تقویت دموکراسی و دولت‌ها از فردای کرونا آغاز می‌شود
تاریخ انتشار: ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۵۵۴۵۸۳
ساعت 24-بحران کرونا چه پیامدهای جامعه‌شناختی برای جامعه ایران به همراه خواهد داشت؟ آیا در فردای کرونا جامعه ایران به سمت ساماندهی و تقویت همبستگی اجتماعی حرکت خواهد کرد و یا با بحران فروریختگی ساحت‌های اجتماعی مواجه خواهد بود؟ مردم ایران در قبل و بعد از کرونا چه نگاهی به دولت دارند و دولت در ایران در فردای بحران کرونا دارای چه جایگاهی خواهد بود؟
آیا می‌توان بین کرونای ایرانی و کرونای جهانی تفکیک قائل شد؟ این سوالات از جمله مسائلی است که ذهن اغلب پژوهشگران اجتماعی و سیاسی را به خود مشغول کرده و پاسخ به آنها می‌تواند چشم انداز روشنی پیش روی جامعه ایرانی قرار بدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بحران کرونا چه پیامدهای جامعه‌شناختی برای جامعه ایران به همراه داشت؟ آیا بحران کرونا برای جامعه ایران یک فرصت بود یا تهدید؟
بنده معتقدم بحران کرونا یک فرصت طلایی برای همه بخش‌های جامعه ایران به شمار می‌رود. در پدیده‌ای مانند جنگ چون دشمن مشخص است چشم انداز پیش رو مشخص است و بسیاری از مسائل قابل پیش‌بینی است. برخی از جامعه‌شناسان معتقدند جنگ نسبت به انقلاب پیامدهای مطلوب‌تری برای جامعه به همراه خواهد آورد. در شرایط کنونی نیز باید بین کرونای ایران و کرونای جهانی تفکیک قائل شد. اگر کرونا تنها در ایران وجود داشت شکل جنگ به خود می‌گرفت اما به‌دلیل اینکه در کشورهای دیگر نیز وجود دارد و اغلب کشورهای جهان با آن درگیر هستند شکل جهانی به خود گرفته است. در چنین شرایطی دشمن دیگر وجود ندارد و خود کرونا به‌عنوان دشمن شناخته می‌شود. به همین دلیل کرونا یک فرصت طلایی برای جامعه ایران است که دردها و عقوبت‌های خود را مورد شناسایی قرار بدهد و در مرحله دوم یک امکان برای بازبینی، بازنگری و طرح سیمایی از آینده از خود ارائه کند. کرونا در همه عرصه‌های جامعه ایران تاثیرگذار بوده است. به‌عنوان مثال در حوزه‌های امنیتی، نظامی، جغرافیایی، دولت و نظام سیاسی، گفتمان‌های دینی، خانواده و مراودات اجتماعی زمینه‌های به وجود آورده که ما ضعف‌ها و قوت‌های خود را مورد شناسایی قرار بدهیم. در شرایط کنونی اگر به وضعیت سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی دقت کنیم متوجه می‌شویم که کرونا یک ضربه اساسی به کلیت ساختار اجتماعی وارد کرد و مشخص کرد که کدام نهادها کارآمدتر، روزآمدتر و موثرتر هستند. به‌عنوان مثال حوزه‌های نظامی خیلی زود واردعرصه شدند و تاثیرگذار بودند. این وضعیت درباره حوزه‌های فنی نیز وجود داشت. در این زمینه حوزه بهداشت و درمان واکنش سریع‌تری از خود نشان داد و کارآمدی بیشتری داشت. در حوزه رسانه، رسانه ملی دیر وارد صحنه شد اما شبکه‌های اجتماعی عملکرد بهتری در این زمینه داشتند. در ابتدا شبکه‌های اجتماعی به رسانه ملی فشار وارد کردند و رسانه ملی را مجبور کردند وارد صحنه شود. بدون شک اگر شبکه‌های اجتماعی وجود نداشت ضعف‌های ساختاری موجود در رسانه ملی سبب انحرافاتی در اطلاع رسانی درباره پیامدهای بحران کرونا می‌شد.
