انتخابات الکترونیک و تجربیات موفق جهانی
تاریخ انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۲۸۸۳۵
برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی مدت‌ها است که به یکی از مباحث مهم میان وزارت کشور، شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی تبدیل شده‌است. حدود پنج سال است که وزارت کشور در حال ایجاد سازوکارهای برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی است و مخابرات فیبر نوری و مکان‌های اخذ رای را مجهز کرده‌است. با این حال و هر چند زمزمه‌هایی مبنی بر برگزاری انتخابات مجلس یازدهم به صورت الکترونیکی مطرح شد اما عدم‌تایید شورای نگهبان باعث شد تا این انتخابات هم به شیوه سنتی برگزار شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
فعلا و با وجود تکالیف قانونی و تلاش‌های وزارت کشور، شرایط آن‌چنان که باید و شاید برای برگزاری انتخابات الکترونیک در کشور فراهم نیست. شورای نگهبان در زمینه فقدان زیرساخت‌های فنی، قانونی و فرهنگی برای برگزاری انتخابات الکترونیک نگرانی‌های جدی دارد. در حالی بخاطر این نگرانی‌ها و عدم هماهنگی‌های لازم بین وزارت کشور و شورای نگهبان، برگزاری الکترونیکی انتخابات به تاخیر می‌افتد که در حال حاضر در سطح جهان تجربیات مفیدی در این زمینه وجود دارد.
این امر امروزه پذیرفته شده‌است که برگزاری انتخابات الکترونیکی می‌تواند نتیجه بهتر و نزدیک به عدالتی در پی‌داشته باشد. همچنین برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی می‌تواند راهکاری موثر برای بهبود کیفیت انتخابات باشد البته برای دفع مشکلات احتمالی آن نیز باید راهکاری اندیشیده شود. باتوجه به این مزایا، در طول سالیان گذشته وزارت کشور تلاش کرده اعتماد شورای نگهبان را برای الکترونیکی کردن انتخابات جلب کند و آموزش گسترده‌ای را برای هیات‌های اجرایی پیش‌بینی‌کرده با این وجود شورای نگهبان همچنان حاضر به اعلام موافقت با این شیوه از انتخابات نشده است.
انتخابات شورایاری‌ها در تهران که به صورت کاملا الکترونیکی برگزار شد نگرانی‌های فنی را تا حدود زیادی رفع کرد و تجربه اجرایی و عملیاتی مهمی در کشور در زمینه انتخابات الکترونیک به حساب می‌آید. با وجود اینکه این انتخابات قدم‌های اول ایران در زمینه ورود به انتخابات الکترونیکی و آنلاین است در کشورهای دیگر دنیا این شیوه‌ها از سال‌های گذشته مورد استفاده و بهره‌برداری قرارگرفته است و طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ارزیابی‌ها در مورد این شیوه انتخاباتی مثبت بوده و در کل مزایای این شیوه بر معایب آن برتری دارد.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است: با پیشرفت فناوری در سال های اخیر، کشورهای مختلف به سمت انجام انتخابات به صورت الکترونیکی حرکت کرده‌اند. استفاده از سیستم رای‌گیری الکترونیکی دستاوردهای بسیاری از جمله «کاهش قابل توجه زمان رای دهی و شمارش آرا»، «قابلیت دسترسی گسترده»، «امکان رای دهی افراد دارای معلولیت‌های خاص»، «قابلیت ممیزی و نظارت در تمام مراحل» و نیز «شفافیت گسترده در فرایند انتخابات» را به همراه داشته‌است. لذا استفاده از تجارب کشورهای مختلف در این زمینه می‌تواند برای حرکت به سمت رای‌گیری الکترونیکی و شناسایی الزامات پیاده سازی آن در ایران مفید باشد.
تجربه کشورهای دیگر در انتخابات الکترونیک
هرچند در بسیاری از کشورها هنوز هم رای‌گیری الکترونیکی جایگزین روش سنتی و رای‌گیری با کاغذ نشده است و ایران هم در زمره این کشورها است اما کشورهای بسیاری هم هستند که انتخابات سنتی را کنار گذاشته و از روش‌های نوین برای برگزاری انتخابات استفاده می‌کنند. در حال حاضر کشورهایی هستند که تمام مراحل سه‌گانه رای دهی، شامل تشخیص هویت، رای‌دادن و شمارش آرا را کاملا الکترونیک برگزار می‌کنند و کاغذ را به طور کامل از سیستم انتخاباتی خود حذف کرده‌اند.
برزیل یکی از کشورهای پیش‌رو در حوزه انتخابات الکترونیک است. با توجه به تلاش‌ها برای برگزاری انتخابات الکترونیک و نقدها به شورای نگهبان برای مخالفت با این شیوه، شورای نگهبان کشور برزیل را به عنوان مورد مطالعاتی در زمینه انتخابات الکترونیک انتخاب کرد و کارشناسانی را برای تحقیق در مورد شیوه برگزاری انتخابات در این کشور اعزام کرد. سیستم رای‌گیری در برزیل تمام الکترونیکی و با استفاده از صندوق‌های الکترونیکی صورت می‌گیرد که در آن هر نامزد با یک شماره انتخاباتی مشخص شده‌است.
طبق تحقیقات این تیم کارشناسی و اعلام مسئولان برزیلی، این روش یکی از موفق‌ترین روش‌های رای‌گیری و شیوه منحصربه‌فرد در جهان به واسطه سرعت عمل در شمارش آرای ماخوذه و اعلام نتایج است. در سال ٢٠٠٠ رای‌گیری به شیوه الکترونیکی کامل مورد تایید و تصویب دیوان عالی انتخابات قرار گرفت و انتخابات سال ٢٠٠٢ و پس از آن انتخابات تا هم‌اکنون در سراسر برزیل با این روش برگزار می‌شود.
در هر شعبه علاوه بر اینکه اسامی الکترونیکی در دستگاه وجود دارد، به صورت یک دفترچه اسامی و تصویر کسانی که اجازه رای دادن دارند، وجود داشته و شخص پس از رای‌دادن، رسیدی را که در مقابل اسم وی در کتابچه مذکور وجود دارد، دریافت می‌کند. شعب آنلاین متصل به هیچ شبکه‌ای نیستند و تخلیه آرا پس از پایان زمان رای‌گیری و با جداسازی حافظه دستگاه و انتقال آن به مراکزی که به شبکه متصلند صورت می‌پذیرد. پس از پایان رای‌گیری یک نسخه از نتایج آرای هر شعبه پرینت و در شعبه نصب می‌شود.
استرالیا، بلژیک، استونی، هلند، هند، ایرلند، نروژ و ایتالیا از دیگر کشورهایی هستند که انتخابات در همه یا برخی حوزه‌های آنها به شیوه الکترونیک انجام می‌شود. به عنوان مثال طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در نروژ چهار انتخابات مختلف شهری، شهرستانی، پارلمانی و انتخابات برای افراد بومی برگزار می‌شود. پارلمان نروژ در سال ۲۰۰۸ میلادی نمونه‌های آزمایشی رای‌گیری الکترونیکی را در این کشور تصویب کرد. این مصوبه منجر به نمونه‌های آزمایشی رای‌گیری الکترونیکی از خانه (به صورت اینترنتی) برای انتخابات محلی در سال ۲۰۱۱ میلادی و انتخابات پارلمانی در سال ۲۰۱۳ میلادی شد. در نروژ رعایت پارامترهایی نظیر توجه به الزامات فنی، عملکردی و مقرراتی، عدم تاثیرگزاری بر نتیجه، صحت شمارش نهایی، رعایت محرمانگی آرا، عدم اجبار رای دهندگان و اعتمادپذیری در سیستم رای‌گیری الکترونیکی مورد تاکید و توجه است.
طبق مطالعات انجام شده از سوی «موسسه بین المللی کمک به دموکراسی و انتخابات» در سال ۲۰۱۵ در رابطه با رای‌گیری الکترونیکی، ۵۷ درصد از ۱۲۳ کشور تحت مطالعه هرگز از رای‌گیری الکترونیکی استفاده نکرده‌اند. ۶ درصد قبلا از رای‌گیری الکترونیکی استفاده کرده‌اند اما اکنون آن را کنار گذاشته‌اند؛ در ۱۶ درصد فقط مطالعات امکان‌سنجی یا برگزاری آزمایشی انجام شده است و در ۲۱ درصد کشورها رای‌گیری الکترونیکی در انتخابات ملی یا استانی یا هردو استفاده شده‌است.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: انتخابات الکترونیک مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی وزارت کشور قانون انتخابات انتخابات الکترونیک مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی وزارت کشور قانون انتخابات برگزاری انتخابات الکترونیک برای برگزاری انتخابات رای گیری الکترونیکی مرکز پژوهش های مجلس صورت الکترونیکی مجلس شورای اسلامی شورای نگهبان وزارت کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۲۸۸۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسلامی: نتایج انتخابات الکترونیکی یک‌ساعته حاضر می‌شود
به گزارش گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، محسن اسلامی دبیر و سخنگوی ستاد انتخابات کشور طی سخنانی درباره آخرین اخبار پیرامون مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی بیان کرد: فعالیت ستاد انتخابات وزارت کشور برای برگزاری مرحله دوم انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در روز ۲۱ اردیبهشت ماه به‌صورت منسجم و هماهنگ با ۱۵ استان کشور شدت گرفته است.
* زمان برگزاری انتخابات
وی با اشاره به برگزاری مطلوب انتخابات در ۱۱ اسفند ماه ۱۴۰۲ عنوان کرد: عطف به ماده ۱۰ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی هر داوطلبی باید یک‌پنجمِ آرای صحیح را کسب کند تا در مرحله اول منتخب آرای ملت برای حضور در مجلس شورای اسلامی باشد و بر این اساس و بر پایه شمارش آرای مأخوذه در انتخابات ۱۱ اسفند پارسال نظر به اینکه در ۲۲ حوزه انتخابی نامزدان نتوانستند حدنصاب آرای مأخوذه را کسب کنند، ۹۰ نفر از آنان برای ۴۵ کرسی از ۲۹۰ کرسی مجلس شورای اسلامی و بنا بر قانون در مرحله دوم به رقابت خواهند پرداخت.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور با اشاره به برخی مناسبت‌ها از جمله عید فطر و برگزاری کنکور سراسری گفت: زمان برگزاری انتخابات مرحله دوم با هماهنگی وزارت کشور و شورای محترم نگهبان مشخص شد که بنا بر هماهنگی‌های انجام‌شده روز ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ به‌طور رسمی برای اخذ آرا از مردم اعلام شده است.
* حوزه‌های انتخاباتی مرحله دوم
اسلامی ۲۲ حوزه انتخابیه را برای مرحله دوم انتخابات مجلس به‌شرح زیر اعلام کرد: «تبریز، آذرشهر و اسکو»، «شبستر»، «میانه»، «پارس‌آباد، بیله‌سوار و اصلاندوز مغان»، «سمیرم»، «لنجان»، «کرج، اشتهارد و فردیس»، «تهران، شمیرانات، اسلام‌شهر و پردیس»، «مشهد و کلات»، «بیرجند، درمیان، خوسف»، «آبادان»، «رامهرمز و رامشیر»، «خدابنده»، «زنجان و طارم»، «شیراز و زرقان»، «مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد»، «کرمانشاه»، «گنبدکاووس»، «خرم‌آباد و چگنی»، «قائمشهر، سوادکوه، جویبار، سیمرغ و سوادکوه شمالی» و «ملایر» که در ۱۵ استان کشور قرار دارند.
وی افزود: در مرحله نخست انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که در ۱۱ اسفند برگزار شد با هماهنگی شورای نگهبان در چهار حوزه اخذ رأی به‌صورت الکترونیکی انجام شد. در مرحله دوم از شورای نگهبان درخواست شد که در حوزه‌های انتخابی که بیش از یک نماینده از آن حوزه برای مرحله دوم باقی مانده‌اند و دارای تعدد کرسی است؛ انتخابات به‌صورت الکترونیک برگزار شود.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور تصریح کرد: با موافقت شورای نگهبان و براساس این شاخص شاهد برگزاری انتخابات ۲۱ اردیبهشت ماه جاری در تبریز، تهران، آبادان، شیراز، کرمانشاه، خرم‌آباد، قائمشهر و ملایر به‌صورت الکترونیکی خواهیم بود. لازم به ذکر است در دو حوزه آبادان و ملایر در مرحله اول نیز انتخابات به‌صورت الکترونیک برگزار شد.
اسلامی تصریح کرد: با روند موفق انتخابات الکترونیک می‌توان این انتظار را داشت که انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده نیز به‌صورت الکترونیکی در کشور برگزار شود.
* در شعب الکترونیکی تعرفه دستی وجود ندارد
وی در ادامه در رابطه با شعب دور دوم انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: از آنجا که تعیین شعب براساس قانون به‌عهده هیئت‌های اجرایی است، طبق مکاتباتی که در این مورد با هیئت‌های اجرایی و فرمانداران انجام شده است، هیئت‌های اجرایی به این نظر رسیدند که در برخی از حوزه‌ها شاهد کاهش شعب اخذ رأی باشیم که در مجموع کمتر از دو هزار شعبه نسبت به دور قبل از شعب انتخاباتی کاسته شد.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور اضافه کرد: براین‌اساس ۱۱ هزار و ۵۰۰ شعبه در مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۱۵ استان و ۲۲ حوزه انتخابیه وجود خواهند داشت. لازم به ذکر است کاهش شعب اخذ رأی در تمامی انتخابات گذشته که شاهد دور دوم بودند، معمول بوده است.
اسلامی تصریح کرد: در شعبی که انتخابات به‌صورت الکترونیکی برگزار می‌شود رأی‌گیری با تعرفه دستی انجام نخواهد شد و صندوق الکترونیکی در حکم تعرفه خواهد بود، با وجود این، در راستای پیش‌بینی موارد غیرمترقبه تعرفه‌های دستی در تمامی شعب از جمله شعب اخذ رأی الکترونیکی بارگذاری می‌شوند، همچنین ارسال ملزومات شعب تا پایان هفته جاری به اتمام خواهد رسید.
* زمان برگزاری انتخابات
وی تصریح کرد: بر اساس قانون، مرحله اول و دوم انتخابات تفاوتی در ساعات برگزاری ندارد. اخذ رأی رأس ساعت ۸ صبح روز جمعه ۲۱ اردیبهشت‌ماه جاری شروع می‌شود و به‌مدت ۱۰ ساعت ادامه خواهد داشت. زمان اخذ رأی با تشخیص ستاد انتخابات و وزیر محترم کشور قابل تمدید است که در این صورت توسط ستاد انتخابات کشور اطلاع‌رسانی خواهد شد.
* چهار مؤلفه راهبردی انتخابات
سخنگوی ستاد انتخابات کشور با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در ابتدای سال ۱۴۰۲ درباره چهار مؤلفه راهبردی انتخابات (امنیت ـ رقابت ـ سلامت و مشارکت) عنوان کرد: هم ستاد انتخابات و هم وزارت کشور به‌طورکلی یک برنامه‌ریزی اصولی در تحقق این چهار راهبرد داشته‌اند و باید عنوان کرد مجموعه ارکان کشور در تحقق این چهار راهبرد به وزارت کشور کمک کردند. وزارت کشور به‌عنوان متولی و برگزارکننده انتخابات توانست در تمامی شاخص‌های چهارگانه کارنامه مطلوبی را به‌جای بگذارد.
اسلامی افزود: در بحث امنیت رسانه‌های داخلی و بین‌المللی شاهد بودند که هیچ‌گونه چالش امنیتی را در دور اول انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری شاهد نبودیم، این امر نشان‌دهنده همکاری مجموعه ارکان امنیتی کل کشور با وزارت کشور بود.
وی گفت: ناظران شورای نگهبان صحت انتخابات را در حوزه‌های مختلف مورد تأیید قرار دادند و روند بسیار سالم و سلامت انتخابات مورد تأیید قرار گرفت. در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی بیش از ۷۰ درصد داوطلبان توسط شورای محترم نگهبان تأیید شدند که توانست فضای رقابتی را برای حضور تمامی گروه‌ها و سلایق سیاسی پدید آورد، این امر در خروجی انتخابات یعنی نمایندگان منتخب مردم نیز قابل مشاهده است.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور ابراز کرد: در مورد مشارکت هم می‌توان عنوان کرد با توجه به حضور بیش از ۲۵ میلیون نفر از واجدین شرایط که رقمی بیش از مشارکت‌کنندگان سال ۱۳۹۸ بود نمره قابل‌قبولی را باید برای مؤلفه مشارکت در انتخابات مرحله اول در سراسر کشور در نظر گرفت، بنابراین ما شاهد بودیم با توفیق الهی هر چهار مؤلفه تحقق یافته است و امیدواریم که در مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز این مؤلفه‌ها محقق شوند.
* اعلام نتایج انتخابات
اسلامی با اشاره به تجربه مرحله اول انتخابات در حوزه‌های انتخاباتی الکترونیکی اظهار کرد: حدود یک‌ساعت پس از اتمام رأی‌گیری ما قادر به اعلام نتایج خواهیم بود. در تهران نیز با توجه به رقابت ۳۲ نامزد، انتخابات به‌صورت الکترونیکی برگزار خواهد شد و خروجی صندوق‌های الکترونیکی سریع خواهد بود. خروجی این صندوق‌ها در اختیار نماینده فرماندار و نماینده هیئت نظارت (تأیید ناظر و مجری) قرار می‌گیرد و وارد دستگاه احراز می‌شود و پس از آن داده‌های دستگاه در ستاد انتخابات کشور قابل رؤیت است، ازاین‌رو فرآیند‌های انتخابات و اخذ رأی طولانی نخواهد بود.
وی گفت: قابل پیش‌بینی است که تا ابتدای روز شنبه ۲۲ اردیبهشت‌ماه پس از پایان اخذ رأی‌گیری، نتایج انتخابات مرحله دوم مجلس در ۱۵ استان با تایید هیئت نظارت برسد و به‌طور رسمی اعلام شود.
* تبلیغات
سخنگوی ستاد انتخابات کشور عنوان کرد: نامزدان باید توجه داشته باشند که در این مرحله نیز شامل قوانین تبلیغات انتخاباتی خواهند بود.
اسلامی افزود: بر این اساس مانند مرحله پیشین سامانه شفافیت برقرار است و منابع دریافتی و هزینه‌های نامزدان باید در سامانه ثبت شوند، بر همین اساس پیامک‌هایی از ستاد انتخابات کشور برای ۹۰ نامزد انتخاباتی دور دوم ارسال شده است، همچنین بر اساس مذاکراتی که با صداوسیما انجام شده است مناظره‌های انتخاباتی در استان‌های مختلف پوشش داده می‌شود.
وی تصریح کرد: بازه تبلیغات از ساعت صفر بامداد ۱۳ اردیبهشت‌ماه جاری شروع می‌شود و تا ۸ صبح روز ۲۰ اردیبهشت ادامه خواهد داشت.
* واجدین شرایط
سخنگوی ستاد انتخابات کشور در مورد واجدین شرایط شرکت در مرحله دوم انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: واجدین شرایطی که در حوزه انتخاباتی که به مرحله دوم کشیده شده است؛ اگر در مرحله اول انتخابات شرکت کرده باشند فقط می‌توانند در همان حوزه رأی دهند، اما افرادی که در مرحله اول انتخابات رأی نداده‌اند می‌توانند در هر کدام از حوزه‌های ۲۲ گانه شرکت کنند.
اسلامی افزود: بازه سنی برای شرکت در انتخابات ۱۸ سال است و بنابراین افراد متولد پیش از ۱۳۸۵/۲/۲۱ می‌توانند در انتخابات روز جمعه ۲۱ اردیبهشت ماه شرکت کنند.
وی همچنین گفت: تشخیص اینکه افراد در مرحله اول در چه حوزه‌ای رأی داده‌اند از طریق دستگاه احراز هویت و سیستم‌های موجود در شعب اخذ رأی انجام می‌گیرد.
* اجلاسیه‌های مجلس دوازدهم و مجلس خبرگان رهبری
سخنگوی ستاد انتخابات کشور با تأکید بر اجرای دقیق زمان‌بندی مراحل مختلف انتخابات، اضافه کرد: وزارت کشور اهتمام ویژه دارد تا ان‌شاءالله ملت شریف ایران اسلامی شاهد برگزاری اجلاسیه ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری در روز اول خردادماه و برگزاری اجلاسیه دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در روز هفتم خرداد ماه امسال باشند.
انتهای پیام/
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور