به نقل از «تابناک»

آمریکا با خروج از برجام سه هدف عمده را دنبال کرده است/ ترامپ برای جلب نظر جامعه یهودیان آمریکا خصومت با ایران را دنبال می کند/ ترامپ ممکن است معامله بزرگی با روسیه و چین بر سر ایران داشته باشد

تاریخ انتشار: ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۹۰۵۱۱۳

 

بین الملل تابناک: با گذشت دو سال از خروج آمریکای ترامپ از برجام، همچنان تحلیل ها و مناظرات متعددی پیرموان آن و به ویژه آینده برجام و سیاست های واشنگتن در قبال آن مطرح می شود.

در این میان، تلاش های اخیر آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران که قرار است در چند ماه آینده براساس برجام و قطعنامه 2231 لغو شوند، توجهات زیادی را به آینده این توافق و به نوعی سرنوشت آن معطوف کرده است

در همین زمینه، در گفتگو به دکتر «حیدرعلی مسعودی» عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص مسائل آمریکا، به دستاوردهای آمریکا در برابر ایران پس از خروج از برجام، چشم انداز برجام و اولویت تصمیم سازان و سیاست گذاران ایرانی پرداختیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سوال: با گذشت دو سال از خروج آمریکا از برجام این پرسش مطرح می شود که خروج آمریکا از توافق تاکنون چه دستاوردی برای واشنگتن داشته است؟ در واقع، آیا ایالات متحده توانست به اهداف خروج از برجام دست یابد؟

دکتر مسعودی: اهداف آمریکا از خروج از برجام را می توانیم در قالب سه هدف عمده تحلیل کنیم: یکی اهداف سیاست داخلی و سیاست انتخاباتی ترامپ هست، یکی هدف امنیتی سازی کردن ایران و هدف سوم هم رسیدن به یک توافق جدید جایگزین هست.

به نظر می رسد تحولات بعد از خروج آمریکا از برجام نشان داده که آمریکایی ها و دولت ترامپ در رسیدن با آن دو هدف آخر یعنی امنیتی سازی و رسیدن به یک توافق جایگزین ناکام بودند. اما به نظر می رسد که تا رسیدن به هدف اول یعنی رسیدن به اهداف سیاست داخلی ترامپ تا حدودی موفق بودند. حدود 70 تا 80 درصد جامعه یهودیان آمریکا معمولا در انتخابات های ریاست جمهوری در آمریکا به نامزد حزب دموکرات گرایش دارند و ترامپ به نوعی تلاش می کند خواسته ها و مطالبات این بخش از جامعه رای دهنده آمریکایی را با خودش همراه کند. یعنی با خصومت ورزی بیشتر نسبت به ایران و حمایت های مطلق و بی چون و چرایی که از دولت اسرائیل می کند، بخشی از رای دهندگان یهودی را به خودش متمایل می کند. اگر بتواند درصد کوچکی از این آرا در انتخابات پیش رو را به سمت خودش متمایل کند، می تواند یکی از عوامل موفقیت خودش را رقم بزند. این از جهت سیاست داخلی و انتخاباتی دولت ترامپ بود.

اما در رابطه با امنیتی سازی یا de-securitize  مجدد ایران  می توان گفت دولت ترامپ ناموفق بوده است؛ یعنی دولت ترامپ تلاش کرد بعد از غیرامنیتی سازی پرونده هسته ای ایران در دولت اوباما، مجددا ایران را به یک منشا تهدیدات جدی برای امنیت  جامعه بین الملل و امنیت نظام بین الملل تبدیل کند و به بازیگران دیگر از جمله اروپایی ها، روسیه و چین و کشورهای دیگری مثل کره جنوبی و ژاپن تلقین کند که ایران منشا تهدیدات جدی برای امنیت و ثبات بین المللی است. با این حال، چنین هدفی محقق نشد. در واقع، دولت ترامپ موفق نشد نظر موافق بخشی از متحدان اروپایی خودش را مبنی بر شدت عمل بیشتر بر ضد ایران و صدور قطعنامه های تحریمی جدید بر ضد ایران جلب کند. روسیه و چین نیز تاکنون مواضع حمایتی یا حداقل نمادین خود از ایران را دارند.

اما در رابطه به مسئله سوم یعنی رسیدن به یک توافق جدید و بدیل برجام نیز آمریکایی ها تاکنون موفقیتی به دست نیاورده اند. دولت آقای ترامپ و تیم امنیت ملی ترامپ تصورات ساده انگارانه ای نسبت به ایران در ابتدای دولت ایشان داشتند؛ تصورشان این بود که با فشارهای اقتصادی می توانند به سرعت کمر اقتصاد ایران را بشکنند و از تابستان داغ و چنین مواردی سخن می گفتند و اینکه اگر ما این فشار مضاعف را ادامه دهیم و به این سیاست تحریمی خودمان تداوم بدهیم، کمر اقتصاد ایران خواهد شکست و ایران با جنبش ها و شورش های فراگیر و گسترده ای مواجه خواهد شد و این منجر به عقب نشینی سریع دولت ایران و تمایل ایران برای مذاکره خواهد شد. خب ما ناآرامی ها و بی ثباتی ها اجتماعی را داشتیم در سال های گذشته و متاسفانه آثار و لطمات زیادی را هم به همراه داشته که همچنان از مسئولیت پذیری خبری نیست؛ با این وجود، یک نوع ثبات نسبی در اقتصاد ایران حاکم شده است و با سیاست های پولی و مالی از تشدید بحران های اقتصادی تا حدود زیادی جلوگیری شد و به نظر می رسد تا تعیین تکلیف دولت بعدی آمریکا در ماه نوامبر ایران چشم انداز رفتن به سمت مذاکره با آمریکا را نخواهد داشت.

سوال: چشم انداز برجام را چگونه ارزیابی می کنید؟ با توجه به اقدامات و تحرکات ضد برجامی واشنگتن آیا می توان به حفظ آن امید داشت؟

دکتر مسعودی: در رابطه با چشم انداز برجام مسائل و مباحث مختلفی مطرح شده است. دولت آمریکا اخیرا بحث بازگشت به برجام را به این معنا مطرح کرده که از مکانیزم های درون برجام برای نابودی خود برجام استفاده کند. این یک مورد عجیب و غریبی است که دولت آقای ترامپ از برجام خارج شده و توافق را زیر پا گذاشته و ضوابط و قوانین تحریمی را مجددا بر ضد ایران وضع کرد؛ اما الان می خواهد برای استفاده از مکانیزم های جبرانی در درون برجام برای نابودی خود برجام استفاده کند؛ اینکه این هدف آمریکا چقدر امکان پذیر است، حقوقدانان باید نظر کارشناسی خودشان را بدهند. اما آنچه به نظر می رسد اینکه آمریکایی ها احتمالا به سمت یک قطعنامه جدیدی خواهند رفت. پیش نویس این قطعنامه را تهیه می کنند مبنی بر اینکه لغو تحریم های تسلیحاتی در ماه های آینده براساس برجام اتفاق خواهد افتاد، محقق نشود. طبیعتا آمریکایی ها در این رابطه با موانعی مواجه هستند. یکی از این موانع روسیه و چین هستند و دیگری کشورهای اروپایی.

کشورهای اروپایی نگاه های متفاوتی به این مسئله دارند؛ برخی از تحلیل ها در کشورهای اروپایی معتقدند که ایران در حال تشدید تنش ها است، بنابراین باید اقدامات مقابله ای خود علیه ایران را شروع بکنند. برخی دیگر معتقدند چنین اقداماتی که به معنای همراهی کامل کشورهای اروپایی با آمریکا بر ضد ایران است به نوعی تیر خلاص بر پیکر بی جان برجام است و به صورت کلی برجام را نابود خواهد کرد. کما اینکه ایران هم این تهدید را داشته که اگر لغو تحریم های تسلیحاتی ایران کنار گذاشته شود و تحریم ها مجددا تمدید شود این به معنای کنار گذاشتن برجام خواهد بود.

با توجه به اینکه در همین شرایط فعلی هم از آنچه که ما به عنوان برجام می شناسم چیزی جز روابط عادی بین ایران و اروپا در مقابل در شفافیت مطلق و کامل ایران نمانده، بنابراین می شود انتظار داشت که افزایش فشار آمریکا برای نابودی برجام نهایتا با پاسخ قاطعانه ایران مواجه می شود و ایران بخشی از تعهدات باقی مانده خود در برجام را بعد از آن گام های کاهش تعهدات نهایتا کنار خواهد گذاشت و مسائل جدی تر خواهد شد.

سوال: تصمیم سازان و سیاست گذاران ایرانی چه باید کنند؟ اولویت اصلی ایران در برجام چه باید باشد؟

دکتر مسعودی: ما در دو تا سه سطح تحلیل می توانیم بحث کنیم. نخست، اقدامات کوتاه مدت ایران، دوم، اقدامات میان مدت و سوم اقدامات بلند مدت.

 در بلندمدت تنها راه ایران برقراری روابط متوازن با همه قدرت های جهانی ازجمله آمریکا است. یعنی این تصور که ایران می تواند روابط متعادل و روابط فشرده ای با کشورهای همچون چین داشته باشد اما قدرت های دیگر جهانی از جمله آمریکا کاملا قطع رابطه داشته باشد، تصور نادرستی را شکل خواهد داد. ما بایستی بتوانیم از این قدرت های جهانی در راستای منافع خودمان استفاده کنیم.

در میان مدت، طبیعتا سیاست صبر و انتظار برای تعیین تکلیف دولت آینده آمریکا تنها راه ایران است. با توجه به وضعیت جدیدی که بعد از شیوع کرونا در آمریکا اتفاق افتاده باید منتظر ماند تا نتیجه انتخابات آمریکا مشخص شود.

در کوتاه مدت اگر آمریکایی ها بخواهند اقدامات جدی را انجام بدهند؛ یعنی فراتر از آن مواضعی که اکنون دنبال می کنند ممکن است یک معامله بزرگی با چین و روسیه بر سر ایران داشته باشند؛ آنوقت ایران می تواند کاهش سایر تعهدات برجامی خودش را در دستور کار قرار دهد و بتواند از این جهت با کنار گذاشتن مابقی تعهدات خودش یک شک جدیدی را به تلاش های دولت آمریکا برای منزوی سازی ایران وارد کند. با این حال، بعید می دانم آمریکایی فراتر از این مواضع نمادین خودشان برای تمدید تحریم ها به موفقیت جدی در این زمینه دست پیدا کنند. بنابراین در یک چشم انداز کلی، تعامل با قدرت های جهانی از جمله آمریکا به نظر می رسد یک عنصر لازم در سیاست خارجی ایران در سال های پیش رو خواهد بود.

 

منبع: تابناک

کلیدواژه: ویروس کرونا زلزله تهران علیرضا افتخاری دعای روز شانزدهم رمضان آمریکا برجام ترامپ ویروس کرونا زلزله تهران علیرضا افتخاری دعای روز شانزدهم رمضان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۹۰۵۱۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آغاز خروج نیروهای حافظ صلح از قره باغ

همزمان با نزدیک شدن جمهوری های ارمنستان و آذربایجان به توافق صلح، پرچم کشورهای روسیه و ترکیه از منطقه‌ای در قره باغ به نشانه خروج نیروهای حافظ صلح پایین آورده شد.

به گزارش مشرق،پس از آنکه نیروهای حافظ صلح روس به حضور چند ساله خود در منطقه قفقاز جنوبی پایان دادند، پرچم روسیه و ترکیه نیز دیروز جمعه به مناسبت بسته شدن مرکزی که برای نظارت بر آتش بس در قره باغ ایجاد شده بود، پایین آورده شد.

در نوامبر سال ۲۰۲۰ (آبان ۱۳۹۹) نزدیک به دو هزار نیروی حافظ صلح روسیه بر اساس توافقی با میانجیگری مسکو که به شش هفته درگیری میان نیروهای جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان پایان داد، به قره باغ اعزام شدند.

اما در سپتامبر سال گذشته جمهوری آذربایجان در نهایت قره باغ را با زور بازپس گرفت و باعث کوچ اجباری ۱۲۰ هزار ارمنی ساکن این منطقه شد.

پس از این رویداد، ارمنستان مسکو را به عدم حمایت از منافع ایروان متهم کرد؛ اتهامی که مسکو آن را رد کرد.

روسیه نیز که پیش از این قرار بود نیروهای حافظ صلح خود را تا سال ۲۰۲۵ در منطقه حفظ کند، در اوایل ماه جاری میلادی تصمیم به خروج آنها گرفت.

این نیروها شامل سربازانی از روسیه و ترکیه و همچنین جمهوری آذربایجان بودند که در شهر متروکه ای به نام آغ دام که از سال ۲۰۲۰ در کنترل باکو قرار دارد، مستقر شده بودند.

سرگئی ایستراکوف معاون رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه پس از خروج نیروهای حافظ صلح روس از این منطقه، از دوستی میان سه کشور قدردانی کرد و گفت: اولویت حقوق بشردوستانه بین‌المللی این امکان را فراهم کرده تا عملیات زودتر از موعد تکمیل گردد.

در حال حاضر گفته می شود که جمهوری های ارمنستان و آذربایجان به سمت یک توافق صلح برای پایان مناقشه قره باغ گام برداشته اند.

یک منبع وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نیز در همین زمینه به رویترز گفت که آخرین گروه از نیروهای حافظ صلح قرار است در پایان ماه مه (۱۱ خرداد) منطقه را ترک کنند.

الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان نیز پیش از این در همین زمینه اظهار داشت: باکو ممکن است قبل از کنفرانس صلح بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان (COP۲۹) که در ماه نوامبر (آبان) به میزبانی باکو برگزار می‌شود، توافقنامه صلح امضا کند.

منبع: ایرنا