آیا بحران کرونا که با در منزل ماندن اعضای خانواده همراه بود سبب تقویت نهاد خانواده شد و اولویت‌بندی‌های اعضای خانواده را تغییر داد؟ آیا می‌توان در دوران پساکرونا به بهبود ساحت خانواده در ایران خوشبین بود؟
کرونا یک شوک برای خانواده ایرانی بود. با این وجود این شوک در آینده ساماندهی خانواده ایرانی را به همراه خواهد داشت و نه فروریختن و عبور از خانواده را. برخی عنوان می‌کنند کرونا باعث شد که اعضای خانواده به محیط خانواده باز گردند و ممکن است در آینده با خانواده گسترده مواجه شویم. از سوی دیگر برخی عنوان می‌کنند با کنار هم قرار گرفتن اعضای خانواده به‌دلیل کرونا مشکلات خانوادگی و اختلافات بین زوجین تشدید شده است و به همین دلیل پس از پایان دوران کرونا همه از خانواده فراری خواهند شد. بنده چنین اعتقادی ندارم و با هیچ‌کدام از این دو دیدگاه موافق نیستم. پس از کرونا نه قرار است کسی از خانواده فرار کند و نه قرار است دوباره خانواده گسترده با حضور پدربزرگ و مادربزرگ و سایر اعضای خانواده شکل بگیرد. مهمترین پیامد کرونا این بود که نشان داد جامعه ایرانی در چه زمینه‌هایی در محیط خانواده دچار ضعف و ناتوانی هستیم. در شرایط عادی مردم ایران نیاموخته بودند که چگونه با هم رفتار کنند و در موقعیت‌های مختلف چه رفتاری نسبت به یکدیگر از خود نشان بدهند. مردم ایران تا قبل از کرونا به‌اندازه‌ای مشغول زندگی روزمره خود بودند که از مناسبات ابتدایی بنیان‌های روابط انسانی و خانوادگی نیز دور شده بودند. همین که مردم ایران همدیگر را تحمل کنند و روابط بین فردی را تنظیم کنند اتفاق مهمی است که متاسفانه تاکنون از دست رفته است. با این وجود با بحران کرونا وضعیت شکل دیگری به خود گرفته و مردم ایران به دلایلی مجبور شده‌اند همدگیر را ببیند و یکدیگر را تحمل کنند. این مساله تحمل درک دیگران را در بین مردم ایران بالا برده است. در شرایط عادی چنین اتفاقی ممکن نبود و اغلب افراد به جای اینکه مشکلات خود را با دیگری حل کنند از کنار هم عبور می‌کردند. این در حالی است که در دوران کرونا دیگر شرایط برای عبور از کنار یکدیگر فراهم نبود و مردم باید با واقعیت‌های روابط انسانی مواجه می‌شدند. در نتیجه در فردای کرونا خانواده در جامعه ایران همچنان از اهمیت زیادی برخوردار خواهد بود. با این وجود این احتمال وجود دارد که کرونا با خود آسیب‌های جدیدی را برای خانواده ایرانی آورده باشد.
این آسیب‌ها چه خواهد بود؟
در خانواده‌ای که در فردای کرونا در ایران به وجود خواهد آمد افراد مهم خواهند بود و ارزش و اهمیت انسان‌ها نسبت به گذشته افزایش پیدا خواهد کرد. به‌عنوان مثال مفاهیم پدری، مادری، فرزندی، برادری و خواهری شکل پررنگ‌تری به خود خواهد گرفت. این در حالی است که در دهه‌های گذشته جامعه ایران در مسیری قرار گرفته بود که در حال عبور از این مفاهیم و یا کمرنگتر شدن آنها بود. با این وجود در فردای کرونا ما با خانواده شفافی مواجه خواهیم بود که روابط انسانی در آنها تقویت خواهد شد. نکته دیگر اینکه در بحبوبه بحران کرونا عنصر کهنسالی در خانواده ایرانی مورد توجه بیشتری قرار گرفت. یکی از گروه‌هایی که در مواجهه با کرونا در معرض خطر بیشتری بودند کهنسالان بودند. به همین دلیل در فردای کرونا ساحت خانواده و به‌خصوص کهنسالان مورد توجه جدی‌تر دولت‌ها و نظام‌های سیاسی قرار خواهد گرفت و سیاست‌های جدیدی برای آنها تدوین خواهد شد. در این زمینه جامعه ایران با این شانس مواجه بوده که از جمعیت جوانی برخوردار است. این شانسی است که برخی از جوامع نداشتند و به همین دلیل آسیب‌های بیشتری دیدند. از سوی دیگر در ماجرای کرونا افرد ضعیف جامعه، افراد تنها، بیماران و افراد تهیدست مورد توجه بیشتری قرار گرفتند که در فردای کرونا نیز این توجه ادامه خواهد داشت. در این زمینه دولت‌هایی باید به وجود بیایند که از خود عبور کنند.
عبور دولت‌ها از خود به چه معناست؟ این اتفاق در ایران به چه صورت رخ خواهد داد؟
تا قبل از شیوع کرونا دولت در ایران تنها به خود و منافع خود فکر می‌کرد و به‌دلیل نوع گفتمانی که داشت به فکر ماندگاری خود بود. از سوی دیگر برخی به‌دنبال این بودند که جریان رقیب را از صحنه حذف کنند که نمونه این رویکرد در ماجرای بررسی صلاحیت‌ها در انتخابات مجلس دیده شد. در نتیجه ساختارهای تصمیم‌گیر جامعه بیشتر به‌دنبال بزرگ و کوچک کردن خود و ایجاد تغییر وضعیت در خود بودند. بدون شک یکی از مهمترین پیامدهای کرونا در ایران این بود که دولت را مجبور کرد از خود عدول کرده و به چیزهای دیگری توجه کند. در بحران کرونا دولت محبور شد به زندگی، گرفتاری‌ها، بهداشت، بیماری مردم و اقتصاد مردم به‌صورت جدی‌تری توجه کند. این اتفاق مهمی است که کمتر به آن توجه شده است. بنده معتقدم دولت در فردای کرونا از خود عبور کرده و در خدمت‌گزاری مصمم‌تر خواهد بود. از سوی دیگر برخی ساحت‌ها فرو خواهد ریخت و جایگاه راست‌گرا و چپ‌گرا تغییر خواهد کرد. اصولگرایانی که خود را امروز پیروز می‌دانند با بحران و ضعف مواجه خواهند شد و اصلاح‌طلبان به بازبینی رویکردهای خود خواهند پرداخت. در فردای کرونا ساختار کلی رویکردی مردمی‌تر داشته و به دغدغه‌های مردم مانند بیمه، سلامت، بهداشت، حوزه عمومی توجه بیشتر خواهد کرد که در نهایت به تقویت بنیان‌های اجتماعی توسط نظام‌های سیاسی منجر خواهد شد.
چرا معتقدید باید کرونا را به کرونای ایرانی و کرونای جهانی تقسیم کرد؟ نحوه مواجهه مردم کشورهای توسعه یافته با این بحران با نحوه برخورد مردم ایران چه تفاوت‌هایی داشت؟
نحوه مواجهه جامعه ایران با کرونا با جامعه آمریکایی و انگلیسی یک تفاوت عمده داشت. تا دیروز جامعه آمریکایی در یک دوگانه دولت قدرتمند و نهادهای مدنی و افراد قدرتمند زیست می‌کرد. در این مناسبات نیز دموکراسی خاص غربی به وجود آمده بود. در این جوامع دولت قدرتمند با نهادهای قوی قدرتمند همواره در تعارض قرار داشتند. به همین دلیل نیز به محض اینکه ترامپ تصمیم تند و رادیکالی می‌گرفت جامعه مدنی آمریکا نیز به تندی تصمیم و اقدام وی را مورد نقد قرار می‌داد. در کنار این دو سازمان‌ها و نهادهایی وجود داشتند که به تندی تصمیمات ترامپ را نقض می‌کردند. در جامعه ایرانی قبل از کرونا افراد جامعه به‌دلیل اینکه درگیر زیست اجتماعی بودند ضعیف شده بودند اما نهادهای اجتماعی قوی شده بودند. این در حالی بود که با دولت فروریخته مواجه بودیم. از بین نزاع‌ها و دعواهایی که صورت می‌گرفت خشونت تولید می‌شد. به همین دلیل نیز اعتراضات خیابانی شکل امنیتی و بگیر و ببند پیدا می‌کرد. تفاوت دو جامعه در این بود که تعارض‌ها در جامعه آمریکایی قانونی بود اما در جامعه ایرانی شکل دیگری داشت. کرونا مفهوم تنهایی را در جامعه آمریکایی پررنگ کرد. این میزان مرگ و میر در جامعه آمریکا هیچ‌توجیهی بجز تنهایی افراد ندارد. دولت قدرتمند نیز دارای ضعف‌هایی بود که کرونا این ضعف‌ها را نمایان کرد. این در حالی است که در جامعه ایرانی منازعه اصلی بین فرد ضعیف شده، نهادهای اجتماعی قوی شده و دولت است. با این وجود کرونا این فرصت را به دولت در ایران داد که هویت جدیدی پیدا کند با جدیت بیشتری وارد میدان شود. به همین دلیل نیز عملکرد دولت در ایران بهتر بوده است. دولت فرماندهی بحران را به یک سازمان کارشناسی سپرده، انسجام بهتری پیدا کرده و به همین دلیل تاثیرگذاری بیشتری در مواجهه با کرونا از خود نشان داده است. به همین دلیل در فردای کرونا ما با دولت قوی‌تری مواجه خواهیم بود. این در حالی است که تلاش و علاقه برای زیست در بین مردم بیشتر خواهد شد. به همین دلیل در دوران پساکرونا بیش از آنکه تعارضات و فروریختگی‌ها وجود داشته باشد جامعه ایران به سمت ساختن و دموکراسی اجتماعی حرکت خواهد کرد.
منبع: روزنامه آرمان ملیمنبع: ساعت24
کلیدواژه: احمدی نژاد برای جامعه ایران سوی دیگر برخی جامعه آمریکایی خانواده ایرانی فردای کرونا جامعه ایران جامعه ایران اعضای خانواده دولت در ایران جامعه ایرانی همین دلیل بحران کرونا کرونا دولت مردم ایران قرار گرفت رسانه ملی کرونا یک خواهد شد دولت ها ضعف ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۵۵۴۵۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دولت سیزدهم بر اتمام پروژه‌های نیمه تمام سیستان و بلوچستان متمرکز شده است
محمد کرمی در جلسه با مدیران سیستان و بلوچستان اظهار کرد: هر یک از دستگاهها در انجام وظایف و مسوولیت‌های خود کوتاهی کند، قطعاً با آن دستگاه و مدیر مربوطه برخورد خواهد شد.
وی افزود: باید امید را در جامعه تقویت کرد، چرا که این امید به آینده است که می‌تواند موجب توسعه سیستان و بلوچستان شود.
استاندار سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: در دوران دفاع مقدس؛ سخت‌ترین شرایط را متحمل شدیم و با کار شبانه روزی توانستیم بر دشمن غلبه کنیم.
وی اذعان کرد: باید اراده خود را تقویت کرده و به دل مشکلات بروید و مشکل را حل کنید و هرگز ناامید نشوید.
کرمی ادامه داد: خداوند از نهان و آشکار ما آگاه و همه چیز در ید قدرت الهی است، بنابراین هر آنچه می‌خواهید از خداوند بخواهید چرا که همه چیز در ید قدرت الهی است.
وی بیان کرد: شرکت‌های دانش بنیان در سیستان و بلوچستان باید توسعه یابد و ما وظیفه داریم از بخش خصوصی حمایت کنیم.
استاندار سیستان و بلوچستان تاکید کرد: روستاها از اهمیت فراوانی برخوردارند و باید با تقویت روستاها از مهاجرت بی رویه به شهرها جلوگیری کنیم.
وی خاطرنشان کرد: براساس سه راهبرد بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت امورات را هدایت می‌کنید، راهبرد بلند مدت مربوط به آموزش و پرورش است چرا که باید تربیت را از کودکی آغاز کنیم.
کرمی ادامه داد: باید در سیستان و بلوچستان ثروت تولید کنیم چراکه افزایش درآمد مردم موجب پویایی اقتصاد می‌شود.
وی با تاکید بر فعال سازی حوزه تجارت افزود: باید با افزایش تولید میزان صادرات را از مرزهای سیستان و بلوچستان بیشتر شود.
باشگاه خبرنگاران جوان سیستان و بلوچستان زاهدان
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت