به نقل از «فارس»

حل بحران با همزادپنداری، به جای همذات پنداری

تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۴۱۶۰۷۰

انتقاد به مسئولان سبب شناخت وضع موجود است، اما سیاه‌نمایی امید جامعه را از بین می‌برد، برخی جریانات مانند خرگوش که در مقابل مار افسون می‌شود، در مقابل غرب افسون شده‌اند.

به گزارش خبرنگار تشکل‌های دانشگاهی خبرگزاری فارس، یوسف بیوک‌خان، دبیر انجمن مستقل دانشکده علوم اجتماعی علامه طی یادداشتی نوشت: مسئولان، مدیران یا فعالان اجتماعی و رسانه‌ای در مقابل وقایع مختلف یا برای طرح‌ها و مطلوبیت‌های موردانتظار خود، دو نوع برخورد با مسئله را سرلوحه کار قرار می‌دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اغلب مدیران و مسئولان وضعیت را عادی جلوه می‌دهند یا به قولی نیمه پر لیوان را می‌بینند؛ درمقابل فعالان اجتماعی و رسانه‌ای رویکرد مقابل مدیران را انتخاب کرده و نیمه خالی لیوان را می‌بینند. انتقادی که فعالان اجتماعی و رسانه‌ای انجام می‌دهند، سبب پیشرفت عملکرد مسئولان می‌شود، این تقابل می‌تواند با سنجش شاخص‌های اجتماعی یا مقایسه با وضع مطلوب، شناخت وضع موجود را برای جامعه آسان کند.

وقوع سیل، پیشامد زلزله یا شیوع ویروس کرونا تفاوتی در رویکرد برخی جریان‌های سیاسی یا پیاده نظام‌های اجتماعی آنان ایجاد نمی‌کند. اولین واکنش طبیعی این جریانات به رخدادهایی چون اپیدمی جهانی کرونا، سیاه‌نمایی است. به نحوی که این برخورد مزید برعلت برخی ناکارآمدی‌ها، مدیریتی شده و روند رسیدن به آرامش پس از بحران را مختل می‌کند. این رویکرد، ناشی از نوع نگاه به جامعه و رویدادهای آن است؛ نگاهی که اغلب سمت‌وسوی اصلاح یا حل مشکل را ندارد و مانند کسی است که «کنار گود نشسته و می‌گوید: «لنگش کن.»

نوع نگاهی که جلال آن را در کتاب غربزدگی خود اینگونه می‌داند: «چیزی است، بی‌رابطه با ‌گذشته و بی‌هیچ درکی از آینده. نقطه‌ای در یک خط نیست. بلکه یک نقطه فرضی است بر‌روی صفحه‌ای، یا حتی در فضا، عین همان ذره معلق»

تفاوتی بین سیاست‌مدار دانه درشت و خرده فعال فضای مجازی هم نیست، تنها خروجی این است که «عین پیرزن‌های خانواده که بر اثر گذشت عمر و تجربه سالیان، از هرچیزی مختصری می‌داند و البته خاله زنکی‌اش را، آدم غرب‌زده هم از هرچیزی مختصر اطلاعی دارد.»

ابزاری که این افراد برای فروش حرف‌های بعضاً کم‌مایه از آن استفاده می‌کنند نیز بی‌تاثیر نیست .استفاده مفرط از شبکه‌های اجتماعی که فقط در شش ماه اول امسال بیش از پنجاه هزار پرونده شکایت داشته است،[1] سبب شده تا تولیدکننده و مصرف‌کننده محتوای آن، اقبال به کلاهبرداری، سطحی‌نگری و همذات‌پنداری به جای همزادپنداری روی بیاورند.

هم‌ذات‌پنداری

«زمانی که شخص یا گروهی سعی می‌کنند تا خود را به هر نحو شبیه به شخصیت یا گروه ایده آل خود کنند، همانندسازی یا هم‌ذات پنداری مفهوم خود را به دست می‌آورد.»[2] البته نه آن تقلیدی یا الگوبرداری که باعث پیشرفت می‌شود؛ بلکه شخصیت، باخته، مرعوب و مانند ماری در مقابل خرگوش افسون می‌شود.

همان‌طور که گفته شد دریچه‌ای که برخی افراد از آن به جامعه نگاه می‌کنند پنجره غرب و رسانه‌های غربی است. این نگاه و همذات‌پنداری و افسون شدن افراد سبب می‌شود تا سهم بزرگی از کیک امید جامعه، تلخ شود. امام خمینی (ره) جامعه‌‌ای که به غرب روی بیاورد را به جامعه بیمار تعبیر می‌کنند. وقتی جامعه از تغییر و اثرگذاری ناامید شود قهرا از حمایت دست می‌کشد و جامعه‌ای که امید و حمایت مردم را از دست بدهد، انگیزه‌ای برای تغییر، رشد و عبور از بحران ندارد. همچنین بنیانگذار انقلاب اسلامی آن جامعه را جامعه‌ای زلزله‌زده می‌خوانند.

 عبور از این باتلاق اجتماعی نیازمند مراحل رشد است؛ اول اینکه افراد جامعه از سطحی‌نگری دست بردارند و محتوای بدون سند را به رسمیت نشناسد .دوم، عبور از افراد سطحی‌نگر است، جامعه باید بتواند برای پیشبرد همه اهداف خود در سطوح مختلف به مراجع فکری و رسانه معتبر مراجعه کنند .مرحله سوم تعیین وضعیت است، یعنی جامعه باید بتواند وضع موجود را در همه ابعاد شناسایی کند و دنبال حل و رسیدن به وضع مطلوب باشد. اما اصلی ترین مرحله همزاد‌پنداری است.

همزادپنداری از افسانه تا حدیث پیامبر

یکی از افسانه‌هایی که از گذشته نقل شده است، موجودی خیالی است، که هرانسان، یک همزاد مخصوص به خودش را دارد و ارتباط روانی و عاطفیِ تنگاتنگی بین این دو برقرار است. به‌طوریکه اگر انسانی ناراحت، خوشحال یا خشمگین شود، همزادش هم در همان لحظه و بدون دلیل خاصی، ناراحت، خوشحال، خشمگین می‌شود و نشان از همبستگی و هم‌سرنوشتی انسان با همزاد خود دارد.

به همین ترتیب همه اقشار جامعه از بزرگان سیاسی و دولتی تا خرده فعالان اجتماعی و مجازی باید خود را بخشی از مسئله‌ جامعه بدانند و همزادپنداری کنند به همان وجه که پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «ألا کُلُّکُم راعٍ و کُلُّکُم مَسؤولٌ عَن رَعِیَّتِه»

با این نوع نگاه، حمایت، امید و انگیزه حل مسائلی چون ویروس کرونا، سیل یا زلزله بیشتر می‌شود و عبور از بحران راحت‌تر است.

[1] https://www.iribnews.ir/00AcNY

[2] نظریه‌های شخصیت، دکتر حمزه گنجی، تهران: نشر ساوالان، ۱۳۹۱

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: بحران جامعه زلزله خرگوش فعالان اجتماعی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۴۱۶۰۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

زخم کاری سیگارهای الکترونیک

  سیگارهای الکترونیکی که با ترفندهای تبلیغاتی خود، باور عوارض‌نداشتن و راهی برای ترک سیگارهای سنتی را در جامعه رواج دادند و از این راه طرفداران زیادی نیز پیدا کردند، حالا با درگیرکردن عده زیادی از افراد جامعه، به یک معضل تبدیل شده‌اند! به‌خصوص این‌که طبق تاکید مسئولان بهداشتی، این سیگارها نه‌فقط بی‌خطر نیستند، بلکه سرطان‌زا نیز هستند و به همین خاطر با وجود تحرکات مشکوک، وزارت بهداشت زیر بار صدور مجوز این سیگارها نمی‌رود. بر اساس آمار، هیچ سطح ایمن و مطمئنی برای دخانیات وجود ندارد و تنباکوی سبک، محصولات دخانیات بدون دود، سیگار برگ غیرمضر و تبلیغات دیگر، افسانه‌ای بیش نیست و بارها وزارت بهداشت و نهادهای مربوط، این موضوع را به افراد جامعه گوشزد کرده‌اند. گرچه همچنان عده‌ای تلاش می‌کنند مصرف سیگارهای الکترونیکی را در جامعه مشروعیت ببخشند و آن را متفاوت از سیگارهای سنتی بدانند اما نگاه وزارت بهداشت به این موضوع متفاوت است. به‌طوری که اخیرا بهزاد ولی‌زاده،رئیس دبیرخانه ستادکشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت اعلام کرده است:تقاضاهایی برای اجازه فعالیت درزمینه عرضه ورسمیت‌بخشیدن به این سیگارها صورت‌گرفته اما وزارت بهداشت زیربارصدورمجوز برای تولید،فروش‌وعرضه این سیگارها نمی‌رود؛چراکه مضرات این سیگارها شناخته‌شده است.
   
زیاده‌روی در مصرف سیگارهای الکترونیکی به بهانه عوارض نداشتن آن
دکتر آقازاده، پژوهشگر اعتیاد در گفت‌وگو با جام‌جم در خصوص عوارض این سیگارها می‌گوید: این سیگارها در ابتدا با این ادعا آمدند تا جایگزین سیگارهای سنتی و عوارض آن شوند و برای افراد سیگاری با تأمین نیاز نیکوتین، حس سیگار را تداعی کنند. برای این روش نیکوتین را در محلول‌های سیگارهای الکترونیکی اضافه کردند و بعدها طعم‌دهنده‌های مختلفی به آنها افزوده شد که سرطان‌زاست و فرد سیگاری با این تصور که این‌گونه سیگارها عوارضی ندارند، محدودیت مصرفی برای خود قائل نمی‌شود و در استفاده از آن زیاده‌روی می‌کند و در نهایت به عوارض بیشتری نسبت به قبل مبتلا می‌شود.سال‌هاست که سازمان‌های جهانی مرتبط با حوزه سلامت و بهداشت درخصوص تاثیر این سیگارها بر سلامت افراد وانواع تهدیدهای جانبی آن، اطلاع‌رسانی می‌کنند اما با این همه، چرا مصرف این نوع از سیگارها همچنان سیر صعودی دارد؟ 
   
سیگارهای الکترونیکی قبح سیگارهای سنتی را در جامعه ندارد
پیمان حسنی ابهریان، عضو هیأت علمی و مدیرگروه توانبخشی موسسه آموزش عالی علوم شناختی در گفت‌وگو با جام‌جم در این‌باره می‌گوید: با توجه به این‌که فرهنگ اجتماعی و مقابله با مصرف دخانیات به نسبت نسل‌های قبل بیشتر شد و این تغییرات دیگر پاسخگوی افراد سیگاری نبود،مافیای دخانیات سعی دررفع این موضوع کردند و سیگارهای الکترونیکی را تولید و تبلیغ کردند. درحال حاضر درصد زیادی از افراد،به‌ویژه جوانان،سیگارمصرف می‌کنندوبه همین دلیل گرایش به سیگارهای الکترونیکی نیز افزایش یافته است. افزایش تمایل بسیاری از افراد به این نوع از سیگارها به این دلیل است که مصرف سیگارهای الکترونیکی به‌نسبت سیگارهای سنتی، محدودیت‌های قبل را ندارد. درواقع با توجه به این‌که این نوع ازسیگارها، دودهای آزاردهنده سیگارهای سنتی را ندارند، افراد درهرجایی از آنها استفاده می‌کنند. ازطرفی دیگر، مصرف این نوع از سیگارها، قبح استفاده ازسیگارهای سنتی را در جامعه توسط جوانان و نوجوانان ندارد؛ بنابراین مصرف این نوع از سیگارها اکنون افزایش یافته است.
   
جایگزینی لذت‌های سالم در جامعه راهکار مقابله با مصرف دخانیات
با توجه به سمی‌بودن وسرطان‌زا بودن مواد سیگارهای الکترونیکی وعوارض ناشی از آن برای فرد و جامعه، راهکار مقابله با این مسأله چیست؟ابهریان دراین خصوص معتقد است: برای پیشگیری ومقابله با افزایش مصرف دخانیات، به‌ویژه انواع مختلف سیگار در جامعه، بیش از هرچیز، فعالیت‌های فرهنگی لازم است و در این مورد جریمه نقدی و امثال آن کافی نیست. متأسفانه چند سالی است که مصرف سیگار در بین زنان نیز بسیار افزایش یافته و این موضوع از دید آنها به برابری زنان و مردان تعبیر می‌شود، در حالی که افزایش گرایش به چنین مسائلی با توجیه برابری بسیار خطرناک است. بر همین اساس برای کاهش این معضل در جامعه ابتدا باید علت گرایش افراد به سیگار را بررسی کرد. سیگار یا هر دخانیات دیگری در ابتدای مصرف برای فرد ایجاد لذت می‌کند و پس از آن به عادت تبدیل می‌شود؛ بنابراین برای کاهش گرایش جوانان به دخانیات لازم است تا در جامعه با ایجاد مراکز تفریحی، ورزشی و... لذت‌های سالم را جایگزین لذت‌های ناسالم کنیم؛ چراکه جایگزینی لذت‌های سالم و آشکارکردن عوارض مصرف دخانیات قطعا سیر استفاده و گرایش افراد جامعه را به سیگار و سایر دخانیات کاهش خواهد داد. البته ناگفته نماند که این نوع از پیشگیری برای جوانان در معرض مصرف جواب نمی‌دهد، بلکه این فرهنگ‌سازی باید از دوران کودکی افراد آغاز شود تا در بزرگسالی اثرات آن مشخص شود.باتوجه به آنچه دراین گزارش مطرح شد،امیداست باتمهیدات وزارت بهداشت در اطلاع‌رسانی و عدم رسمیت‌بخشیدن به مصرف دخانیات جدید نظیر سیگارهای الکترونیکی،مصرف آنها در جامعه کاهش پیدا کند و دیگر در سطح شهر شاهد مصرف سیگار توسط دختران و پسران در هر سن و سالی نباشیم.