به نقل از «فارس»

راه‌های مواجهه با ترس ناشی از زلزله در کودکان/ مکان امن خانه را به بچه‌ها نشان بدهیم

تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۰۸۸۶۶۴

از زلزله اخیر تهران زمان زیادی نمی‌گذرد. زلزله‌ای 5 ریشتری که گرچه خسارات مالی و جانی زیادی نداشت اما توانست بچه‌های کم سن و سال را با پدیده ای آشنا کند که اندکی ترس و نگرانی را در وجودشان به یادگار بگذارد و حالا این وظیفه پدر و مادر است که کمک کنند این ترس به یک فرصت سازنده برای یادگیری نکات ایمنی شود و راه حلی برای درمان اضطراب فرزندان پیدا کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گروه خانواده: مریم اویسی؛ فرصت کودکی و نوجوانی به قدری کوتاه و شیرین است که همه از گذر آن به چشم به هم زدنی یاد می کنند. همین دوران در ظاهر کوتاه که فقط محدود و معدود خاطراتی از آن به یاد می ماند به حدی تأثیر گذار است که سنگ بنای شخصیتی و انتخاب رفتار و اعمال ما در جوانی را شامل می شود.

حالا کودکان و نوجوانان امروز که بابت شیوع ویروس کرونا ، خانه نشینی، قرنطینه و دوری از مدرسه را تجربه کردند و با شکل دیگری از ارتباطات اجتماعی ، جای خالی وقت گذرانی و هم نشینی با دوستان را پر می کنند ، در چهار سال گذشته با پدیده هایی نظیر مخاطرات طبیعی و زلزله نیز آشنا شدند. زلزله این حادثه عجیب که هنوز هم بسیاری از افراد بزرگ سال در مقابل آن گنگ و فلج می شوند ، روی خودش را به بچه ها نشان داد تا کودکان و نوجوانان ، آن را جدی گرفته و نگرانی از بابت وقوع دوباره آن داشته باشند.

از زلزله اخیر تهران زمان زیادی نمی‌گذرد. زلزله 5 ریشتری که گرچه خسارات مالی و جانی زیادی نداشت اما توانست افراد کم سن و سال را با پدیده ای آشنا کند که اندکی ترس و نگرانی را در وجودشان به یادگار بگذارد و حالا این وظیفه پدر و مادر است که کمک کنند این ترس به یک فرصت سازنده برای یادگیری نکات ایمنی شود و راه حلی برای درمان اضطراب فرزندان پیدا کنند.

به همین بهانه با دکتر فریبا عرب گل فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان گفت وگو کردیم. در این گفت وگو نوع مواجهه با فرزندان را بر اساس شخصیت هایشان می شناسیم و والدین متوجه می شوند که چه ترس هایی ، زنگ خطر است و باید برای درمان آن به روانکاو و مشاور و روان شناس مراجعه کرد.

واکنش هایتان را براساس سرشت کودکان تنظیم کنید

واکنش کودکان به اتفاقات و رویدادهای طبیعی و غیر طبیعی به چند مورد بستگی دارد. یکی از این موارد سرشت و ذات کودک را در برمی گیرد. هر فردی زمانی که متولد می شود ؛ فی الذات متفاوت با دیگری است. برخی از کودکان مضطرب تر از سایرین هستند و با هر حادثه یا اتفاق کوچکی ، واکنش های شدیدی نشان می دهند و حتی از دید اطرافیان، به نظر می رسد که این دسته از کودکان بیشتر از سن خودشان ، وقایع بد و ناراحت کننده را می فهمند . این گروه از کودکان، نگرانی هایی دارند که به طور معمول، سایر کودکان در این سنین، چنین نگرانی هایی را ندارند. لذا می توان گفت مواجهه کودکان با مخاطرات طبیعی و البته وقایع به سرشت و ذات آنها وابستگی زیادی دارد.

