شرایط آبیاری با آب شور». مجله پژوهش‌های زراعی ایران، شماره ۲. صص:۳۴۲-۳۳۵.

*معصومی و دیگران . (۱۳۹۶). «بررسی امکان تولید علوفه در دو توده کوشیا(.Bassia scoparia L)با کاهش مصرف آب در شرایط شور». نشریه تولید گیاهان زراعی . شماره ۱ .صص :۱۹-۱.

*موسوی فر، ا و دیگران. (۱۳۹۸). «تعیین ارزش غذایی علوفه کوشیا (.Kochia scoparia L) تحت شرایط شوری و کم آبیاری». مجله بوم شناسی کشاورزی .شماره ۲ .صص:۶۳۴-۶۱۹.

*نباتی، ج و دیگران. (۱۳۹۰). «بررسی تولید روغن و زیست توده در کشاورزی شور زیست توسط کوشیا (Kochia scoparia)». نشریه پژوهش‌های زراعی ایران. شماره ۴. صص:  ۶۲۲-۶۱۵.

*نباتی ،ج و دیگران. (۱۳۹۲). «مطالعه ارزش غذایی گیاه شورزیست کوشیا (Kochia scoparia) در شرایط تنش شوری». مجله تنش های محیطی در علوم زراعی شماره ۶.  صص ۱۳۶-۱۲۳.

*نباتی و دیگران . (۱۳۹۱). «بررسی تأثیر تنش شوری در مراحل مختلف رشدی بر خصوصیات کمی و کیفی علوفه کوشیا». مجله الکترونیک تولید گیاهان زراعی .شماره ۲ .صص : ۱۲۸-۱۱۱.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی علمی و آموزشی كشاورزي پژوهش مقاله های علمی مناطق خشک و نیمه خشک شرایط آب و هوایی تولید علوفه ارزش غذایی شرایط شور منابع آب بر اساس گونه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۲۱۱۴۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جت ۷۲ نفره پاسخگوی نیاز صنعت هوایی ایران نیست!

معاون علمی رئیس جمهور گفت: در یک کارگروه تخصصی با دستور رئیس جمهور و بعد از ۸ جلسه تخصصی درباره هواپیمای جت ۷۲ نفره به این نتیجه رسیدیم که این پروژه به دلایل متعدد پروژه‌ای نیست که جوابگوی صنعت هواپیمایی کشور باشد. - اخبار اجتماعی -

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری سالیانه دکتر روح‌الله دهقانی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری در محل معاونت علمی برگزار شد.

دهقانی در پاسخ به سوال خبرنگار تسنیم در این نشست درباره آخرین وضعیت پروژه ساخت هواپیمای جت 72 نفره ایران گفت: در رابطه با پروژه هواپیمای 72 نفره باید بگویم که ایران یکسری هواپیماهای آی آر 140 یا همان ایران آنتونوف 140 در یک دوره‌ای با اکراین تعریف کرد و این هواپیماها بعضاً در کشور ساخته شدند و 5 فروند نیز وجود داشت و روابط با اکراین و  سوانحی که هواپیما داشت باعث توقف پروژه شد.

دهقانی گفت: یک بحثی مطرح شد که برپایه همان هواپیما یک ارتقایی در بال، بدنه و موتور انجام شود و یک بازطراحی انجام شود باتوجه به اینکه اجزای هواپیما را داریم یعنی 8 تا هواپیمای 140 را داریم یک هواپیمای جت 72 نفره طراحی و ساخته شود.

معاون علمی رئیس ‌جمهور گفت: این پروژه تعریف شد و در دوره قبلی معاونت علمی به عنوان یک پروژه دانشگاهی که 5 تا شرکت دانش‌بنیان نوپا نیز به این پروژه کمک می‌کردند تعریف شد.

وی گفت: رشته بنده و تخصص بنده هوا و فضا است و ما از این پروژه بازدید کردیم که پروژه بسیار خوبی بوده و از نظر تحقیقاتی تیم بسیار خوبی دارد و کمک کرده است تا تعدادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی کنار یکدیگر جمع شوند و کارهایی انجام دهند.

دهقانی تأکید کرد: پروژه از لحاظ حجم فنی و حجم کارهای انجام شده و از نظر زیرساخت‌های موجود در کشور اصلاً زیرساخت نداریم. فرض کنید که زیرساخت داشته باشد اگر یک هواپیمای ارتقایافته را به میدان بیاوریم آیا کسی سوار آن خواهد شد؟

پرداخت 3 همت تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها

معاون علمی رئیس ‌جمهور خاطرنشان کرد: بررسی‌های ما نشان می‌دهد که مجموعه وزارت دفاع یک برنامه بسیار خوبی دارد تا این هواپیماها را با یک تغییر طراحی تحت هواپیمای ترابری سیمرغ استفاده کند و یک فروند از آن نیز پرواز کرد.

وی ادامه داد: امروز خود سیمرغ نیز برای تأمین قطعات اولیه و بدنه‌ةای اولیه مشکل دارد چه برسد که بدنه آن تأمین شده و به سراغ هواپیمای 72 نفره برود. 

وی تأکید کرد: لذا مطلقاً در یک کارگروه تخصصی که با دستور رئیس جمهور شکل گرفت و بعد از 8 جلسه تخصصی درباره بحث هواپیما به این نتیجه رسیدیم که پروژه هواپیمای 72 نفره به دلایل متعدد از جمله نبود هواپیماهای پایه که می‌خواهد ارتقا پیدا کند و دلایل دیگر، پروژه‌ای نیست که جوابگوی صنعت هواپیمایی کشور باشد.

دهقانی گفت: تصمیم کارگروه این بود که ما در هواپیماسازی شرکت‌های دانش‌بنیان ویژه ای داریم که این شرکت‌ها توانمندی‌های زیادی دارند. به جای اینکه مثل خودروسازی از قسمت‌های آسان‌تر مثل بال و بدنه شروع کنیم به سراغ قسمت‌های کم‌حجم‌تر و ارزشمندتر برویم که اصطلاحاً به آن LVHV می‌گویند. مثل‌های سیستم‌های ناوبری، سیستم‌های هدایت، ابزارهای موتور، تجهیزات موتور،‌ ارابه فرود و ... از جمله این قسمت‌ها است.

معاون علمی رئیس‌جمهور گفت: ساخت هواپیماسازی کار ساختی نیست بحث گرفتن استانداردهای جهانی نیز بسیار مهم است و بایستی با کشورهایی که روابط خوب داریم کنسرسیوم تشکیل بدهیم و در دنیا نیز همه هواپیماسازهای اصلی کنسرسیوم تشکیل می‌دهند.

وی گفت:‌ جمع‌بندی کارگروه این است که به عنوان عضوی از کنسرسیومی بزرگ که بخش بسیار خوبی از آن هواپیماسازی روسیه است بتوانیم در یک هواپیمای جدید روسیه و مشغول کار است در یک بخشی از آن مشارکت کنیم.

دهقانی تأکید کرد: هر زمانی توانستیم در زمینه‌های مختلف فنی، تهیه تجهیزات و زیرساخت‌ها به یک ایده‌ال مناسب برسیم یک کنسرسیوم تشکیل خواهیم داد.

معاون علمی رئیس جمهور گفت: تیم ساخت هواپیمای 72 نفره بسیار تیم خوب و ارزشمند بود و کارهای خوبی کرده بود. مجموعه صنایع هوایی پذیرفت که از این تیم در پروژه‌های هواپیمایی حمایت کند و مجموعه معاونت علمی نیز تاکنون کمک‌های بسیار زیادی را به این مجموعه کرده است.

وی تأکید کرد: از نظر ارزش دلاری به پول امروز نزدیک به 500 تا 1 میلیون دلار هزینه‌ای بوده که برای پروژه‌ در سال‌های اخیر شده است.

انتهای پیام/