Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ناطقان»
2024-04-30@09:58:03 GMT

دریاچه ارومیه در مسیر احیا

تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۷۱۲۲۸۳

در حالی که کارشناسان از احیای دریاچه ارومیه ناامید شده بودند و دریاچه ارومیه به بیابانی با وسعت ۵۷۰ هزار هکتار با ۸ میلیارد تن نمک تبدیل می‌شد، عوامل دست به دست هم دادند تا امسال پرآب‌ترین سال دریاچه ارومیه طی 10 سال اخیر باشد. ناطقان: بررسی روند تغییرات تراز دریاچه ارومیه از سال ۱۳۷۲ تا چند سال اخیر نشان می‌دهد به طور متوسط سالانه بیش از 25سانتی‌متر کاهش تراز در این دریاچه داشتیم و از سوی دیگر میزان بارش‌ها در حوضه دریاچه ارومیه از سال 85 روند کاهشی داشت که این امر بر خشک شدن دریاچه ارومیه دامن می‌زد و تمام این عوامل باعث شد تا دریاچه ارومیه در روند خشکی قرار گیرد که به اعتقاد کارشناسان با ادامه آن روند، شهرهای اطراف این دریاچه، تبدیل به بیابانی به وسعت ۵۷۰ هزار هکتار با ۸ میلیارد تن نمک می‌شدند که علاوه بر تخریب محیط زیست، زندگی را برای مردم منطقه و کشورهای همسایه نیز با بحران مواجه می‌کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!



با توجه به حساسیت موضوع، این امر در سال 92 به یکی از معضلات اصلی کشور تبدیل شد، به طوری‌که با تشکیل جلسات متعدد و نظرات کارشناسی، مقرر شد ستادی تحت عنوان ستاد احیای دریاچه ارومیه به منظور بررسی روند خشک شدن دومین دریاچه شور جهان و ارائه راهکار برای بهبود این وضعیت تشکیل شود، در ابتدا چندین طرح برای احیای این دریاچه مورد مطالعه قرار گرفت به طوری که در میانه راه بسیاری از کارشناسان از احیای این دریاچه ناامید شده و عوامل طبیعی و بهبود شرایط اقلیمی و بارش‌ها را تنها راهکار نجات دریاچه ارومیه عنوان کردند، همزمان با این اقدامات، ستاد احیای دریاچه ارومیه با انجام مطالعات گسترده، 29 پروژه در قالب 110ریز پروژه نجات بخشی دریاچه ارومیه را تدوین و به دولت معرفی کرد.

در این میان بارورسازی ابرها و طرح‌‎هایی از دست مطرح شد که چندان مورد استقبال کارشناسان قرار نگرفت و به نظر می‌رسید تنها راه حل نجات دریاچه ارومیه هدایت آب به دریاچه ارومیه و افزایش میزان بارش‌ها باشد.

 

هدفگذاری صرفه‌جویی 40 درصدی آب بخش کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در این خصوص گفت: از سال 72 کاهش تراز دریاچه ارومیه آغاز شده و در این سال‌ها با کاهش نزولات جوی شاهد به وجود آمدن چنین بحرانی در دریاچه ارومیه شدیم.

مسعود تجریشی با بیان اینکه بررسی تصاویر ماهواره‌ای دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که این دریاچه نسبت به سال‌های گذشته وضعیت خوبی دارد، تصریح کرد: در گذشته تصور می‌کردیم، نمی‌توانیم دریاچه را احیا کنیم ولی امروز به احیای دریاچه ارومیه امیدوار هستیم.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه رهاسازی آب از طریق سدها و تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، یکی از موضوعات مهم در ستاد احیای دریاچه ارومیه مطرح است، ادامه داد: ۱۹ تصفیه‌خانه فاضلاب در قالب طرح‌های نجات‌بخشی دریاچه ارومیه احداث و وارد مدار بهره‌برداری می‌شود که مهم‌ترین آنها تصفیه‌خانه ارومیه و تبریز است.

وی طرح توسعه شبکه‌های فرعی حوضه آبریز دریاچه ارومیه را از دیگر پروژه‌های مهم احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد و گفت: انتظار می‌رود با اجرای این طرح در سال 1400 برداشت آب از رودخانه‌های حوضه این دریاچه معقول‌تر باشد و برداشت غیرمجاز نیز به حداقل برسد.

این مقام مسوول مرمت و بازسازی تأسیسات در حال بهره‌برداری را مورد  اشاره قرار داد و گفت: تا سال ۱۴۰۱ صد میلیون متر مکعب آب از این طریق به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی می‌شود.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه بهبود وضعیت کشاورزی و خروج از کشاورزی سنتی را از دیگر راهکارهای احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد و اظهار داشت: برای احیای دریاچه ارومیه باید مصرف آب کشاورزی را در حد ۴۰ درصد کاهش دهیم که این امر با اصلاح الگوی کشت و تجهیز اراضی کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه به آبیاری نوین به راحتی قابل اجرا است و تا کنون نیز در این خصوص موفق عمل کردیم به طوری که علاوه بر افزایش میزان تولید، شاهد روند کاهش میزان مصرف بخش کشاورزی هستیم.

تجریشی مدیریت مصرف آب را مهمترین موضوع در این زمینه عنوان کرد و افزود: طبق برنامه‌ریزی‌ها، تلاش می‌شود با بهره‌گیری از فناوری نوین بتوانیم مصرف آب را کاهش داده و میزان تولیدات کشاورزی را افزایش دهیم.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه توسعه گیاهان دارویی را یکی دیگر از اقدامات در حوزه کشاورزی عنوان کرد و گفت: کشت گیاهان دارویی علاوه بر اینکه رونق کشاورزی را در اطراف دریاچه ارومیه سبب می‌شود، بلکه این گیاهان نیاز آبی کمی نیز دارند.

افزایش حجم آب دریاچه ارومیه در 10 سال گذشته بی‌سابقه بود

مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز در این زمینه گفت: دریاچه ارومیه از نظر وسعت و حجم آب، رکورد 10 سال گذشته را شکسته، به طوری که کشتی آرتمیا به عنوان نماد دریاچه ارومیه پس از سال‌ها خاک‌نشینی آماده دریانوردی شده است.

 

فرهاد سرخوش با اشاره به آخرین وضعیت دریاچه ارومیه، اظهار کرد: تراز دریاچه ارومیه 1271.79گزارش شده است که این میزان نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته  28 سانتی‌متر افزایش یافته است.

وی وسعت دریاچه ارومیه را 3 هزار و 184 کیلومتر عنوان کرد و افزود: دریاچه ارومیه از نظر وسعت نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 188 کیلومتر افزایش یافته است.

مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه حجم آب دریاچه ارومیه 4 میلیارد و 870 میلیون مترمکعب است، تصریح کرد: در این زمینه نیز شاهد افزایش 860 میلی مترمکعبی حجم آب دریاچه ارومیه هستیم.

سرخوش با بیان اینکه پروژه‌های نجات بخشی دریاچه ارومیه عامل اصلی احیای این دریاچه به شمار می‌رود، گفت: میزان بارش نسبت به بلند مدت کاهش 35 درصدی را در حوضه دریاچه ارومیه نشان می‌دهد.

وی با بیان اینکه امسال آخرین سال اجرای اقدامات سازه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه است، اظهار کرد: پایان امسال تمام پروژه‌های سازه‌ای که برای احیای دریاچه ارومیه اجرایی می‌شدند به اتمام می‌رسد.

این مقام مسوول با اشاره به انتقال آب سد کانی سیب به دریاچه ارومیه از طریق تونل، اعلام کرد: این پروژه با خط انتقال ۳۶کیلومتر، بزرگ‌ترین پروژه آبرسانی به دریاچه ارومیه است.

سرخوش خاطرنشان کرد: با اتمام این پروژه، سالانه ۶۵۰ میلیون مترمکعب آب از طریق این تونل به دریاچه ارومیه سرازیر می شود.

سرریز حق‌آبه دریاچه ارومیه از سوی آذربایجان‌شرقی محقق نشد

مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه تاکنون رهاسازی آب به دریاچه ارومیه از طریق سدها فقط تا انتهای اردیبهشت ماه انجام می‌شد، گفت: با اتمام خط انتقال آب از تونل سد کانی سیب، در تمام فصول سال شاهد انتقال آب به دریاچه ارومیه خواهیم بود.

سرخوش با اشاره به اصلاح الگوی کشت و تبدیل آبیاری از روشن سنتی به نوین را در استان مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: در راستای اصلاح الگوی کشت و تجهیز اراضی کشاورزی به آبیاری نوین، تا به امروز شاهد صرفه جویی 30 درصدی در بخش کشاورزی بودیم.

 

وی به آغاز تبخیر آب دریاچه ارومیه از اواخر اردیبهشت اشاره و تصریح کرد: تبخیر آب دریاچه ارومیه امسال نیز مثل سال‌های گذشته خواهد بود و این موضوع بیشتر به دمای هوا بستگی دارد ولی از سال آینده علاوه بر جبران آب تبخیر شده از طریق انتقال پساب تصفیه شده و انتقال آب از تونل کانی سیب، شاهد جبران 50 درصد از آب تبخیر شده خواهیم بود.

مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه تبخیر آب دریاچه ارومیه در قسمت جنوب این دریاچه به علت رسوب‌گذاری بیشتر این قسمت است، گفت: میزان تبخیر دریاچه ارومیه قابل پیش‌بینی نیست ولی عموما از ابتدای خرداد تا مهر ماه در این دریاچه تبخیر داریم که این تبخیر هر ساله به طور متوسط حدود 700 تا 800 میلیون مترمکعب است.

سرخوش با اشاره به حال خوش دریاچه ارومیه در روزهای اخیر، اعلام کرد: عمیق‌تر شدن دریاچه ارومیه نشانه خوبی است چرا که با ورود آب شیرین به دریاچه ارومیه، رسوب‌ها کمتر شده و دریاچه عمیق‌تر می‌شود.

وی از اتمام تصفیه‌خانه‌های فاضلاب حوضه آبریز دریاچه ارومیه تا پایان امسال خبر داد و گفت: با بهره‌برداری از این تصفیه‌خانه‌ها سالانه یک میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده به دریاچه ارومیه سرازیر می‌شود.

این مقام مسوول با بیان اینکه آذربایجان‌شرقی بنا به کم آبی‌های موجود در این استان نتواسنته آن طور که باید حق آبه دریاچه ارومیه را سرازیر کند، اظهار کرد: حق آبه دریاچه ارومیه عموما از طریق آذربایجان‌غربی سرازیر شده است.

رهاسازی 620 میلیون مترمکعب آب از سدهای آذربایجان‌غربی

مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی با بیان اینکه 14 سد مخزنی با حجم یک هزار و 985 میلیون مترمکعب در آذربایجان غربی وجود دارد، گفت: بخش عمده آب رهاسازی شده از طریق سد شهرچایی انجام می‌شود.

اتابک جعفری با بیان اینکه تا کنون 620 میلیون مترمکعب آب از طریق سدهای استان به دریاچه ارومیه رهاسازی شده است، اظهار کرد: تلاش می‌شود این میزان به 750 میلیون مترمکعب افزایش یابد.

وی با بیان اینکه میزان بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در ماه جاری 5.7 میلی‌متر گزارش شده است، افزود: این میزان در مدت زمان مشابه سال گذشته 20.17 میلی‌متر بود.

مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی میزان بارش استان در مدت زمان مشابه دراز مدت را 6.9 میلی‌متر اعلام و تصریح کرد: میزان بارش در حوضه دریاچه ارومیه در ماه جاری  نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 71.6 درصد و نسبت به دراز مدت 17.4 درصد کاهش یافته است.

جعفری با بیان اینکه از ابتدای سال آبی تا کنون شاهد بارش323.9 میلی‌متری بارش در حوضه دریاچه ارومیه هستیم، گفت: این میزان در مدت زمان مشابه سال گذشته 478.8 میلی‌متر بود که در این زمینه نیز شاهد کاهش 32.4 درصدی بارش هستیم.

وی میزان بارش حوضه دریاچه ارومیه را در دراز مدت 289.5 میلی‌متر اعلام کرد و اظهار داشت: در این زمینه شاهد رشد 11.9 درصدی بارش هستیم.

 

صرفه‌جویی 30 درصدی بخش کشاورزی آذربایجان‌غربی در حوضه دریاچه ارومیه

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی با بیان اینکه طرح جامع زراعت به منظور احیای دریاچه ارومیه در 9 شهرستان حوضه آبریز این پهنه آبی در حال اجرا است، گفت: اجرای عملیات کشاورزی حفاظتی، استفاده از تکنیک‌های به زراعی، توسعه  سامانه‌های نوین آبیاری در جهت کاهش مصرف آب، استفاده از ارقام و الگوهای کم آب بر از اهداف اجرای این طرح در آذربایجان غربی است.

رسول جلیلی افزود: افزایش راندمان تولید و کاهش 40 درصدی مصرف آب در راستای احیای دریاچه ارومیه اجرایی می‌شود که در این راستا شاهد اصلاح الگوی کشت در استان هستیم.

وی با بیان اینکه اصلاح الگوی کشت در استان اجرایی شده و طی اجرای این طرح نسبت به استفاده از ارقام با نیاز آبی کمتر تلاش شده و علاوه بر این کشت محصولات با نیاز آبی بالا به خارج حوضه دریاچه ارومیه انتقال داده شده است، گفت: در بحث آبیاری نوین نیز توانسته‌ایم شاهد صرفه‌جویی 90 میلیون مترمکعبی آب باشیم که در مجموع با اقدامات انجام گرفته شاهد صرفه‌جویی 30 درصدی در بخش کشاورزی هستیم. منبع: فارس برچسب ها: دریاچه ارومیه ، مسیر ، نمک

منبع: ناطقان

کلیدواژه: دریاچه ارومیه مسیر نمک مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه ستاد احیای دریاچه ارومیه مدیر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه مدت زمان مشابه سال گذشته حوضه دریاچه ارومیه آب دریاچه ارومیه دریاچه ارومیه دریاچه ارومیه دریاچه ارومیه دریاچه ارومیه دریاچه ارومیه اصلاح الگوی کشت میلیون مترمکعب آذربایجان غربی بخش کشاورزی حوضه آبریز میزان بارش تصفیه خانه میلیون متر طریق سد صرفه جویی انتقال آب میلی متر خانه ها مصرف آب سال ها حجم آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت nateghan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ناطقان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۷۱۲۲۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وضعیت دریاچه ارومیه برخلاف خوش‌بینی‌ها بحرانی است!

 به گزارش تابناک، اعتماد نوشت: هفته اول فروردین، علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: «به دنبال رهاسازی آب از سدها در زمان مناسب و زمانی که کشاورزان به آب نیاز نداشتند و همچنین با افزایش حدود ۸۰ تا ۸۵ درصدی میانگین بارش‌ها نسبت به سال قبل، میانگین حجم آب دریاچه حدود ۵۵ تا 60 درصد نسبت به پارسال افزایش یافت و حجم آب دریاچه ارومیه تقریبا به حدود ۱۶ میلیارد لیتر افزایش پیدا کرد که نسبت به سال قبل دو برابر شد.»

جدیدترین خبر را هم سخنگوی صنعت آب در نشست خبری هفته قبل خود گفت و اعلام کرد: «تراز آب دریاچه ارومیه نسبت به سال قبل ۱۲ سانت و نسبت به ابتدای سال آبی (مهر 1402) ۶۰ سانت افزایش داشته و حجم آب موجود در دریاچه ۲.۲ میلیارد مترمکعب تخمین زده می‌شود.»

این اخبار در حالی منتشر شده که آبان پارسال، مرکز تحقیقات سنجش از دور دانشگاه صنعتی شریف در آخرین گزارش خود اعلام کرد که طبق آخرین تصاویر ماهواره‌ای، در فاصله آبان 1401 تا آبان 1402، از سطح 878 کیلومتر مربعی آب دریاچه ارومیه، حدود 80 درصد خشک شده و فقط 170 کیلومتر مربع و معادل 4 درصد از سطح آب دریاچه باقی مانده که مساوی با مرگ قطعی دریاچه ارومیه است.

این گزارش واکنشی به ادعای سخنگوی صنعت آب بود که شهریور پارسال خشک شدن دریاچه ارومیه را تکذیب و اعلام کرد: « هم اکنون حجم این دریاچه به یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون مترمکعب رسیده در حالی که سال ۱۳۹۴ این عدد یک میلیارد مترمکعب بوده و ارتفاع آب حدود ۹ سانت بیشتر از سال ۱۳۹۴ است .در مهرماه سال ۱۳۹۴ تراز دریاچه ارومیه ۱۲۷۰.۰۴ بود، اما اکنون این عدد به ۱۲۷۰.۱۸ رسیده که نشان‌دهنده افزایش تراز دریاچه ارومیه است. مساحت دریاچه ارومیه هزار کیلومتر است در حالی که این عدد در سال ۱۳۹۴ حدود ۷۰۰ کیلومتر بوده است.»

در مقابل این ادعا در گزارش مرکز تحقیقات سنجش از دور دانشگاه صنعتی شریف و با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای اعلام شد: «... در آبان 1400 حدود 900 کیلومتر مربع از سطح آب دریاچه کاسته شده که این کاهش در سال‌های بعد هم ادامه داشته تا که در آبان 1401، سطح آب دریاچه به کمتر از 880 کیلومتر مربع رسیده است. سطح آب موجود در دریاچه ارومیه در ۷ آبان ۱۴۰۲ به عدد ۱۷۰ کیلومتر مربع رسیده که نسبت به سطح متناظر با تراز اکولوژیک این دریاچه ۴۳۳۳ کیلومتر مربعی، تنها ۴ درصد وسعت آن باقی مانده است. این سطح کمتر از یک چهارم آن مقداری است که پیش از این در سال ۱۳۹۴ به عنوان کمترین سطح دریاچه ثبت شده بوده است. برآورد می‌شود که حجم آب موجود در دریاچه ارومیه به حدود عدد ۴۵ میلیون متر مکعب رسیده است.»

محمد درویش، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در واکنش به اظهارات مسوولان حوزه محیط زیست و صنعت آب و استان آذربایجان غربی درباره بهبود وضع دریاچه ارومیه در فروردین امسال و سرنوشت دریاچه در ماه‌های آتی سال می‌گوید: «وضعیت فعلی دریاچه ارومیه، حاصل یک اتفاق طبیعی است.

میزان بارندگی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه تا 31 فروردین ماه امسال در طول 55 سال اخیر بی‌سابقه بوده و حتی در دوران طلایی و سال 1375 که دریاچه ارومیه 33 میلیارد متر مکعب آب داشت هم، چنین بارشی را حوضه آبریز دریاچه شاهد نبودیم و با یک سال کاملا استثنایی روبه‌رو هستیم که میزان بارندگی‌ها، حداقل 20 درصد بیش از میانگین 55 ساله بوده و بنابراین، دوستان در این زمینه هیچ هنری به خرج نداده‌اند چون دلیل ورود حدود یک و نیم تا دو میلیارد متر مکعب آب به دریاچه، بارش‌های مستقیم در سطح دریاچه و سرریز آب سدها به سمت دریاچه است.

مسوولان زمانی می‌توانند بگویند که در احیای دریاچه ارومیه موفق بوده‌اند که در یک سال آبی نرمال و در خشکسالی، اعلام کنند که با پلمب چه تعداد چاه و با تغییر کاربری چند هکتار اراضی و با چه میزان کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعت و با تصفیه چه میزان پساب، چه میزان آب به دریاچه وارد شده است. اگر این اقدامات انجام شود، در واقع همان 27 بند مصوب ستاد احیای دریاچه ارومیه اجرا شده است؛ مصوباتی که به دریافت اعتبار 1.1 میلیارد دلاری برای احیای دریاچه منجر شد.

بنابراین، آنچه امروز از بالا آمدن سطح آب دریاچه ارومیه شاهدیم، کار مسوولان نبوده بلکه کار خدا و کار آسمان بوده و مسوولان مطلقا در این زمینه هیچ هنری به خرج نداده‌اند. مسوولان اگر می‌توانستند، باز هم جلوی رهاسازی سدها را می‌گرفتند چنان که همین حالا، نمایندگان استان آذربایجان غربی اصرار دارند که دو سد جدید در حوضه آبریز دریاچه ارومیه افتتاح شود در حالی که هم اکنون 101 سد در این حوضه در حال بهره‌برداری است و فقط بهره‌برداری از 4 سد را متوقف کردند.

در کدام کشور سراغ دارید که در یک حوضه آبریز، تعداد سدها را از 11 سد به 105 سد افزایش بدهند و تمام شریان‌های ورودی دریاچه را قطع کنند؟ حجم ذخیره‌سازی این سدها، 4.5 میلیارد متر مکعب اما حقابه دریاچه ارومیه 3.4 میلیارد متر مکعب است و وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی و استانداری آذربایجان غربی و سازمان حفاظت محیط زیست، زمانی می‌توانند بگویند که دریاچه را احیا کرده‌اند که اعلام کنند این حقابه، هر سال تحت هر شرایطی و به هر قیمتی در اختیار دریاچه قرار می‌گیرد.»

محمد درویش بابت تبعات خشک شدن دریاچه ارومیه و آسیب‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی این فاجعه برای استان‌های همجوار و کشورهای همسایه هشدار می‌دهد و می‌گوید: «سه استان کردستان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار گرفته‌اند. وسعت حوضه آبریز دریاچه ارومیه 5 برابر کشور لبنان است و اثرات راهبردی فروپاشی حوضه آبریز دریاچه بر 10 استان ایران و همچنین، کشورهای همجوار شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق غیر قابل انکار است.

به دنبال خشک شدن دریاچه، برخاستن ذرات غبار و نمک با قطر کمتر از 10 میکرون، نه تنها باعث شیوع سرطان خون و افزایش فشار آسمُزی در انسان می‌شود، بلکه کیفیت فتوسنتز را مختل می‌کند و توان ریسک پذیری را در منطقه کاهش می‌دهد و افزایش مهاجرت را دامن می‌زند که همین پدیده به تنهایی یک پدیده امنیتی بسیار خطرناک است. با توجه به اینکه یکی از بالاترین تراکم‌های جمعیتی کشور در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است، اگر قابلیت سکونتگاهی این حوضه به هر دلیل از بین برود، فشار این تخریب به استان‌هایی همچون قزوین و زنجان و اردبیل منتقل می‌شود که همین امروز هم با بحران مواجهند و این بحران‌ها علاوه بر رشد حاشیه نشینی، تبعات امنیتی جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت.»

پیش‌بینی این کارشناس محیط زیست، نقطه مقابل خوش‌بینی‌های دولت است. درویش 6 ماه آینده را می‌بیند؛ روزهای گرم شهریور ماه که تصاویری از بستر خشکیده دریاچه ارومیه منتشر خواهد شد و در تکمیل پیش‌بینی خود می‌گوید: «با افزایش گرما و افزایش مصرف آب در بخش کشاورزی، حتما دریاچه تا 6 ماه آینده خشک خواهد شد چون مسوولان هیچ تمهیدی برای پلمب چاه‌ها یا رهاسازی آب از سدها یا کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی در نظر نگرفته‌اند. با وجود اخباری که اخیرا درباره افزایش 12 سانتی‌متری سطح آب دریاچه ارومیه منتشر شده، مسوولان در برنامه احیای دریاچه با شکست روبه‌رو شده‌اند و متاسفم که در اثنای انتشار این اخبار، به این فکر نیستند که وقتی 6 ماه بعد و با گرم شدن هوا، همین میزان آب از کف دریاچه ناپدید بشود، چه جوابی به مردم و رسانه‌ها خواهند داد؟»

در این سال‌ها به کرات گفته شد که یکی از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه، کشاورزی غیراصولی و پرآب‌بر و برداشت بی‌رویه آب در بخش کشاورزی بوده و حتی محمد درویش هم در گفت‌وگوی خود مصداق‌هایی از افزایش وسعت زمین‌های کشاورزی و رشد تعداد چاه‌های مجاز و غیرمجاز ارائه داد اما اهالی استان آذربایجان غربی و همسایگان دریاچه، جور دیگری به مساله خشک شدن دریاچه ارومیه نگاه می‌کنند و معتقدند که باید سیستم «مقصریاب» متوقف شود چون اگر قرار به پیدا کردن مقصران واقعی باشد، آن وقت معلوم خواهد شد که برخلاف تصور عمومی، کشاورزان استان آذربایجان غربی هیچ نقشی در خشک شدن دریاچه نداشته‌اند.

