به نقل از «خبرگزاری آریا»

زمین لرزه جدید در استان تهران- حوالی دماوند/ 16 گسل شناخته شده استان تهران/ گسل مشا چه‌قدر خطرناک است؟

تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۸۹۱۰۰۱

خبرگزاری آریا- زمین لرزه‌ای به بزرگی 3.1 ریشتر در عمق 10 کیلومتری زمین استان تهران - حوالی دماوند را لرزاند.

استان تهران 16 گسل شناخته شده دارد
در تهران علاوه بر پدیده‌های مخرب فرونشست به دلیل برداشت‌های بی رویه آب‌های زیر زمینی در میان گسل‌های متعددی محصور شده‌اند و به گونه‌ای از شمال تا جنوب و از شرق به غرب کشیده شده‌اند .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش سرویس اجتماعی خبرگزاری آریا به نقل از پژوهشگاه زلزله شناسی، تهران شهری است که پیرامون آن گسل‌های شناخته شده زیادی کشیده شده است. از سال 1175 شمسی که آغامحمدخان قاجار این منطقه را پایتخت اعلام کرد تنها حوالی ری بود، ولی امروزه این شهر تا کوه‌های توچال پیش رفته است. این شهر به واسطه گسل‌هایی که دارد، زلزله‌های مهمی را تجربه کرده و زلزله 310 میلادی اولین زلزله تاریخی ایران است که از سوی یونانی‌ها ثبت شده و دارای مستندات تاریخی است.
مطالعات محققان حوزه زلزله‌شناسی نشان می‌دهد در 30 هزار سال گذشته پهنه گسل شمال تهران، 9 زلزله با بزرگای بالای 7 داشته است و هر 3000 تا 3500 سال یک بار گسل شمال تهران گسیخته می‌شود و به باور محققان طبیعت به گونه‌ای است که هر چه در گذشته رخ داده باشد، در این دوره نیز رخ خواهد داد.
تصور اینکه خطر زلزله در تهران تنها منحصر به گسل شمال تهران است، یک باور نادرست است؛ چرا که گسل مشاء از 35 کیلومتری تهران عبور می‌کند، علاوه بر آن گسل‌های جنوب تهران شامل گسل "پیشوا"، "ایوانکی" و "ری" و همچنین گسل ماهدشت در کرج نیز تهران را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بر این اساس با تلاش محققان مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و تصویب حریم گسل‌ها، ساخت و ساز در حریم این گسل‌ها ممنوع اعلام شده است.
دکتر علی بیت‌اللهی مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات از مطالعات انجام شده در زمینه میزان بافت فرسوده موجود در حریم گسل‌های شهر تهران خبر می‌دهد و یادآور می‌شود: به منظور انجام مشاهدات میدانی در حریم گسل‌های شهر تهران، 245 سایت مهم و حساس در 18 دسته‌بندی شناسایی شد و بر اساس آن مشخص شد که حدود 320 هزار متر مربع بافت فرسوده در محدوده حریم گسل‌های شهر تهران قرار دارند.
از جمله گسل‌های مهم تهران می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

گسل شمال تهران
گسل شمال تهران بزرگ‌ترین گسل شهر است که در جنوب دامنه رشته‌کوه البرز و در شمال شهر تهران قرار دارد. این گسل از لشکرک و سوهانک آغاز شده تا فرحزاد و حصارک و از آن‌جا به سمت غرب امتداد یافته است. این گسل در مسیر خود، نیاوران، تجریش، زعفرانیه، الهیه و فرمانیه و سعادت آباد را دربر می‌گیرد.

گسل لویزان
این گسل در مناطق 1، 3 و 4 شهر تهران گسترش و در سمت غربی، حد فاصل منطقه یک و منطقه 3 امتداد یافته است.

در حریم گسل لویزان مراکز مهمی قرار دارد که به این شرح است:
19 سایت دارای برج و یا در دست احداث برای برج‌سازی، پست برق فشار قوی 230/63/20 کیلو ولتی قیطریه، برق فشار قوی خط انتقال، 3 بیمارستان و مرکز درمانی، 10 پل مهم مواصلاتی بزرگراهی، ساختمان پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، دانشکده آموزش علوم پزشکی، سازمان مدیریت بحران کشور (ساختمان مرکزی)، مدیریت شعب شمال تهران بانک صادرات ایران، 12 باب مدرسه و مرکز آموزشی و پرورشی، نمایشگاه بین‌المللی تهران، مراکز خرید بزرگ و مراکز تجاری، مرکز جامع توانبخشی سالمندان پرهام، 9 باب مسجد و شرکت نفت فلات قاره ایران.

گسل داوودیه
از دیگر گسل‌های مهم کلانشهر تهران، گسل داوودیه و راستای غربی – شرقی و به طول 6.4 کیلومتر است و از آنجایی که "سگمنت"(ناحیه) اصلی این گسل در محله داوودیه قرار گرفته است، از این رو نام "داوودیه" بر روی آن گذاشته شد.

گسل داوودیه از غرب از محدوده غربی "میدان صنعت" شهرک غرب(حوالی مرکز خرید مهستان) شروع شده و در امتداد بلوار خوردین در شهرک غرب ادامه داشته و با میل به شرق بزرگراه چمران را قطع می‌کند. در ادامه قطعه دیگر آن از شمال خیابان "ملاصدرا" به سمت شرق گسترده شده است. سگمنت طویل این گسله فرعی، از سمت شمالی خیابان "ملاصدرا" در تقاطع خیابان شیراز شروع شده و پس از گذر از بزرگراه "کردستان"، "شمال میدان ونک" و "بزرگراه مدرس" به "بلوار میرداماد" (محله داوودیه) می‌رسد.
این گسل در ادامه با اندکی میل به جنوب از مجاورت ساختمان بانک مرکزی و محدوده "باغ کتاب"، "فرهنگستان علوم" و جنوب غربی "میدان مادر" گذر می‌کند. افتادگی داوودیه در همین مناطق نیز به وضوح هویدا است.

گسل نیاوران
گسل نیاوران نیز گسلی است اصلی با طول حدود 14 کیلومتر(با تمامی قطعاتش) که به صورت گسسته(به دلیل شناسایی قطعات آن به صورت مجزا) از غرب در حوالی "سعادت آباد" به شرق "شمال اقدسیه" در شمال تهران گسترده شده است.

در بخش خاوری این گسل جابجایی چپ بر روی نگاره‌های هوایی دیده می‌شود. در ترانشه شمالی جنوبی در ازای 70 متر در خیابان آجودانیه نیاوران "انتهای خاوری خیابان درختک" راندگی نیاوران و زون خرد شده آن بخوبی دیده می‌شود. در گستره‌ای به پهنای 70 متر یک زون به شدت ورقه شده فشاری با جهت راندگی شمال به جنوب گسترش دارد. سعادت‌آباد، شمیران و دزاشیب توسط گسل نیاوران روی فرونشست اوین و تجریش رانده شده است.

گسل جنوب ری
در جنوب تهران گسل جنوب ری به طول تقریبی 28 کیلومتر قرار گرفته است(این گسل در انتهای غربی و شرقی خود دارای قطعات گسسته است و در مورد طول آن در مراجع مختلف اتفاق نظر وجود ندارد). فاصله گسل جنوب ری از گسل شمال ری حدود 3 تا 5 کیلومتر است و به نظر می‌رسد ریشه این دو گسل یکی باشد و آنها نشانه‌های سطحی یک گسل باشند. گسل جنوب ری به شکل دیواره کوتاه فرسایش یافته‌ای در جنوب تپه غار روستای قلعه نو رخنمون دارد و شیب آن سمت شمال شهر و حدود 75 درجه حدس زده می‌شود.

گسل جنوب ری(قطعه غربی آن) از غرب "اسلامشهر" شروع می‌شود و امتداد آن در راستای غرب به شرق وارد "مهران آباد" در جنوب تهران شده و با تلاقی "اتوبان تهران-قم" و بزرگراه بهشت زهرا و در محل تلاقی "بزرگراه آوینی" و "بلوار امام خمینی" وارد منطقه 20 تهران(جنوبی‌ترین منطقه شهر تهران) می‌شود. مسیر این گسل از شمال مقبره شاه عبدالعظیم و به موازات خیابان 24 متری شهر ری بوده که پس از تقاطع با جاده تهران-ورامین از منطقه 20 شهر تهران خارج می‌شود. در ادامه این گسل در امتداد جاده امین آباد در پای ارتفاعات بی بی شهربانو به انتهای قطعه شرقی خود می‌رسد.

گسل شمال ری
این گسل متشکل از چند بخش منفصل در راستای غربی – شرقی است که طول جمع آنها بیش از 15 کیلومتر است و از سمت غربی بعد از محل تقاطع "بزرگراه سعیدی" با "آزادگان" شروع می‌شود و در جنوب مناطق 19 و 16 قرار گرفته است. در ادامه به سمت شرق، پس از گذر از محل تقاطع آزادگان با بزرگراه بهشت زهرا(س) و عبور از بازار آهن فروشان تهران و در شرق این منطقه وارد منطقه 20 شهر تهران می‌شود.

گسل شمال ری در منطقه 20 تهران، پس از تلاقی با بلوار امام خمینی، خیابان فداییان اسلام در سمت شمال بلوار بسیج در سمت شرقی با نزدیک شدن به تپه‌های بی‌بی شهربانو با خمشی به سوی شمال تا محدوده پارک آبی آزادگان ادامه پیدا می‌کند. این گسل جزو گسل‌های اصلی محسوب می‌شود و از همین رو، برای این گسل حریم تعیین شده است.

گسل انقلاب(مجموعه ورزشی انقلاب)
گسل انقلاب به‌ واسطه قرارگیری بخش عمده‌ای از آن در مجموعه ورزشی انقلاب واقع در منطقه 3 تهران به این نام نامیده شده است. این گسل در راستای جنوب‌غرب-شمال‌شرق گستردگی دارد و دارای طولی در حدود 1.5 کیلومتر است و لذا در گروه گسل‌های فرعی شهر تهران قرار می‌گیرد.
مرز ناهمواری‌های بین منطقه 3 و 2 تهران در مسیر عبوری بزرگراه چمران و سمت شرقی آن، نقطه شروع این گسل کوچک در منطقه 3 است. گسل انقلاب از شرق "باغ ونک" در نقطه جنوب غربی خود شروع و پس از عبور از مجاورت محل تلاقی "بزرگراه نیایش" و خیابان "سئول" وارد محوطه مجموعه ورزشی انقلاب می‌شود. امتداد این گسل تا شمال محدوده مجموعه انقلاب ادامه یافته و در آنجا به نقطه انتهایی شمال شرقی خود می‌رسد.

گسل تنباکویی
این گسل متشکل از 3 سگمنت در کنار هم در انتهایی‌ترین سوی جنوب شرقی تهران و منطقه 15 قرار دارد. مجموع طول سگمنت‌های آن کمتر از 2 کیلومتر و لذا جزو گسل‌های فرعی تهران رده‌بندی می‌شود.
ارتفاعات مسگرآباد در سمت شرقی و ارتفاعات "بی‌بی شهربانو" در غرب بزرگراه امام رضا(ع)، بریدگی حاصل که از آن به نام "گردنه تنباکویی" نیز یاد می‌شود، احتمالاً اثر و امتداد بریدگی گسلی است. موقعیت گسل تنباکویی در محله رضویه(جنوب مشیریه) منطقه 15 تهران بزرگ قرار دارد. گسل تنباکویی با امتداد شمال غرب جنوب شرق از موقعیت محدوده کارون به سمت بزرگراه امام رضا ادامه داشته و در مجاورت با خیابان "نخلی" محله رضویه است.
این گسل‌، جزو گسل‌های کوچک و فرعی و با توان لرزه‌زایی پایین است؛ ولی رفتار نامتقارن پی در پی دو سوی گسل‌های کوچک دارای اهمیت است". نمونه بارز چنین رفتاری در مورد گسل "ونک پارک" آشکارا قابل اثبات است. در بررسی‌های میدانی خرد گسل‌های شهری تهران، سکانس‌های آبرفتی جوان، گاه تا دو متر در طرفین گسل جابجایی نشان می‌دهد که در این حالت‌ها لایه آبرفتی دانه متوسط و حتی درشت دانه در مقابل لایه رسی ریز دانه قرار گرفته است.

گسل ونک پارک
این گسل با زاویه اندکی راستای شمال غرب - جنوب شرق داشته و از دو قطعه تشکیل شده و طول دو قطعه با هم 4.5 کیلومتر است. انتهای جنوبی گسل از حوالی خیابان مطهری، تقاطع "میرزای شیرازی" شروع و پس از گذر از پارک ساعی در شرق میدان اسدآبادی، بخش جنوبی آن تمام می‌شود و با جابه‌جایی تقریبی 250 متری به غرب، (بخش) شمالی آن از حوالی میدان "اسدآبادی" شروع می‌شود و بعد از گذر از تقاطع حکیم - کردستان و شرق برج سه پر (حدود 54 طبقه) و درست از زیر سایت برج در دست احداث مخابرات و تلاقی با بزرگراه همت تا اندکی بالاتر از خیابان "ملاصدرا" ادامه دارد.

گسل تلویزیون
این گسل جمعاً با تمامی قطعاتش 3.3 کیلومتر طول دارد که از "مصلا" شروع می‌شود و تا حوالی برج‌های پارک "پرنس" حوالی خیابان "شیراز شمالی" ادامه دارد. این گسل از آنجا که از محدوده ایستگاه تلویزیون شبکه 2 در غرب خیابان وزرا و انتهای خیابان الوند می‌گذرد، به این اسم نامیده شده است.

گسل جنت‌آباد شمالی
این گسل متشکل از دو سگمنت(ناحیه) به موازات هم در منطقه پنج تهران و در سمت شمالی آن جانمایی شده است که به دلیل قرارگیری و شناسایی این گسل در محله جنت‌آباد شمالی، به این نام نامگذاری شده‌اند. طول قطعه طویل‌تر شمالی این گسل 1.25 کیلومتر و طول قطعه دیگر آن حدود 850 متر است و بنابراین جزو گسل‌های فرعی رده‌بندی می‌شوند. این گسل در بخش جنوبی گسل شمال تهران و احتمالاً ناشی از شکل‌گیری راندگی شمال تهران است.

سگمنت شمالی گسل جنت آباد شمالی، از شرق میدان "استاد شهریار" و از حوالی "بلوار انصارالمهدی" شروع می‌شود و پس از گذر از بلوار "سیمون بولیوار" به ساختمان "دانشگاه آزاد اسلامی" واقع در محله "حصارک" می‌رسد. قطعه کوتاه‌تر و جنوبی این گسل به شمال شرق میدان "دانشگاه"(دانشگاه آزاد- واحد علوم و تحقیقات) در انتهای بزرگراه "شهید ستاری" منتهی می‌شود.

گسل "باغ فیض"
از دیگر گسل‌های کلانشهر تهران گسل "باغ فیض" است. این گسل دارای سگمنت‌های مختلف و به عبارتی از قطعات خرد در امتداد شمال غرب – جنوب شرق تشکیل یافته که چون دارای طول بین 2 تا 10 کیلومتر است، جزو گسل‌های متوسط رده‌بندی می‌شود.

گسل نارمک
گسل نارمک در منطقه 4(شرقی‌ترین منطقه از مناطق 22 گانه شهر تهران) قرار گرفته و در رده گسل‌های متوسط قرار می‌گیرد. راستای این گسل شرقی – غربی و در پای تپه‌های "شیان" واقع در شمال غربی محله نارمک قرار دارد. حدود مکانی این گسل از محل تقاطع بزرگراه‌های همت و امام علی (ع) در سوی غربی شروع می‌شود و تا خیابان "هنگام" در شرق و شمال‌غربی محله نارمک ادامه دارد. گسل نارمک در امتداد بزرگراه "همت" و "شهید زین‌الدین" است و از شمال محله "شمیران‌نو" عبور می‌کند.

گسل مشا
گسل مشا، گسلی است طویل، اساسی و لرزه‌زا که در طول رشته کوه البرز و از شمال آن روی دامنه‌های جنوبی رانده شده است، گسل مشا در بالادست سد "لتیان" با گسل "شمال تهران" تلاقی دارد و به همین دلیل لغزش و فعالیت هر یک از دو گسل مشا و یا شمال تهران، به حرکت گسل دیگر ختم می‌شود.

گسل پردیسان
گسل‌های شناخته‌شده تهران عمدتاً در شمال و جنوب شهر تهران است؛ اما مطالعات جدید نشان می‌دهد گسل شمال تهران توان ایجاد زمین لرزه‌هایی که در تاریخ تهران درج شده است را ندارد و گسل‌های جنوب تهران نیز این قابلیت را ندارند. سوالی که در این زمینه مطرح می‌شود، این است که منشأ این زمین لرزه‌ها کجا است. برای یافتن پاسخ مناسب محققان پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی مطالعات گسترده‌ای در بخش مرکزی شهر تهران انجام دادند و توانستند گسل "پردیسان" را شناسایی کنند.
محل این گسل در بین "بزرگراه آیت‌الله حکیم" و "شهید همت" است، ضمن آنکه اعلام شد این گسل در حال حاضر فعال‌ترین گسلی است که در تهران وجود دارد و توان لرزه‌زایی آن به مراتب بیشتر از گسل‌های شمال و جنوب تهران است. توان لرزه‌زایی این گسل بین 6.2 تا 6.3 است.

گسل مشا چه‌قدر خطرناک است؟
گسل مشا فشم از سمت فیروزکوه و دماوند تا محدوده کندوان امتداد دارد و طول آن حداقل به 200 تا 300 کیلومتر می رسد. فعال شدن این گسل می تواند باعث زلزله ای تا بیش از 7 ریشتر شود.
چنانچه این گسل بخواهد موجب پدید آمدن زلزله شود، می تواند خسارات زیادی به شهر وارد کند. گسل مشا از شمال شرق تهران تا برج‌های منطقه 22 در غرب تهران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
گسل مشا فشم از سمت فیروزکوه و دماوند تا محدوده کندوان امتداد دارد و طول آن حداقل به 200 تا 300 کیلومتر می رسد. گفته می شود فعال شدن این گسل می تواند باعث زلزله ای تا بیش از 7 ریشتر شود.
گسل مشاء از جمله گسل های طویلی است. در بالا دست سد لتیان با گسل شمال تهران تلاقی دارد و به همین دلیل لغزش و فعالیت هر یک از دو گسل مشا یا شمال تهران، به حرکت گسل دیگر ختم می‌شود. گفته می شود 190 سال است که این گسل عامل زلزله جدی در تهران نبوده است.
مهدی زارع، زلزله شناس معتقد است با توجه به این که برآورد شده در سال 1830 میلادی زلزله تاریخی با بزرگی 7.2 ریشتر روی این گسل رخ داده است، همیشه این احتمال هست که زلزله‌ای بزرگتر از 7 هم روی آن رخ بدهد.
گسل مشا در روی نقشه‌های زمین ساختی شکل سینوسی دارد و در دو قسمت شرقی و غربی راستای تقریبا شرقی - غربی دارد. شیب گسل فشاری مشا همیشه به سمت شمال و بین 35 تا 70 درجه تغییر می‌کند. دریاچه آب شیرین تار در 15 کیلومتری شرق شهرستان دماوند در راستای گسل مشا تشکیل شده است. پهنه گسلی مشا در دره مشا بیش از 10 متر عرض دارد.
پروفسور بهرام عکاشه، زلزله شناسی که از او با عنوان پدر علم زلزله شناسی ایران یاد می شود، بر این باور است چنانچه زلزله مهیبی تهران را به لرزه درآورد مناطق 1، 2 و 3 به دلیل حضور گسل‌های شمال تهران و مشا بیشترین آسیب را خواهند دید اما مناطق 7، 9،12،11 و 17 به دلیل وجود بافت متراکم و فرسوده، بیشترین آسیب پذیری را در برابر زلزله دارند.
استقرار گسل مشا در مناطق شمالی پایتخت به این معنا نیست که جنوب تهران از آن مصون خواهد بود. گفته می شود چنانچه گسل مشا فعال شود میزان خسارت برای بیشتر مناطق شهری چیزی حدود 10% است. البته منطقه 12 به دلیل قرار گرفتن بازار بزرگ تهران و بافت بسیار فرسوده آن از این قاعده مستثنی است و در این منطقه نسبت خسارات معادل 30% خواهد بود.

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: زلزله تهران گسل شمال تهران شروع می شود استان تهران زلزله شناسی پس از گذر گسل های شهر حریم گسل ها گسل جنوب ری جنوب تهران شناخته شده شود گسل شهر تهران زمین لرزه سمت شمال شمال شرق شمال غرب سمت شرقی جنوب شرق سمت شرق منطقه 20 گسل مشا منطقه 3

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۹۱۰۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پس‌لرزه ۶.۱ ریشتری در تایوان خسارت به‌ جا گذاشت

پس از وقوع زلزله ۷.۴ ریشتری اخیر در بخش‌هایی از تایوان، تاکنون زمین‌لرزه‌های متعددی در این مناطق رخ داده است.

به گزارش ایسنا، سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده در همین رابطه اعلام کرده است موج جدیدی از پس‌لرزه‌ها بامداد روز گذشته (سه‌شنبه) تایوان را لرزاند.

قوی‌ترینِ این لرزه‌ها به بزرگی ۶.۱ ریشتر بود. این لرزش که به عنوان یک پس‌لرزه ثبت شده است در ۲۸ کیلومتری جنوب شهر «هوالین» و در عمق ۱۰ کیلومتری زمین رخ داد.

تاکنون تلفاتی ناشی از وقوع این پس‌لرزه‌ها گزارش نشده است. با این حال به دو ساختمان که پیش از این تخلیه شده بودند، خساراتی وارد شده است.

به گزارش یورونیوز، بزرگی شش زمین‌لرزه دیگر ۴.۵ تا ۶ ریشتر بود و همگی در نزدیکی شهر هوالین اتفاق افتادند.

انتهای پیام