به نقل از «مهر»

آسیب های روانی مضاعف محیطی در روزهای کرونا

تاریخ انتشار: ۳۰ فروردین ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۶۳۹۵۹۶

خبرگزاری مهر-گروه جامعه- آزاده سهرابی*: دیگر حتماً تا به حال اگر فیلمی از مراحل معدوم سازی تعداد میلیونی جوجه‌های یک روزه ندیده باشید-که خدا کند ندیده باشید- درباره اش شنیده‌اید. روز گذشته تصاویری از معدوم‌سازی جوجه‌های یک روزه در تمام مراحل در فضای مجازی منتشر شد. علت این کار چه بود؟ مثلاً گفته شد عدم تأمین ارز از سوی بانک مرکزی برای واحدهای صنفی جهت فروش جوجه‌های یک روزه مشکل ساز شده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بعد گفتند انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک روزه به واحدهای صنفی نامه زده که برای تنظیم میزان تولید این کار انجام شود. بعد از آن هم در جدیدترین خبرها معاون امور تولیدات دام وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده است که ماهی ۳ میلیون قطعه جوجه خروس در کشور معدوم می‌شود؛ ویدئویی هم بیرون نمی‌آید.

موضوع همین جا است؛ ویدئویی بیرون نمی‌آید، حالا این ویدئو بیرون آمده است. در این مقال قصد نگارنده واکاوی ابعاد اقتصادی یا حتی انسانی و محیط زیستی و حقوق حیوانات و… نیست که هر کدام از اینها از منظر کارشناسان مربوطه لابد توضیحاتی دارد اما از منظر اینکه با نشر این ویدئو چه آثار مخرب روانی بر اجتماع وارد شده است کمی بحث می‌کنیم.

واکنش‌های انسانی در هر جامعه به رویدادهای محیطی و اینکه آن رویداد چه میزان می‌تواند از منظر روانی آسیب رسان باشد، وابستگی به سه صورت دارد: در وهله نخست اینکه این واکنش به خصلت‌های انسانی که درون همه ما به صورت فطری وجود دارد بستگی دارد. حیوان آزاری (توجه کنید در این مورد افراد تفاوتی میان اینکه اینها موجودات پرورشی هستند یا نه فرقی نمی‌گذارد چون آنچه از تصویر مخابره می‌شود معدوم کردن موجودی جاندار است) در وجود انسان فطری وجود دارد و حتی آزار به حیوانات از نشانه‌های اختلالات روانی است. حتی انسان‌های غارنشین جز به اندازه نیاز خود شکار نمی‌کردند و زندگی مسالمت آمیزی برای بقای خود با حیوانات داشتند. آنچه در فطرت انسان نهادینه باشد در دسته‌ای قرار می‌گیرد که خط قرمز انسانی است و خروج از آن لازمه بررسی و واکاوی است.

در درجه دوم اینکه شدت واکنش ما به رویدادهای محیطی بسیار وابسته به فرهنگ است. تربیت و فرهنگ دو مقوله‌ای است که می‌تواند یک پدیده را به امری نکوهیده تبدیل کند و به عنوان یه هشدار اخلاقی در ناخوداگاه انسانی باقی بماند یا می‌تواند رنگ بی تفاوتی بر آن بپاشد. در فرهنگ دینی و فرهنگ تمدنی ایرانیان دوستی با حیوانات بسیار سفارش شده است و حیوان آزاری امری بسیار نکوهیده است. چه در ناخوداگاه جمعی ایرانیان و چه ناخوداگاه فردی ما بنا به تربیت خانوادگی و اجتماعی، حیوان آزاری جز خطوط قرمز اخلاقی است.

در درجه سوم نیز شدت واکنش‌های انسانی در هر جامعه به رویدادهای محیطی بسیار وابسته به شرایط روانی جامعه است یعنی ممکن است یک رویدادی که طبق دو شاخصه بالا غیر اخلاقی محسوب شود، در یک شرایط گرچه با واکنش‌های گسترده رو به رو شود اما در نهایت آن اعتراض‌ها تنها از این جهت مخاطب را به واکنش واداشته باشد که وجدان او، اخلاقیات او را نشانه رفته است و آنچه از واکنش‌ها بر می‌آید تذکرات انسانی و اخلاقی است و می‌توان تا حدودی مطمئن بود که به واکنش کنندگان حداقلی از آسیب روانی وارد شده باشد. در هر صورت هر آنچه در محیط رخ بدهد و با جنبه وجدانی افراد ناسازگار باشد، میزانی از آسیب را به همراه دارد چرا که فرد ناچار است برای واکنش یا عبور از آنچه غیراخلاقی و غیرانسانی پنداشته، به میزانی از سازگاری دست یابد که خود این امر باعث ایجاد اضطراب می‌شود.

اما اگر یک رویداد مشابه در شرایطی که افراد جامعه به هر دلیل از نظر روانی آسیب پذیر هستند، رخ بدهد، میزان این اضطراب می‌تواند بیماری زا باشد. از همین رو قطعاً نمی‌توان از کنار فیلم معدودم سازی جوجه‌های یک روزه و تأثیر آن بر روان افراد جامعه به راحتی بگذریم (خصوصاً کسانی که فیلم آن را دیده باشند). این روزها ویروسی منحوس انسان‌ها را زندانی کرده است، خطر جدی است و بیماری و ناخوشی افراد را تهدید می‌کند. افراد با انواعی از اضطراب‌ها برای کنار آمدن با شرایط جدید دست و پنجه نرم می‌کنند و برای سازگاری میزانی از اضطراب را (بسته به داشتن زمینه‌های اضطرابی) تجربه می‌کنند. هر نوع رویداد محیطی که بخواهد بخش دیگری از وجود فرد را به چالش بکشد بار مضاعفی بر روان مضطرب انسان امروز است. یک سو او دارد با اضطراب ناشی از رویدادی محیطی که به صورت واقعی و عینی آسیب زا است مبارزه می‌کند و از این سازگاری باید روان خود را نجات دهد و از یک سو دچار اضطرابی اخلاقی می‌شود.

اینکه آیا در این میان کسانی که به نشر این ویدئو دست زده‌اند مقصر هستند یا کسانی که از ابتدا چنین اقدامی را انجام می‌دهند، محل بحث نیست که همانطور که ذکر شد، از مناظر اقتصادی، انسانی و… جای بحث آن باز است اما آنچه از منظر روان شناسی اجتماعی مدنظر این مقال است، کنترل خوراک ذهنی و ایجاد دغدغه‌های آسیب زا در چنین شرایطی به افراد یک جامعه است. کمترین کاری که چنین رویدادی و بازنشر گسترده چنین فیلم‌هایی می‌کند، از بین بردن اعتماد عمومی است و ایجاد این حس در افراد که در کشور دارد از خط قرمزهای انسانی و اخلاقی عبور می‌شود و تعمیم دادن ذهنی این رویداد به دیگر رویدادها دور از انتظار نباید باشد. این در حالی است که حتی ایجاد «حال بد»، «تشدید اضطراب»،» ایجاد عصبیت و بداخلاقی» برای کسانی که این فیلم‌ها را دیده‌اند، قابل انتظار است.

روان شناسان این توصیه را می‌کنند که دیگر افراد جامعه در بازنشر چنین فیلم‌هایی نیز حدود اخلاقی را حفظ کنند؛ حتی اگر این امر برای مدافعان آزادی رسانه‌ها و شفاف سازی های رسانه‌ای قابل پذیرش نباشد.

اینها همه در حالی است که به دلایل متعدد خارج از بحث‌های اخلاقی و انسانی، موضوع این رویداد (معدوم سازی جوجه‌های یک روزه) به تنهایی دارای بار عاطفی بالایی نزد عموم مخاطبان است. ذهن انسان به صورت خودکار و ناخودآگاه تعمیم پذیری بالایی دارد. جوجه‌های یک روزه و بی پناه، صدای آنها، نحوه معدوم سازی آنها همگی تصاویری در ذهن خلق می‌کند که شاید به این راحتی‌ها و با هیچ توضیحی نتوان آنها را از ذهن مخاطبانش زدود. آنها تصاویر مجزایی نیستند و حالا دیگر رفته‌اند و به حس‌های دیگر، تصاویر و خاطراتی دیگر، دانسته‌های قبلی دیگر چسبیده‌اند.

کاش همه ما این روزها بیشتر از گذشته از روان اجتماعمان محافظت کنیم تا در پسا کرونا با دشواری‌های کمتری رو به رو باشیم.

یکبار به تصویر ضمیمه این یادداشت نگاه کنید. آیا این تصویر در شما حسی از زندگی و زیبایی ایجاد نمی‌کند؟ آن حسی که در شما ایجاد می‌شود از پیوند روان شما با فاکتورهایی که ذکر شد بر می‌آید. برای شما آیا جز این الصاق که آنها زنده‌اند، حیات دارند در ذهن ایجاد می‌کند؟ آیا شما آنها را به صورت خوراک خود دیده‌اید؟ اینجاست که هر توجیهی برای رویدادی که رخ داده است، به بیراهه می‌رود چون به ذهن و روان الصاق نمی‌شود.

*روان شناس

کد خبر 4903215 آزاده سهرابی

منبع: مهر

کلیدواژه: جوجه یکروزه آسیبهای اجتماعی شبکه اجتماعی ویروس کرونا شورای شهر تهران شهرداری تهران شیوع کرونا وزارت آموزش و پرورش قوه قضاییه شهر تهران سیدابراهیم رئیسی فاصله گذاری اجتماعی کمیته امداد امام خمینی سازمان تامین اجتماعی آموزش مکمل پلیس راهور نیروی انتظامی جوجه های یک روزه معدوم سازی واکنش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۶۳۹۵۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

در کشورهای پیشرفته نخبه ترین افراد وارد رشته علوم انسانی می‌شوند

به گزارش خبرنگار مهر، به مناسبت روز معلم ویژه برنامه استاد فلسفه و غرب شناس برجسته کریم مجتهدی با عنوان «یک عمر معلم» صبح امروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و اصحاب علوم انسانی برگزار شد.

زلفی گل در این مراسم ابتدا از تمام اصحاب دانشگاه که ظلمی که به مردم غزه و مردم کشور خودمان شده را محکوم کردند تشکر کرد و گفت: امیدوارم سازمان ملل هم این صدای حق طلبی را بشنود و وارد تصمیم سازی شود چون خیلی زود دیر می‌شود و این دیر شدن باعث شرمساری سازمان ملل است که بعدها در تاریخ ثبت می‌شود.

وی افزود: خوشبختانه تمام دنیا و مردم کشور خودمان امروز حق طلبی ایران را یقین کردند.

وزیر علوم ادامه داد: لازم است همانگونه که تمدن ما برای عالمان ارزش قائل بوده نظام جمهوری اسلامی ایران هم این رویه را در پیش بگیرد البته حرمت گذاری در چند سال اخیر چند برابر شده است. از این جهت مراسم امروز هم در همان راستای حرمت گذاری به علم و عالم است.

زلفی گل اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب در دیدار با دانشجویان، وظایف دانشگاه‌ها را ساده و مختصر تولید علم و عالم و جهت دهی به علم و عالم توصیف کردند و از همین جا مشخص است که ایشان برای علما جایگاه ویژه ای قائل هستند. البته خوب است که ما قدر داشته‌هایمان را در دوران حیات شأن بدانیم و داشته‌هایمان را به موقع پاس بداریم. مرحوم مجتهدی ترویج دهنده یک تفکر جدید است. تفکری که بر جمله معروف او با این مضمون که غرب شناسی لازم اما غرب گرایی ممنوع، است. معنای این جمله عمیق این است که ما باید از تجربه دنیا استفاده کنیم. به قول هلندی‌ها تجربه‌ها را باید ارزان خرید. انسان از طریق تحقیق و پژوهش می‌تواند هزاران عمر داشته باشد.

وی ادامه داد: جهاد تبیین که رهبری بارها به آن پرداختند برگزاری چنین مراسمی است. مراسمی که در آن یک محقق به جامعه معرفی می‌شود. برگزاری چنین مراسم‌هایی در راستای جهاد خودباوری است که از نیازهای اصلی امروز ما به شمار می‌آید.

زلفی گل در ادامه از اصحاب علوم انسانی حاضر در جلسه و ریاست پژوهشگاه کمک خواست و گفت: در چند سال اخیر توازن علمی کشور ما از بین رفته است، به این معنا که یک دوم دانش آموزان ما سراغ تحصیل در رشته علوم تجربی و رشته‌های معروف و پرطرفدار می‌روند چون نگران آینده شغلی خود هستند. این در حالی است که استقبال از رشته ریاضی، علوم پایه و انسانی بسیار ضعیف است. در چنین شرایطی توازن شخصیت علمی کشورمان از بین می‌رود و بنده همین جا از آقای نجفی می‌خواهم که یک طرح تحقیقاتی راجع به این موضوع تهیه کنند. در کشورهای پیشرفته نخبه ترین افراد وارد رشته‌های علوم انسانی می‌شوند این در حالی است که در کشور ما برعکس است و لازم است اصحاب این رشته به ما راهکار دهند و بگویند چه کنیم.

زلفی گل در پایان گفت: یک مدیر اجرایی همیشه باید دستش نسبت به عالمان دراز باشد. به همین دلیل ما هم در این جلسه دست مان را به سمت عالمان دراز می‌کنیم و از آنها استمداد می‌طلبیم.

کد خبر 6092068 سارا فرجی