ویروسهای مرموز ۱۰۰۰ساله چگونه یک شبه از بین رفتند؟
تاریخ انتشار: ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۵۵۶۱۵۳
گروه دانشگاه ایسکانیوز، عاطفه نظارتیزاده: «ویروسهای مرموز، کشنده و جان سخت» میآیند جان میلیونها نفر را میگیرند و میروند. شاید صحنهای از یک فیلم هالیوودی را تصور کنید اما این برشی از زندگی هزاران ساله آدمیان درکنار ویروسهاست.
کرونا ویروسی که سایه مرگ و ترس را بر جهان پهن کرده چقدر خطرناک تر از بیماریهای همهگیر قرنهای گذشته است؟ ویروسهای کشندهای که قرنهای پیش میهمان انسانها بودند و آنها را به کام مرگ کشاندند چگونه از بین رفتهاند؟
قطعا آبله نخستین بیماری همهگیر و کشندهای نبوده که با انسانها سر دشمنی داشته و کووید ۱۹ نیز آخرین آن نخواهد بود.بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آیا کرونا نیز به بیماری ۱۲ هزار ساله که تا قرن بیستم ادامه پیدا کرد تبدیل میشود. آبله که آثار زخمهای آن در مومیایی رامسس پنجم فرعون مصر دیده شده؛ زندگی 400 میلیون نفر را در قرن بیستم به کام مرگ کشاند. نابینایی یا زخمهای عمیق بر چهره و بدن هم سهم مبتلایانی بود که از مرگ نجات یافته بودند.
ویروسهای کشنده تاکنون چه بر سر دنیا آوردهاند؟
قطعا آبله نخستین بیماری همهگیر و کشندهای نبوده که با انسانها سر دشمنی داشته و کووید ۱۹ نیز آخرین آن نخواهد بود. دیگر بیماریهای عفونی مانند سرخک، کزاز و سیاه سرفه هم تلفات زیادی داشتند؛ سرخک سبب مرگ 97 میلیون، کزاز 73 میلیون و سیاه سرفه 38 میلیون نفر شد.
هرچند هیچ درمان قطعی برای این بیماریها وجود ندارد؛ اما امروز یا به طور کامل ریشهکن شدهاند یا سالانه تعداد بسیار کمی به آنها مبتلا میشوند. آبله هم با وجود این که بیماری سخت و هولناکی بود؛ اما سازمان جهانی بهداشت در سال 1980 میلادی از ریشهکن شدن آن در جهان خبر داد.
فرمول نجات جان انسان را چه کسی کشف کرد؟
این روزها که کرونا یا همان کووید ۱۹ انسان مدرن و زندگیهای پیشرفته قرن بیست و یکم را درگیر یا به عبارت بهتر فلج کرده است؛ برخی به دنبال موقعیتهای مشابه تاریخی رفتهاند و پرسششان این است که بیماریهای کشنده قرون پیش چگونه از بین رفتند؟ چه بر سر زندگی غیرصنعتی و بدوی مردمانآن روزگار آوردهاند؟ و علم چگونه در برابر آنها ایستاد؟ گاهی نگاه به گذشته حتی برای انسان امروزی هم امیدوار کننده میشود و به دنبال پرسشهای خود در لابلای تاریخ میگردد.
پرسش برانگیز است که چگونه بیماریهایی با قدمت هزاران سال و بدون هیچ درمان قطعی تا امروز، از بین رفتند؟ پاسخ آن را باید در تلاش دانشمندان و نوآوریهای علمی جستجو کنیم. هنگامی که دانشمندان به جای درمان در پی پیشگیری برآمدند و واکسنها حریف بیماریها شدند.
واکسنها معمولا از ویروسهای ضعیف یا کشتهشده بیماری تشکیل شدهاند که سیستم ایمنی بدن را برای مواجهه با بیماری آماده میکنند. ایده ساخت واکسن چگونه شکل گرفت؟ و روش علمی ساخت آن چیست؟
نخستین واکسن چگونه کشف شد؟
شاید باور کردنش سخت باشد که اعتقادات عامیانه و ساده مردم و شایعه البته در کنار کنجکاوی همیشگی انسان از فجایع بزرگی جلوگیری کرده که نهتنها تاریخ پزشکی را دستخوش تغییر کرده بلکه آینده جهان را نیز دگرگون ساخته است.
نوجوانی 13 ساله به نام ادوارد جنر از یک کارگر زن در دامداری شنید: «من هرگز به آبله انسانی مبتلا نخواهم شد و زیباییام بر اثر آن از بین نمیرود چرا که پیش از این به آبله گاوی مبتلا شدهام.» سالها گذشت تا آن نوجوان به دانشکده پزشکی رفت و این داستان الهام بخش او برای کمک به بشریت شد.
جنر بیش از 30 سال بعد این باور عامیانه که (هر کس به آبله گاوی آلوده شود از ابتلا به آبله انسانی مصون است.) را دستمایه پژوهشهای خود قرار داد. وی مایع داخل تاون آبله گاوی دست یک زن را خارج کرد و با خراشیدن بازوی پسر هشت ساله باغبانش به بدن او وارد کرد. پسر بچه چند روز احساس ضعف داشت اما کاملا بهبود پیدا کرد.
پس از مدتی، جنر در تلاش برای اینکه آن کودک را به آبله مبتلا کند، آبله انسانی را با خراش به بازوی او وارد کرد اما او به آبله مبتلا نشد. جنر ایده خود را برای موردهای انسانی دیگری هم آزمایش کرد و نتیجه همان بود.
روش علمی کشف نخستین واکسن
اگر به مراحل کار جنر توجه کنیم، خواهیم دید که بر اساس مشاهدهای که در کودکی داشت این پرسش برایش مطرح شد که «آیا ابتلا به آبله گاوی، فرد را از ابتلا به آبله انسانی مصون میکند؟». وی برای یافتن پاسخ آن، افراد بسیاری را به آبله گاوی مبتلا کرد و پس از مدتی آنها را در معرض آبله انسانی قرار داد.
نتیجه آزمایشهای جنر پاسخ پرسش را روشن کرد؛ هیچ کدام از مبتلایان به آبله گاوی به آبله انسانی مبتلا نشدند.
همه اکتشافات علمی با مشاهده آغاز میشوند. مشاهداتی که ممکن است برای همه انسانها رخ دهد اما تنها در ذهن دانشمندان پرسش ایجاد میکند. آنها به جستجوی پاسخ بر میآیند و با طرح یک فرضیه، آزمایشهایی را طراحی و اجرا میکنند. نتایج آزمایشها فرضیه را تایید یا رد میکند.
مشاهده، فرضیه، آزمایش و نتیجه مراحل روشی هستند که علم به کار میبرد. شاید این روش ساده به نظر برسد اما یک تحقیق علمی معتبر از مشاهدات دقیق و کنترل شده برای جمعآوری اطلاعات استفاده میکند و تکرارپذیر است. تکرارپذیر بودن به این معناست که سایر محققان میتوانند با استفاده از همان روش، همان نتایج را مشاهده کنند.
روش علمی تولید واکسنها دقیقتر میشود
دانشمندان همواره به دنبال نتایج دقیقتر و معتبرتر بودهاند و به همین دلیل روش علمی مورد استفاده آنها هم گستردهتر و پیچیدهتر شده است
پیرل کندریک میکروبشناس آمریکایی در دهه 1930 برای ساخت واکسن سیاه سرفه گروههای مورد آزمایش را به گروه کنترل و گروه آزمایش تقسیم کرد. به گروه آزمایش واکسن سیاه سرفه و به گروه کنترل دارونما تزریق شد.
میزان ابتلا به بیماری سیاه سرفه در گروه کنترل به کندریک امکان میداد که به راحتی نشان دهد؛ آیا واکسن وی میتواند میزان ابتلا به بیماری را در گروه آزمایش کاهش دهد؟ کندریک با این نوآوری، نه تنها اثربخشی واکسن خود را بهتر نشان داد بلکه اعتبار علمی بیشتری برای آن به دست آورد.
جوناس سالک دانشمند دیگری بود که در سال 1954 آزمایشی برای واکسن فلج اطفال انجام داد که در آن علاوه بر این که کودکان را به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم کرده بود برای جلوگیری از سوگیری، هیچ کدام از افراد درگیر در آزمایش (کودک، والدین، تزریقکننده واکسن و ارزیاب سلامت کودک) نمیدانستند کودک در گروه آزمایش قرار دارد یا گروه کنترل. آزمایش واکسن سالک بر اساس قواعد علمی و با موفقیت اجرا شد و نشان داد که این واکسن از فلج اطفال جلوگیری میکند.
تاریخچه روش علمی در تحقیقات ساخت واکسن حاکی از دقت روز افزون در روند پیشرفت مطالعات واکسن است. با گذشت زمان روش ساده علمی (مشاهده، فرضیه، آزمایش و نتیجه) به تدریج سختگیرانهتر شد. شباهت گروههای کنترل و آزمایش بیشتر مورد توجه قرار گرفت. همچنین نقش انتخاب تصادفی و اجتناب از سوگیری مهم شد.
علم هرگز متوقف نمیشود و همیشه به مسیر خود ادامه میدهد. بدون شک در سالهای آینده تحقیقات پزشکی دستاوردهای بیشتری برای کمک به بشریت خواهد داشت و کووید ۱۹ نیز از پیشرفت علم مصون نخواهد ماند.
انتهای پیام/
320 / 320 کرونا واکسن درمان کووید۱۹ آبله کزاز سیاه سرفه تاریخچه واکسن درمان بیماری ویروس های مرگبار ویروس های کشنده
منبع: ایسکانیوز
کلیدواژه: کرونا واکسن درمان کووید۱۹ آبله کزاز سیاه سرفه درمان بیماری ویروس های مرگبار ویروس های کشنده آبله گاوی گروه آزمایش سیاه سرفه گروه کنترل بیماری ها روش علمی کووید ۱۹ انسان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۵۵۶۱۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آزمایش خون ممکن است اماس زودرس را تشخیص دهد
متخصصان در تاریخ ۱۹ آوریل در مجله Nature Medicine گزارش دادند در یک مورد از هر ۱۰ مورد ابتلا به ام اس، بدن سالها قبل از شروع علائم، شروع به تولید مجموعه مشخصی از آنتی بادیها در خون میکند.
متخصصان دریافتند این الگوی آنتی بادی ۱۰۰ درصد تشخیص ام اس را پیش بینی میکند. هر بیمار حامل این مجموعه از آنتی بادیها به ام اس مبتلا شد.
آنها امیدوارند این آنتی بادیها روزی مبنای یک آزمایش خون ساده برای غربالگری ام اس باشند.
دکتر «مایکل ویلسون»، متخصص ارشد مغز و اعصاب از دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو (UCSF) گفت: در چند دهه اخیر، حرکت در زمینه درمان ام اس جدیتر و قویتر صورت گرفته است.
ام اس زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی مرکزی حمله میکند و به غلاف محافظ اطراف رشتههای عصبی به نام میلین آسیب میرساند. این امر سیگنالهای ورودی و خروجی مغز را مختل میکند و باعث بروز علائم مختلفی میشود که حواس را مختل کرده و بر توانایی حرکت تأثیر میگذارد.
برای این مطالعه، متخصصان نمونههای خون گرفته شده از ۲۵۰ بیمار مبتلا به ام اس را که قبل و بعد از تشخیص آنها جمع آوری شده بود، غربالگری و آنها را با نمونه خون افراد سالم مقایسه کردند.
متخصصان تصور میکردند با مشاهده اولین علائم بیماری در بیماران ام اس، شاهد جهش در آنتیبادیها خواهند بود.
در عوض، آنها دریافتند که ۱۰ درصد از بیماران ام اس سالها قبل از تشخیص، سطوح بالایی از آنتی بادیهای اتوآنتی بادی - آنتی بادیهایی که میتوانند به خود بدن حمله کنند – داشتند.
به گزارش نشریه تخصصی «مدیکال اکسپرس»، هنوز مشخص نیست که چه چیزی باعث ام اس در ۹۰ درصد دیگر بیماران میشود، اما متخصصان بر این باورند که آنها اکنون یک علامت هشدار اولیه قطعی مبنی بر بروز این بیماری، دارند.
علائم ام اس میتواند حاد یا مزمن باشد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. مهم این است که از علائم مختلف این بیماری آگاه بود. علائم بیماری ام اس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات حرکتی مانند احساس خستگی یا ضعف هنگام راه رفتن، صحبت کردن یا بلعیدن
- گزگز یا بی حسی در اندامها
- اختلال عملکرد مثانه و روده
- اختلال شناختی
- تغییرات خلقی یا افسردگی
- لرزش یا اسپاسم
- سرگیجه
- اختلال بینایی
در موارد شدید، افراد مبتلا به اماس ممکن است دچار نابینایی و یا فلج شوند.
در حال حاضر هیچ درمان شناخته شدهای برای اماس وجود ندارد. بنابراین، مدیریت علائم، فاکتوری ضروری برای داشتن یک زندگی سالم همراه با این بیماری است. پزشک ممکن است بسته به شدت علائم بیماری درمانهای استروئیدی، تزریق خون یا فیزیوتراپی را انتخاب کند.
منبع: ایسنا
باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان