دلیل شوخیهای مردم با واژههای مصوب فرهنگستان
تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۰۹۴۱۳۹
صراط:
استاد پژوهشگاه علوم انسانی و رئیس پیشین انجمن زبانشناسی ایران، درباره واژههایی که اخیرا توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی جایگزین شدهاند و شوخیهایی که در فضای مجازی با آنها میشود اظهار کرد: اصولا ما ملت شوخطبعی هستیم و مردم در همه زمینهها با نگاه طنز به مسائل نگاه میکنند، در نتیجه این فقط خاص واژههای فرهنگستان نیست، بلکه ما در زمینههای دیگر هم میبینیم که مردم خلاقیت نشان میدهند و لطیفه و شوخی درست میکنند و به کار میبرند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایسنا او افزود: اما نکته دیگر این است که مردم گاهی اوقات فراموش میکنند که این شوخطبعی را کجا باید به کار برد. شوخی کردن با مسائل جدی شاید باعث از بین رفتن اهمیتشان شود. یکی از این مسائل جدی به نظر من بحث زبان فارسی بهعنوان زبان مشترک، رسمی و ملی ما است؛ این را یا قبول داریم یا نداریم. فکر میکنم به جز افرادی که نگاه خیلی خاص دارند، اغلب پذیرفتهایم که زبان فارسی یک عامل بزرگ فرهنگی و در حقیقت ابزاری برای احراز هویت ما در جهان است.
عاصی زبان فارسی را یکی از مهمترین عوامل وحدت، انسجام و تداوم فرهنگ ما در طول تاریخ دانست و گفت: اگر به اهمیت زبان فارسی توجه کنیم، آن وقت زیاد درست نمیبینیم که درباره آن شوخطبعی به خرج دهیم. از سوی دیگر، اگر قبول داشته باشیم که زبان فارسی زبان مشترک همه ایرانیان و اقوام این سرزمین با زبانهای مادری گوناگون است و برای بیان مفاهیم علمی، آموزش در سطح مدارس و دانشگاه به زبانی رسا و توانا نیاز داریم، آنگاه برای توانمندسازی و غنای واژگان آن نیز اهمیت بیشتری قائل خواهیم شد.
این زبانشناس سپس با بیان اینکه هر زبانی همیشه با توجه به نیازهای اهل زبان و خواست و تلاش کاربران آن زنده مانده و رشد میکند، اظهار کرد: در طی قرنها و در مقاطع مختلف، اهل فرهنگ، ادب و اندیشه برای اعتلای زبان فارسی تلاش کردهاند. تنها در دوره فارسی نو که از بیش از هزار سال پیش آغاز شده تا بهامروز، بزرگانی در عرصه علم و ادب کمر به زندهنگه داشتن و گسترش زبان فارسی بستهاند. از فردوسی، ناصرخسرو، غزالی و شاعران و نویسندگان بزرگ دیگر تا دانشمندانی مانند بوعلی سینا و ابوریحان که خدمات زیادی به غنای زبان فارسی و رشد واژگان علمی آن کردهاند. روندی که تا کنون ادامه یافتهاست و اتفاقاً امروزه اهمیت بیشتری نیز پیدا کرده است. نخست به دلیل اینکه ما در دورانی هستیم که سرعت پیشرفت علوم بسیار زیاد شده است و در تمام زمینههای علمی مفاهیم، واژهها و اصطلاحهای جدید به وجود میآید و هر زبانی ناچار است واژههایی برای بیان آنها بسازد و به کار برد؛ ما هم باید برای فارسی چنین کاری کنیم. دیگر آنکه گسترش و پیشرفتهای چشمگیر فناوری اطلاعات و شبکهها و ابزارهای نوین ارتباطی و پیدایش رایاسپهر شرایط تازه و فرصت بیمانندی را برای بالندگی و جهانی شدن زبانها و فرهنگهای گوناگون بهوجود آورده که ما نیز با بهرهگیری عالمانه و هوشمندانه میتوانیم زبان فارسی را به جایگاه شایسته و درخور آن در جهان برسانیم.
او ادامه داد: اهل زبان و کسانی که بهخصوص با ادبیات و زبانشناسی آشنا هستند، بیشترین سهم را میتوانند در این زمینه داشته باشند. و اینجاست که به واژهگزینی نیاز پیدا میکنیم؛ واژهگزینی کاری است که به عهده فرهنگستان گذاشته شده و وظیفه اصلی فرهنگستان یافتن واژههای مناسب برای مفاهیم علمی است. حجم واژههای تخصصی علمی و فنی نسبت به واژههای عمومی با کاربرد روزمره بسیار بیشتر است. البته در واژهگزینی برای واژههای عمومی باید دقت بیشتری شود تا مورد پسند مردم باشد و احتمالاً جنبه شوخی پیدا نکند و مردم نسبت به آنها حساسیت نداشته باشند. در مورد واژههای علمی اصلاً چنین نیست. واژههای علمی به وسیله متخصصان و در مجامع علمی و در منابع و نوشتگان علمی به کار میرود و مشکلی ندارد. در همه رشتههای علمی مجموعهای از اصطلاحات و واژههای علمی (یا ترمینولوژی) داریم که بهشکلی قاعدهمند و منظم (سیستماتیک) ساخته میشوند و بهراحتی به کار میروند.
مصطفی عاصی درباره راهی که واژههای گزینششده جدی گرفته شده و به کار برده شوند نیز گفت: این واژههایی که بیشتر مورد شوخطبعی مردم قرار میگیرد، واژههای عمومی است که کاربرد همگانی دارد. یکی از راههایی که میشود کاری کرد تا این واژهها جدی گرفته شوند این است که فرهنگستان یا کسان دیگری که به صورت آزاد و مستقل واژهسازی یا واژهگزینی میکنند بکوشند واژههای عمومی را خوشآوا، خوشساخت و تا جای ممکن شفاف برگزینند تا مردم به راحتی آنها را بپذیرند. اما بسیار مهم است که توجه داشته باشیم در کار واژهگزینی در یک سو متخصصان و زبانشناسان و ادیبان هستند که واژههای برابر یا معادل را از منابع غنی زبانی و فرهنگی موجود پیدا میکنند یا خود میسازند و باید بیشترین کوشش را بکنند تا واژههای مناسب و مقبول با بهکارگیری همه قواعد و سازوکارهای ساختمان زبان بسازند. در سوی دیگر مردم هستند. اگر اصل واقعیت زبان و احترام به فرهنگ ملی نزد مردم اهمیت داشته باشد، واژهگزینی را به عنوان یک نیاز فرهنگی میپذیرند و دیگر با آن شوخی نمیکنند بلکه از آن پشتیبانی هم میکنند.
او در توضیح بیشتر بیان کرد: اگر عزم جدی برای واژهگزینی و تقویت زبان فارسی وجود داشته باشد، مردم به راحتی واژهها را میپذیرند، از آنها استقبال میکنند و هیچ مشکلی هم با آنها ندارند. اما اگر این عزم جدی نباشد یا اهمیت این موضوع درک نشود، نمیتوان انتظار بیشتری داشت. وجود فضای علمی و جوّ سالم و محترمانه فرهنگی نیز میتواند نقد منصفانه و سازنده را جایگزین شوخی و تمسخر کند. در چنین فضایی داوریها بر پایه معیارهای منطقی و همراه با خردورزی خواهد بود و واژهگزینی امری ملی و فراتر از سوگیریهای فردی، سلیقهای و غرضورزی شخصی دانسته شده، همه مردم دلسوزانه در آن شرکت خواهند کرد.
منبع: صراط نیوز
کلیدواژه: واژه های مصوب فرهنگستان زبان شناسان فرهنگستان زبان صراط واژه های عمومی زبان فارسی واژه گزینی شوخ طبعی واژه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.seratnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «صراط نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۰۹۴۱۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چالشهای سلامت دهان و دندان در ایران/ مشکل افزایش دندانپزشک نیست
به گزارش خبرگزاری مهر، در صد و بیست و هشتمین نشست شورای آیندهنگاری، نظریهپردازی و رصد کلان سلامت که با حضور سیدحسن امامی رضوی رئیس نشست، محسن شیرازی رئیس گروه دندانپزشکی فرهنگستان و جمعی از مسئولان وزارت بهداشت و اعضای گروه دندانپزشکی همزمان به صورت حضوری و مجازی در فرهنگستان برگزار شد، به موضوع چالشها و راهبردهای موجود در پذیرش و آموزش دانشجویان و جذب و ماندگاری اعضای هیاتعلمی دندانپزشکی پرداخته شد.
در این نشست، محمدجواد خرازی فرد عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان علوم پزشکی و دبیر کمیته اعتباربخشی برنامهای دانشکدههای دندانپزشکی کشور به بررسی مسائل و چالشهای حوزه دندانپزشکی پرداخت و تاکید کرد: افزایش ظرفیت دندانپزشکان، بهبود شاخصهای دهان و دندان را در پی ندارد.
وی اظهار داشت: افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو به شدت تأثیر مخربی در پی خواهد داشت و هنوز دانشکدههای دندانپزشکی در شوک افزایش ظرفیت دورههای قبل است و این موضوع باعث کاهش انگیزه در دانشجویان و پایین آمدن سطح سواد و توانایی قبول شدگان این رشته میشود و یک بحران را به دنبال خواهد داشت و باعث تقاضاهای القایی در آینده خواهد شد.
خرازی فرد گفت: یک دندانپزشک توانمند باید مهارتهای برقراری ارتباط، تعهد حرفهای، پیشرفت فردی و فراگیری مستمر، ارتقای سلامت و پیشگیری، مهارتهای بالینی و دستیابی به توانمندیهای مورد انتظار را دارا باشد.
وی خاطرنشان کرد: مطالعهای با حمایت فرهنگستان علوم پزشکی کشور انجام شد که در آن، میزان دستیابی به ۴۲ توانمندی اصلی بالینی در بین دانشآموختگان دانشکدههای پزشکی کشور بررسی شد.
عضو کمیته بازنگری برنامه آموزش دندانپزشکی عمومی و تخصصی به چالشهای مهم در آموزش دندانپزشکی اشاره کرد و گفت: کمبود شدید هیأت علمی، عدم ماندگاری و عدم تمایل متعهدین، افزایش فضاهای آموزشی، تخصیص نامناسب نیروی متعهد خدمت ضریب K به دانشگاهها، پذیرش و بهکارگیری متخصصان متعهد خدمت بومی، کمبود شدید فضا و امکانات و بودجههای آموزشی، کمبود بیمار آموزشی، ایدهآل نبودن محتوای آموزشی و اجرای آن و…، از جمله چالشهای مهم رشته دندانپزشکی است.
خرازی ادامه داد: متأسفانه کمتر از ۳۰ درصد فارغالتحصیلان دندانپزشکی به شبکه بهداشت وارد میشوند.
وی خاطرنشان کرد: مهمتر از تأمین نیروی انسانی مناسب؛ فراهم آوردن بستر برخورداری عموم مردم از خدمات دندانپزشکی مخصوصاً با استفاده از پوشش مناسب بیمهها، تجهیز مراکز خدمات درمانی دولتی و دانشکدههای دندانپزشکی و نیز تأمین هیأت علمی مناسب است.
در ادامه، عباسعلی خادمی دندانپزشک و عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان نیز به راهکارهای جذب و ماندگاری اعضایهیات علمی دانشکدههای دندانپزشکی پرداخت و افزود: پذیرش دانشجویان دندانپزشکی ظرف ۲۰ سال ۳ برابر شده است با وجود آنکه کمبود هیأت علمی در دانشکدههای دندانپزشکی ۴۰ درصد تخمین زده شده است.
وی در این نشست به مشکلات دانشکدههای دندانپزشکی، مشکلات اعضای هیأت علمی، عوامل منجر به کمبود عضو هیأت علمی و راهکارهای پیشنهادی، تجارب موفق جذب هیأت علمی در کشورهای دیگر اشاره کرد.
همچنین، رضا یزدانی دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت به فعالیتهای صورتگرفته در این حوزه اشاره کرد و گفت: کارهای مثبتی همچون افزایش تجهیزات و مواد مصرفی را آغاز کردهایم و آئیننامه دانشجویان بینالمللی نیز در حال طراحی است و با همکاری وزارت بهداشت ۱۰ درصد سقف تعرفهها افزایش یافته و ما باید بیشترین بودجه را صرف پیشگیری کنیم.
در ادامه، محمدعلی محققی معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی گفت: بدون تردید، مهمترین و تاثیرگذارترین موضوع در حوزه دندانپزشکی، ارائه آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان و توانبخشی حوزه دندانپزشکی با التزام به ارزشهای اسلامی و انسانی است که بند اول سیاستهای کلی سلامت است و ناتوانی و ضعفهای ما در حوزه سلامت ریشه در بی توجهی به این اصل تحول آفرین و ضروری است و یک بعد این موضوع، بعد فرهنگی است و مسئولان باید مفاهیم فرهنگی را در حوزه فرهنگسازی درک کنند.
وی با تاکید بر ضرورتهای فرهنگی، افزود: مدیران و برنامهریزان حوزه سلامت باید به توجه به اهمیت مسئولیت خود، تعالیم فرهنگی را دریافت کنند.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی اذعان داشت: از دیدگاه فرهنگستانعلوم پزشکی، مهمترین راهبردی که موجب اصلاح و تحول و ارتقا در نظام سلامت میشود آموزش است و اصلاح روند کنونی از آموزش آغاز میشود. پیشنهاد فرهنگستان علومپزشکی این است که اجرای همهجانبه سیاستهای کلی سلامت برای آموزش و اصلاح است و در بند ۹ نیز به وضوح به وظایف حوزه دندانپزشکی پرداخته است.
محققی بیان داشت: در فرهنگستان یک مجموعه از فعالیتهای حوزه سلامت بعد از ۴۵ سال در نظام جمهوری اسلامی ایران تنظیم و به مسئولان منعکس خواهد شد.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی گفت: برای تنظیم راهبردهای بحث در حوزه دندانپزشکی، وضع موجود بر اساس شاخصها بررسی و پیشنهادات برای رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب بررسی خواهد شد.
کد خبر 6090328 حبیب احسنی پور