خطر زلزله ۷ ریشتری را در تهران احساس کردیم؟/ پاسخ استاد دانشگاه لایبنیتز
تاریخ انتشار: ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۹۹۳۱۰۸
ساعت 24-به هر حال باید قبول کنیم در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که خطر وقوع زلزله در آن وجود دارد. اما نمی‌توانیم پیشبینی کنیم زلزله‌ای می‌آید یا نه. نباید خیلی خوش خیال باشیم و بگوییم چون این موضوع فقط یک احتمال است نباید کاری کنیم. از طرفی هم باید جوری برنامه‌ریزی کنیم که همیشه آماده باشیم، حالا ممکن است این زلزله با بزرگای ۷ ریشتر سال دیگر رخ بدهد، ممکن است یا صد سال دیگر هم این اتفاق رخ ندهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حدود دو هفته از زلزله تهران گذشته است، زلزله‌ای که احتمالا همین حالا در مسیر فراموشی قرار گرفته است و تا چند روز دیگر به سرنوشت سرپل ذهاب، ملارد، قطور و ... دچار شود
اما بامداد ۱۹ اردیبهشت، زمین‌لرزه ۵.۱ ریشتری گسل مشاء چندان فراموش‌شدنی به نظر نمی‌آمد؛ خیابان‌ها و پمپ بنزین‌ها به پناهگاه بسیاری از شهروندان تبدیل شده بود، فضای مجازی پر اخباری مربوط به احتمال وقوع زلزله ۷ ریشتری در ساعت‌ها و روزهای آینده بود و در این میان هم دو نفر بخاطر وحشت ناشی از زلزله جان خود را از دست دادند.
یک روز بعد، نوبت به انتشار اخبار عجیب درباره این زلزله پرحاشیه رسید، شایعاتی درباره ارتباط کامل بودن ماه با زلزله تهران و فعال شدن آتش‌فشان دماوند منتشر شد.
اما مهدی معتق، استاد دانشگاه لایبنیتز هانوفر و مرکز علوم تحقیقات زمین آلمان، معتقد است که این حواشی لایق زلزله تهران نبودند. او در این رابطه در گفت‌وگویی اسکایپی در کافه‌خبر می‌گوید: «گسل مشاء یکی از گسل‌های اصلی است که در نزدیکی تهران قرار دارد و حرف و حدیث‌ها بیشتر حاشیه بود تا واقعی. گسل مشاء، فعال است و هر در سال دو تا چهار میلی‌متر حرکت دارد و می‌تواند چنین زلزله‌ای را تولید کند. بحث بر سر این بود که حرکت این گسل می‌تواند به زلزله هفت منجر شود یا نه، این موضوع مقداری حاشیه درست کرد وگرنه چیز خاصی اتفاق نیافتاد.»
اما بحث‌ها درباره زلزله ۷ ریشتری تهران هم تنها مربوط به یک هفته گذشته نیست، سال‌های زیادی است که زلزله‌شناس‌ها می‌گویند اطلاعات آماری از احتمال وقوع زلزله‌ای قوی در تهران خبر می‌دهند. برخی پیامدهای این زلزله را برای تهران مرگبار و آخرالزمانی توصیف می‌کنند.
معتق در این رابطه می‌گوید: «چون تمرکز جمعیتی تهران زیاد است، قطعا وقوع یک زلزله می‌تواند مشکلات زیادی به همراه داشته باشد. به همین دلیل باید آماده باشیم، اگر آماده باشیم زلزله ۷ هم نمی‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. اما اگر آمادگی نداشته باشیم، این زلزله می‌تواند برای ما مشکلات آخرالزمانی ایجاد کند. اما خود من به شرط این که موارد مختلف رعایت شوند به آن تصویر آخرالزمانی اعتقادی ندارم.»
مشروح گفت‌وگو معتق را در کافه خبر اینجا بخوانید:
آقای معتق، درباره زلزله تهران موضوعی که بسیار مورد توجه گرفت وقوع آن روی گسل مشاء بود. چه چیزهایی از این گسل و این زلزله می‌دانیم؟
گسل مشاء یکی از گسل‌های اصلی است که در نزدیکی تهران قرار دارد و حرف و حدیث‌ها بیشتر حاشیه بود تا واقعی. گسل مشاء، فعال است و هر در سال دو تا چهار میلی‌متر حرکت دارد و می‌تواند چنین زلزله‌ای را تولید کند. بحث بر سر این بود که حرکت این گسل می‌تواند به زلزله هفت منجر شود یا نه، این موضوع مقداری حاشیه درست کرد وگرنه چیز خاصی اتفاق نیافتاد.
واقعا ما دیروز در ایران خطر زلزله ۷ ریشتری را احداث کردیم؟
نه، گسل مشاء یکی از گسل‌های اطراف تهران که مشاهدات لرزه‌نگاری نشان می‌دهد فعال است و اتفاق خاصی هم رخ نداد. زلزله با قدرت ۵ ریشتر در ابعاد زمین‌شناسی مقدار بزرگی نیست. اما حاشیه‌های مختلف مثل فعال شدن آتش‌فشان دماوند، وجود ماه کامل، و زلزله ۷ ریشتری باعث ایجاد نگرانی شد. باید در نظر داشت در موقع وقوع زلزله اصلا راحت نیست بگوییم، این زلزله ۵ریشتری خودش زلزله اصلی است یا می‌تواند منجر به ایجاد یک زلزله دیگر شود.
سال ۲۰۱۰، زلزله ۷.۱ در غرب شهر کرایست‌چرچ نیوزلند اتفاق افتاد. روز بعدش من برای تحقیقات مربوط به زلزله در شهر ولینگتن بودم، محققان نیوزلند خیلی خوشحال بودند و استانداردهای ساختمانیشان را نشان می‌دادند که این زلزله ۷.۱ صدمات زیادی وارد نکرده بود. اما حدود ۵ ماه بعد بزرگترین پس لرزه آن با قدرت ۶ ریشتراتفاق افتاد و بیش از ۱۸۰ نفر کشته شدند، عددی که در استاندارد نیوزلند خیلی زیاد است.
به همین دلیل این مسائل پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد و کسی نمی‌تواند بگوید زلزله‌ها تمام شده است یا باید منتظر زلزله بزرگتری بمانیم.
این بحث پیش‌لرزه و پس‌لرزه بارها در این حادثه مطرح شد و حتی خیلی‌ها از ترسشان از خانه‌هایشان خارج شدند. در این شرایط ما باید چه واکنشی نشان بدهیم؟
تا زمانی که مطالعات دقیق روی یک سیستم محدود در تهران صورت نگیرد، کسی نمی‌تواند در این رابطه چیزی بگوید. بیشتر بحث ما در این رابطه آماری و احتمالاتی است و به قطعیت نمی‌توانیم چیزی بگوییم. وقتی در منطقه زلزله‌خیر زندگی می‌کنیم نه تنها بعد از یک زلزله، بلکه باید هر لحظه و هر دقیقه برای زلزله آماده باشیم.
من شنیدم در این حادثه دو نفر از عزیزان بخاطر ترس ناشی از زلزله جان خود را از دست دادند، زلزله آن چنان بزرگایی نداشت که متاسفانه دو نفر از ترس بمیرند. من این را به حساب کمبود آموزش و عدم گسترش اطلاعات مناسب میگذارم. نباید خیلی آرام باشیم، اما بدترین چیز در این مواقع ترس بیش از حد است.
در زلزله سرپل ذهاب ما تجربه وقوع یک پیش‌لرزه را داشتیم. به همین دلیل مردم گیج می‌شوند، به هر حال استحکام ساختمان‌های ما مثل نیوزلند نیست. راهکار این شرایط چیست؟
من اعتقاد ندارم که شرایط ایران با نیوزلند یکی نیست. اگر اطلاعات درستی به مردم منتقل شوند، رفتار اجتماعی مردم تغییر می‌کند. شاید رفتار اجتماعی ما در مقابل زلزله درست نباشد، اما لزوما همه ساختارهای ایران بد نیست، در کشور هم ساختار خوب داریم و هم ساختار بد.
رفتار اجتماعی ما در این شرایط شاید مقداری مشکل داشته باشد، مثلا این که با وقوع یک زلزله کوچک صف‌های پمپ بنزین شلوغ می‌شوند. باید روی این رفتارها کار کنیم، یک زلزله کوچک شاید خودش منجر به خرابی نشود، اما اثرات جانبی آن می‌تواند پیامدهایی بیش از خود زلزله داشته باشند.
این موضوع دو دلیل مختلف دارد. یکی این که رسانه‌های ما باید دقت کنند، مسائل بحران، مسائل ژورنالیستی نیست و نباید به مردم ترس منتقل کنیم. دلیل دوم مربوط به خود متخصصان است، اگر این افراد با هم هماهنگ باشند تا یک پیام به مردم انتقال بدهند، اوضاع خیلی بهتر می‌شود.تجربه ما در موسسه «جی‌اف‌زد» آلمان این گونه بود که بعد جلساتی که چند نفر با هم داشتند قرار شد، نظرات با هم هماهنگ شوند و یک نفر این نظر را از طریق این سازمان به بخش خبری منتقل کند.
این اقدامات می‌تواند به رفتار اجتماعی مردم کمک کند، تا جامعه خیلی آرام باشد و نه این که استرس بیش از حد داشته باشد.
حتی بعد زلزله هم بحث‌هایی درباره فعال شدن آتش‌فشان دماوند اخباری پخش شد که ترسمان را بیشتر کرد، چقدر این اطلاعات صحت داشتند؟
وقتی زلزله اتفاق می‌افتاد، تنش محیط اطراف تغییر می‌کند و این می‌تواند فعالیت‌های آتش‌فشانی را تشدید کند، ممکن است هم این اتفاق رخ ندهد. لازمه پاسخ به این سوال این است که محققان در بخش نقشه‌برداری و زلزله‌شناسی شبکه‌های خود را آنجا گسترش بدهند تا به این سوال پاسخ بدهیم، بدون انجام مشاهدات نمی‌توانیم بگوییم آتش‌فشان فعال شده است یا نه.
خبری هم پخش شد که کامل بودن ماه باعث وقوع این زلزله شده است. در این رابطه چه مدارکی وجود دارد؟
از قدیم بشر بر این باور بود که هر زمان ماه کامل است، زلزله‌ها بیشتر می‌شوند. برای این باور قدیمی اثباتی وجود نداشته است. در سال ۲۰۱۶ یک مقاله توسط یک دانشمند ژاپنی در نیچر چاپ شد که شاید جاذبه ماه تاثیری در افزایش شدت زلزله ها داشته باشد و مثلا زلزله ۵ ریشتری را تبدیل به ۸ کند. ایشان خودشان هم البته گفته است که این موضوع صدرصد نیست و اینقدر فاکتورهای فراوان وجود دارد که نمیتوان با قطعیت صحبت کرد. البته در سال ۲۰۱۸ مقالاتی منتشر شد که این موضوع را به کلی رد کرد و گفتند جاذبه ماه به هیچ وجه در وقوع زلزله ها تاثیر ندارد. درباره این مقالات در علم هنوز بحث و تردید های فراوان وجود دارد و نمی‌توانیم حرف قطعی بزنیم. به همین دلیل بهتر است در این شرایط کار ژورنالیستی انجام نشود که مردم را بی جهت با ترس و واهمه ناشی از ماه کامل روبرو کرد.
موضوع اصلی‌تری که تقریبا همه ما از آن می‌ترسیم همان زلزله ۷ ریشتری تهران است که بسیاری از متخصصان می‌گویند باید منتظرش باشیم. وقوع این زلزله قطعی است؟
همه این‌ها احتمال است و فقط بحث ایران نیست. در خود کالیفرنیا هم چنین بحث‌هایی وجود دارد. به هر حال باید قبول کنیم در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که خطر وقوع زلزله در آن وجود دارد. اما نمی‌توانیم پیشبینی کنیم زلزله‌ای می‌آید یا نه. نباید خیلی خوش خیال باشیم و بگوییم چون این موضوع فقط یک احتمال است نباید کاری کنیم. از طرفی هم باید جوری برنامه‌ریزی کنیم که همیشه آماده باشیم، حالا ممکن است این زلزله با بزرگای ۷ ریشتر سال دیگر رخ بدهد، ممکن است یا صد سال دیگر هم این اتفاق رخ ندهد.
اما برخی مواقع از بسیاری متخصصان ما توصیف‌هایی آخرالزمانی از زلزله ۷ ریشتری تهران می‌بینیم، سناریوهایی که در آن میلیون‌ها نفر کشته می‌شوند. چقدر این سناریوهای آخرالزمانی درباره زلزله تهران واقعی هستند؟
باید از خودشان این سوال را بپرسید، بله کشور از نظر بلایای طبیعی در معرض زلزله، آتش‌فشان و ... قرار دارد. این‌ها در کشورهای دیگر هم وجود دارد. چون تمرکز جمعیتی تهران زیاد است، قطعا وقوع یک زلزله می‌تواند مشکلات زیادی به همراه داشته باشد. به همین دلیل باید آماده باشیم، اگر آماده باشیم زلزله ۷ هم نمی‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. اما اگر آمادگی نداشته باشیم، این زلزله می‌تواند برای ما مشکلات آخرالزمانی ایجاد کند. اما خود من به شرط این که موارد مختلف رعایت شوند به آن تصویر آخرالزمانی اعتقادی ندارم.
منبع: خبرآنلاینمنبع: ساعت24
کلیدواژه: تواند مشکلات زلزله ۷ ریشتری زلزله می تواند رفتار اجتماعی همین دلیل آماده باشیم زلزله تهران وقوع زلزله زلزله ها زلزله ای آتش فشان یک زلزله گسل مشاء سال دیگر وقوع یک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۹۹۳۱۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«بمب‌های شهری» را برای کاهش ریسک زلزله شناسایی کنیم
دانشیار پژوهشکده مهندسی سازه پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با بیان اینکه برای کاهش ریسک باید از آموزش تا استفاده از فناوری را مورد توجه قرار دهیم، اولین گام در این زمینه را شناسایی ساختمان‌های بحرانی عنوان کرد.
دکتر عبدالرضا سروقد مقدم در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به برگزاری نهمین کنفرانس بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، گفت: این رویداد از سه‌شنبه ۱۸ تا پنج‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ماه جاری در برج میلاد از سوی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله برگزار می‌شود. اولین دوره این رویداد در سال ۱۳۹۰ برگزار شد.
وی تمرکز این کنفرانس را بر زلزله‌های کلانشهرها با تاکید بر تهران عنوان کرد و ادامه داد: دلیل اینکه در این کنفرانس بر موضوع زلزله تهران متمرکز شده، این است که زلزله‌های اخیر بزرگ در دنیا واقعیاتی را نمایان کرده است و اگر چنین زلزله‌هایی در تهران رخ دهد، از آن جایی که رخداد زلزله بزرگ در تهران نیز با تاخیر مواجه شده است، ما نیز به همان موارد دچار خواهیم شد.
سروقد مقدم گفت: از این رو از روز اول این کنفرانس یک سالن به مسائل مربوط به زلزله‌های تهران مرتبط می‌شود. ساخت و ساز بر روی پهنه گسلی از جمله مسائلی است که بر روی آن با حضور متخصصان و کارشناساس بحث و بررسی می‌شود.
دبیر علمی نهمین کنفرانس بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به حضور سخنرانان کلیدی، اظهار کرد: یکی از سخنرانان از کشور چین بوده که قرار است در این کنفرانس اعلام کند چگونه کشور ترکیه قانع شده است برای بیمارستان‌هایی با ۱۰۰ تخت خواب حتما باید از فناوری‌های نوین لرزه‌ای استفاده کنند. چنین اقدامی در این کشور تبدیل به قانون شده و بر اساس آن بیمارستان‌های دارای بیش از ۱۰۰ تخت موظف هستند تا از فناوری‌هایی چون جداسازهای لرزه‌ای استفاده کنند.
سروقد مقدم با تاکید بر اینکه ما در کشور هنوز نتوانسته‌ایم این امر را تبدیل به قانون کنیم، افزود: ما هنوز وزارت بهداشت را نتوانسته‌ایم قانع کنیم که برای بیمارستان‌ها از این فناوری بهره‌مند شوند و ما می‌توانیم از تجارب این محققان استفاده کنیم که چگونه این کشورها توانسته‌اند قانونگذاران را مجاب به سیاستگذاری مناسب کنند.
این محقق حوزه زلزله خاطر نشان کرد: در کنار آن محققانی از کشور سوییس، سیستم‌ها و فناوری‌های نوین لرزه‌ای را مطرح خواهند کرد.
وی با ابراز امیدواری از اینکه در این کنفرانس ۳ روزه فضایی برای ارائه نظرات در خصوص مسائل مربوط به زلزله فراهم می‌شود، اظهار کرد: در حوزه کاهش ریسک و مدیریت بحران سعی می‌شود همه مسائل از آموزش افراد تا ارتقای ساختمان‌های موجود و برنامه‌ریزی برای مقاوم‌سازی زیر ساخت‌های شهری دیده شود تا در زمان وقوع زلزله، به آسیب‌پذیرتر شدن شهرها کمک نکنند.
این استاد پژوهشگاه زلزله خاطرنشان کرد: یکی از مسائل مهم در این زمینه شناسایی سازه‌های بحرانی است. ما مشاهده می‌کنیم که برخی از ساختمان‌ها قبل از وقوع زلزله فرو می‌ریزند، نمونه آن پلاسکو و متروپل است. این ساختمان‌های بحرانی که به عنوان «بمب‌های شهری» هستند، در گام اول باید شناسایی شوند.
سروقد مقدم، شناسایی این سازه‌های بحرانی را یک اقدام اورژانسی دانست و گفت: مسائل کشور در حوزه مخاطرات بسیار زیاد است، ولی مهمترین اقدامات ما برای کاهش ریسک، شناسایی این سازه‌ها است.
به گزارش ایسنا، نهمین کنفرانس بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله از ۱۸ تا ۲۰ اردیبهشت ماه جاری در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار خواهد شد و تاکنون بیش از ۴۵۰ مقاله ارسالی به این کنفرانس مورد داوری قرار گرفته است.
کانال عصر ایران در تلگرام
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت