به نقل از «فارس»

غفلت از سیاست در اتهام‌ به پیامبر(ص)

تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۴۱۷۱۵

موضوع تعدد زوجات پیامبر اعظم(ص) همواره موضوع مناقشه بوده و چنین می‌نماید در آینده هم برخی آن را مستمسک تخریب چهره اسلام قرار دهند.

به گزارش خبرنگار تشکل‌های دانشگاهی خبرگزاری فارس، محسن سلگی دکترای علوم سیاسی طی یادداشتی به مناسبت ولادت حضرت خدیجه(س) و طرح اتهام به پیامبر اعظم(ص) نوشت: موضوع تعدد زوجات پیامبر اعظم(ص) همواره موردمناقشه بوده و چنین می نماید در آینده هم برخی آن را مستمسک تخریب چهره اسلام قرار دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اخیراً در فضای مجازی با عنوان اتهام آمیز حرمسرا، زندگی تجملی و نظیر اینها، تخریب چهره آسمانی پیامبر اسلام(ص) مقصود قرار گرفته است. 

خطای زمان‌پریشی یا آناکرونیسم در این موضوع آنجایی است که برخی منتقدین با ارزشهای امروز به خصوص غرب امروز، چندهمسری پیامبر(ص) را بر سنگ محک و داوری می نهند. این نوعی دورداوری- تعبیر از من است- نسبت به گذشته آن هم گذشته دور است. انتظار همدلی یا گذشته به این صورت که آن را بازسازی کنیم، بس سخت و سست است. اما این که پدیده ها را با توجه به زمانه و زمینه آنها داوری کنیم، لازمه نگاه تاریخی منصفانه و اقدامی مقدور و هم مقدر است. اتخاذ این رویه، شرط مقدر حصول نتیجه صحیح و دست کم معتبر است.

میشل فوکو که با تاریخ نگاری بر سر مِهر نبود، در پی کشف گفتمان‌های حاکم بر هر عصر بود. این کاری است که  از عهده متفکر بر می آید اما این که ارزش‌های زمانه یک پدیده در گذشته را لحاظ کنیم، حتی از این که خود و ارزشهای زمان خود را ملاک نهایی و مطلق قرار ندهیم، کاری ساده تر است.

همچنین می بایست به سیر تغییر مفاهیم در طول زمان توجه داشت. توجه به تاریخ درباره تغییر مفاهیم و واژگان ما را حیرت فرو می‌برد. برای نمونه، واژه «برکت» در اصل و  ابتدا به معنای کود شتر-با تسامح- بوده و اما امروز معنایی بس عمیق و انیق دارد که به‌راحتی نمی توان آن را فهم و حتی ترجمه واژگانی کرد.

چندهمسری درگذشته مورد تأیید عرب بوده است. حال آن که در خانواده امروزی متأثر از غرب، تک همسری بدل به ارزشی مسلم شده است. جالب است بدانیم در فرهنگ قدیم حتی در یونان باستان ازدواج با زنان نه برای شهوت که برای حفظ نسل بوده و شهوترانی مربوط به بیرون از خانه بوده است. در جهان اسلام به خصوص در صدر اسلام نیز ازدواج به عنوان یک مراسم اجتماعی برای ایجاد پیوند دیده می شده است تا عشق  و شهوت. آلن بدیو اندیشمند بزرگ فرانسوی حتی در الجزایر امروز هم مواردی از ازدواج به عنوان یک رسم اجتماعی مانند ازدواج دخترعمو-پسرعمو را مثال می زند. بنابراین نه تنها تعدد زوجات که ازدواج هم تغییر ماهیت داده و چنین تکثر معنایی و عملی یافته است.

عمده منتقدان رسول الله نه تنها این ملاحظات تاریخی و انسان شناسانه (عامل فرهنگی) را در نظر نمی گیرند که حتی بسیاری از جزییات مسلم ازدواج های پیامبر(ص) را یا نمی بینند و یا سانسور می کنند!

از مباحث فرهنگی فروتر، دلایل سیاسی ازدواج های پیامبر هم نادیده گرفته می شود. مرحوم دکتر شریعتی در کتاب «زن در چشم و دل محمد»، می پرسد چه دلیلی برای ازدواج پیامبر با دختری کاملاً عاری از جذابیت ظاهری مانند دختر عمر وجود دارد! همچنین با اشاره به آیه ای از سوره احزاب (آیه 37) نشان می دهد که دلیل ازدواج پیامبر با همسر سابق پسرخوانده خود (زید)، برچیدن این رسم جاهلی بوده که پسرخوانده را پسر می دانسته اند(یعنی همچون پسر خونی). زینب دختر جحش و دختر عمه پیامبر(ص) با اصرار پیامبر(ص) به عقد زید در می آید و در زمانی همسر ایشان می شود که از زیبایی و جوانی او چیزی نمانده است. اگر پیامبر دلیلی غیر از آموختن حکمت داشت، در جوانی زینب این ازدواج را انجام می داد.

پیامبر(ص) از 25 سالگی تا 53سالگی تنها یک همسر داشته و آن حضرت خدیجه(س) بوده است. مسلم است اگر او اهل نگاه مادی-دنیوی به زن بود، در زمانی که نه مسئولیت خاصی داشت و نه رسالتی اقدام به تعدد ازدواج یا دست کم ازدواج با زنی جوان می کرد. در عوض پیامبر(ص) با حضرت خدیجه(س) ازدواج کرد. میان پیامبر(ص) و حضرت خدیجه(س) عشقی بی نظیر حاکم بود. چنانکه وقتی پیامبر(ص) از یک سفر تجاری طولانی برگشتند و آفتاب صورت مبارکشان را سوزانده بود، حضرت خدیجه (س) شعری توأم با سوز و شور در وصف ایشان سرود و در یک بیت آن چنین مضمونی زیبا آورد که آفتاب چگونه جرئت کرده بر صورت معشوق من بوسه بزند.

بعد از رحلت خدیجه کبری، هیچ زنی جز عایشه به خانه پیامبر(ص) راه نیافت. هیچکدام از زنان پیامبر(ص) به غیر از عایشه، زیبا و جوان نبودند.

عایشه زنی دانش ور و خطیب و خرمند بود که پیامبر به پیشنهاد مسلمین با او ازدواج کرد. مسلمین می گفتند این اولین دختری که در اسلام متولد شده و دوران شرک را ندیده است، می بایست زن پیامبر(ص) باشد. ابوبکر نیز بر این ازدواج اصرار داشت و پیامبر(ص) وقتی عایشه 9ساله بود با او ازدواج کرد.

در تحلیل این ازدواج، مخالفان باید به این نکته دم دستی توجه می کردند که دختر عرب آن هم در حجاز و 14قرن پیش چه از حیث وظایف و پختگی و چه از حیث بلوغ جسمی قابل قیاس با دختر امروزی نیست. دختر امروزی را به نظر من تا سن 25  هم می توان نوجوان دانست. مانند این است که دختر عشایری را که همپای مرد می جنگیده و زراعت و دامداری می کرده با دختر امروز همسان سازی کنیم.

این گروه گویا دچار یکسان سازی و توتالیتاریسم روشی در خصوص انسان هستند. نیچه هم در نقد انسان شناسان می گفت آنها درباره انسان طوری سخن می گویند که گویی انسان موجودی لایتغیر است.

دیدن تمایزات و پرهیز از قالب سازی و قالبی اندیشیدن از حداقل های تفکر انتقادی و خردورزی جدید است.

نکته دیگر اتهام دنیاگرایی به پیامبر (ص) و حتی حضرت خدیجه(س) به واسطه ثروت ایشان است. شاید سخن گفتن درباره این دست مدعیات ماقبل نقد باشد. به تواتر منابع مختلف ساده زیستی پیامبر اسلام را ذکر کرده اند. با رجوع به عقل هم می توان سازگاری میان آیات قرآن و سیره پیامبر اسلام را به منزله حقانیت و مشروعیت و مقبولیت عمومی ایشان انتظار داشت.

مغالطه ای در این میان کمتر مورد توجه قرار گرفته و آن این که تعدد و کثرت را دال بر تکاثرطلبی و بدتر از این، هوسرانی در نظر گرفته اند. هوسران در پی زنان جذاب می رود نه بیوه های پیر و فرتوت که نیاز به پرستار دارند تا عاشق. گویا گروهی زن را مکر و فریب و ازدواج متعدد با زن را مصداق افتادن در فساد می دانند. این نگاه ها که در نگاه شرق شناسان هم موج می زند متأثر از مسحیت تحریف شده ای است که زن را شیطان و مظهر مجسم گناه می داند و نزدیکی به زنان را فساد. چنانکه بر همین مبنا برای کشیشان و حتی شوالیه های کلیسا ازدواج را منع کرده بودند.

ریشه ذهنی نگاه شرق شناسانه علیرغم ادعای حقوق زن، بسا فریبا و فریبکاردیدن آن است. گویی نمی توان بی چشمداشت شهوانی به زن نزدیک شد؛ حتی اگر پیامبر(ص) باشد، آن هم در دوران کهولت سن و مسئولیت دینی و سیاسی و آن همه جنگ و رنج.

به گفته مرحوم شریعتی، این گروه احساس پیامبر(ص) را به عشق هایی که گاه میان خواهران مقدس و پدران مقدس در خلوت دیرها اتفاق می افتاده است و ویکتور هوگو انها را لو میداد، تقلیل داده اند(نقل به مضمون).

عجیب است که از هیچکدام از زنان پیامبر(ص) فرزندی به جا نماند. از ایشان فرزند ذکوری به جا نماند و شجره طبیه شان از طریق یک زن تداوم یافت. به نظر من این شاید برای آن بوده که مسلمانان متوجه بزرگی مقام زن شوند. همچنانکه مسیح(ع) بی واسطه مرد جشم به جهان گشود و انتظار می رفت ازین طریق مسیحیان مقام زن را دریابند.

پیامبر(ص) بعد از وفات خدیجه کبری، هرگز صمیمیتی با هیچ یک از زنان به جز عایشه نداشت و عمده زنانشان عاجز از درک شخصیت پیامبر(ص) بودند تا جایی که آیه نازل شد با این مضمون که اگر ناراضی هستید(از فقر) مهریه تان را بگیرید و از زندگی پیامبر بروید.

برخی کوشیده اند پیامبر را با «دون ژون» شبیه سازی کنند. او در جوانی اش حرمسرا داشت و در پیری راه دیگر برگزید و اما پیامبر(ص) در دوران کهولت اش و با جسمی فرتوت اقدام به تعدد ازدواج کرد. مخالفان غربی سعی کرده اند تا رسول ارجمند اسلام را متهم به حرمسرا کنند. اما خانه پیامبر(ص) هیچ تناسبی با حرمسراها و کاخهای سلاطین و حتی منزل تجار و افراد متوسط نداشت.

عایشه که محبوب پیامبر(ص) بود در اتاقی می زیست که یک طرف آن را شن ریخته بودند و طرف دیگر حصیر انداخته بودند.

در پیوند ساده زیستی و نگاه انسانی-الهی پیامبر(ص) به زن ذکر آنچه در پی می آید بجاست. زندگی پیامبر اعظم چنان ساده بود که زنان بر گرد ایشان جمع شده و‌ ملامت می کردند که چرا یکماه است دودی از مطبخ جز دود پختن آرد جو برنیامده است (نرمش پیامبر (ص) و احترام بی نظیرشان به زن آن هم در اجتماع قبیله ای عرب خیره کننده است). چنانکه پیامبر از آنان  می رنجیدند و به انبار غله ای بیرون منزل که بالا قرار داشت می رفتند. تنه درختی را می گذاشتند و بالا می رفتند و سپس تنه را برمی داشتند تا کسی مزاحمشان نشود.

یکبار غیبت ایشان یکماه طول کشید و عمر به نمایندگی از مسلمین آمدند ببینند چرا پیامبر به مسجد نمی آیند. عمر ماجرا را فهمیده و می بیند جای حصیرها بر پهلوی مبارک پیامبر مانده است. گریه می کنند و می گویند اجازه دهید گردن دخترم-که همسر پیامبر بوده-را بزنم.

پیامبر بسیار با زنان، حتی در برابر پرخاش آنها نرم و صبور بودند. هیچکس اندازه ایشان به زنان احترام نمی گذاشت؛ حتی زنانی که توقع زندگی راحت تر یا کمترسختی را داشتند. نحوه اجازه گرفتن ایشان از حضرت فاطمه(س) برای پذیرش خواستگاری امام علی(ع) آنچنان با حیا و احترام توأم بوده که نمونه آن را امروز نیز نمی توان یافت. پشت در می ایستند و می فرمایند فاطمه علی نام تو را می برد. سکوت حضرت فاطمه به معنای پاسخ بله و آرام بستن در اتاق به معنای پاسخ رد بوده است.

بعد از وفات حضرت خدیجه و ازدواج با عایشه پیامبر(ص) همچنان اندوهگین فقدان خدیجه کبری بود. کسی به ایشان عرض کرد که خدا از شما پیری را گرفت و جوان و بهتری به شما داد. پیامبر(ص) خدا را قسم خوردند که چنین نیست و خدا بهتری به او نداده است.

پی نوشت:

مهمترین منبع این متن، کتاب «زن در چشم و دل محمد» اثر مرحوم دکتر علی شریعتی است. ایشان در این کتاب به منابع قدیم و تحقیقات معاصر کسانی مانند محمد هیکل (کتاب زندگانی محمد) و حقایق الاسلام و اباطیل خصومه اثر عباس محمد عقاد استناد کرده اند.

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: حضرت خدیجه پیامبر تعدد زوجات علی شریعتی شرق شناسی حضرت خدیجه س پیامبر اعظم پیامبر ص

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۴۱۷۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازداشت فامیل شمخانی به اتهام رشوه ؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، خبر بازداشت موعود شمخانی معاون فنی سابق سازمان منطقه آزاد اروند و برادرزاده علی شمخانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی را تایید کرد و گفت: وی به اتهام دریافت رشوه و فساد مالی در آبادان بازداشت شده است.

موعود شمخانی در سال ۱۳۹۴ به سمت معاون فنی و امور زیربنایی سازمان منطقه آزاد اروند منصوب شده بود.

کد خبر 847875 برچسب‌ها خبر ویژه علی شمخانی