به نقل از «نماینده»

هشت مانع اساسی جهش تولید

تاریخ انتشار: ۱۷ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۴۸۱۴۵۳

«نماینده»/سیدامیر سیاح*:از نظر کثیری از کارآفرینان بزرگ و موفق، ایران به دلایل مختلف می‌تواند بهشت سرمایه‌گذاری و تولید و صادرات باشد و جهش تولید واقعا شدنی است اما چند مانع بزرگ، اجازه نمی‌دهد این هدف بزرگ محقق شود. مطالعات سال‌های اخیر نشان می‌­دهد موانع سرمایه‌گذاری و تولید در ایران را در هشت عنوان به شرح زیر می‌­توان تلخیص و تبیین کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فقدان راهبرد توسعه صنعتی
در فقدان راهبرد توسعه صنعتی، تسهیلات دولتی، میان تعداد زیادی از حوزه‌های تولیدی تقسیم می‌شود؛ حوزه‌هایی که احتمالا کشور در برخی از آنها فاقد مزیت‌های نسبی یا راهبردی باشد. در نتیجه هم بخشی از تسهیلات هدر می‌رود و هم منابع کمتری برای حوزه‌­های دارای مزیت و قابلیت پیشرانی، تخصیص می­‌یابد.

محیط کسب‌وکار نامطلوب
برخلاف تصور عمومی، مراد از «محیط کسب‌وکار»، رتبه ایران در گزارش سهولت انجام کسب‌وکار بانک جهانی نیست. مراد این است که تولد، اداره و رشد واحدهای تولیدی در ایران چقدر راحت است؟ گزارش‌ها نشان می­‌دهند باوجود حمایت‌های فعلی، کسب‌وکارداشتن در ایران بسیار دشوار است و تولد، اداره و رشد بنگاه‌ها در ایران در هر مرحله با انواع موانع قانونی، فنی، ساختاری، اداری و... متعددی روبه‌روست به‌طوری‌که بسیاری از سرمایه‌گذاران بالقوه از تاسیس بنگاه یا توسعه خطوط تولید خود منصرف می­‌شوند.

 امنیت سرمایه‌گذاری اندک
بخشی از مولفه‌های محیط کسب‌وکار در قالب مفهوم «امنیت سرمایه‌­گذاری» قابل تبیین است. کشور یا جامعه‌ای دارای امنیت سرمایه‌گذاری است که مجموعاً از هفت ویژگی به این شرح برخوردار باشد: اقتصاد کلان و نیز قوانین و مقررات آن باثبات باشند؛ تغییرات سیاست‌ها و مقررات در آن قابل پیش‌بینی باشد؛ اطلاعات مورد نیاز کسب‌وکارها برای همه شفاف باشد؛ حقوق مالکیت به‌طور همه‌جانبه‌ای توسط مقررات و نهادهای قضایی و انتظامی تضمین شده باشد، فرهنگ صداقت، درستی و وفای به عهد در آن وجود داشته باشد و بالاخره فساد در روابط بخش عمومی و بخش خصوصی، وجود نداشته باشد.
گزارش‌های فصلی «پایش امنیت سرمایه‌گذاری در ایران» نشان می‌­دهند در هر هفت مولفه امنیت سرمایه‌گذاری، وضع موجود در پایان دهه1390، با وضعیت مطلوب فاصله‌ای زیادی دارد و فعالان اقتصادی در ایران در همه این زمینه­‌ها احساس ناامنی می‌­کنند.

 فقدان سازوکار اصابت و کنترل در توزیع حمایت‌ها
انواع کمک‌ها و تخفیف‌ها و تسهیلات حمایت از تولید، ماهیت رانت دارند و طبعا تقاضا برای آنها بیش از عرضه و منابع تخصیص‌یافته است. تجربه حمایت از تولید در ایران نشان می‌دهد توزیع این حمایت‌ها عمدتا فاقد سازوکار اصابت بوده است و در نتیجه هم بخشی از آنها هدر رفته و به جای بهترین کارآفرین، به دست آن دسته از مدعیان کارآفرینی رسیده که در دسترسی به رانت، موفق‌تر بوده‌اند و بنابراین در فرایند توزیع آنها زمینه‌های فساد ایجاد شده است. همچنین پس از اعطای رانت، بر چگونگی استفاده دریافت‌کننده آن نظارت موثری صورت نمی‌پذیرد.

وجود مسیرهای فعالیت نامولد رقیب تولید
منظور از فعالیت نامولد رقیب تولید، کسب درآمد از فعالیت‌هایی است که چندان به تولیدملی اضافه نمی‌کند اما به‌طور متوسط سود بیشتری از فعالیت‌های تولیدی دارد یا راحت‌تر از آنهاست. به لحاظ ماهیت رانتی اقتصاد ایران، از قبل از انقلاب چنین فعالیت‌هایی که عمدتا زیرزمینی هم هستند، در اقتصاد ایران شکل گرفته‌اند، نظیر معاملات املاک و طلا و خودرو، واردات قاچاق، واردات رسمی به جای تولید محصول، تولید به‌صورت قطعات منفصله وارداتی به جای قطعه‌سازی و ایجاد زنجیره ارزش در داخل، سپرده گذاری بانکی و... .

ناکارآمدی بازارهای مالی
با وجود نقدینگی هنگفت در اختیار بخش خصوصی، بانک‌ها و بازار سرمایه در ایران در هدایت پس‌اندازها به سوی تولید ناموفق بوده‌اند. اجازه‌دادن به بانک‌های غیردولتی برای فعالیت و خلق پول از اوایل دهه80 و تلقی از بانک به عنوان بنگاه اقتصادی در یکی دو دهه اخیر، این مساله را پیچیده­‌تر کرده است. مطالعات نشان می‌­دهد در کشورهای موفق در عبور از مسیر توسعه، بانک‌ها در کنترل دولت بوده و توزیع اعتبارات به بازار سپرده نشده است اما در ایران بانک‌ها به بهانه کسب سود برای سهامداران خود، گاهی از هدایت اعتبارات به سوی فعالیت‌های مولد شانه خالی می‌کنند و ترجیح می دهند منابع خود را به فعالیت‌های نامولد ولی دارای سود بالاتر، اختصاص‌دهند.

 فقدان یادگیری و تسلط بر فناوری
از زمان ورود صنایع مدرن به ایران، بسیاری از واحدهای تولیدی کشور عادت کرده‌اند که فناوری مورد نیازشان را از شرکت‌های دیگر بخرند و وارد فرایند یادگیری و مالکیت و توسعه فناوری نشوند، به خصوص در بنگاه‌های بزرگ، کمتر واحد تولیدی را می‌توان سراغ گرفت که بر اساس «خلق فناوری» تاسیس شده باشد یا نیازهای فناوری خود را به مراکز پژوهشی سفارش بدهد و بر اساس نیاز بازار، محصولات جدید با فناوری‌های پیشرفته روز تولید و عرضه کند. این عادت تا به امروز نیز تداوم داشته و باعث شده واحدهای تولیدی ایرانی به‌طور عمومی از نظر فناوری به نیاز بازار و عملکرد رقبا منعطف نباشند و از رشد رقابت جهانی عقب بمانند و محصولات‌شان از طراحی ظاهری گرفته تا کیفیت و کارایی و حتی قیمت نتوانند با رقبای خارجی رقابت کنند.

 ایجاد انحصار با محدودیت ورود داوطلبان جدید به کسب‌وکار
کثیری از فعالان اقتصادی در پناه قانون یا اعمال نفوذ، از ورود رقبای جدید به کسب‌وکار خود جلوگیری می‌کنند. متاسفانه قانون‌گذار بدون توجه به مساله تعارض منافع، صدور مجوز کسب‌وکار را به تشکل‌های فعالان اقتصادی موجود سپرده است. منع ورود سرمایه‌­گذاران جدید، هم کثیری از حوزه­‌های تولیدی را از منافع رقابت محروم کرده و هم باعث کاهش رشد سرمایه­‌گذاری و اشتغال در ابعاد کلان شده است. خلاصه آنکه جهش فناوری در ایران شدنی و در دسترس است اما همت و جدیت می‌خواهد تا این موانع از دست و پای کارآفرینان ایران باز کند و آنها اقتصاد و مردم ایران را از منافع جهش تولید بهره‌مند کنند.

منبع: نماینده

کلیدواژه: تولید سال جهش تولید نماینده امنیت سرمایه گذاری کسب وکار بانک ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت namayande.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «نماینده» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۴۸۱۴۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدیریت بازار کالای اساسی جدی گرفته شود

به گزارش خبرنگار مهر، رصد هفتگی بازار تغییرات کالاها را با جزئیات نشان می‌دهد.

وضعیت بازار کالاهای اساسی

تخم مرغ و روغن: بازار تخم مرغ و روغن وضعیت به‌سامان داشته و قیمت‌ها در یک سال اخیر تقریباً تثبیت شده بود.

لبنیات: هنگامی که کالاها در بازار با افزایش قیمت و ریزش تقاضا مواجه می‌شوند تخفیف گذاشته می‌شود تا آرام آرام ذهن خریداران با قیمت جدید آماده شود. اما سال گذشته در بازار لبنیات تا روزهای پایانی بیشتر فروشندگان ناچار بودند برخی محصولات کم مصرف تر را که در شرایط فعلی از سبد کالایی خانوارها حذف شده با قیمت بسیار کمتر از روی کالا به فروش برسانند. به عنوان مثال برخی دبه‌های ماست که روی آنها قیمت مصرف کننده ۹۹ هزار تومان درج شده بود در بیشتر فروشگاه‌ها با نرخ ۷۵ هزار تومان به فروش می‌رسید.

حبوبات: امسال هم این امر برای حبوبات در حال تکرار است و در حالی که قیمت مصرف کننده روی بسته ۹۰۰ گرمی لوبیا قرمز ۱۴۴.۹۰۰ خورده با تخفیف ۱۱۸.۹۰۰ به فروش می‌رسد.

برنج: اما بازار برنج که در دو سال اخیر با حجم زیادی از برنج‌های خارجی مواجه بود و به دلیل جهش قیمت برنج ایرانی و کاهش قدرت خرید مردم موجب رکود بازار محصولات داخلی شده بود امسال کاهش بسیاری دارد. کمتر فروشگاه زنجیره‌ای دارای برنج هندی یا پاکستانی است و همچنین دیگر خبری از برنج‌های تایلندی و تایوانی ارزان قیمت در برخی فروشگاه‌های دولتی نیست. سال گذشته که برنج شمشیری هر کیلو گرم بین ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان عرضه می‌شد امسال به حدود ۹۰ هزار تومان رسیده است در حالی که برنج هاشمی به عنوان گران‌ترین برنج داخلی سال گذشته به مبلغ ۸۸ هزار تومان هم خرید و فروش می‌شد.

در حال حاضر هر کیلو گرم برنج هاشمی ۱۲۰، طارم ۱۱۰، فجر ۱۰۰ و شمشیری ۹۰ هزار تومان است.

چای: چای نوشیدنی گرم روزانه ایرانیان است. معمولاً روزانه هر فرد یک استکان چای مصرف می‌کند. جالب است با وجود مصرف چای در کشور این کالا از سبد معیشت جامعه کارگران برای تعیین حداقل دستمزد از سال ۱۳۹۵ حذف شد.

چای هم مانند برنج در مقطع زمانی با افزایش حجم بالا واردات رو به رو شد و این امر بازار محصولات تولید داخل را تحت شعاع قرار داد. در ادامه هم پرونده چای دبش اما و اگرهای چای وارداتی را وارد دست‌انداز دیگری کرد.

هزینه‌های بدنه دولت، کسری بودجه سبب شده تا دولت آن را در بحث مالیات و حذف یارانه کالاهای اساسی جبران کند. امروز اگر به مشخصات درج شده روی اقلام خوراکی دقت کنید برخی کالاها یا برخی برندها خورده «معاف از مالیات ارزش افزوده» که از آن جمله می‌توان به روغن، شیر، ماست و… اشاره کرد. امسال که مالیات ارزش افزوده با یک درصد افزایش به ۱۰ درصد رسیده چای از فهرست کالاهای معاف از این مالیات حذف شده و این موضوع از سوی فعالان بازار مورد گلایه قرار گرفته است. حذف معافیت مالیاتی قطعاً نرخ این نوشیدنی روزانه را در بازار دچار تغییرات اساسی می‌کند.

زعفران: در راستای سیاست فروش شفاف زعفران در بورس و استقبال متقاضیان در عرضه زعفران در فروردین، ۱۵۰۰ کیلوگرم زعفران دیگر از زعفران‌های سال ۱۴۰۱ تعاونی‌های روستایی در بورس کالا عرضه شد.

بر اساس این گزارش، این سبد زعفران که مربوط به تولیدات استان خراسان رضوی در سال ۱۴۰۱ است، با قیمت پایه ۹۴ میلیون تومان در ازای هر کیلوگرم و با حداقل خرید ۱۰ کیلوگرم با شرایط اعلامی مندرج در آگهی بورس کالا، پنجم اردیبهشت ماه توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران عرضه شد.

تاکید بر حراست از اراضی کشاورزی

رئیس سازمان امور اراضی کشور در چهل و هشتمین نشست قرارگاه مرکزی صدور اسناد، حفظ کاربری و یکپارچگی اراضی کشاورزی تاکید کرد: هر گونه الحاق زمین به طرح هادی روستایی مستلزم دریافت مجوز از کمیسیون تبصره یک ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها است. تخصیص اراضی کشاورزی درجه یک و دو برای هر فعالیتی جز کشاورزی ممنوع است و همه استان‌ها باید به این موضوع توجه داشته باشند.

حریمی که نقض شد

باغ گیاه شناسی ملی ایران یکی از ۱۰ باغ گیاهی برتر جهان بوده که در خاورمیانه بزرگترین باغ گیاه شناسی شناخته می‌شود. این ثروت ملی در منطقه ۲۲ شهر تهران قرار دارد که مدتی است به دلیل ساخت و سازهای اطراف آن خبرساز شده است. این مساله محدود به باغ گیاه شناسی تهران نبوده و سایر باغ‌های گیاه شناسی کشور را نیز تهدید می‌کند.

در نشست شورای پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور که با حضور معاون اجرایی رئیس‌جمهور تشکیل شد، پروژه بلندمرتبه‌سازی در حاشیه باغ گیاه‌شناسی ملی ایران تا سقف ۵ طبقه محدود شد.

گرچه ساخت همین ۵ طبقه نیز تبعات زیانبار و غیرقابل جبرانی برای باغ در پی خواهد داشت؛ به همین دلیل خواسته به حق این مؤسسه، توقف پروژه و انتقال کامل آن به محل دیگری است.

چوب حراج به زمین‌های حاصلخیز

نگرانی از حذف اراضی کشاورزی و از دست رفتن بستر امنیت غذایی دغدغه‌ای است که امروز در کشور مساله ساز شده است. معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور زراعت، هم مهمترین موضوع نگرانی بشر در آینده را تأمین آذوقه عنوان کرد و گفته، این مسأله نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد تلاش محققان، پژوهشگران و مروجان عرصه کشاورزی است تا با جلوگیری از خروج کشاورزان از عرصه تولید و نابودی اراضی کشاورزی، مورد غضب آیندگان قرار نگیرند.

اگر امروز از حاکمان قاجار برای قراردادهای ترکمن‌چای و گلستان و یا از حاکمان پهلوی بابت واگذاری بحرین که شامل بخش وسیعی از ساحل جنوبی خلیج فارس است، عصبانی هستیم؛ آیندگان نیز از ما برای عدم جلوگیری از نابودی کشاورزی نخواهند گذشت.

وی افزود، ترس من برای روزی است که حتی نتوانیم یک هکتار از اراضی را برای کار تحقیقاتی در اختیار داشته باشیم.

همکاری دوجانبه

وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران پس از پایان دیدار رسمی سران ایران و پاکستان و امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری، با همتای پاکستانی خود دیدار کرد.

تفاهم‌نامه همکاری در بخش بهداشت دامی یکی از ۸ سند همکاری است که بین دو کشور ایران - پاکستان امضا شد.

همچنین قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی حضور پررنگ در رویدادهای تجاری و نمایشگاه‌های بزرگ مرتبط اصلاح روش‌های بازگشت ارز حاصل از صادرات و نیز توسعه زیرساخت‌های گمرکی و تجهیز زنجیره سرد لجستیک حمل و نقل کالای کشاورزی را از جمله برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی برای دستیابی به هدف صادرات محصولات کشاورزی برشمرد و گفت، با توجه به اینکه پاکستان کشور اسلامی است، می‌توان بحث واردات گوشت و دام زنده از آن کشور را بررسی و پیگیری کرد. از سوی دیگر ذرت دامی که در این کشور کشت می‌شود از کیفیت مطلوب و قیمت مناسب برخوردار بوده و جز نهاده‌های مورد نیاز ایران است.

گفتنی است؛ از جمله مواردی که در سفر ریاست جمهوری در سفر پاکستان پیگیری شد بحث کشت قراردادی، تهاتر کالاهای اساسی و سایر اقدامات زیرساختی بود.

کد خبر 6087729 فاطمه امیر احمدی