 

از تأثیرات محیطی غافل نشوید

دومین عامل ، به اثرات محیطی مربوط می شود و احساسات و ادراکاتی را شامل می شود که کودکان از محیط پیرامون خود دریافت می کنند. واکنش های اطرافیان، تنش و واکنش والدین در این عامل دخالت مستقیم دارد. چرا که کودکان به رفتارهای والدین توجه می کنند و بر اساس آن ، رفتار خود را تنظیم کرده و واکنش نشان می دهند. به همین دلیل ، پدر ومادر و سایر بزرگترها که با کودک ارتباط دارند باید توجه کنند که چه واکنش هایی را در برابر دیدگان کوچکترها انجام می دهند. در برخی از مواقع وقتی کودک می بیند که پدر یا مادر از یک عاملی ترسیده و فریاد می زند یا وحشت کرده است، باعث می شود که تداعی این واقعه برای کودک همراه با ترس و اضطراب باشد.

 

تجربه های تلخ ، عاملی برای واکنش شدید اضطرابی

حوادث و اتفاقاتی که کودکان در طول عمر خود تجربه کردند نیز یکی از عوامل مهم و موثر بر رفتار کودکان در مقابل مخاطرات طبیعی است. در علم روان شناسی به این نتیجه رسیدند که  هر چه قدر فرد در طول عمر خود با حوادث و اتفاقات ناگوار بیشتری روبرو شده باشد ، احتمال اینکه در برابر یک حادثه جدید ، واکنش شدیدتری نشان بدهد ، وجود دارد.

میزان تاب آوری و مکانیسم های دفاعی نیز از عواملی است که می تواند تاثیر مستقیم روی رفتار کودکان داشته باشد. این موضوع که کودک از چه مکانیسم تطبیقی در مقابل مشکلات و حوادث استفاده می کند و میزان تاب آوری او به چه حد و اندازه ای است، چگونه خود را با شرایط تطبیق می دهد نیز اهمیت ویژه ای دارد.

 

راهکار والدین در مواجهه با مخاطرات طبیعی

والدین در اولین اقدام باید تلاش کنند تا از واکنش های شدید و هیجانی جلوگیری کنند و در مقابل کودک ترس و اضطراب خود را بیشتر کنترل کرده و واکنش هیجانی نداشته باشند. کنترل احساسات در برابر کودکان اهمیت زیادی دارد چرا که بچه ها ، پدر و مادرشان را  به عنوان انسان های قوی و قابل اعتمادی می بینند که با دیدن ترس و  اضطراب  و دلهره آنان ، فکر می کنند که اگر موضوعی توانسته والدین شان را به عنوان انسان های قوی و قدرت‌مند بترساند ، پس آنها نیز باید از اتفاق پیش‌آمده بترسند.

 

پرخاشگری ممنوع

پدر و مادر باید با کنترل رفتارهای بیرونی ، تاثیر منفی روی کودک نگذارند. برخی از افراد در هنگام اضطراب و عصبانیت ، پرخاشگر می شوند  و فریاد می زنند و یا رفتارهایی دارند که افراد دیگر هم با دیدن آن دچار اضطراب می شوند. والدین باید سعی کنند تا  چنین رفتارهایی را مهار کرده و با نگاه واقع بینانه به مسائل نگاه کنند. برای اتفاقاتی که یا در حال وقوع است و یا احتمال وقوع آن وجود که مخاطرات طبیعی مانند زلزله هم شامل آن می شود، باید از قبل ، نکات ایمنی را به کودکان آموزش داد و یاداوری کرد. این کار باید با یک حالت هیجانی خنثی انجام بگیرد که ترس و دلهره را به کودک تلقین نکند. به عنوان مثال جاهای امن خانه را به کودکان یاد داده و به آنها گوشزد شود که مکان هایی نظیر زیر لوستر و یا کنار پنجره برای پناه گرفتن مناسب نیست . در عین آموزش دادن این مسائل ، نباید از نوع دوستی و کمک به دیگران غافل شد. باید به کودکان یاد داد که تنها به فکر نجات خودمان نباشیم و نباید راه نجات دیگران را سد کرد و یا مانعی برای آن شد.

 

از ارائه اطلاعات زیاد پرهیز کنید

طرز صحبت کردن درباره این موضوعات و طرح آن بستگی مستقیم به سن و وضعیت شناختی کودک دارد. باید در ابتدای امر ، ارزیابی کرد که کودک تا چه میزان از مسائل اطرافش را درک می کند. البته والدین مراقب این موضوع باشند که اطلاعات زیادی به کودکان نباید داد. حجم بالای داده ها و آگاهی ، کودک را مضطرب می کند. به عنوان مثال زمانی که می خواهیم راجع به کرونا ، اطلاعاتی را در اختیار کودکمان قرار دهیم ، حجم این اطلاعات باید به حدی باشد که کودک بتواند رفتارهای بهداشتی را درک کند ولی تعداد فوتی های این بیماری ، درد کشیدن بیماران از این بیماری و نوع سوگواری و ناراحتی خانواده های بیماران فوت شده ، از جمله اطلاعاتی است که به هیچ وجه نباید در اختیار کودکان قرار داد. این گونه از اطلاعات اضطراب آور استو والدین نباید در جمع خانواده آنها را طرح و راجع به آن صحبت کنند . همچنین نباید اجازه داد که چنین اطلاعاتی از مجراهای مختلف یعنی از اطرافیان گرفته تا کانال های مجازی در اختیار کودکان قرار بگیرد. باید روی جنبه های مثبت هم تاکید بیشتری کرد و این گونه از رفتارها را در ذهن کودکان جلوه ورنگ بیشتری داد. در هر شرایط ناگواری ، می توان یک وجه مثبت یافت و با پررنگ کردن این وجه، دید بهتری به کودکان از دنیای پیرامون داد. همه دزد هستند یا دچار مشکل اقتصادی هستند یا این بیماری زندگی جامعه را فلج کرده است ؛ جنبه های منفی شیوع ویروس کرونا است اما اگر جنبه های مثبت نظیر کمک به هم نوع یا بخشش اجاره بهای منزل توسط صاحب خانه را در نظر بگیریم و این گونه از جوانب شیوع کرونا به کودکان بگوییم ، می توان از ایجاد دلهره و اضطراب در کودکان جلوگیری کرد.

 

نوجوان و حوادث روزگار

‎معمولا فرزندان  زمانی که به سن نوجوانی می رسند ، اطلاعات بیشتری دارند و ممکن است درباره حوادث مختلف در کتاب های درسی و غیر درسی و فضای مجازی اطلاعاتی کسب کرده باشند و حتی نکات ایمنی در مدارس به آنها آموزش داده شده است اما نباید از عواملی نظیر آرایش ژنتیکی و سرشتی  ، تجربه های زندگی و سیستم حمایتی اطرافیان و اجتماع غافل شد. اگر نوجوانان فکر کنند که جامعه در مواقع اضطراری به خوبی می تواند از آنها حمایت کند، اضطراب و استرس کمتری را تجربه می کنند.

تفاوت ترس موقت و دائمی 

برخی از کودکان ونوجوانان  به طور موقت و کوتاه مدت دچار ترس می شوند. به عنوان مثال پس از وقوع زلزله ، ممکن است تا چند شب بد خواب شده و با کوچکترین حرکت و صدایی احساس کنند که آن حادثه دوباره در حال وقوع است و حتی کودکان میزان چسبندگی و وابستگی شان به پدر و مادر افزایش می یابد. برخی دیگر از کودکان و نوجوانان به طور غیر مستقیم ، دلهره و نگرانی خود را در به شکل تحریک پذیری ، بی قراری و کم تحملی نشان دهند.

‎در حالت عادی ، پس از آنکه چند روز از حادثه گذشت ، مانند زلزله اخیر تهران که تخریب و خسارت جانی خاصی همراه نداشت، اما احتمال وقوع دوباره آن وجود دارد ، ترس و اضطراب به مرور زمان کمتر می شود ولی در کسانی که سابقه اضطراب داشتند ممکن است که این موضوع سبب تشدید اضطراب انها شده و مشکلاتی را  در خواب یا اشتها  و حالت هایی نظیر عدم تمرکز و بی قراری ایجاد کند.

 نوجوانان به دنبال استقلال طلبی هستند و به همین دلیل به راحتی سخنان والدین خود را نمی پذیرند و مخالفت ها و لجبازی هایی دارند به همین دلیل والدین باید به جای دستور دادن و نگاه از بالا به پایین، بهتر است زبان مذاکره را در پیش بگیرند این در حالی است که برای کودکان می توان با دستور دادن ، به نتیجه رسید.زمان مناسب و ارائه دادن پیشنهادهای مختلف به جای دستور دادن می تواند به والدین کمک کند تا به خواسته خود دست یابند.

 

اگر حادثه و اتفاق ناگواری برای خانواده به وقوع بپیوندد و کودک با تجربه هایی نظیر از دست دادن یا تخریب مواجه شود ، ممکن است که کودک و نوجوان دچار اختلال استرس پس از سانحه شوند. این اختلال علامت های زیادی دارد.

‎این گونه افراد با کوچکترین چیزی ، تجربه تلخ گذشته برایشان یادآوری می شود و انگار دوباره آن حادثه در حال تکراراست و تصاویر و حالت های حادثه بارها در ذهنشان تداعی می شود.

‎همچنین این افراد از موقعیت هایی که یاداور آن خاطره است ، اجتناب می کنند . به عنوان مثال کودکی که صحنه تصادفی را از نزدیک شاهد بوده است ، از دیدن اتوموبیل در خیابان دچار ترس و اضطراب می شود.

 

مراقبت و مشاوره راهکار رهایی از اضطراب مداوم

‎این دسته از افراد نیاز به مراقبت و همراهی مشاور و روانشناس و روان پزشک دارند.
‎نوجوانان از نظر مرحله تکاملی و رشدی در این دوره تفکر خود محور بودن دارند.  لذا دیدگاه دیگران را به خوبی نمی توانند درک کنند و البته درباره مرگ هم بینش متفاوتی دارند تا جایی که تصور می کنند که اتفاقات و حوادث ناگوار  یا مرگ و بیماری برای آنها رخ نخواهد داد ، لذا ممکن است برخی از نوجوانان ، رفتارهای پرخطر داشته باشند . به عنوان مثال در مواجهه با کرونا به نوجوان گفته می شود که باید ارتباطات اجتماعی اش محدودتر شود ولی نوجوان به دلیل بینش ذکر شده خود را در معرض خطر ابتلا به بیماری نمی بیند.

 

استقلال طلبی نوجوانان را فراموش نکنید

همچنین نوجوانان به دنبال استقلال طلبی هستند و به همین دلیل به راحتی سخنان والدین خود را نمی پذیرند و مخالفت ها و لجبازی هایی دارند به همین دلیل والدین باید به جای دستور دادن و نگاه از بالا به پایین، بهتر است زبان مذاکره را در پیش بگیرند این در حالی است که برای کودکان ممکن است  با دستور دادن مستقیم  ، به نتیجه رسید.

‎با نوجوانان باید با ملایمت و بحث و مذاکره به ارتباط بهتری دست یافت تا انها قوانین و خواسته های ما را بیشتر مراعات کنند.

انتهای پیام/

 

منبع: فارس

کلیدواژه: کودکان مخاطرات طبیعی خانواده اضطراب زلزله تهران مخاطرات طبیعی عنوان مثال همین دلیل ترس و اضطراب نکات ایمنی هایی دارند دستور دادن پدر و مادر هایی نظیر بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۰۸۸۶۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شناسایی ۱۰۰ کودک مبتلا به اوتیسم در نیشابور

 

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خراسان رضوی؛  معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی نیشابور با بیان این که شناسایی کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم و ارجاع به مرکز توانبخشی و درمانی در ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۲ نسبت به۶ ماهه نخست آن رشد چهار برابری داشته است افزود: در نیمه نخست سال ۱۴۰۲ ، ۲۰ کودک مبتلا به اوتیسم و در نیمه دوم سال گذشته ۸۰ کودک مبتلا به اوتیسم شناسایی شدند.

وی ادامه داد: در راستای اجرای دستورالعمل وزارتی و شیوه‌‎نامه پذیرش و ارائه خدمت به بیماران مبتلا به اختلال اوتیسم و همچنین اهمیت شناسایی به هنگام کودکان دارای طیف اوتیسم، فرایند شناسایی و غربالگری این بیماران طی جلسات متعددی با معاونت بهداشت، بهزیستی، آموزش و پرورش و مرکز توانبخشی و درمانی در سال گذشته بازبینی شد و آموزش پزشکان، بهورزان و مراقبان پایگاه های سلامت و مربیان مدارس سطح شهر به عنوان بخش مهمی از فرآیند شناسایی به طور ویژه در دستور کار قرار گرفت.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی نیشابور گفت: با آموزش و حساس‌سازی افراد دخیل در شناسایی و غربالگری که با همکاری گروه سلامت جمعیت، خانواده و مدارس و گروه سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشت انجام شد، شناسایی کودکان مبتلا به اوتیسم انجام و مبتلایان به مرکز توانبخشی و درمانی ارجاع شدند.

توحیدی افزود: در مرکز توانبخشی پس از انجام تست‌های تشخیصی و محرز شدن اختلال طیف اوتیسم توسط متخصص روانشناسی و آموزش کودکان استثنائی، اقدامات آموزشی و درمانی موردنیاز برای کودک آغاز می‌شود.

وی ادامه داد: هزینه مداخلات درمانی برای کودکان مبتلا به اوتسیم بسیار زیاد است به گونه‌ای که در ماه بین ۷۰ تا ۸۰ میلیون ریال برای هر کودک هزینه باید انجام شود اما خوشبختانه بخش قابل توجهی از هزینه‌های درمان این کودکان تا ۱۴ سالگی، در قالب بسته حمایتی بیماران خاص و صعب العلاج از سوی سازمان‌های بیمه‌گر و اداره بهزیستی به مرکز توانبخشی پرداخت و والدین هیچ گونه هزینه‌ای برای درمان فرزند خود برعهده ندارند.

این مسئول با بیان این که تشخیص ابتلا به اوتیسم در کودکان پسر حدود چهار برابر کودکان دختر است گفت: تشخیص ابتلای به اوتیسم غالبا بعد از ۲ سالگی دقیق‌تر است ولی به دلیل مراجعات دیرهنگام والدین با توجه به عدم پذیرش آنان، متاسفانه تشخیص ها بعد از زمان طلایی مداخله یعنی بعد از سن پنج سالگی صورت می‌گیرد.

توحیدی با تأکید بر این که هر چه کودک مبتلا به اختلال اوتیسم در سنین پایین تر و تا کمتر از سه سالگی شناسایی شود اقدامات درمانی برای او مؤثرتر خواهد بود افزود: علاوه بر پزشکان، مراقبان سلامت و مربیان مدارس و والدین نیز در صورت مشاهده رفتارهای غیرمعمول کودک خود نظیر رفتارهای کلیشه‌ای و تکراری، عدم ارتباط چشمی مناسب، عدم واکنش به صدا زدن نام و انجام بازی‌های تکراری و متعاقب آن مراجعه زودهنگام به پایگاه‌های بهداشتی، نقش مهمی در شناسایی و شروع روند درمانی کودک مبتلا به اختلال اوتیسم دارند.

دانشگاه علوم پزشکی نیشابور به ۵۸۰ هزار نفر جمعیت چهار شهرستان نیشابور، فیروزه، زبرخان و میان جلگه، خدمات بهداشتی و درمانی ارائه می‌کند.