به نقل از «ایسنا»

داستان ریال پرتغالی و تومان مغولی!

تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۴۰۸۳۳

ریال هیچ وقت در زبان روزمره مردم به کار نرفت و بالاخره مانند پرتغالی ها، در حال اخراج از تاریخ ایران است و دوباره تومان به جایگاه خودش برمی‌گردد.

به گزارش ایسنا، روزنامه خراسان نوشت: «بالاخره صبح دیروز لایحه حذف چهار صفر از پول ملی و تعیین «تومان» به عنوان واحد پول ملی، به تصویب مجلس رسید و بعد از ۸۸ سال دوباره تومان پول رسمی کشور شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته از همان ۸۸ سال پیش هم که ریال واحد پول رسمی کشور شد جایگاهی بین مردم پیدا نکرد و در حساب و کتاب مردم کشورمان وارد نشد و تومان جایگاه اصلی را داشت. امروز با هم مروری خواهیم داشت به داستان تومان، ریال و قران در تاریخ دور و گذشته ایران.

یادگار دوران پرتغالی‌ها

اول فروردین سال ۱۳۱۱ بود که پهلوی اول «ریال» را به‌عنوان واحد پول ملی ایران انتخاب کرد. اما چرا «ریال»؟ ماجرا به ۵۰۰ سال پیش برمی‌گردد یعنی زمانی که پرتغالی‌ها برای خودشان ابرقدرتی بودند و اقتصاد جهانی را در دست داشتند. در آن دوران خلیج فارس هم مثل خیلی از دیگر نقاط جهان به اشغال پرتغالی‌ها درآمده بود. البته آنها بعد از حدود ۱۱۰ سال حضور در خلیج فارس، از جنوب ایران به کمک انگلیسی‌ها که نقشه اشغال ایران را کشیده بودند، اخراج شدند؛ یعنی ۴۰۰ سال پیش درست زمانی که شاه عباس زمام کشور را در دست داشت. متاسفانه انگلیسی ها هم صدها سال کشورمان را غارت کردند. حتما الان این سوال برایتان به وجود آمده که خب ریال کجای این قصه قرار دارد. عجله نکنید ریال در اصل فارسی شده رئال است که معنی‌اش می‌شود «سلطنتی». رئال واحد پول کشورهای اسپانیا و پرتغال بود. آنها  هر کشوری را که اشغال می‌کردند این واحد پولی را هم برای آنها به یادگار می‌گذاشتند. به هر حال پرتغالی‌ها رفتند اما ریال را در کشورمان به یادگار گذاشتند. البته تنها ایران نیست که واحد پولی‌اش ریال است بلکه اگر دقت کنید چند کشور دیگر هم در حاشیه خلیج فارس از واحد پولی ریال استفاده می‌کنند، مثل عربستان، قطر، عمان و یمن و حتی برزیل هم واحد پول‌شان ریال بوده و است. هیچ وقت برایتان سوال پیش نیامده بود که چرا واحد پول ایران و عربستان  یکی است؟ با این حال ریال هیچ وقت در زبان روزمره مردم به کار نرفت و بالاخره مانند پرتغالی ها، در حال اخراج از تاریخ ایران است و دوباره تومان به جایگاه خودش برمی‌گردد.

رد پای مغول‌ها

ماجرای «تومان» اما به دوران اشغال ایران توسط مغول ها برمی‌گردد. مغول‌ها به هر ۱۰ هزار سرباز می‌گفتند تومان. فرمانده این ۱۰ هزار سرباز هم می‌شد، امیرتومان. بعد از اشغال ایران توسط آنها، تومان وارد بازار معاملات ایران شد. در آن دوران هر تومان معادل ۱۰ هزار دینار بود البته تومان واحد پول نبود بلکه یک واحد محاسباتی برای پول بود. مثلا ما پول یک میلیونی نداریم ولی برای شمارش یک میلیون استفاده می‌کنیم. آغا محمدخان قاجار اولین کسی بود که سکه‌های طلایی با عنوان تومان را به صورت رسمی در کشور رواج داد؛ سکه‌هایی با وزن‌های ۴، ۸ و ۱۶ گرم که به ترتیب نیم، یک و دو تومانی بودند.

