خلاء قانون گذاری در زمینه حمایت از حقوق کودکان
تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۱۵۰۵۳۸
ایسنا/اصفهان دانشجوی دکتری حقوق دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد با اشاره به خلاء قانون گذاری در زمینه حمایت از حقوق کودکان، گفت: ۱۰ سال طول کشید تا لایحه حمایت از حقوق کودکان در سال ۹۷ در صحن علنی مجلس مطرح شد و امیدواریم با برطرف شدن ایرادات شورای نگهبان هرچه زودتر به تصویب برسد.
سپهر روح الهی در گفت و گو با ایسنا، در خصوص کودک آزاری در علم حقوق و کاربرد آن در قوانین کشور، اظهار کرد: هرگونه آسیب و صدمه جسمی، روانی، سوء استفاده جنسی یا بهره کشی و هرگونه عدم رسیدگی به نیازهای اساسی افرادی که زیر ۱۸ سال هستند، توسط دیگران، به صورت تصادفی و عمدی، کودک آزاری محسوب میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی بی توجهی و غفلت را از شایعترین انواع کودک آزاری دانست و افزود: فراهم نکردن احتیاحات غذایی، پوششی، تحصیلی، مسکن، بهداشت و مراقبت پزشکی و سرپرستی کودک توسط والدین و یا سرپرست کودک از موارد بیتوجهی و غفلت محسوب می شوند.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: غفلت همیشه عمدی نیست، بلکه فقدان آگاهی و مشکلات و مضیقه های مالی و سایر عوامل نیز میتواند مانع کفایت پدر و مادر در جهت سرپرستی و پرورش فرزند باشد.
وی از کودکان به عنوان آسیب پذیرترین بخش جامعه یاد کرد و گفت: طبیعی است در زمانهایی که افراد تحت فشار قرار دارند، مثل قرنطینه خانگی به خاطر شیوع ویروس کرونا و یا مشکلات مالی و نگرانی از تامین هزینه های زندگی، آمار کودک آزاری در جامعه افزایش یابد، به ویژه از سوی افرادی که زمینه مشکلات روانی هم دارند.
روح الهی با بیان اینکه اختلالات روانی در بسیاری از موارد باعث میشود افراد دست به کودک آزاری بزنند، افزود: اختلالات روانی علت اصلی است، ولی علتهای دیگر مثل اعتیاد به مواد مخدر و فقر هم باعث میشود افراد به سمت کودک آزاری کشیده شوند.
اصلاح قوانین از راه های مهم پیشگیری از کودک آزاری
این حقوقدان و پژوهشگر خاطرنشان کرد: اورژانس اجتماعی در کشور و در مقایسه با برخی کشورهای پیشرفته، قدرت زیادی در مقابل والدین کودک آزار ندارد، بنابراین احتمال کودک آزاری افزایش می یابد، از سوی دیگر متاسفانه قوانین ما اجازه تادیب طفل را در حد عرف می دهد، بنابراین یکی از راه های مهم برای پیشگیری از کودک آزاری، اصلاح قوانین است.
وی با اشاره به اینکه مدت هاست منتظر تایید لایحه حمایت از کودکان از سوی شورای نگهبان هستیم، تصریح کرد: ۱۰ سال طول کشید تا این لایحه سرانجام در سال ۹۷ در صحن علنی مجلس مطرح شد و امیدواریم با برطرف شدن ایرادات شورای نگهبان هرچه زودتر به تصویب برسد.
خلا قانونگذاری که در زمینه حمایت از حقوق کودکان
این دانشجوی دکتری حقوق دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد به خلاء قانون گذاری که در زمینه حمایت از حقوق کودکان وجود دارد اشاره و خاطرنشان کرد: در کنار تدوین قوانین، دولت باید بودجه ای نیز برای سلامت روان افراد اختصاص دهد، یعنی همانطور که افراد به پزشک مراجعه و بیمه بخشی از هزینه آنها را پرداخت می کند، بتوانند به روان شناس هم مراجعه کنند، چراکه یکی از مشکلات بزرگ فعلی مشکلات روانی برخی از والدین و کودک آزاری های پنهانی است، بنابراین توجه به علم حقوق و روان شناسی در کنار هم می تواند کمک زیادی به حمایت از کودکان کند.
وی یکی از راهکارهای قانونی برای کاهش کودک آزاری را عمل به کنوانسیون بین المللی حقوق کودک دانست که ایران در اول اسفند سال ۱۳۷۲ در ماده واحده ای که مجلس تصویب کرد به آن پیوست و افزود: البته به صورت مشروط این کنوانسیون پذیرفته شد، به این معنا که اگر مفاد آن در هر مورد و هر زمان در تعارض با قوانین داخلی و موازین اسلامی بود، جمهوری اسلامی ایران می تواند آن را رعایت نکند.
این حقوقدان با بیان اینکه متاسفانه در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب ۱۳۸۱ اصلا تعریف کودک آزاری بیان نشده، گفت: فقط در ماده ۲ و ۳ و ۴ قانون به مجازات کودک آزاری اشاره شده است. در ماده ۲ این قانون آمده است: هرنوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنها صدمه ای جسمانی، یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنان را به خطر بیندازد ممنوع است.
این پژوهشگر حقوقی ادامه داد: در ماده ۳ این قانون نیز آمده است: هر گونه خرید، فروش، بهره کشی و بکارگیری کودکان به منظور به منظور ارتکاب اعمال خلاف از قبیل قاچاق ممنوع و مرتکب حسب مورد، علاوه بر جبران خسارت وارده به ۶ ماه تا یکسال زندان و یا به جزای نقدی از ۱۰ میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال محکوم می گردد.
وی اضافه کرد: براساس ماده ۴ قانون حمایت از کودکان هرگونه صدمه و اذیت و آزار و شکنجه جسمی و روحی گروهی کودکان و نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آن ها ممنوع و مرتکب به سه ماه و یک روز حبس تا شش ماه و یا تا ۱۰ میلیون ریال جزای نقدی محکوم می گردد.
به گفته این دانشجوی دکتری حقوق، اشکال بسیار بزرگ وارده براین ماده قانونی این است که کلمه «یا» را به کار برده؛ یعنی قاضی می تواند متهم را فقط به ۱۰ تا ۲۰ میلیون ریال جریمه نقدی محکوم کند و او را به زندان نیندازد.
روح الهی اضافه کرد: حتی در ماده ۶ که آمده است: کلیه افراد و موسسات و مراکزی که به نحوی مسئولیت نگهداری و سرپرستی کودکان را بر عهده دارند مکلف اند به محض مشاهده موارد کودک آزاری مراتب را جهت پیگیری قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضایی اعلام نمایند. تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا ۵ میلیون ریال خواهد بود.
عمومی بودن جرم کودک آزاری، نقطه قوت قانون
دانشجوی دکتری حقوق دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، نکته مثبت این قانون را در ماده ۵ آن دانست که تصریح کرده کودک آزاری از جرایم عمومی است و احتیاج به شاکی خصوصی ندارد و ادامه داد: این نکته بسیار خوب و مهمی است، به طوری که هم اکنون اگر کسی کودک آزاری کند دو جرم مرتکب می شود، یکی جرم خصوصی نسبت به آن شخص و یکی جرم عمومی است، اصلا نیازی به شکایت کودک و یا پدر و مادر نیست، بلکه همین که کودک آزاری انجام شده جرم عمومی اتفاق افتاده و باید به آن رسیدگی شود.
روح الهی در رابطه با مجازت های کودک آزاری هم گفت: در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب ۱۳۸۱ و در ماده ۳، ۴ و ۶ این قانون مجازات هایی به صورت حبس یا جزای نقدی تعین شده که عملا بی فایده است، همچنین باید منتظر تایید قانون حمایت از کودکان مصوب ۱۳۹۷ مجلس از سوی شورای نگهبان شد.
این حقوقدان یادآور شد: از منظر فقهی در سال ۱۳۸۵ استفتائاتی از چند تن از فقها درخصوص کودک آزاری انجام دادم که می توانم در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار دهم.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی بدون درنظر گرفتن سابقه فقهی، اجازه تادیب کودک را داده، گفت: قانون مدنی تادیب کودک را به عرف ارجاع داده که خود باعث دردسرهای بزرگی می شود.
دانشجوی دکتری حقوق دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، با اشاره به اینکه طبق بند "ت" ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی جدید مصوب سال ۱۳۹۲ آمده است: اقدامات والدین و اولیای قانونی و سرپرستان صغار و مجانین که به منظور تادیب و یا حفاظت آنها انجام می شود مشروط براینکه اقدامات مذکور در حد متعارف باشد و حدود شرعی تادیب و محافظت باشد، گفت: این یکی از مواردی است که برای آن مجازات تعین نمی شود، این موارد در قانون مشکلاتی در جامعه ایجاد می کند، چون تعین حدود عرف خود می تواند باعث سوء استفاده از قوانین شود.
قانون دست والدین را باز می گذارد
روح الهی خاطرنشان کرد: متاسفانه با قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی و حتی ماده ۷ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان که اقدامات تربیتی را در حیطه قانون نمی داند، دست والدین را باز می گذارد، ولی محدود به چارچوب عرف می کند که البته چندان قابل بررسی نیست.
این حقوقدان در پایان با بیان اینکه بسیاری از والدین، غفلت و بی توجهی را کودک آزاری نمی دانند و فکر می کنند همین که صرفا کتک نزنند کودک آزاری نکرده اند، گفت: رسانه با آگاه سازی والدین می تواند در جلوگیری از این اتفاقات بسیار موثر باشد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اجتماعی كودك آزاري لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان قانون حقوق كودك زمینه حمایت از حقوق کودکان قانون حمایت از کودکان کودکان و نوجوانان شورای نگهبان قانون مجازات میلیون ریال قانون گذاری کودک آزاری جزای نقدی روح الهی بی توجهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۵۰۵۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
با «کودک استرسی» چگونه برخورد کنیم؟
دوران کودکی تنها دوران بازی کردن و خوش گذرانیهای کودکی نیست. بلکه کودکان نیز میتوانند این دوران را با استرس و احساس نگرانی سپری کنند.
این استرس یا میتواند از جانب خانواده، دوستان و مدرسه باشد و یا از جانب خود. به عبارتی دیگر کودک نیز میتواند از خودش بیش از حد، انتظار داشته باشد و سپس زمانی که انتظاراتش از خود برآورده نشد احساس استرس کند.
نحوه کمک کردن به کودکان برای درمان اضطراب
شما بزرگسالان از راههای مختلف میتوانید به کودکان و خردسالان خود برای رفع استرس و اضطراب در آنها کمک کنید. در واقع در نحوه درمان استرس در کودکان باید بگوییم سه کار مهمی که شما میتوانید در این زمینه انجام دهید به شرح زیر است:
شما ابتدا باید سعی کنید، که استرس را از زندگی خود تا حد امکان دور نمایید. به این ترتیب استرس از کودکان شما نیز دور خواهد شد.
به کودکان و خردسالان خود مهارتهای مثبت مقابله با استرس را بیاموزید. در مورد ماهیت استرس با کودکان و خردسالان خود تا حد امکان صحبت کنید.
راهکارهای تشخیص استرس در کودکان
آشنایی با علائم بروز استرس در کودکان برای والدین آنها بسیار با اهمیت است. والدین میتواند با شناسایی استرس در کودک آن را تا حدودی کنترل کنند اما زمانی که کودک به این اختلال مبتلا میشود؛ احتیاج به یک روانشناس متخصص دارید تا راهکاریهای موثر در درمان استرس در کودکان را به شما آموزش دهد.
اضطراب در رفتارهای کودکان مشاهده میشود. نکته مهم این است که والدین این تغییر رفتار در کودک خود را متوجه شوند. پرخاشگری، دمدمی مزاج بودن و وابستگی از جمله نشانههای استرس در کودکان است. سطح تمرکز در کودکان مضطرب پایین آمده و از رفتن به مدرسه امتناع میکنند.
ما در جریان تغییرات شدیدی در جهان قرار گرفتهایم، و در عینحال رویدادهای بسیاری وجود دارند که میتواند منجر به استرس در کودکان شود؛ مانند وضعیتهای منفی در خانه، خشونت در مدرسه و یا امتحانات. یا حتی تغییرات مثبت مانند اسبابکشی به خانهای بزرگتر یا یافتن دوستان جدید.
شما به عنوان والدین میتوانید با بررسی علائم استرس بیش از حد در کودکان و حمایت از آنها، برای مدیریت این استرس کمک کنید.
استرس چیست؟
استرس یک احساس رایج است که وقتی تحت فشارش هستیم، مشکلات متعدد داریم یا نمیتوانیم با شرایط کنار بیاییم، دچار آن میشویم.
مقدار کم استرس میتواند مفید باشد و به ما انگیزه بدهد که به اهدافمان برسیم، مانند زمانی که امتحان داریم یا میخواهیم سخنرانی کنیم. اما اگر استرس بیش از حد باشد، به ویژه زمانی که احساس میکنیم از کنترل خارج شده، میتواند بر افکار و سلامت بدن و روان و همچنین روابطمان تاثیر منفی بگذارد.
دلایل استرس چیست؟
تجربه استرس در کودکان همیشه مانند بزرگسالان نیست. در بزرگسالان استرسهای کاری شایع است؛ در حالی که کودکان زمانی استرس را تجربه میکنند که نمیتوانند خود را با شرایط تهدید کننده، سخت یا دردآور تطبیق دهند. این شرایط میتواند شامل موارد زیر باشد:
افکار یا احساسات منفی درباره خودشان
تغییرات جسمانی مانند رسیدن به سن بلوغ
مطالبات درسی مانند امتحانات یا تکالیفی که با بزرگ شدن بچهها بیشتر میشود
مشکلات با دوستان در مدرسه و فرآیند اجتماعی شدن
تغییراتی مانند تغییر منزل، مدرسه یا جدایی والدین
بیماریهای مزمن، مشکلات مالی در خانواده یا مرگ یکی از اعضای خانواده
محیط ناامن در خانه یا محله
استرس در کودکان و نوجوانان
استرس در کودکان زمانی رخ میدهد که یک شرایط جدید یا غیرمنتظره را تجربه میکنند.
در کودکان، تنش در خانه مانند سوءرفتار، جدایی والدین یا مرگ یکی از عزیزان جزو عوامل شایع استرس است. مدرسه یکی دیگر از عوامل رایج است؛ یافتن دوستان جدید یا امتحان دادن میتواند کودکان را درگیر مشکلات کند.
هرچه کودکان بزرگتر میشوند، منابع استرس بیشتر میشود، زیرا آنها تغییرات بزرگتری را در زندگی تجربه میکنند: مانند یک گروه جدید دوستان، تکالیف بیشتر در مدرسه و دسترسی فزاینده به رسانههای اجتماعی و اخبار بیشتر درباره اوضاع کشور و جهان. بسیاری از نوجوانان در مواجهه با مسائل اجتماعی مانند تغییرات اقلیمی، مناقشات و ناآرامیهای سیاسی و تبعیض دچار استرس میشوند.
باید به یاد داشت که کودکان مانند «اسفنج» هستند و هر آنچه اطرافشان رخ میدهد را کامل جذب میکنند. آنها استرس والدین خود را مشاهده میکنند و به این وضعیت احساسی، هر آنچه که باشد، واکنش نشان خواهند داد.
کودکان و نوجوانان همیشه از هوش احساسی یا دایره لغات کافی برای بیان کامل احساساتشان برخوردار نیستند. از سوی دیگر، کودکان کم سنتر ممکن است به دلیل سن پایین و سطح رشد فکری نتوانند بفهمند که واقعا چه اتفاقی افتاده است. برای آنها یک وضعیت جدید یا متفاوت ممکن است صرفا متفاوت، ناراحت کننده، غیرقابل پیشبینی یا حتی ترسناک به نظر آید.
علائم و نشانههای استرس در کودکان
زمانی که بدن تحت استرس قرار دارد، هورمونهایی مانند آدرنالین و کورتیزول تولید میکند که ما را برای اقدام فوری آماده میکند این امر به عنوان واکنش «جنگ یا فرار» نیز شناخته میشود. این وضعیت میتواند اثرات بسیاری بر ذهن و بدن کودک داشته باشد، مانند:
نشانههای بدنی:
تنفس کمعمق، تعریق یا تپش قلب
سردرد، سرگیجه یا مشکلات خواب
حالت تهوع، سوءهاضمه یا مشکلات گوارشی
افزایش یا کاهش وزن ناشی از کمخوری یا پرخوری
بیمار شدن یا احساس درد بیش از قبل
احساسی و روانی:
آستانه تحریک بالا یا خشم که منجر به طغیان یا کنارهگیری از دوستان و خانواده میشود
نادیده گرفتن مسئولیتها، کارآیی پایین در کارها یا مشکل در تمرکز
پریشانی عاطفی مانند احساس مداوم اندوه یا گریه
منشاء استرس را شناسایی کنید
به کودکتان کمک کنید تا زمانهایی که احساس استرس میکند را شناسایی و ردیابی کند و در نحوه واکنش آنها به دنبال الگوها باشید. در آن زمان بخصوص چه اتفاقی افتاد؟ قبل از اینکه دچار استرس شوند، چه فکری میکردند، چه احساسی داشتند یا چه کاری انجام میدادند؟ وقتی کودکان سختیهایی را که احتمالا آنها را دچار استرس میکند شناسایی کردند، میتوانید با همدیگر و به سرعت روشهایی را برای جلوگیری از استرس یا مقابله با آن بیابید.
این علائم میتواند به استرس بیشتر منجر شود. مهم است که به کودکتان کمک کنید تا راههایی برای تطبیق با وضعیت جدید بیابد و بتواند در اسرع وقت با آنها کنار بیاید.
مانند بزرگسالان، به کودکان نیز باید یادآوری شود که با خود مهربان باشند.
روشهایی برای اینکه کودکان با استرس مقابله کنند
زمانی که کودکان احساس استرس میکنند، والدین میتوانند نقش مهمی در کمک به آنها برای مقابله با آن ایفا کنند.
با مهر پاسخ دهید: به کودکان عشق، زمان و توجه بیشتری اختصاص دهید. ببینید آیا استرس بر سلامت، رفتار، افکار و احساسات آنها اثر گذاشته یا خیر؟ به یاد داشته باشید که به آنها گوش کنید، با آنها با مهربانی سخن بگویید و به آنها اطمینان خاطر دهید.
الگو باشید: به کودکتان بگویید که شما چگونه با وضعیتهای استرسآمیز برخورد کردهاید. میتوانید با سهیم کردن تجربه خودتان، الهامبخش کودکتان باشید تا بتواند عادات مدیریت استرس مختص به خودش را بیابد.
تفکر مثبت را تشویق کنید: کودکان، بالاخص نوجوانان، به راحتی خود را دستکم میگیرند. اگر شنیدید که میگویند «من در هیچ چیز خوب نیستم»، «از خودم خوشم نمیآید»، یا «میترسم که بیرون بروم»، از آنها بپرسید که چرا اینگونه فکر میکنند و دستاوردهایی که داشتهاند و نحوه کسب آن را به آنها یادآوری کنید.
توانمندسازی مثبت از جانب شما به آنها نشان خواهد داد که درک میشوند و مطمئن خواهند شد که میتوانند بر وضعیتهای استرسزا فائق آیند.
عادات سالم را حمایت کنید: خواب و خوراک خوب از عوامل کلیدی رهایی از استرس است.
متخصصین توصیه میکنند که کودکان ۶ تا ۱۲ ساله، ۹ تا ۱۲ ساعت خواب شبانه داشته باشند. نوجوانان به ۸ تا ۱۰ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
برای مراقبت از خواب، استفاده از نمایشگر [موبایل، کامپیوتر، تلویزیون]را محدود کنید و از نگهداری تجهیزات دیجیتال در اتاق خواب جلوگیری کنید. هرچقدر کودک تغذیه و خواب خوب داشته باشد، توانایی وی برای مقابله با استرس بیشتر خواهد بود.
کودکتان را تشویق کنید که بیرون برود، با دوستانش وقت بگذراند و با آنها بازی کند. تمرینها و فعالیتهایی مانند مدیتیشن و تنفس عمیق میتواند در رهایی از استرس مفید باشند.
تنفس شکمی بسیار آرامشبخش است و میتواند به ما کمک کند اکسیژن به عمق ریههایمان نفوذ کند. یک روش سه مرحلهای ساده برای این کار عبارت است از: دستتان را روی شکمتان بگذارید.
پنج نفس عمیق بکشید، پنج ثانیه را صرف دم و پنج ثانیه را صرف بازدم کنید. هوا را از بینی داخل کشیده و از دهان بیرون دهید.
به کودکتان توضیح دهید که وقتی هوا را داخل میکشد، مثل این است که شکمش را به آرامی مانند یک بادکنک باد میکند و وقتی که هوا را بیرون میدهد باد از این بادکنک به آرامی خارج میشود.
مانند بزرگسالان، گاهی به کودکان نیز باید یادآوری شود که با خود مهربان باشند.
استرس یک تجربه انسانی است که با گذر زمان و استفاده از بعضی تکنیکهای ساده میتوان بر آن فائق آمد.
چه زمانی از متخصصین کمک بگیریم؟
اگر کنار آمدن با استرس برای کودکتان سخت است، میتوانید با یک متخصص آموزشدیده ملاقات کنید و از او کمک بگیرید. برای کسب مشورت با دکتر خانوادگی یا مشاور صحبت کنید.
آنها میتوانند درباره درمانهای موجود به شما مشورت دهند مانند ملاقات با یک روانشناس که به افراد کمک میکند استرس خود را مدیریت کرده و عادات مثبت برای سلامت روان خود خلق کنند.
از اینکه برای کودکتان به دنبال کمک کارشناسی بروید، واهمه نداشته باشید. اگر استرس بر زندگی کودک شما اثر میگذارد، مهم است که در اسرع وقت کمک لازم را دریافت کند تا بتواند احساس بهتری داشته باشد.
منبع: فارس
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی