سرنوشت تلخ پزشکی که اثر «شستن دست‌ها» را کشف کرد!
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۴۶۴۶۹۵
عصر ایران نوشت: در این ۴۵ روز که از شیوع ویروس کوید ۱۹ و بیماری کرونا در ایران می‌گذرد و تاکنون جان ۳۰۰۰ نفر از هم‌میهنان‌مان را گرفته و در کشورهای دیگر نیز رواج یافته و شبانه روز قربانی می‌گیرد، شاید به اندازۀ تمام عمرمان دست‌هایمان را شُسته باشیم! آن‌قدر که در روزهای اول لطیفه‌های بامزه‌ای در سطح فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دربارۀ دست شُستن های بسیار دست به دست می‌شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما جالب است بدانید در قرن ۱۹ و اول بار که یک پزشک مجارستانی به نام «دکتر ایگناتس زملوایس» به مزایای پزشکی شستن دست‌ها مشخصا برای کاهش عفونت پی برد هیچ کس حرف او را جدی نگرفت و حتی پزشکان به او خندیدند یا بر او خشم گرفتند. (البته منظور از اول بار این نیست که ارزش دست شستن قبل از او شناخته نبود. منظور کشف رابطه عفونت های منجر به مرگ مادران در بیمارستان با دست‌های آلوده است.)
او در یک درمانگاه مامایی در بیمارستان عمومی وین کار می‌کرد و از این که می‌دید مادرانی که در درمانگاه فرزند خود را به دنیا می‌آورند بیش از مادرانی که در خانه زایمان می‌کنند جان می‌سپارند شگفت‌زده شده بود. زیرا قاعدتاً موضوع باید معکوس می‌بود. مدت‌ها تحقیق کرد و دریافت مشکل از پزشکان است و حین رفت و آمد آنان بین اتاق عمل و رفتن نزد نوزادان اتفاقی می‌افتد.
اما چگونه؟ او راز را دریافت: از طریق دست‌های همان پزشکان.
از این رو از آنان خواست دست‌های خود را با محلولی از آب لیمو و کلر و مکرر و باحوصله بشویند اما پزشکان دیگر او را به سُخره گرفتند و می‌گفتند بین دست آنان و مرگ مادران هیچ ارتباطی وجود ندارد و از اتهام «دست‌های آلوده» خشمگین می‌شدند و می‌گفتند «تمیز»ند؛ حال آن که «زملوایس» شستن عادی را کافی نمی‌دانست و در واقع می‌خواست بگوید «ضد عفونی کنید» اما هنوز علم با این پدیده آشنا نبود!
سرانجام پزشکان از اصرار او خسته شدند و حساسیت «زملوایس» بر دست شستن کار را به شکایت کشاند و با تصور این که به بیماری روحی وسواس مبتلا شده او را به بیمارستان روانی منتقل کردند.
تاریخ دقیق کشف او ۲۰ مارس ۱۸۴۷ بود و سال‌ها زحمت برای واداشتن دیگران نتیجه نداده و سر از تیمارستان درآورده بود! در همان‌جا هم بیکار ننشست و پزشکانی را که بدون ضد عفونی کردن دست‌ها اقدام به زایمان می‌کردند عامل قتل مادران توصیف کرد و روزی که اصرار داشت از تیمارستان خارج شود و به بیمارستان برود مورد ضرب و شتم نگهبانان قرار گرفت و بعد از دو هفته درگذشت.
یک روایت هم این است که قانقاریا گرفت ولی در این که پاداش زحمات علمی خود را با کتک نگهبانان گرفت تردیدی نیست. تردید در این است که به خاطر آن درگذشت یا نه!
حسرت‌بار بود که نبود تا ببیند برخی از پزشکان همان بیمارستان دست‌های خود را به شیوه‌ای که خواسته بود شستند و دیدند که مرگ و میر مادران کمتر و کمتر می‌شود و در نهایت به صفر رسید.
«زمل وایس»البته تنها از شستن دست‌ها سخن گفته بود و به عفونت و میکروب‌ها اشاره ای نکرده بود تا این که «لویی پاستور» نظریۀ میکروبی بیماری‌ها را ارایه داد و «جوزف لیستر» کار بر روی میکروب شناسی را آغاز کرد.
سال‌ها بعد که دیگر ضرورت ضد‌عفونی‌کردن و شستن دست ها و گندزدایی از محیط به امری بدیهی و لازم‌الرعایه در تمام بیمارستان‌های دنیا بدل شد، نام «زملوایس» از منظری دیگر ثبت شد: «اثر زملوایس» یا واکنش «زملوایس» به عنوان اصطلاحی دربارۀ مقابلۀ علم با باورهای غیر علمی یا خرافی و عامیانه.
همچنین جالب است بدانید ۸ سال و دو ماه پیش و در بهمن ۱۳۹۰ در ایران و در تالار انتظامی خانۀ هنرمندان نمایشی با عنوان «دست‌های دکتر زملوایس» به روی صحنه رفت که نمایشنامۀ آن را «نغمۀ ثمینی» نوشته بود. هم او که بعدتر با نوشتن داستان سریال «شهرزاد» ساختۀ حسن فتحی به شهرت رسید.
کل نمایشنامۀ «دست‌های دکتر زملوایس» در واقع یک مونولوگ است و «پیام فروتن» آن را روی صحنه برد و «رضا بهبودی» هم نقش زملوایس را بازی کرد. آخرین روزهای زندگی پزشک در تیمارستان که به اهمیت دست شستن برای نجات جان مادران، پی برده بود و پس از مرگ او لویی پاستور میکروب را کشف کرد و در صحنۀ نمایش هم مدام دارد دست های خود را در ظروف آب می‌شوید.
چنان‌که گفته شد زملوایس چند سال بعد هم زنده نماند تا ببیند کشف لویی پاستور بر نظرات او صحه گذاشت و مادران نجات یافتند چه رسد به این که حدس بزند ۱۵۵ سال بعد همه جا در مقابله با کرونا از شستن دست‌ها سخن گفته می‌شود.
۸ سال پس از نوشتن و روی صحنه بردن آن نمایشنامه در ایران اما نویسنده و کارگردان می‌بینند که همه دارند دست های خود را می‌شویند مثل دکتر زملوایس!»
منبع: آخرین نیوز
کلیدواژه: دست های خود شستن دست ها زمل وایس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت akharinnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آخرین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۴۶۴۶۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وضعیت بحرانی رزیدنت‌ها و پزشکان طرحی/ شرایط را سخت‌تر کرده ایم
به گزارش خبرگزاری مهر، محمد رئیس زاده، در برنامه کشیک سلامت در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه مساله رزیدنت‌ها تا چه حد در اولویت است، گفت: من هیچ اولویتی را برای سیاست گذاران و مسئولین اصلی نمی بی نم که وضعیت نیروهای طرحی و رزیدنت ها را در اولویت قرار بدهند. حداقل در این دو سال که درگیر مسائل رزیدنت‌ها و پزشکان طرحی هستم، برای حل مشکلات رزیدنت‌ها و پزشکان طرحی به شکل کلان فکری نشده است، برعکس اقدامات سلبی هم تشدید شد.
وی افزود: در حوزه تأمین نیروی تخصصی در منطقه محروم با درخواست بیشتری مواجه هستیم، چون نیازها روز به روز بیشتر هم می‌شود با این وجود سیستم نظام ارجاع و برنامه پزشکی خانواده را هم نتوانستیم خوب پیاده کنیم. از طرفی جمعیت هم در حال افزایش است بنابراین نیاز به نیروی تخصصی و دسترسی به پزشک متخصص هم در حال افزایش است.
رئیس زاده در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره چرایی صفر خواندن اولویت مسئله رزیدنت‌ها و پزشکان طرحی از نگاه مسئولین و سیاست گذاران، گفت: اقدامات ایجابی برای تأمین این نیاز انجام نمی‌شود. برای مثال وقتی ما در شهرستانی نیاز به پزشک متخصص زنان و زایمان داریم باید هزینه کنیم اما هزینه نمی‌کنیم و با نیروی طرحی ارزان قیمت با ماهیانه ۱۲ تا ۱۳ میلیون تومان جبران می‌کنیم برای اینکه جبران نیرو از این مسیر انجام شود با اقدامات سلبی مسیر را برای هرگونه اقدام به ترک محل طرح تنگ کردیم. به شدت شرایط را سخت‌تر کردیم نیرو با همه مصیبت‌ها در آنجا بسازد اما از طرفی حاضر نیستیم منابع حوزه سلامت را در این مسیر قدری بیشتر هزینه کنیم که نیرو با اشتیاق در این مناطق بماند.
وی افزود: در حوزه رزیدنت‌ها نیز وضعیت همین گونه است قبلاً رزیدنت‌ها فقط یک تعهد محضری می‌دادند الان رزیدنت‌ها را بر خلاف رأی دیوان موظف می‌کنیم ضامن بیاورند این هم نوعی اقدام سلبی است. از طرفی شرایط انصراف را هم به قدری سخت کرده ایم همه اینها منجر به این شد که در حال حاضر در برخی رشته‌های تخصصی با کمبود شدید ورودی مواجه هستیم. اگر اولویت بود که مسئولین کشور از ما سوال می‌کردند که یعنی چه ظرفیت رشته بیهوشی زیر ۲۰ درصد پر می‌شود.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران گفت: امسال ورودی رشته طب اورژانس زیر ۵ درصد و اطفال ۳۶ درصد پر شد و ظاهراً هیچ کسی این حرف را جدی نمی‌گیرد البته ما آمار می‌دهیم اما اتفاق خاصی رخ نداده است ربطی هم به این دولت و آن دولت ندارد.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر علت روند افزایشی خودکشی در بین جامعه فرهیخته پزشکی، گفت: علت کاملاً مشخص است. قوانین، برخورد و انتظارات از نیروهای در حال تحصیل، انترن ها، پزشکان عمومی در حال طرح و رزیدنت‌ها مربوط به چهاردهه قبل است در حالی که شرایط چهار دهه است که عوض شده است یعنی ما رزیدنت را با شرایط ۲۰ سال قبل مدیریت کنیم و همان انتظارات را داریم از طرفی قوانین را سخت‌تر و پرداختی‌ها را هم کم کردیم.
رئیس زاده افزود: در اواخر سال گذشته به رئیس مجلس شورای اسلامی عرض کردم، بنده اواخر سال ۸۲ که رزیدنت جراحی بودم کمک هزینه‌ای که دریافت می‌کردم معادل ۳۰ میلیون تومان الان بود. الان با این افزایش که ارزشمند هم است دریافتی رزیدنت‌ها را که دوستان وزارتخانه هم پیگیری کردند به ۱۵ میلیون تومان رسید. پرداختی را حداقل یک دوم کردیم، فشار کار قطعاً بیشتر است چون ظرفیت رزیدنتی ما خیلی گسترش پیدا نکرده است از طرفی تمایل هم کمتر شده ولی بار مراجعات که کمتر نشده است، کار زیادتر شده، انتظارات بیشتر، پرداختی‌ها کمتر و قوانین را سخت‌تر کردیم.
وی گفت: ما می‌خواهیم رزیدنت سال ۱۴۰۳ را همانند رزیدنت سال ۷۰ و ۸۰ داشته باشیم در حالی که شرایط کار را هم سخت‌تر کرده و قوانین را هم سخت‌تر کرده ایم و انتظاراتمان بالاتر رفته و در عوض پرداختی‌ها را هم کم کرده ایم.
رئیس زاده افزود: در حال حاضر عزم ملی از سوی مجلس، دولت و نهادهای تصمیم گیر کلان برای حل معضل رزیدنت‌ها و پزشکان طرحی نمی‌بینیم. دلیلش هم این است صحبت‌های دلسوزان و کارشناسان این حوزه نه در وزارت بهداشت، فرهنگستان علوم پزشکی و سازمان نظام پزشکی و انجمن‌های علمی به خوبی شنیده نمی‌شود.همین چند روز پیش بود که رهبر معظم انقلاب در دیدار با کارگران فرمودند ما در پزشکی و سلامت جزو پیشتازان هستیم پزشکی ما در منطقه نظیر ندارد و در دنیا جزو کشورهای پیشرفته هستیم.
وی با طرح این پرسش که این پیشتازی و برجستگی را در طی چهار دهه چه کسی ایجاد کرد، عنوان کرد: مگر غیر از این است که همین اساتید و رزیدنت‌ها و پزشکان و وزرای سابق و پزشکان ما ایجاد کردند؟ برای تداوم این رشد افتخارآمیز مگر راهی به غیر از ارجاع به نظرات همین متخصصین و کارشناسان داریم؟ وقتی به کرات می‌بینیم هشدارهای ما نه تنها جدی گرفته نمی‌شود بلکه نظرات افراد غیر تخصصی بر نظرات ما غالب می‌شود. وقتی مطالب را با استدلال و منطق بیان می‌کنیم شنیده نمی‌شود حق داریم مشکوک شویم؟
رئیس زاده با بیان اینکه نظرات خلاف بر نظرات و بیانات ما غالب می‌شود، گفت: گاهی این نظرات خلاف از موضع دلسوزی غیر عالمانه است مقداری را هم حق بدهید شک کنیم که نکند جریانی می‌خواهد بازوی توانمند کشور را در حوزه حیات بخش سلامت زمین بزند.
وی در ادامه به بیان مثال ساده ای در همین زمینه اشاره کرد و گفت: ما بالای صد هزار پزشک عمومی در کشور داریم درصد ورود به برخی رشته‌ها را هم قبلاً گفتم در حالی که ۱۰ سال قبل که نصف این تعداد پزشک عمومی داشتیم همین رشته‌ها با همین طرفیت با رقابت شدید صد درصد پُر می‌شد. آیا واقعاً راه حل تأمین نیروی تخصصی که مورد مطالبه درست مردم و مسئولین است تسهیل ورود این صد هزارتا به رشته تخصصی است یا افزایش ظرفیت پزشکی؟ که آن هم در خوش بینانه ترین حالت ۱۲ سال بعد در حوزه سلامت نتیجه خواهد داد.
رئیس زاده با تاکید بر اینکه عزم جدی برای حل این مساله وجود ندارد، عنوان کرد: وضعیت نیروهای طرحی و رزیدنت‌ها تغییری در طی این سال‌ها نکرده است. عزمی هم اگر وجود دارد از مسیر نادرست و غیر کارشناسی است. دو تا بحث وجود دارد؛ ساده سازی پزشکی که به شدت مطرح و به شدت اشتباه راهبردی و غیر قابل جبران است. برخی‌ها معتقدند پزشکی هم همانند بقیه رشته‌ها است مگر چقدر به فلان رشته حقوق می‌دهیم؟ این یعنی ساده انگاری پزشکی. نکته دوم فکر می‌کنیم که با ساده‌ترین راه حل‌ها اگر روی کاغذ قلم ما را بالا و پایین کنیم مشکل حل می‌شود. در یکی از پیچیده‌ترین رشته‌ها ساده‌ترین کار بی زحمت را انتخاب می‌کنیم معلوم است که مشکلات حل نمی‌شود. کتمان کردن مشکلات، کاری را هم حل نمی‌کند با صدای رسا و شفاف اعلام می‌کنم در چهار سال آینده هزار نفر کمبود متخصص بیهوشی در کشور خواهیم داشت. ۵ سال دیگر چگونه مریض را جراحی می‌کنیم؟ اگر عزم جدی وجود داشت که از سال ۹۲ تا الان ورودی رشته بیهوشی باید تغییر می‌کرد اما نکرده است.
وی گفت: بحث من کلان و فراتر از وزارت بهداشت است و مربوط به سلامت مردم است. نیروی طرحی ما در منطقه محروم تا ۱۴ ماه ۱۲ میلیون تومان حقوق می‌گیرد. فوق تخصص گوارش در منطقه طرحی حقوق ۱۲ میلیون تومانی می‌گیرد کارانه هم که نمی‌دهند در سال ۱۴۰۳ این حرف را از فوق تخصص گوارش می شنوم.
رئیس زاده در پایان افزود: نکته اول آنکه اگر حوزه سلامت کشور ما به جایگاه رفیع رسیده است با کمک همه بخش‌های کشور بوده است. نکته دوم و بسیار مهم این است، قطعاً بن بست برای جامعه پزشکی وجود ندارد و راهکار وجود دارد. در دهه ۶۰ با شرایط آن زمان کارهایی انجام شد که نتیجه اش را می‌بینیم معلوم است بن بستی وجود ندارد، ما می‌توانیم در حوزه پزشکی همچنان پیشتاز باشیم آن هم با این شرط که گروهی از مجلس و دولت مشکلات حوزه سلامت را با روش علمی و حقیقی و واقعی و درست، تحلیل و درک کنند. و دیگر اینکه وضعیت نیروهای طرحی و رزیدنت‌ها را از نزدیک ببینند و با استفاده از نظرات صاحبنظران راهکارها را جمع بندی و اجرا کنند.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران تاکید کرد: باید امید به آینده رزیدنت‌ها و پزشکان طرحی را تقویت کنیم، تا شاهد مهاجرت و اقدامات خطرناک پزشکان نباشیم.
کد خبر 6095485
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