«مولن‌روژ»؛ سینمایی که در حافظه تاریخی مشهد ماندگار نشد
تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۰۱۳۴۶۴
ایسنا/خراسان رضوی سینما مولن‌روژ مشهد که حدود سال ۵۸ با تغییر کاربری فرهنگی به تجاری تاکنون به عنوان انبار مورد استفاده قرار می‌گرفت، در نهایت در روزهای اخیر با آغاز تخریب‌ها، به عمر حدود ۵۰ ساله خود پایان داد.
رضا سلیمان‌نوری؛ خراسان‌پژوه و فعال حوزه مشهدشناسی در گفت‌وگو با ایسنا درباره تاریخچه این سینما اظهار کرد: در دورانی راسته خیابان ارگ، دالان سینماهای مشهد بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: مولن‌روژ حدود ۵۰ سال عمر دارد؛ پنجم آبان‌ماه ۱۳۴۰ افتتاح شده و دارای ۷۰۰ صندلی است. این سینما یک سینمای کاملا سرپوشیده و در اصطلاح زمستانی بوده و مکان آن در کوچه استانداری است؛ به نحوی که از ساختمان استانداری که حدود ۴۰۰ متر جلوتر بیاییم، در دست راستمان به این مکان می‌رسیم.
سلیمان‌نوری ادامه داد: صاحب اولیه این سینما آقای قاسم هروی بوده که بعد از حدود پنج سال به فردی به نام آقای حسن قرایی واگذار می‌شود. مولن روژ به خاطر مکانی که در آن قرار گرفته نسبت به باقی سینماها کمی در حاشیه بوده است؛ چرا که کسی که می‌خواست به سینما برود، سینما فردوسی، هما و آسیا را در مسیر خود داشته و قاعدتا به جای آخرین سینما در مسیر، یکی از سینماهای نام‌برده را انتخاب می‌کند.
این خراسان‌پژوه گفت: این موضوع به لحاظ مالی صرف نداشت و بنابراین در دهه ۵۰ این سینما ترفندی را اجرا می‌کند که در آن زمان در کشور نمونه بوده است و آن این که افراد با خرید بلیت یک فیلم، می‌توانستند دو فیلم را تماشا کنند. با این حال، این ترفند هم چندان جوابی نمی‌گیرد و حتی از آن‌جا که به لحاظ مکانی دنج‌تر و فضای اطراف آن غیر مذهبی‌تر بوده، وارد حوزه فیلم‌هایی می‌شود که به نوعی غیر مذهبی و نامناسب شناخته می‌شود و بنابراین در دورانی سینما مولن‌روژ در این فضا به فعالیت می‌پردازد.
سینما مولن‌روژ دارای کاربری تجاری بوده است
سلیمان‌نوری ادامه داد: این موضوع نیز جوابی به سینما مولن‌روژ نمی‌دهد و در نهایت در اواخر سال ۵۶ به کل تعطیل می‌شود که البته تعطیلی سینما از طرف دیگر به نفع آن بوده، چرا که در اواخر سال ۵۸ تمامی سینماهای ایران مصادره شده و مولن‌روژ تنها سینمایی است که مصادره نمی‌شود؛ به این خاطر که کاربری آن به انبار تبدیل شده و به نوعی از ۱۳۵۸ به بعد، این مکان کاربری انبار داشته است. با این حال ظاهر بیرونی سینما کاملا حفظ شده بود، به طوری که صندلی‌های سینما جمع‌آوری و از آن به عنوان انبار استفاده می‌شد.
وی اضافه کرد: حدود دو سال پیش این سینما به فروش گذاشته می‌شود و ظاهرا این اقدام در ابتدای امسال صورت گرفته است. ضمن این که این مکان به لحاظ ملکی، تجاری و نه فرهنگی و لذا داری مجوز تجاری بوده است.
این خراسان‌پژوه بیان کرد: از روز گذشته تخریب این ملک آغاز شده که البته هنوز مشخص نیست تبدیل به چه مکانی خواهد شد و احتمالا این مکان هم یک پاساژ یا مجتمع مسکونی بزرگ شود.
سلیمان‌نوری در خصوص وجود قوانین مرتبط با کاربری فرهنگی خاطرنشان کرد: ما برای تغییر کاربری فرهنگی قانونی موجود داریم؛ اما مساله این‌جاست که بر اساس آنچه موجود است، این مکان کاربری فرهنگی نداشته و از اوایل انقلاب صاحب مجموعه، کاربری این مکان را از نوع فرهنگی و سینمایی تبدیل به کاربری تجاری کرده است و در آن زمان چنین تغییری امکان‌پذیر بود، خصوصا این که به عنوان انبار نیز مورد استفاده بوده و هیچ تغییر و بازسازی از سال ۵۸ در آن ایجاد نشده است.
سازه سینما مولن‌روژ در اولویت ثبت ملی نبوده است
وی اظهار کرد: این سینما به ثبت ملی نرسیده؛ چرا که سازه موجود، سازه‌ای قدیمی نبوده و متعلق به دهه ۴۰ است. ضمن این که در راسته خیابان ارگ مشهد سازه‌های قدیمی‌تری داریم؛ همچون سینما آسیا که به ثبت ملی نرسیده و بر این اساس نمی‌توان گفت مولن روژ دارای اولویت ثبت بوده است. با این حال، یک سازه فرهنگی نوستالژیک برای مردم مشهد به حساب می‌آمده و می‌شد که چنین سازه‌ای به نحوی احیا شود. اما حال می‌توان گفت به فراموشی سپرده شدن این سازه از سوی مجموعه‌های فرهنگی شهر باعث نابودی آن شده است.
این خراسان‌پژوه گفت: اصولا نه در مورد این بنا، بلکه زمانی که هر مجموعه فرهنگی از دید خارج می‌شود، باید منتظر تخریب آن بود. یعنی فلسفه تعطیل کردن مجموعه فرهنگی، بیش از هر امکان دیگری، موضوع تخریب را به میان می‌آورد.
وی با اشاره به این که بنا ملک شخصی است و به لحاظ قانونی هیچ دلیلی برای جلوگیری از تخریب آن نیست، گفت: با این که خبر رسانه‌ای شده، اما نه شهرداری، ارشاد و نه میراث و سایر مجموعه‌ها که پاسدار فرهنگی هستند، تاکنون درباره تخریب آن چیزی مطرح نکرده و واکنشی نداشتند.
بناهای فرهنگی را می‌توان به جای فریز کردن، با بروز کردن مصرف حفظ کرد
این خراسان‌پژوه با بیان این که تک‌تک بناهای فرهنگی ما می‌توانند با بروز شدن حفظ شوند، ادامه داد: فضاهای فرهنگی را با بازسازی و بروز کردن می‌توانیم حفظ کنیم و اگر قرار باشد آنها را فریز کنیم، از دید خارج شده و نابود می‌گردند. این مجموعه نیز می‌توانست نه به عنوان سینما، بلکه به عنوان یک فروشگاه کتاب بزرگ مورد استفاده قرار گیرد.
سلیمان‌نوری یادآور شد: این امر به معنای تغییر کاربری نیست؛ بلکه زمانی تغییر کاربری صورت می‌گیرد که به طور مثال مورد استفاده تجاری واقع شود. لذا در حوزه فرهنگ استفاده دیگری از آن شده و مصرف آن بروز می‌شود. بنابراین تغییر ماهیت است که باعث از بین رفتن خواهد شد.
ضرورت تهیه شناسنامه برای دیگر فضاهای فرهنگی مشابه
این خراسان‌پژوه عنوان کرد: می‌توان انتظار داشت نه برای این بنا که برای دیگر مجموعه‌های مشابه همچون سینما آسیا، فردوسی و غیره، تا از سوی مجموعه شهری حفظ و یا حداقل شناسنامه‌ای برای آنها تهیه و در نزدیکی آن نصب شود تا در حافظه تاریخی مردم شهر باقی بماند.
وی ابراز عقیده کرد: پیشنهاد بنده این است حال که مولن‌روژ از بین رفته، تابلویی در نزدیکی آن نصب و نشان داده شود که در زمانی این مجموعه یک کاربرد سینمایی داشته تا در حافظه تاریخی مردم حفظ شود.
این خراسان‌پژوه در تکمیل سخنان خود خاطرنشان کرد: مدیریت فرهنگی باید کمی از لاک‌پشتی کار کردن دست بردارد، زیرا این امر باعث می‌شود بسیاری از داده‌های هویتی ما از بین برود. لذا باید کمی به فکر این بود که آیندگان هم بتوانند به گذشته خود افتخار کنند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری سینما مشهد خراسان پژوه کاربری فرهنگی مورد استفاده تغییر کاربری سلیمان نوری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۰۱۳۴۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آثار عیلامی در خطر تعرض است؟
پس از انتشار گسترده‌ٔ این ویدئو، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان واکنش نشان داد و طی بیانیه‌ای اعلام کرد این ویدئو مربوط به کاوش‌های فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است و این بازنشر شیطنتی از سوی برخی افراد نامشخص بود.
آستانه‌ٔ حساسیت
آنچه دربارهٔ این خبر و واکنش‌های مربوط به آن نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند، حساسیت و واکنش تند مردم نسبت به آثار تاریخی و هویتی بود که نشان می‌دهد میزان حساسیت مردم نسبت به این آثار در خوزستان بالاست. اما چرا منطقهٔ «جوبجی» در رامهرمز از توابع استان خوزستان مهم است؟
«جوبجی» منطقه‌ای است که از نیمه‌ٔ دوم سال ۱۳۹۷ فعالیت کاوش و نجات‌بخشی در آن توسط پژوهشگاه میراث‌فرهنگی شروع شد و بعداً با کشف چند تابوت در این منطقهٔ تاریخی در صدر اخبار قرار گرفت و هر روز دربارهٔ این منطقهٔ تاریخی و تابوت‌هایی که کشف شد، اخبار جدیدتری به گوش می‌رسید.
البته که شهرت جوبجی فقط به‌خاطر کشف این چند تابوت نبود، بلکه «جوبجی» همان محوطه‌ای است که گنجینهٔ معروفی از دل آن توسط باستان شناسان بیرون آمد.
گنجینهٔ طلایی و مفرغی حاکم عیلامی رامهرمز در روستایی به‌نام «جوبجی» است که در عملیات لوله‌کشی سازمان آب و برق خوزستان در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۶ کشف شد، متعلق به ۶۰۰ تا ۷۰۰ پیش از میلاد در تپهٔ باستانی «جوبجی» است.
بازار شایعات
هرچند در این میان برخی از خبرها حکایت از وجود مومیایی در این تابوت‌ها داشت، اما «میثم حسین‌زاده»، سرپرست هیئت کاوش نجات‌بخشی وقت محوطهٔ تاریخی «جوبجی»، وجود مومیایی را از اساس تکذیب کرد.
اما اخبار منطقهٔ «جوبجی» چگونه برجسته شد؟ ماجرا از این قرار بود که بیل مکانیکی کارگران لوله‌گذاری به دو تابوت عیلامی خورد و تاریخ ناشناخته با ۵۰۰ شیء طلایی و مفرغی پیش چشم همه گشوده شد.
البته این محوطه بارها مورد تهدید و تعرض قرار می‌گرفت؛ مدتی از سوی لوله‌ٔ انتقال آب و بعدها از طریق جاده‌سازی مورد تهدید قرار گرفته بود. پس از مدتی سکوت خبری دربارهٔ منطقهٔ «جوبجی» رامهرمز، این‌بار بازنشر ویدئویی قدیمی دوباره «جوبجی» را به بورس اخبار کشاند.
شیطنت درکار است
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان دراین‌باره با اشاره به ویدئویی که چندروز اخیر در چند کانال خبری منتشر شده است، به «پیام ما» گفت: «این ویدئو مربوط به مراحل کاوش‌های فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است.»
«سیدمحسن حسینی» اظهار کرد: «با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور، هیئت باستان‌شناسی به‌منظور کاوش علمی و نجات‌بخشی در محل محوطهٔ تاریخی جوبجی حضور یافت که به‌دنبال آن، کاوش کاملاً علمی با حضور کارشناسان متخصص باستان‌شناس و مرمتگر انجام شد که حاصل این کاوش‌ها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آنها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.»
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان ادامه داد: «ازهمین‌رو، با حضور کارشناس مرمتگر در هیئت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوت‌ها و اسکلت‌ها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همهٔ تابوت‌ها به‌منظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراث‌جهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر نیز این تابوت‌ها در انبار قرار دارند و به‌محض راه‌اندازی موزه باستان‌شناسی رامهرمز، همهٔ اشیا و تابوت‌ها به موزهٔ رامهرمز انتقال خواهند یافت.»
او افزود: «از آغاز کار دولت سیزدهم، حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراث‌فرهنگی قرار گرفته است و در سال جدید هم به‌منظور ساماندهی این تابوت‌ها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تأمین اعتبار انجام داده‌ایم.»
حسینی با اشاره به ویدئوی منتشرشده دربارهٔ نابودی اسکلت‌های کشف‌شده در جوبجی گفت: «بعد از گذشت پنج سال دوباره این فیلم که در زمان خود پاسخ داده شده بود، بازپخش شده است.»
او افزود: «در هر هیئت کاوش باستان‌شناسی حداقل یک نفر مرمتگر و یک نفر استخوان‌شناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیای مکشوف انجام می‌دهند.»
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان بیان کرد: «اشیا و اموال حاصل از کاوش‌های جوبجی در محل استاندارد و مخزن امن قرار دارند. بخشی از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاه‌های میراث‌فرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.»
«جوبجی» اردیبهشت سال گذشته هم در صدر اخبار قرار گرفته بود؛ هجوم کامیون‌ها و تریلرهای معدن‌کاوان به جادۀ ممنوعۀ جوبجی، مشهور به جادۀ رودخانه که البته همان زمان «فاطمه داوری»، مدیر اداره‌کل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی کشور، به «پیام ما» گفته بود رفت‌وآمد کامیون‌ها در محوطۀ تاریخی جوبجی ممنوع شده است. حالا هم گرچه ویدئوی منتشرشده مربوط به سال‌ها قبل بود، اما همچنان بسیاری از محوطه‌های باستانی در خوزستان مورد تعرض سوداگران قرار می‌گیرند و این مسئله بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی را آزرده‌خاطر کرده است. فعالان میراث‌فرهنگی از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری می‌خواهند نسبت به حفظ و امنیت محوطه و آثار تاریخی اقدامات شایسته و درخوری اتخاذ کند تا شهروندان و خصوصاً علاقه‌مندان، کمتر شاهد تعرض و تخریب محوطه‌های تاریخی باشند.
۴۶
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902374
ورود دادستان کلاله به موضوع مفقودی «یسنا»