به نقل از «ایرنا»

موزه‌ها؛ صدفی برای حفظ گوهرهای میراث ملموس و ناملموس جامعه بشری

تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۹۸۱۲۳۸

به گزارش ایرنا،  ۱۸ می مصادف با ۲۹ اردیبهشت روز جهانی موزه‌ها نامگذاری شده و شعار امسال آن نیز از سوی ایکوم با عنوان موزه ها برای برابری و تنوع فراگیری نامیده شده است.

ایکوم مخفف International Council of Museums (شورای بین المللی موزه ها) نماد جهانی موزه و موزه‌داری است که بعد از جنگ جهانی دوم و در ۶۲ سال پیش و تقریبا همزمان با تشکیل سازمان یونسکو ایجاد شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مرکز آن در پاریس است و امروزه بیش از ۱۲۰ کشور جهان از جمله ایران دارای کمیته‌های ملی ایکوم هستند.

ایکوم یا شورای بین‌المللی موزه‌ها تنها سازمانی است که اطلاعات مورد نیاز موزه‌ها را ارایه می‌دهد. از سال ۱۹۴۶ سازمان ایکوم با ارایه خدمات به اعضای کمیته موزه‌های سراسر جهان آنان را در زمینه حفظ و حراست از گنجینه‌های ملی‌شان و تبادل تاریخ و فرهنگ یاری رسانده است.
ایکوم هر سال یک مفهوم خاص را به عنوان شعار بین‌المللی قرار می‌دهد تا همه موزه‌ها و نگارخانه‌ها در جهان تابع این شعار فعالیت کنند.

تشکیل کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم) بیش از نیم قرن

در بهمن ۱۳۲۸ برابر با ۱۹۵۰ میلادی، کمیسیون ملی یونسکو در ایران به منظور بهبود و توسعه موزه های کشور و ایجاد ارتباط بین موزه های ایران با موزه های سایر کشورهای جهان، استفاده از آخرین مطالعات و تحقیقات مربوط به موزه و جلب توجه عامه مردم به موزه ها و نقش آن در تعلیم و تربیت کمیته تخصصی موزه های ایران را با حضور کارشناسان، صاحبنظران آثار تاریخی، موزه داران، مدیران موزه ها و نمایندگان نهادهای ذیربط تشکیل داد.
کمیته ملی موزه های ایران از بدو تاسیس خود با شورای جهانی موزه ها در ارتباط مستقیم است.
اساسنامه کمیته نخست در سال ۱۳۲۹ تهیه شد و سپس در سال های ۱۳۳۶ و ۱۳۴۷ اصلاحاتی روی آن صورت گرفت.

کمیته ملی ایکوم در ایران پس از انقلاب از سال ۷۶ فعالیت دوباره‌ای را آغاز کرد و امروزه بیش از ۱۲۰ عضو فردی و حقوقی در کشور دارد.

کمیته ملی موزه های ایران از بدو تاسیس خود با شورای جهانی موزه ها ارتباط مستقیم دارد و در دی ماه ۱۳۵۰ کمیته در شورای مورد نظر به رسمیت شناخته شد.

موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران

موزه منطقه ای جنوب شرق ایران در فروردین سال ۹۰ با معماری خاص و ۱۳ هزار متر مربع مساحت و ۱۰ هزار مترمربع زیربنا در بلوار شهید مطهری زاهدان راه‌اندازی شد.

این موزه در سه طبقه و  سه بخش اصلی باستان شناسی، مردم شناسی و بوم شناسی استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و کرمان در قالب تصاویر و اشیای تاریخی به معرفی منطقه جنوب شرق می‌پردازد.

این موزه یکی از بزرگترین و جذابترین موزه‌های استان سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود که در آن آثاری از تاریخ و فرهنگ و کشفیات باستانی به نمایش گذاشته شده است.

یکی از جذابیت‌هایی که در بدو ورود به این موزه هر گردشگر و بازدید کننده ای را به خود مجذوب می‌کند، مجسمه‌ای از رستم ساخته استاد فارسی است که پوشش مدرن به خود گرفته و شمشیرش را غلاف کرده و به جای آن قلمی ساخته شده از پر سیمرغ در دست دارد. در کنارش نیز زال و سیمرغ با نگرانی، او و قلمی که می‌خواهد به کسی تقدیم کند را نگاه می‌کنند.

همچنین در این قسمت سه ماکت از قلعه ناصری ایرانشهر، قلعه سب شهرستان سیب سوران و آسباد قلعه مچی زابل قرار دارد.

در بخش باستان شناسی این موزه اشیایی از محوطه‌های باستانی جیرفت و شهداد کرمان، اسپیدژ ایرانشهر، چگردک دلگان، کشیک نیکشهر، دهانه غلامان زهک و شهرسوخته سیستان و بلوچستان به نمایش گذاشته شده است.

از جمله اشیا این بخش ظروف سنگی جیرفت، ظروف سفالی با نقوش و فرم های متنوع از محوطه های بلوچستان و مهرها، پیکرک ها و زیورآلات پنج هزار ساله شهرسوخته است.

بخش مردم شناسی این موزه نیز شامل نمایش نسخ خطی، سکه ها، اشیای مربوط به دوران اسلامی و معاصر و همچنین معرفی آداب و رسوم، پوشاک و صنایع دستی سیستان و بلوچستان در قالب صحنه سازی است.

بخش بوم شناسی موزه که در طبقه همکف قرار دارد با ۱۷ ویترین، نمونه هایی از تاکسیدرمی پرندگان و حیوانات در کنار آکواریوم بزرگ از آبزیان است و علاوه بر این تابلوهایی از جاذبه های طبیعی و تاریخی در این قسمت در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است.

از دیگر قسمت‌های مهم موزه منطقه ای جنوب شرق می توان به گالری، کتابخانه های تخصصی، سالن آمفی تئاتر، کارگاه مرمت، آزمایشگاه گیاه باستان شناسی و سن روباز در حیاط موزه اشاره کرد.
یکی از ویژگی های این موزه وجود نخستین چشم مصنوعی مربوط به جسد زن مدفون شده در گورستان شهرسوخته متعلق به پنج هزار سال پیش است.

روی این چشم مصنوعی ریزترین مویرگ های داخل کره چشم بوسیله مفتول ‌های طلایی به قطر کمتر از نیم میلی‌ متر طراحی شده و به دلیل حساس بودن باید در دمای مخصوص نگهداری شود به همین دلیل امکان نمایش دائمی آن در ویترین نیست.

مولاژ نخستین جمجمه جراحی شده که از گورستان شهرسوخته به دست آمده نیز در موزه منطقه ای جنوب شرق به نمایش درآمده است.

در این موزه حتی می‌توان با برخی از تدفین‌ های انجام شده در شهرسوخته نیز آشنا شد به گونه‌ای که یک اسکلت واقعی کشف شده از شهر سوخته در آنجا جانمایی شده است.

این اسکلت نمونه‌ای از ده مدل تدفین انجام شده در شهرسوخته است که در این موزه به نمایش درآمده و با موادی که مشکلی برای آن به وجود نیاورد پوشانده شده است.

محوطه باستانی بین المللی شهرسوخته در شمال سیستان و بلوچستان اثری گرانبها از نیاکان پنج هزار سال پیش ایرانیان است که از بخش های مختلف مسکونی، صنعتی، گورستان و غیره تشکیل شده است.

معرفی موزه های سیستان و بلوچستان در دوران کرونا به صورت مجازی

رییس گروه موزه ها و اموال منقول تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با توجه به وضعیت بیماری کرونا در حال حاضر بازدید از موزه ها انجام نمی شود و در این دوران علاقه‌مندان می توانند تنها از طریق فضای مجازی از موزه زاهدان، زابل و شهرسوخته دیدن کنند.

حمیده کدیی گفت: بخش های موزه زاهدان از طریق برنامه فرهنگ موزه در اینستاگرام از سوی کارشناسان موزه به مخاطبان معرفی می شود.

وی افزود: با توجه به تفاهمنامه و همکاری موزه زاهدان با کانون فرهنگی پرورشی کودکان و نوجوانان استان و منع بازدید از موزه به سبب جلوگیری از شیوع کرونا مقرر شد کتاب کودک ۲ زبانه با موضوع شاهنامه در این ایام به این عزیزان اهدا شود.

برچسب‌ها سیستان و بلوچستان وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی زاهدان موزه اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سیستان و بلوچستان وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی زاهدان موزه سیستان و بلوچستان وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی زاهدان موزه موزه منطقه ای جنوب شرق سیستان و بلوچستان موزه های ایران بین المللی صنایع دستی جهانی موزه کمیته ملی موزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۹۸۱۲۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا تنها سایت موزه غرب کشور عاقبت به خیر نشد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- آزاده صفی: سال ۲۰۱۸ پس از انتخاب همدان به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی، مسئولان استانی برای آماده‌سازی شهر و استقبال از این رویداد، دست به احداث، بهسازی و مرمت برخی از آثار و اماکن زدند که طرح پیاده‌راه‌سازی خیابان‌های بوعلی و اکباتان و میدان مرکزی شهر از این دست بود.

در حین اجرای این عملیات، اشیای تاریخی از میدان مرکزی شهر همدان کشف شد که سر و صدا و حواشی بسیاری را به همراه داشت. پس از کشف این اشیا اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان به همراه شهرداری همدان وعده ساخت سایت‌موزه را در این مکان دادند.

حواشی گریبانگیر همیشگی سایت موزه همدان

از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۱ که از طراحی تا بهره‌برداری سایت موزه به طول انجامید، این موزه که روزی قرار بود به عنوان یک اثر شاخص در مرکز شهر همدان خودنمایی کند و تاریخ این کهن‌شهر را به رخ گردشگران بکشد همچنان درگیر حواشی فراوان بود و حتی حواشی، پس از بهره‌برداری نیز دست از سر سایت موزه برنداشت و تا امروز نیز ادامه دارد.

احداث سایت موزه با همکاری سه مجموعه میراث‌فرهنگی، شهرداری و راه و شهرسازی و کشمکش بین این دستگاه‌ها از جمله معضلاتی بود که چند سال گریبانگیر پروژه بود و مدت‌ها پروژه را در سکوت عمرانی نگاه داشت و خبری از اجرای آن نبود.

در سال ۹۷ که سایت موزه گرفتار کشمکش اداری بود عباس صوفی؛ شهردار وقت همدان گفته بود که برای به نتیجه رسیدن پروژه و ساخت بنا، باید میراث‌فرهنگی و راه و شهرسازی، بودجه مورد نیاز را در کار تزریق کنند تا شهرداری بتواند عملیات عمرانی را ادامه دهد.

محمدحسین مرادی؛ معاون وقت بازآفرینی شهری و مسکن اداره‌کل راه و شهرسازی استان همدان نیز در این زمینه گفته بود این اداره وظیفه‌ای در قبال تأمین بودجه و اعتبار پروژه احداث سایت‌موزه میدان مرکزی همدان ندارد.

همان زمان کامران گردان؛ رئیس وقت شورای شهر همدان نیز درباره پروژه گفته بود که سه‌گانگی در سه نهاد میراث‌فرهنگی، راه و شهرسازی و شهرداری همدان از دلایل عمده طولانی شدن روند این پروژه است.

احمد ترابی؛ معاون وقت میراث‌فرهنگی همدان نیز همان زمان از رکود در روند ساخت پروژه سایت موزه میدان مرکزی همدان خبر داده و گفته بود این پروژه در همان مرحله‌ای که بوده، قرار داشته و پیشرفتی نکرده است و تنها آثار و اشیا تاریخی کشف شده به موزه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری منتقل شده است.

سایت موزه همدان قبرستان وعده‌های بی عمل مدیران

جدا از رکود طولانی پروژه و کشمکش بین دستگاه‌های مربوطه، وعده و وعیدهای بسیاری برای اتمام پروژه داده شد و سال‌ها سایت موزه میدان مرکزی همدان به قبرستان وعده‌های بدون عمل مدیران تبدیل شد و سرانجام اداره‌کل راه و شهرسازی از این پروژه کنار گذاشته شد و میراث‌فرهنگی و شهرداری اتمام پروژه را عهده‌دار شدند.‌

پس از آن نیز «افتتاح سایت موزه همدان در ماه‌های آینده» بارها تیتر رسانه‌ها شد و خلاصه این پروژه، پس از طی کردن هفت‌خان رستم شهریورماه ۱۴۰۱ و در سکوت خبری و ناباوری فعالان میراث‌فرهنگی و گردشگری افتتاح شد و در نهایت مدیریت آن به شهرداری واگذار شد.

باوجود اینکه انتظار می‌رفت افتتاح این مکان شاخص در میدان دیدنی همدان، میدان‌داری کند و به رونق گردشگری منجر شود اما حاشیه‌های بعد از افتتاح آنقدر قوی شد که تمام حواشی ساخت سایت موزه را از ذهن‌ها پاک کرد.

سایت موزه، محل وقوع معضلات اجتماعی در میدان مرکزی شهر

خلاصه اینکه پس از افتتاح هم گره از بخت تنها سایت موزه غرب کشور باز نشد و هر روز حاشیه‌هایش بیشتر از قبل شد و این حواشی تا جایی پیش رفت که حالا این موزه در میدان مرکزی شهر همدان به محلی برای وقوع انواع معضلات اجتماعی تبدیل شده است.

تأمین نیروی متخصص مانند موزه‌دار و راهنمای گردشگری، مهمترین مشکلات سایت موزه است که پس از گذشت یکسال و نیم از افتتاح، هنوز محقق نشده و گویا عزمی بر رفع این مشکل بزرگ نیز وجود ندارد. از طرفی شهرداری همدان فاقد این نیروهای متخصص است و از طرف دیگر میراث‌فرهنگی با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه است و این معضلات وضعیت سایت موزه را به کلافی سردرگم تبدیل کرده است.

با وجود اینکه استقبال از سایت موزه در ایام خاص مانند تعطیلات و مناسبت‌ها چشمگیر است و گردشگران تمایل بالایی به بازدید از آن نشان می‌دهند اما این مکان همچنان فاقد استانداردهایی مانند راهنمای گردشگری و موزه‌دار است و آنطور که باید در معرفی تاریخ همدان به گردشگران موفق عمل نکرده است.

جای خالی راهنمای گردشگری و موزه‌دار در تنها سایت موزه غرب کشور

در سایت موزه میدان مرکزی شهر همدان که با عنوان عریض و طویل تنها سایت موزه غرب کشور شناخته شده است آثاری از دوران ماد، اشکانی و پایه ستون‌های دوره هخامنشی تا دوره اسلامی وجود دارد که نشان می‌دهد حدود ۳ هزار سال در لایه‌های مختلف آن زندگی وجود داشته و تاکنون نیز مهمترین میدان شهر همدان باقی مانده است.

بنابراین این موضوع می‌تواند اصلی‌ترین دلیل و ادعا باشد که این حجم از تاریخ و تمدن هنوز در شهر زنده است و اگر آنها را به تماشای مخاطبان بگذاریم در جذب گردشگر تأثیرگذار خواهد بود، اما متأسفانه هنوز عزمی بر مدیریت صحیح این مکان در همدان شکل نگرفته و سایت موزه به محلی برای وقوع معضلات اجتماعی تبدیل شده است.

کد خبر 6090742