به نقل از «همشهری آنلاین»

آشنایی با آداب و رسوم ماه رمضان در سیستان و بلوچستان

تاریخ انتشار: ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۱۷۰۲۴

همشهری آنلاین: سیستان و بلوچستان اگرچه ز نظر اقتصادی و ساختاری استانی محروم و توسعه نیافته‌است، اما از سوی دیگر توانسته است غنای فرهنگی خود را حفظ کند. مردم این استان همه ساله و در مناسبت‌های مختلف آیین‌ها و رسم‌هایی را برگزار می‌کنند که همگی نشان از اصالت فرهنگی این دیار دارد. بلوچستانی‌ها همه ساله در ماه رمضان مانند دیگر مسلمانان کشور و دنیا، سوای به‌جا آوردن واجبات، آیین‌های ویژه‌ای برای این ماه دارند که در نوع خود بی‌نظیرند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

روزه و روزه‌داری از نگاه اهل بیت (ع)

رصد هلال ماه رمضان

بلوچستانی‌ها به افرادی که چشمانی روشن و تیزبین داشتند و اغلب شکارچی بودند «چمروک» می‌گفتند. این افراد در آخرین شب ماه شعبان بر بلندی‌ها می‌رفتند تا حلول ماه رمضان را رصد کنند.

سحرخوانی  

در گذشته که وسایل ارتباط جمعی در کار نبود، افرادی هنگام سحر با دهل‌زدن یا سحری‌خوانی مردم را برای خوردن سحری بیدار می‌کردند. همچنین در برخی نقاط استان افرادی فانوس به دست در کوچه‌ها راه می‌رفتند و با کوبیدن در منازل یا چاووشی‌خوانی رسیدن وقت سحر را به همدیگر اطلاع می‌دادند. همچنین کوبیدن طبل در ۳ مرحله قبل از اذان صبح در این منطقه رواج داشت.

در مرتبه اول دهل برای بیدار کردن مردم نواخته می‌شد. در مرتبه دوم برای هشدار به کسانی که خواب مانده بودند و در مرتبه سوم برای یادآوری زمان اذان.

رمضونیکه یا رمضو الله

مراسم رمضونیکه در اغلب شب‌های رمضان برگزار می‌شد، اما اجرای آن در شب‌های ۱۴ و ۱۵ رمضان، مصادف با ولادت امام حسن مجتبی (ع) شور و حال بیشتری داشت.

در مراسم رمضونیکه تعدادی از چوانان محل به قصد کمک به مستمندان گروهی تشکیل می‌دادند و هنگام افطار به در خانه‌های مردم می‌رفتند و اشعاری می‌خواندند و تقاضای کمک می‌کردند. صاحب‌خانه هم بنا به توان خود مقداری پول یا مواد غذایی در کیسه آنها که به آن «جولی» می‌گفتند می‌ریخت. گروه رمضونیکه در پایان پول و مواد غذایی جمع‌آوری‌شده را بین مستمندان و نیازمندان محله تقسیم می‌کردند. این رسم هنوز در برخی نقاط استان به اجرا درمی‌آید.

غذاهای ویژه ماه رمضان  

آبگوشت زابلی با گوشت گوسفند یا مرغ محلی، قورمه، چنگالی با روغن حیوانی، پلو گوشت و پلو مرغ در ماه رمضان طرفداران زیادی دارد. حلیم محلی (غلور) مورد توجه بیشتر خانواده‌هاست. در ایام گرم سال مردم از غذاهای سرد همچون آب دوغ خیار و کشک استفاده می‌کنند تا در طول روز دچار گرمازدگی نشوند.

 سنت آرَک و بَرَک

طبق یکی از سنت‌های قدیمی و پسندیده مردم سیستان در گذشته، از هر اجاقی که دود بلند می‌شد و تا هر شعاعی که دود می‌رفت، خانواده‌ها مقید بودند کاسه‌ای از غذا را برای دیگران ببرند که این رسم به  آرک و برک یعنی «آوردن و بردن» شهرت داشت.

همچنین آن دسته افرادی که نذر دارند پیش از اذان مغرب در حد توان و وسع خود مواد خرما، چای، آش، شله زرد و غیره به مسجد می برند و پس از اقامه نماز مغرب به پذیرایی از روزه‌داران می‌پردازند.

اقامه نماز تراویح

از ابتدای ماه رمضان پس از نماز عشا، مردم بلوچستان و اهل سنت نماز تراویح را که بیست رکعت است به صورت جماعت پشت سر یکی از حافظان قرآن کریم می‌خوانند. هر شب در این ۲۰ رکعت تراویح یک جزء قرآن یا حتی بیشتر با صدای خوش حافظ خوانده می‌شود و قرائت قرآن به گونه‌ای تنظیم می‌شود که تا شب ۱۹ ماه مبارک رمضان ختم قرآن و مراسم آن انجام شود.

در برخی مساجد شب ۲۱ و در برخی مساجد شب‌های ۲۳ یا ۲۵ یا ۲۷  یا ۲۹ رمضان مراسم ختم قرآن انجام می‌شود، در این مراسم پس از پایان نماز تراویح امام جماعت به سخنرانی می‌پردازد و سپس دعای ختم قرآن و دعا برای اسلام و مسلمانان و شفای بیماران خوانده می‌شود.

مراسم شب های قدر

در دهه سوم ماه مبارک رمضان یعنی از نوزدهم تا بیست و نهم مراسم شب‌های قدر برگزار می‌شود که مهم‌ترین آیین در این شب‌ها مراسم ختم قرآن است و با شکوه خاصی در یکی از مساجد محله‌های مختلف برگزار می‌شود.  در روزهای پایانی ماه رمضان فردی که هر شب با صلات و غزل و شعرخوانی بر بالای مناره مسجد مردم را هر سحر بیدار می‌کرد شروع به خواندن اشعاری در خصوص وداع با ماه مبارک رمضان می‌کند.

فضیلت شب‌های قدر

قربانی کردن

قربانی‌کردن دام یا حتی یک مرغ زنده بین مردم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است به طوری که مردم معتقدند بعد از یک ماه بندگی و تطهیر در درگاه الهی باید با ریختن خون، این مهمانی را به پایان برد تا از شر شیطان و هوای نفس دور ماند.

کیسه برکت

کیسه برکت نیز از دیگر رسوم مردم سیستان و بلوچستان است، بزرگان روستا چه مرد و چه زن با دوختن یک کیسه به جمع‌آوری نذورات، کفاره و فطریه مردم مشغول می‌شوند تا آنها را در اختیار فقرا و نیازمندان قرار دهند.

حضور بر سر مزار درگذشتگان از دیگر رسوم مردم است، آنان به مزار می‌روند و عید را به درگذشتگان خود تبریک می‌گویند و خرما، کلوچه محلی و شکلات بر سر مزار توزیع می‌کنند.

عید فطر

عید فطر بین مردمان بلوچستان از جایگاه بالایی برخوردار است به طوری که قوم بلوچ اهل سنت این عید را یکی از اعیاد بزرگ اسلام می‌دانند و ۳ روز به جشن و شادمانی می‌پردازند. همه ساله در آستانه عید سعید فطر مشتری‌های بخش پوشاک زنان تا پنج برابر در مقایسه با روزهای عادی افزایش می‌یابد.  در این روز نان‌های روغنی به نام «قلیفی» و کلوچه‌های محلی پخته و بین همسایه ‌ا و خویشاوندان توزیع می‌شود.

بهترین اعمال در شب و روز عید فطر

در روز عید فطر تمام مردم روستا در مکانی که برای اقامه نماز عید در نظر گرفته‌ شده، حضور می‌یابند و پس از خواندن نماز و پرداخت فطریه، فرارسیدن عید فطر را به یکدیگر تبریک می‌گویند و به همراه روحانی و ریش‌سفیدان برای عرض تبریک به خانه‌های اقوام و آشنایان می‌روند.

کد خبر 498780 برچسب‌ها مجله سنت‌های رمضان مجله سفر به سيستان و بلوچستان

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: رمضان ماه رمضان ختم قرآن عید فطر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۱۷۰۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سرعت رسیدگی به پرونده ۸ مهر انتظار از قوه‌ قضائیه است

نماینده ولی‌فقیه در سیستان و بلوچستان گفت: سرعت، دقت و اتقان در رسیدگی به پرونده هشتم مهرماه ۱۴۰۱ انتظار ما از قوه قضائیه است و با گذشت یک سال و هشت ماه همچنان منتظریم. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، آیت‌الله مصطفی محامی در آیین تکریم و معارفه رئیس کل دادگستری سیستان و بلوچستان ضمن قدردانی از زحمات حجت‌الاسلام‌والمسلمین مصطفوی‌نیا در طول دوران خدمت در سیستان و بلوچستان و آرزوی موفقیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین موحدی‌راد در مسئولیت جدید عنوان کرد: دستگاه قضا باید ملجأ و پناهگاه مردم باشد و خیال مردم راحت باشد که اگر در جایی مورد تعرض قرار گرفتند وقتی به دستگاه قضا مراجعه کنند احقاق حق می‌شود و طبعاً برای اینکه دستگاه قضا به چنین جایگاهی برسد باید تلاش‌های فراوانی انجام بگیرد.

امام جمعه زاهدان افزود: سیستان و بلوچستان استان پهناور و پر ماجرایی است و برای اینکه دستگاه قضا جایگاه شایسته خود را بازیابد و خدمت شایسته‌ای به مردم نجیب، شریف و صبور استان ارائه کند نیازمند تلاشهای مضاعفی هستیم.

آیت‌الله محامی بیان داشت: سیستان و بلوچستان دارای ویژگی‌های مختلف از جمله تنوع قومی و مذهبی بوده و نیازمند حاکمیت عقلانیت و اعتدال و عقل و انصاف هستیم و اگر عقل بر مملکت وجودی ما حاکم باشد از افراط و تفریط پرهیز کرده و اهل میانه‌روی خواهیم بود و امام علی(ع) نیز بیان کرده‌اند: "اَلَیمینُ وَ الشَّمالُ مَضَلَّة، وَ الطَّریقُ الْوُسْطى هِىَ الْجادَّةُ" راست و چپ گمراهی است و مسیر وسط، معتدل و میانه، جاده اصلی است.

امام جمعه زاهدان عنوان داشت: نتیجه عقلانیت و اعتدال حاکمیت قانون است تا حق به حق‌دار برسد و لازمه آن رعایت عدالت و انصاف است و یکی از مصادیق آن توصیه امام علی(ع) به فرزندشان امام حسن مجتبی(ع) است که بیان کرده‌اند:" اجْعَلْ نَفْسَكَ مِیزَاناً فِیمَا بَیْنَكَ وَ بَیْنَ الناس" اگر انصاف می‌خواهی خود را در رابطه با مردم معیار قرار بده و هر آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران هم بپسند و هر آنچه برای خود نمی‌پسندی برای دیگران هم نپسند.

آیت‌الله محامی اظهار داشت: ما در استان خود پرونده‌‌های مختلفی داریم و گاهی برخی اتفاقات ویژه‌ای در استان رخ می‌دهد که نگاه همه را در داخل و خارج کشور به خود جلب می‌کند و در این شرایط است که  عملکرد ما حساس‌‌تر می‌شود و نیازمند دقت و تدبیر بیشتر است و در اینجا عقلانیت و اعتدال بیشتر به کار می‌آید و عدل و انصاف باید روشن‌تر خود را نشان دهد.

نماینده مقام معظم رهبری در سیستان و بلوچستان با اشاره به واقعه هشت مهرماه 1401 عنوان کرد: بر اساس توصیه امام علی(ع) مبنی بر رعایت انصاف حال اگر کسی از اعضای خانواده ما در این حادثه آسیب می‌دید از دستگاه قضا چه انتظاری داشتیم؟ همه اعضای جامعه از اعضای خانواده ما هستند و (چو عضوی به درد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار) و طبعاً انتظار سرعت، دقت و اتقان در رسیدگی را داشتیم و با گذشت قریب به دو سال همچنان منتظریم.

وی ادامه داد: هشت مهرماه 1401 واقعه‌ای بود که دشمن به دنبال سوء استفاده از آن بوده و هست و مقام معظم رهبری شخصا ورود کردند و در این جهت توصیه‌هایی داشتند و در هنگام سفر حجت‌الاسلام‌والمسلمین پورخاقان رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح  به استان این موضوع را پیگیری کردم که ایشان در پاسخ مطرح کردند: "حکم خدا، حق مردم و تاکید مقام معظم رهبری است" و وعده‌هایی هم دادند اما رفتند و خبری نشد و بعد از ایشان به صورت تلفنی پیگیری کردم که عنوان کردند:" پیگیری‌هایی صورت گرفته و گزارش این پرونده را خدمت مقام معظم رهبری هم ارائه دادیم" و حال این سوال ایجاد می‌شود که با وجود پیگیری‌های مقام معظم رهبری و حساسیت‌های موجود نتیجه این پرونده چه شد؟ و در چنین شرایطی احساس ما نسبت به سایر پرونده‌ها چگونه خواهد بود؟ و بنده این نکات را خدمت مقام معظم رهبری، مکاتبه کردم و با رئیس محترم قوه قضائیه نیز گفتگو داشته‌ام و انتظار داریم حجت‌الاسلام‌والمسلمین منتظری در جایگاه رئیس دیوان عالی کشور نیز این موضوع را منتقل و پیگیری بفرمایند.

امام جمعه زاهدان تصریح کرد: اگر این موضوع همچنان مورد رسیدگی قرار نگیرد تبدیل به یک زخم کهنه خواهد شد و مشکل مضاعف دیگر این است که اگر ما غفلت و تعلل داشته باشیم دشمن غفلت نخواهد کرد و از این فرصت برای ایجاد التهاب، تندگویی و افراط گری از ناحیه شیعه و سنی در جامعه سوء استفاده می‌کند.

آیت‌الله محامی بیان داشت: در جلسه‌ای مطرح کردند که برخی تندروی‌ها در میان شیعیان به حساب شما نوشته می‌شود و بنده در پاسخ مطرح کردم که مبنای من مشخص است و همواره بر عقلانیت، اعتدال و پرهیز از تندروی، توهین، افراط و تفریط تاکید دارم و نکته مهم این است که دشمن هیچگاه دست از دشمنی خود بر نمی‌دارد و به دنبال سوءاستفاده است و ما نباید بهانه‌ای دست دشمن بدهیم.

آیت‌الله محامی بیان داشت: مردم شریف سیستان و بلوچستان شایسته ارائه خدمات بیشتر و بهتر در ابعاد مختلف هستند و خوشبختانه مسئولان در دستگاه‌های مختلف در این جهت تلاش می‌کنند و برای آن‌ها آرزوی توفیق داریم.

نماینده مقام معظم رهبری در سیستان و بلوچستان گفت: قضاوت در پرونده هشت مهر باید با اقناع عمومی صورت بگیرد تا مردم اطمینان حاصل نمایند که دستگاه قضا فارغ از هر قومیت و مذهبی برای احقاق حق تلاش کرده است.

نماینده ولی‌فقیه در سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: تاکید بر رسیدگی به پرونده هشت مهر به علت اهمیت این پرونده است و به معنای نادیده گرفتن زحمات و تلاش‌های دستگاه قضا نیست چرا که اگر این همه خدمات و زحمات وجود نداشت شاهد این آرامش و امنیت در استان نبودیم و این نتیجه زحمات دستگاه‌های مختلف قضایی، اجرائی، نظامی، انتظامی و ... است.

انتهای پیام/