فال گوش بچه های سلسبیل در چهارشنبه سوری
تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۲۹۴۲۶۸
همشهری آنلاین - بهاره خسروی : این چند سطر، نقل خاطره ای بود از «چهارشنبه سوری» های بی خطر و شاد اهالی محله سلسبیل که تعریف آن برای برای بچه های امروز که با صداهای عجیب و غریب و اغلب با منع تردد در سطح شهر به استقبال چهارشنبه آخر سال می روند، شاید شبیه افسانه باشد. این جشن باستانی به یادگار مانده از نیاکان ما برای پیروزی نور بر تاریکی و استقبال از «نوروز» است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در سال های اخیر از یک ماه مانده به چهارشنبه آخر سال، تنها صدایی که در کوچه ها و خیابان های سطح شهر شنیده می شود، صداهای آزار دهنده ترقه، نارنجک و بمب های دست ساز است. اما قدیم ها برای بچه ها، چهارشنبه سوری یک روز شاد و با نشاط بود. از چند ساعت مانده به غروب با روشن کردن چند بوته خشک، شادمانی آغاز و تا پیش از زمان شام خوردن اهالی به پایان می رسید. سید رسول امینی این را می گوید و ادامه می دهد: «یک روز پیش از چهارشنبه آخر سال با پسر خاله ام امیر برای جمع آوری بوته، راهی قم می شدیم. امیر وانت داشت و می توانستیم به اندازه کافی بوته برای بچه های محل و روشن کردن آتش جمع کنیم و به سلسبیل بیاوریم. برای پیشگیری از ایجاد مزاحمت برای تردد مردم و خودروها، آتش را در داخل کوچه ها روشن می کردیم. کوچه ما «گلچین» یعنی شهید «امینی» کنونی، مقر اصلی اهالی بود. سه گله آتش داخل کوچه روشن می کردیم و همه اهل محل دور هم جمع می شدیم. بچه ها شعر می خواندند و به آرامی از روی آتش می پریدند. چقدر این پریدن و دورهمی لذت بخش بود.»
به گفته این همسایه قدیمی، خوبی آتش زدن بوته ها این بود که پس از سوختن، خاکستر زیادی از آنها به جای نمی ماند. اما در پایان مراسم، همه به سرعت، همان اندک ضایعات به جا مانده را جمع و کوچه را نظافت می کردند.
«هفت ترقه کاغذی»، یکی از نوستالژی ترین ابزار ایجاد هیجان و شادی روزهای چهارشنبه آخر سال در میان بسیاری از بچه های دهه 40 و 50 بود. امینی با یادی از این هفت ترقه درباره شیوه کار آنها و استفاده آن توضیح می دهد: «قدیم ها ابزار ایجاد هیجان و شادی در چهارشنبه آخر سال، آزار دهنده و وحشتناک نبود. زندگی را ساده می گرفتیم و راحت زندگی می کردیم. برای بازی و ایجاد سر و صدا، ترقه های کاغذی به نام هفت ترقه داشتیم. ترقه های کاغذی شبیه کرم پیچ در پیچ بود که سرش فتیله داشت. فتیله را که آتش می زدی، می ترکید و هفت دفعه در میان زمین و هوا می پرید و موجب خنده و شادی و سرگرمی بچه ها و بزرگ ترها می شد.»
کوزه شکستنرونق کسب و کار و داشتن سالی پر از رزق و روزی، یکی از دعاهای خیری بود که اغلب مردم در روزهای پایانی سال در حق یکدیگر می کردند. مراسم «کوزه شکستن» دسته جمعی با حضور اهالی در کوچه گلچین با همین نیت اجرا می شد. امینی با یادی از پدرش، گریزی به این رسم جالب می زند و می گوید: «در گذشته بیشتر مردم از کوزه به عنوان ظرف آب استفاده می کردند که به مرور زمان این کوزه ها دچار خرابی و فرسایش می شدند و در داخل بعضی از آنها به سبب رطوبت، جلبک می رویید. اغلب برای رهایی از کوزه های قدیمی در مراسم کوزه شکستن از آنها استفاده می کردند.
در هر خانواده، بزرگ تر خانواده و در خانه ما پدرم داخل کوزه پر از آب، سکه ای می انداخت و کوزه را از پشت بام به سمت حیاط پرتاب می کرد. هرکسی که زودتر از بقیه به سکه می رسید به این نشانه بود که سالی پر از رزق و روزی را خواهد داشت.»
قاشق زنی پسرانهپرهیجان ترین بخش چهارشنبه آخر سال برای بچه ها یا نوجوانان، اجرای مراسم قاشق زنی بود. امینی گریزی هم به یادآوری این خاطره می زند و می گوید: «یکی از مراسم دسته جمعی که پسرها هم در آن شرکت می کردند، قاشق زنی بود.
برای پنهان کردن چهره خود چادر نماز مادر را بر سر می کشیدیم با یک قابلمه کوچک و قاشق به دست راهی خانه همسایه ها می شدیم و با قاشق به ته قابلمه می زدیم. معمولا همسایه ها داخل قابلمه شکلات، آجیل، شیرینی و بعضی پول می انداختند. در پایان کار، هر چیزی که نصیبمان می شد میان هم تقسیم می کردیم.»
فال گوش ایستادنبر اساس یک باور عامیانه،کسانی خواسته یا حاجت قلبی داشتند برای گرفتن جاجت خود، روز چهارشنبه آخر سال فال گوش می ایستادند. اما ماجرای این فال گوش ایستادن چی بود؟! امینی تعریف می کند: «فلسفه فال گوش ایستادن بیشتر جنبه شوخی داشت. درباره این باور، هیچ سندیت رسمی وجود ندارد. اما ما بچه ها برای سرگرمی انجام می دادیم.
برای مثال کسی نیت می کرد برای سال جدید نمره خوبی در درس و مدرسه بگیرد، اگر جوان جویای کاری بود به نیت پیدا کردن کار، خرید خانه و خواسته هایی از این دست، سر کوچه جمع می شدیم. از دل گفت و گوی های رهگذرانی که نمی شناختیم مانند عبارت «بله می شود»، یا «امکان پذیر نیست»، پاسخ خواسته های قلبی امان را می گرفتیم. در واقع فال گوش می ایستادیم.»
رشته پلوی چهارشنبه سوریمیهمانی رفتن و خوردن «سبزی پلو و ماهی» دسته جمعی در کنار عزیزان و دوستان، از دیگر رسم های چهارشنبه آخر سال در میان اهالی محله سلسبیل بود که امینی از آن یاد می کند و می گوید: «حس همدلی و صمیمیت میان اهالی محله سلسبیل همیشه مثال زدنی است. اگر قرار دورهمی بود، اهالی خودجوش همه اسباب دورهمی و شادی را فراهم می کردند تا ساعتی کنار هم به شادی سپری کنند. معمولا شب های چهارشنبه سوری، میزبان اهالی بودیم. همه در خانه ما جمع می شدند. ما بچه ها پس از کلی شیطنت و بازی به جمع خانواده اضافه می شدیم. رسم معمول این شب، پختن سبزی پلو با ماهی بود، اما مادرم باور داشت باید از ابتدای سال رشته زندگی را به دست گرفت. معمولا برای اینکه رشته زندگی به دست همه اعضای خانواده اش باشد، شب های چهارشنبه سوری به جای سبزی پلو و ماهی، «رشته پلو» می پخت.»
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: منطقه ۱۰ چهارشنبه سوری چهارشنبه آخر سال چهارشنبه سوری برای بچه ها کوزه شکستن هفت ترقه قاشق زنی فال گوش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۲۹۴۲۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حادثه آتش‌سوزی امامزاده‌ابراهیم شفت؛ علت و نقص‌ها
دادستان عمومی و انقلاب شهرستان شفت پس از بازدید میدانی از محل حادثه گفت: دستور تحقیقات در راستای کشف علت حریق صادر شده و پس از اعلام نظر کارشناسان امر مشخص خواهد شد.
گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، سیدمحمدشفیعی: حادثه آتش‌سوزی امامزاده ابراهیمم شفت برای بسیاری از اهالی استان گیلان ناراحت‌کننده بوده است. محلی که سالیان سال است به یکی از اماکن زیارتی_توریستی استان تبدیل شده و همواره پذیرای تعداد زیاد گردشگران در بازه‌های زمانی مختلف سال بوده و به لحاظ اقتصادی نیز برای استان و اهالی مثمرثمر بوده نهایتا در بامداد پنجشنبه گرفتار آتش گردید.
حادثه آتش‌سوزی برای سومین بار در چندسال اخیر است که در این منطقه رخ داده و طبق اظهارات اهالی و منابع آگاه علت حادثه فعلی آتش‌سوزی از طریق اجاق خانگی یکی از اهالی منطقه بوده، که سبب سرایت به سایر منازل و اماکن اقتصادی شده و سبب گسترده شدن آتش و از کنترل خارج شدن آن برای تیم اطفاء حریق نیز شده است، طبق گزارش‌ها حدود ۱۳۰ منزل مسکونی و اماکن تجاری در آتش بامداد پنجشنبه سوخته و تخریب شدند.
با توجه به بافت چوبی‌ساز منازل و اماکن تجاری منطقه و اتصال آنها اینچنین گسترده شدن آتش قابل درک و انتظار می‌باشد.
علی‌رغم آنکه بافت چوبی‌ساز امامزاده ابراهیم شفت همواره از جذابیت خاصی برخوردار بوده و منظره زیبایی را نیز به وجود می‌آورد، اما به نظر میرسد که بعد از حادثه فوق نیاز به بازبینی در ساختار سازه‌ها وجود دارد.
اما سازه‌های چوبی بخشی از عوامل آتش‌سوزی فوق بوده‌اند و طبق گزارش‌های جمع‌آوری شده از اظهارات اهالی به دلیل مشکلات موجود در جاده‌های متصل به محل وقوع حادثه، ماشین‌های آتش‌نشانی امکان ورود به محل آتش‌سوزی را نداشته و یا مجبور به تخلیه آب دیسک خود شده‌اند.
از سوی دیگر علی‌رغم آنکه در اطراف منطقه ایستگاه‌های‌آبی اطفاء حریق کارگزاری شده، اما به دلیل قدیمی بودن، فرسوده بودن و یا از کارافتادگی ایستگاه‌های فوق و عدم به‌روزرسانی، موفق عمل نکرده و نتوانسته‌اند جلوی آتش سوزی را بگیرند.
ساعاتی پس از حادثه آتش‌سوزی، استاندار گیلان در محل حادثه حاضر شده و برای جبران خسارات و و کمک به آسیب دیدگان اذعان داشته از همه ظرفیت‌ها برای جبران خسارت مردم شهرک امامزاده ابراهیم استفاده می‌شود. وکمک‌هایی به صورت بلاعوض و در قالب تسهیلات برای ساخت منازل مسکونی و واحد‌های تجاری مردم تامین خواهیم کرد.
از سمت دیگر علی اصغر چگینی دادستان عمومی و انقلاب شهرستان شفت پس از حضور بازدید میدانی از وقوع حادثه از تشکیل پرونده قضایی در پی حریق گسترده در بازارچه شهرک امامزاده ابراهیم (ع) شفت خبر داد و اشاره داشت که دستور تحقیقات در راستای کشف علت حریق صادر شده و علت حریق پس از اعلام نظر کارشناسان امر مشخص خواهد شد.
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد