برجام در خط پایان؛ پشت پرده چه خبر است؟
تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۷۶۸۷۷۶
رویداد۲۴ دولت آمریکا طرحی دو مرحله‌ای برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران تهیه کرده که اروپایی‌ها و سایر اعضای برجام را در موقعیت دشواری قرار خواهد داد. اروپایی‌ها گزینه‌های بسیار محدودی درباره این طرح دارند که همه آنها تبعات مهمی خواهند داشت.
تقریبا شش ماه دیگر، یعنی در ۲۲ اکتبر (یکم آبان)، موعد رفع تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران بر اساس مفاد برجام فرا می‌رسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اجرای طرح دو مرحله‌ای آمریکا برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران آغاز شده است. در مرحله اول، وزارت خارجه آمریکا پیش نویش قطعنامه جدیدی در این زمینه تهیه کرده و آن را به کشورهای اروپایی عضو برجام و همچنین سعودی‌ها و اماراتی داده است. این قطعنامه که به چین و روسیه داده نشده، خواستار تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران است. برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، برای اجرای این طرح به نیویورک و پاریس سفر‌هایی داشته، ولی نتایج سفر‌های وی هنوز اعلام نشده است.
روزنامه نیوریورک‌تایمز که جزئیات طرح دو مرحله‌ای وزارت خارجه آمریکا را منتشر کرده، نوشته است آمریکا پیش‌بینی می‌کند که روسیه قطعنامه آمریکا در خصوص تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را وتو کند. به همین دلیل، آمریکا برای جلوگیری از تمدید تحریم‌های مزبور، به کمک وکلای وزارت خارجه، یک استدلال حقوقی آماده کرده که بر اساس آن، آمریکا می‌تواند ادعا کند که هنوز عضو برجام است ولذا می‌تواند از سازوکار موسوم به «مکانیسم ماشه» استفاده کند. فعال‌سازی این مکانیسم، برجام را کاملا از بین خواهد برد.
وزارت خارجه ایران، طرح جدید آمریکا را «متوهمانه» توصیف کرد و آن را غیرعملی دانست. روز سه شنبه، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در تماسی تلفنی با همتای روسی‌اش، سرگئی لاوروف، طرح برجامی آمریکا را مورد بررسی قرار داد. در همین زمینه، وزارت خارجه ایران طی بیانیه‌ای نوشت که ظریف و لاوروف، «در خصوص طرح متوهمانه تازه آمریکا در خصوص برجام رایزنی و آن را مردود و غیر عملی ارزیابی کردند.»
محاسباتی فراتر از تسلیحات
طبق مفاد برجام، تحریم‌های تسلیحاتی یکباره رفع نخواهند. در مرحله اول که در ماه اکتبر فرامی‌رسد، ابتدا تحریم‌ها بر تسلیحات کوچک و متعارف رفع می‌شود و سپس سه سال دیگر، نوبت تحریم‌های موشکی می‌رسد. پس چرا آمریکا اینقدر مسئله تحریم‌های تسلحاتی را بزرگ می‌کند؟ مگر قرار است بعد از اکتبر چه تسلیحات برهم‌زننده توازن و مرگباری به ایران فروخته شود؟
دولت آمریکا می‌گوید از فروش تسلیحات ایرانی به گروه‌هایی در منطقه که آنها را «تروریست» می‌خواند، نگران است و در نتیجه، نمی‌خواهد با رفع تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل، به فروش این سلاح‌ها کمک کند. اما این نگرانی، نمی‌تواند پشت پرده اشتیاق کاخ سفید برای نابود کردن برجام را کاملا تبیین کند.
زمانی که آمریکا به طور یکجانبه از برجام خارج شد و تمام تحریم‌های‌اش را مجددا علیه ایران برقرار کرد، بسیاری از ناظران درباره فروپاشی برجام هشدار دادند. اما به رغم همه فشار‌های سنگین اقتصادی آمریکا علیه ایران برجام زنده ماند و درخواست‌های مکرر کاخ سفید برای مذاکره با ایران بر سر یک توافق جدید به جایی نرسید. ایران، بار‌ها اعلام کرد که مذاکره مجدد با آمریکا، منوط به بازگشت کاخ سفید به برجام است. از این رو، حالا به نظر می‌رسد دولت آمریکا برجام را مانعی بر سر راه مذاکره مجدد با ایران می‌بیند و در نتیجه، می‌خواهد با نابود کردن برجام، راه مذاکره را هموار کند. مقامات آمریکا در گفتگو با نیویورک تایمز، این تحلیل را تایید کردند. این روزنامه از قول «بسیاری از مقامات بلندپایه دولت» ترامپ، ادعا کرد که فقط با نابود کردن برجام، سران ایران به مذاکره بر سر یک توافق کاملا جدید که طبق میل ترامپ باشد، وادار خواهند شد. به همین دلیل، آمریکا دنبال این است که هیچ بهانه‌ای برای حفظ برجام برای ایران باقی نگذارد.