یوسفی‌راد هم مثل کارشناسان واقع بین محیط زیست، خوش‌بینی پایداری نسبت به استمرار اوضاع این روزهای دریاچه ندارد و می‌گوید: « افزایش تراز دریاچه به دلیل بارش‌های خوب و رها سازی سدها بوده اما مطمئن باشید که شهریور ماه، این تراز حتی بحرانی‌تر از سال‌های گذشته هم می‌شود. به نظر من رهاسازی این حجم آب شیرین به شوره‌زار دریاچه ارومیه، یک کار پوپولیستی است.

حقابه دریاچه ارومیه باید تامین شود ولی با رهاسازی آب پشت سدها، گاهی حتی فراتر از حقابه هم عمل کرده‌ایم چون می‌خواستیم شعارهای‌مان را اجرا کنیم و مثلا مردم بدانند که این دولت بیشتر از دولت قبل برای احیای دریاچه کار کرده یا آن دولت تراز اب را افزایش داد و... شرایط امروز دریاچه، هنر دست خداست به جای آنکه اقدام قاطعانه و مستمری محسوب شود. فرض کنیم که حال خوب دریاچه مرهون اقدامات این دولت است.

آیا این دولت در اردیبهشت ماه دولت نیست؟ آن زمان وقتی دریاچه به‌ طور کامل خشک شد، مربوط به اقدامات چه کسی خواهد بود؟ به نظر من صادقانه‌ترین تراز آب دریاچه را در شهریورماه خواهیم دید؛ زمانی که بارندگی‌ها قطع شده و حجم آب پشت سدها به نقطه بحرانی رسیده چون بیشتر سدهای استان و از جمله سد شهر چای در ارومیه یا سد مهاباد یا سد بوکان، برای تامین آب شرب شهرها ایجاد شده و به همین سبب، سدهای استراتژیک محسوب می‌شوند اما مسوولان به بهانه آبیاری تراز دریاچه ارومیه، حتی مصرف آب شهروندان را به خطر می‌اندازند در حالی که در ایران و جهان، تعداد زیادی دریاچه خشک شده و دریاچه ارومیه، اولین دریاچه‌ای نیست که با بحران خشک شدن روبه‌رو شده بلکه نمونه‌های زیادی از دریاچه‌های نمکی خشک شده در سراسر جهان و حتی در کشورهای همسایه مثل ترکمستان و ازبکستان و حتی در شمال شرق ایران داریم.

ستاد احیای دریاچه ارومیه در همه این سال‌ها می‌توانست به این فکر بیفتد که بخشی از دریاچه قابل احیا نیست و مثلا شمال دریاچه و از سلماس تا ارومیه به دلیل محدودیت منابع آبی، ممکن بود با اقداماتی قابل کشت شود و در عوض، باقی مناطق دریاچه احیا شود. جالب است که این‌ بار، آب سدها در نقاط قابل عکسبرداری رهاسازی شده در حالی که وضعیت شمال دریاچه ارومیه، فرقی نکرده و حتما با گرم‌تر شدن هوا، شاهد تبخیر و عقب‌نشینی و عقب‌رفت همین میزان آب موجود در دریاچه خواهیم بود و حتما آب در نقاطی مثل بخش‌های شمالی که کمتر از دو یا سه متر عمق دارد، حتی خیلی زودتر از مرداد و شهریور تبخیر می‌شود و این نقطه به شوره‌زار تبدیل خواهد شد.»

دیگر خبرها

  • دلشوره دریاچه ارومیه ادامه دارد/ وعده‌ها محقق می‌شود؟
  • ۱۰ معدن راکد استان اردبیل احیا می‌شود
  • نجات زاگرس با الگوی ۳ کشور اروپایی | مرگ یک پنجم مساحت جنگل‌های زاگرس | جنگلداری اجتماعی چگونه زاگرس را احیا می کند؟
  • تصاویر| تفریح در بخش پرآب دریاچه ارومیه
  • آب‌گیری دریاچه ارومیه در ایام گرم و کم بارش ادامه پیدا کند
  • فیلم| حال خوش مردم در جوار دریاچه ارومیه
  • وضعیت دریاچه ارومیه برخلاف خوش‌بینی‌ها بحرانی است!
  • آخرین وضعیت دریاچه ارومیه
  • دمیده شدن دوباره امید در کالبد دریاچه ارومیه/ حال خوش این روزهای نگین فیروزه‌ای آذربایجان
  • حال خوش این روزهای نگین فیروزه‌ای آذربایجان