نخستین اسکناس های رایج با واحد تومان هم در زمان ناصرالدین شاه و توسط بانک ایران در سال ۱۳۰۹ هجری قمری طراحی و چاپ شدند. این اسکناس ها با واحد پول تومان منتشر شدند و  شامل اسکناس های یک، ۲، ۳، ۵، ۱۰، ۲۰، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۵۰۰ تومانی بودند. نکته جالب این که «حکومت ملی آذربایجان» هم در سال ۱۳۱۴ به رهبری جعفر پیشه‌وری اسکناس یک تومنی، پنج تومنی، ۱۰ تومنی و ۵۰ تومنی داشتند. البته نوشتار تومان در این اسکناس‌ها به تومن تغییر کرد. حالا طبق قانونی که دیروز به پیشنهاد دولت و توسط مجلس تصویب شد، دوباره سکه ها و اسکناس های تومانی رواج پیدا می کند و دوران ۸۸ ساله ریال هم به انتها می رسد. از این به بعد باید به جای ۱۰ هزار ریال بگوییم یک تومان. اما برای واحد کمتر تومان باید چه کرد؟ با توجه به ماده یک لایحه تصویبی، هر تومان معادل ۱۰۰ قران می‌شود که خودش حکایتی جدا دارد.

حکایت «قرون»

قران یا همان قرون خودمان از دوره ناصرالدین شاه رواج پیدا کرد. محمد نوبخت در وبلاگش مدعی است، داستان «قرون» به این بیت از حافظ برمی‌گردد که می‌گوید:

ساقیا می‌ده که رندی‌های حافظ فهم کرد

آصف صاحب‌قِرانِ جرم‌بخشِ عیب‌پوش»

او در این مقاله تاریخی خود می نویسد: «تمام این اتفاق به تفال ناصرالدین‌شاه به دیوان حافظ و تعلق خاطر وافر او برمی گردد. او شبی به این بیت از حضرت حافظ رسیده و بعد از آن خودش را «سلطان صاحب‌قِران» و پول مُلک خود را «قِران» نامید.»

البته فرهمند علیپور هم در استوری اینستاگرامش نوشت: در گذشته در کشور ما یک قرن ۱۰۰ سال نبود و هر ۸۰ سال را یک قرن می‌گفتند و نصف آن را هم قران می‌گفتند. شاهی را هم که ۳۰ سال حکومت کرده باشد، صاحب یک قران حساب می‌کردند. ناصر‌الدین شاه هم در سی‌امین سال حکومتش سکه یک قرانی را منتشر و خودش را صاحب‌قران معرفی کرد و کاخ جهان‌نمای نیاوران را هم کاخ صاحبقرانیه نامید.»

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: حذف چهار صفر از پول ملی پرتغالی ها برمی گردد اسکناس ها واحد پول ۱۰ هزار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۴۰۸۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ژوزه مورایس اسلام آورد و شیعه شد

ژوزه مورایس سرمربی پرتغالی باشگاه سپاهان به دین اسلام گروید. 

به گزارش تابناک ورزشی؛ ژوزه مورایس سرمربی معروف زردهای اصفهان، در کنفرانس خبری پس از دیدار سپاهان مقابل استقلال ملاثانی اعلام کرد، از آیین مسیحیت به دین اسلام و مذهب شیعه گرویده است.

مورایس که دو سال است در ایران کار می‌کند، پیش از این با یک دختر ایرانی بازیکن تئاتر اهل تهران ازدواج کرده بود. با این اقدام، احتمال ماندن سرمربی پرتغالی که سابقه دستیاری مورینیو را هم دارد، روی نیمکت سپاهان افزایش یافت.