اما، علاوه بر مذاکره، دولت آمریکا ممکن است دلیل دیگری برای نابود کردن برجام داشته باشد. موعد رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران روز ۲۲ اکتبر (یکم آبان) فراخواهد رسید. ۱۲ روز بعد، یعنی در سوم نوامبر (۱۳ آبان) انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برگزار خواهد شد. رقیب اصلی دونالد ترامپ در این انتخابات، جو بایدن است، یعنی همان کسی که به عنوان معاون باراک اوباما، در امضای برجام نقش مهمی ایفا کرد و در صورت پیروزی در انتخابات سوم نوامبر، ممکن است به برجام بازگردد. خصوصا که دمکرات‌ها در جریان تبلیغات انتخاباتی به صراحت از بازگشت به برجام سخن گفته بودند.
بیشتر بخوانید: نقشه تازه پمپئو علیه ایران؛ آمریکا چه می‌خواهد؟ این احتمال وجود دارد که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، از امکان پیروزی بایدن نگران است و می‌خواهد در آستانه انتخابات از فروپاشی کامل برجام اطمینان یابد. پمپئو ممکن است به این ارزیابی رسیده باشد که فعال سازی مکانیسم ماشه و نابود کردن برجام در آخرین روز‌های دوره اول ریاست جمهوری ترامپ منافعی دارد؛ از جمله اینکه، اگر ترامپ پیروز شد، می‌تواند بدون نگرانی از ملاحظات انتخاباتی، به پرونده ایران بپردازد و برای یک توافق جدید تلاش کند. اگر بایدن پیروز شد، برجام دیگر پایان یافته و امکان بازگشت دمکرات‌ها به آن (اگر غیرممکن نباشد) بسیار دشوار خواهد بود.
مقامات آمریکایی ادعا می‌‍کنند فقط با نابود کردن برجام می‌توان ایران را به مذاکره بر سر یک توافق جدید وادار کرد.
دوراهی اروپا
در چنین شرایطی چه کاری از اروپا ساخته است؟ اگر محاسبات فوق درست باشند، اروپا نمی‌تواند کار خاصی برای نجات برجام انجام دهد. اما اگر این محاسبات درست نباشد، شاید اروپایی‌ها بتوانند کاری برای نجات برجام کنند. هر چند که موفقیت آنها در این زمینه بسیار بعید است.
اروپایی‌ها در مقابل طرح جدید پمپئو دو گزینه دارند که هرکدام از آنها بدتر از دیگری است. اگر با هدف جلوگیری از فعال شدن مکانیسم ماشه، با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران موافقت کنند، برجام را به شکل فاحشی نقض خواهند کرد؛ و این با ادعای اروپایی‌ها مبنی بر اینکه آنها «کاملا» به تعهدات برجامی‌شان پایبند بوده‌اند، به شدت ناسازگار خواهد بود. اما اگر اروپایی‌ها با رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران موافقت کنند، در این حالت، آمریکا با ادعای اینکه هنوز عضو برجام است، مکانیسم ماشه را فعال خواهد کرد و کل برجام را از بین خواهد برد.
اروپایی‌ها کدام گزینه را انتخاب خواهند کرد؟ هنوز هیچ کس نمی‌داند. ظاهرا الآن حتی اروپایی‌ها هم نمی‌دانند با این وضعیت بغرنج چه کنند. برایان هوک به پاریس رفته است. احتمالا در این سفر، اروپایی‌ها با هوک گزینه‌های فوق را بررسی کرده اند. با این حال، آنها گزینه سومی هم دارند که احتمال موفقیت کمی دارد؛ اروپایی‌ها ممکن است آمریکا را تا روز ۲۲ اکتبر به حفظ وضعیت فعلی مجاب کنند و همزمان برای کاهش تنش‌ها، مجددا بین ایران و آمریکا وساطت کنند.
به هر حال، صرفنظر از اینکه اروپایی‌ها کدام گزینه را انتخاب کنند، وضعیت فعلی میان ایران و غرب در حال تغییر است. در چهار سال گذشته، تنش‌ها میان ایران و آمریکا بین سطوح مختلف سیاسی و نظامی در نوسان بود. اما هیچ وقت از کنترل خارج نشد. با وجود همه این تنش‌ها، برجام زنده ماند. اما در آستانه انتخابات آمریکا ممکن است این وضعیت تغییر کند و دیگر برجام نباشد.
چین و روسیه
در این میان، باید به دو عضو دیگر برجام که در ماه‌های آینده مجددا درگیر مناقشات ایران و آمریکا خواهند شد، اشاره کرد: روسیه و چین. آمریکا پیش بینی می‌کند که روسیه قطعنامه تمدید تحریم‌های ایران را وتو کند و چین نیز، به طور علنی یا غیرعلنی، با طرح پمپئو مخالفت خواهد کرد. وندی شرمن، از مذاکره‌کنندگان اصلی آمریکا در برجام، گفته است که روسیه و چین، هرگز نمی‌خواستند علیه تسلیحات متعارف ایران تحریمی اعمال شود و فقط با اعمال این تحریم‌ها به مدت محدود موافقت کردند.
روسیه به احتمال زیاد قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی را وتو خواهد کرد، مگر اینکه ایران برای دفع یک ضرر بزرگتر (فعال‌سازی مکانیسم ماشه) از آن بخواهد که وتو نکند که البته این بعید است. اما روسیه و چین هم، مانند اروپا، گزینه‌های محدودی برای نجات برجام دارند. اگر روسیه، قطعنامه آمریکا را وتو کند، در واقع خودش راه را برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط آمریکا هموار خواهد کرد.
در حال حاضر، روسیه استدلال می‌کند که آمریکا حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد، چون از برجام خارج شده است. روز دوشنبه، ریچارد گولدبرگ، که سابقا مسئول کرسی ایران در شورای امنیت ملی آمریکا بود، در توئیتی نوشت: «قطعنامه الزام‌آور شورای امنیت سازمان ملل متحد (قطعنامه ۲۲۳۱) آمریکا را از لحاظ امکان استفاده از "مکانیسم ماشه" جزو "مشارکت‌کنندگان" دائمی برجام به حساب می‌آورد. به من نشان بدهید کجای قطعنامه ۲۲۳۱ آمده که این تعریف، بعد از توقف مشارکت یکی از طرف‌ها در این توافق سیاسی تغییر پیدا می‌کند.»
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین، در پاسخ به ادعای گولدبرگ نوشت: «قطعنامه ۲۲۳۱ به این موضوع اشاره نکرده، چون این مسئله، ناگفته پیدا است. کشوری که رسماً به مشارکت‌اش در توافق هسته‌ای پایان داده، نمی‌تواند جزو طرف‌های مشارکت‌کننده در آن باقی بماند. بند ۱۰ قطعنامه تحت تأثیر تصمیم خود شما برای خروج {از برجام} قرار گرفت.»
دولت آمریکا ظاهرا متن مبهم قطعنامه ۲۲۳۱ را به کمک وکلای وزارت خارجه، به نفع خود تفسیر کرده و استدلال حقوقی مفصلی برای استفاده از مکانیسم ماشه تهیه کرده است. مخالفت روسیه و سایر اعضای برجام ممکن است به جایی نرسد. وندی شرمن، که خواستار مخالفت با طرح پمپئو شده است، گفته مخالفت‌ها با این طرح، به این معنا نیست که این طرح موفق نخواهد شد.
به هر حال، برجام وارد مرحله خطرناکی شده که ممکن است از آن جان سالم به در نخواهد برد. اما چنانچه آمریکا با فعال سازی مکانیسم ماشه، برجام را نابود کند، چین و روسیه حداقل می‌توانند تقصیر فروپاشی نهایی این توافق را بار دیگر به گردن آمریکا بیندازند. منبع: فرارو لینک کوتاه: کپی در کلیپ بورد کپی لینک خبر های مرتبط
منبع: رویداد24
کلیدواژه: رویداد24 برجام توافق هسته ای تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل تمدید تحریم های تسلیحاتی تحریم های تسلیحاتی ایران فعال سازی مکانیسم ماشه رفع تحریم های تسلیحاتی نابود کردن برجام قطعنامه ۲۲۳۱ وزارت خارجه دولت آمریکا دو مرحله ای علیه ایران اروپایی ها یک توافق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۷۶۸۷۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روایت رسانه عبری از پیامدهای منفی اعتراضات دانشجویی
یک رسانه عبری زبان اعتراف کرد، اعتراضات ضد اسرائیلی دانشگاه‌ها اولین نتایج منفی خود برای اسرائیل به همراه آورد. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه عبری خبرگزاری تسنیم، روزنامه عبری زبان کالکالیست در گزارشی در این رابطه اعتراف کرد، اعتراضات ضد اسرائیلی دانشجویان گرچه تا به امروز باعث تحریم‌های آکادمیک نشده اما زیان‌های آن برای اسرائیل با توقف سرمایه گذاری‌های علمی آغاز شده است.
شاهار ایلان نویسنده این گزارش آورده است، مبارزات آکادمیک در حال انجام در ایالات متحده و اروپا به طور کلی به شکل اعتراض و نیز تحریم‌های سری و مخفی انجام گرفته اما این نگرانی بزرگ وجود دارد که به تدریج شکل رسمی به خود گرفته و دانشگاه‌های بزرگ و معتبر نیز به آن بپیوندند.
این رسانه در ادامه خبر داد، خطر دیگر آن است که بسیاری از متفکران و مغزهای این دانشگاه‌ها که نخبگان حاکم و آتی آمریکا را تشکیل خواهند داد، موضع خود در در قبال اسرائیل در آینده با توجه به مواضع فعلی خود اتخاذ کنند.
در بخش دیگری از این نوشتار آمده است: به رغم تظاهرات خشونت آمیز و ضد سامی به وقوع پیوسته در دانشگاه‌های آمریکا، کابوس بزرگتری که انتظار اساتید برجسته دانشگاه‌ها و بخش علمی اسرائیل را می‌کشد، عدم سرمایه گذاری دانشگاه‌های معتبر و سازمان‌های علمی بزرگ در فعالیت‌های علمی در اسرائیل است، گرچه هنوز این امر عملی نشده است اما شاهد موارد بسیار زیادی از تحریم‌های غیر رسمی در کنفرانس‌ها و نیز نشریات هستیم.
کالکالیست به اقداماتی همچون لغو توافقنامه همکاری دانشگاه اسلو، متروپولیتن نروژ و دانشگاه تورینو اشاره می‌کند و ادعا می‌کند در حال حاضر این اقدامات فردی بوده و جنبه همه گیری را بین دانشگاه‌ها نگرفته است گرچه اگر یکی از دانشگاه‌های معتبر و بزرگ قرار است دست به اقدام مشابهی بزند احتمالا این دانشگاه اروپایی بوده و کار از ایالات متحده آغاز نخواهد شد، ولی به هر شکل اگر یکی از موسسات دست به این کار بزند این سد روانی شکسته شده و سونامی از تحریم گریبان دانشگاه‌ها و مراکز علمی اسرائیل را خواهدگرفت.
رئیس سابق دانشگاه تخینون اسرائیل در این رابطه به این رسانه می‌گوید: خطر بزرگ دیگری هم در پی این اعتراضات، اسرائیل را تهدید می‌کند و آن اینکه بسیاری از تظاهر کنندگان معترض به اسرائیل از دانشجویان نخبه آمریکایی محسوب می‌شوند که به طور حتم در یک یا دو دهه آینده جزو نخبگان حاکم در کشور خواهند بود و این نگرانی وجود دارد که مواضع آنها نسبت به اسرائیل بر مواضع دولت آمریکا در آن زمان هم علیه تل‌آویو تاثیر گذار باشد.
این رسانه همچنین خبر داد وزیر آموزش عالی رژیم صهیونیستی بودجه‌ای را برای مقابله با جریان ضد اسرائیلی در دانشگاه‌های آمریکا و اروپا اختصاص داده و قرار است برنامه‌ای با مشارکت چند وزارت اسرائیلی برای مقابل به آن تدارک دیده شود.
اعزام 5 بالگرد اسرائیلی به غزه برای انتقال نظامیان مجروحاعتراضات ضد اسرائیلی به دانشگاه برلین کشیده شدبایدن: دانشگاه جای یهودی‌ستیزی نیستانتهای پیام/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت