به نقل از «ایرنا»

اینستکس؛ رو به‌جلو اما روی دور کُند

تاریخ انتشار: ۱۳ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۱۵۴۷۰۵

در پیِ خارج شدن آمریکا از توافق هسته‌ای در هجدهم اردیبهشت‌ماه دو سال پیش، اروپا برای نجات برجام سازوکارهایی مختلفی را عرضه کرد؛ سازوکارهایی چون «طرح کانال ویژه مالی» (SPV) که از همان ابتدا ناکام ماندند و تنها سازوکاری که هر چند بسیار محدود اما سرانجام به اجرا درآمد، اینستکس بود. سازوکار مذکور بهمن ماه ۹۷ یعنی حدود ۹ ماه پس از خروج آمریکا از توافق متولد شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هدف از ایجاد و راه‌اندازی اینستکس جبران خسارات ناشی از تجارت بدون دلار یا به عبارتی دیگر راهکاری برای تسهیل تجارت غیردلاری با تهران بود. همچنین با خروج آمریکا از برجام و در پی آن، خروج شرکت‌های بزرگ از ایران به دلیل تهدید و فشارهای کاخ سفید، اینستکس به منظور تشویق و حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی که پیوند مالی کمتری با آمریکا دارند، برای همکاری با تهران شکل‌گرفت.

هر چند انتظار می‌رفت که کالاهای تحریم‌شده از این مجاری به ایران صادر شود اما این سازوکار در گام نخست تجارت کالاهای اساسی (مواد غذایی و دارو) را تحت پوشش قرار داد تا به تدریج به دیگر کالاها تسری یابد. بالاخره اوایل امسال صادرات تجهیزات پزشکی به ایران از این درگاه انجام گرفت.

اینستکس برخلاف سازوکارهای پیشنهادی پیشین، از چارت سازمانی و تقسیم وظایف برخوردار است که همین موضوع امیدواری را برای اجرای جدی آن افزایش می‌دهد. مقر اینستکس در کشور فرانسه است و شرکت اداره‌کننده آن به آدرس شماره ۱۳۹ در خیابان «برسی» پاریس ثبت شده؛ جایی که ساختمان وزارت اقتصاد فرانسه نیز در آن قرار دارد.

ریاست و اداره این کنسرسیوم اقتصادی را آلمان بر عهده دارد و انگلیس هم به عنوان سهامدار در آن مطرح است. در ابتدا «پر فیشر» بانکدار آلمانی ریاست اینستکس را برعهده داشت و پس از استعفای او «برند اربل» سفیر پیشین آلمان در تهران نامزد این تصدی شد. انصراف اربل هم باعث شد که «میشل ارهارد باک» دیپلمات پیشین همین کشور به کرسی ریاست اینستکس تکیه بزند.

البته لازم به ذکر است که دیگر کشورهای اروپایی و همچنین کشورهای جهان از جمله چین و روسیه نیز می‌توانند وارد آن شوند. همین سیاست درهای باز برای عضوگیری باعث شد که آذرماه پارسال شش کشور اروپایی شامل بلژیک، دانمارک، سوئد، فنلاند، نروژ و هلند در راستای حمایت از تلاش‌های اروپا برای حفظ برجام به آن بپیوندند.

موضوع مهم دیگر، چگونگی اجرای معاملات اروپا با ایران و دور زدن تحریم‌ها از طریق اینستکس است. این سازوکارمالی نه یک بانک بلکه یک شرکت تسویه مالی است. به عبارت دیگر، این شرکت وظیفه تسویه‌حساب بین شرکت‌های ایرانی و اروپایی که زمینه صادرات و واردات به یکی از دو مقصد را دارند برعهده خواهد داشت.

طبق این سازوکار یک شرکت ایرانی کالایی به اروپا صادر می‌کند و در قبال آن اعتباری به دست می‌آورد که خود او یا یک واردکننده ایرانی می‌تواند از آن برای واردات کالا از اروپا به ایران استفاده کند؛ بدون اینکه پولی بین طرفین مبادله شود. به عنوان مثال ایران در این ساختار می‌تواند به اسپانیا کالایی را بفروشد و پول مربوط به آن را لازم برای پرداخت به یک شرکت آلمانی را که به ایران کالا یا خدمات داده‌است، تأمین کند و پول از طریق خاک اروپا بین دو شرکت مبادله شود و اینستکس وظیفه تسویه حساب بین ایران، اسپانیا و آلمان که با یکدیگر تجارت نموده‌اند، برعهده خواهد داشت.

با همه این تفاسیر نخستین معامله ایران با اروپا از این کانال فروردین امسال انجام گرفت و وزارت خارجه آلمان روز سه‌شنبه دوازدهم فروردین از انجام اولین مبادله تجاری موفقیت‌آمیز اروپا با ایران از طریق ساز وکار مالی اینستکس خبر داد و با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «فرانسه، آلمان و بریتانیا تایید می‌کنند که اینستکس اولین مبادله خود با ایران را با موفقیت انجام داده و صادرات کالاهای پزشکی از اروپا به ایران را میسر کرده است.»

به باور ناظران هر چند نخستین مبادله به بحران کرونا و شرایط دشوار پیش روی دو طرف ارتباط می‌یافت اما در واقع مقدمه‌ای برای تداوم مبادلات و همکاری‌ها در قالب اینستکس بود. البته طرح ایران در کاهش تعهدات برجام با هدف متوازن‌سازی تعهدات را نباید نادیده گرفت؛ گام‌هایی پنجگانه که یکی پس از دیگری برداشته‌شد و جدیت تهران را در متوازن‌سازی تعهدات برجامی آشکار می‌کرد.

واردات اقلام پزشکی به ایران در چارچوب اینستکس تنها مقدمه‌ای برای آغاز مبادلات و معاملات در سطحی وسیع به شمار می‌رود وگرنه انجام این مبادلات حداقلی گره‌ای از مشکلات کشور را باز نخواهد کرد. در همین ارتباط اواخر اردیبهشت‌ماه «غلامرضا انصاری» معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه اینستکس برای ما قانع کننده نیست، گفت: یکی دو تراکنش مالی از طریق این سازوکار انجام و کالاها وارد ایران شد و امیدواریم در آینده بتوانیم از آن برای خریدهایمان از اروپا استفاده کنیم.

بنابراین در برهه‌ای که «دونالد ترامپ» از هر ابزاری برای شکست برجام بهره می‌گیرد، توپ در زمین طرف اروپایی به عنوان متحدان دیرینه آمریکا قرار دارد. بی‌تردید تعلل و تاخیر در اجرای تعهدات از سوی تروییکای اروپا همان گونه که پیشتر بستر را برای برداشتن گام‌های پنجگانه تهران هموار کرد، مردم و مسئولان جمهوری اسلامی را نسبت به تداوم توافق دلسردتر می‌سازد.

برچسب‌ها برجام اتحادیه اروپا دونالد ترامپ اينستكس

منبع: ایرنا

کلیدواژه: برجام اتحادیه اروپا دونالد ترامپ اينستكس برجام اتحادیه اروپا دونالد ترامپ اينستكس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۵۴۷۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازگشت فروش نفت ایران به زمان برجام با دو برابر قیمت نتیجه تمرکز دولت بر بازطراحی تجارت انرژی کشور

سهیل محمودیان کارشناس انرژی در مورد خنثی سازی تحریم ها از طریق فروش بی سابقه نفت خام با کمک دیپلماسی فعال انرژی به خبرنگار قدس گفت: ایران با افزایش صادرات نفت خام خود به سطوح بی سابقه در 6 سال گذشته و جذب سرمایه گذاران خارجی به صنعت نفت و گاز خود، با موفقیت تاثیر تحریم ها را خنثی کرده است. ایران طی سال‌ها با تحریم‌های متعددی به‌ویژه صادرات نفت خود مواجه بوده است که توانایی این کشور را برای فروش نفت خام خود در بازار بین‌المللی محدود کرده است. با این حال، ایران در سال‌های اخیر توانسته است با اعمال سیاست‌های جدید و نوین در بخش نفت و گاز بر این چالش‌ها فائق آید.

وی ادامه داد: یکی از عوامل اصلی موفقیت استراتژی بازاریابی نفت ایران، متنوع‌سازی پایگاه مشتریان آن است. ایران فعالانه به دنبال بازارهای جدید برای نفت خام خود بوده است و وابستگی خود را به خریداران سنتی کاهش داده است. ایران با کاوش در بازارهای جدید و ایجاد مشارکت های بلندمدت با خریداران، توانسته صادرات نفت خام خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. این رویکرد به ایران کمک کرده تا به درآمد سالانه 35 میلیارد دلاری برسد که بالاترین میزان در 6 سال گذشته است. علاوه بر این ایران با جذب سرمایه گذاری خارجی در جهت توسعه میادین و زیرساخت های نفتی خود توانسته ظرفیت تولید نفت خود را افزایش داده تا بتواند تقاضای فزاینده نفت خام خود را در بازار بین المللی برآورده کند. این امر نه تنها حجم صادرات ایران را افزایش داده است، بلکه کیفیت و رقابت پذیری فرآورده های نفتی این کشور را نیز افزایش داده است.

محمودیان با اشاره به جذب 5.5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی با وجود تشدید تحریم ها گفت: ایران علاوه بر بازاریابی موفق نفت ایران، به نقاط عطف قابل توجهی در جذب سرمایه گذاران خارجی به صنعت نفت و گاز خود نیز دست یافته است. علیرغم تحریم های اعمال شده بر این کشور، ایران موفق به جذب سطوح بی سابقه ای از سرمایه گذاری خارجی در بخش انرژی خود به ویژه در صنعت نفت و گاز شده است. در سال گذشته، بخش نفت و گاز کانون اصلی سرمایه گذاری خارجی بود که مجموع آن به 5.5 میلیارد دلار رسید که بالاترین میزان در سال های اخیر است. روند صعودی سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز ایران را می توان ناشی از تلاش دولت برای ایجاد فضای مساعد برای سرمایه گذاران خارجی دانست. دولت سیزدهم سیاست‌هایی را برای ساده‌سازی فرآیند سرمایه‌گذاری و ایجاد مشوق‌هایی برای جذب سرمایه‌های خارجی در بخش انرژی اجرا کرده است. ایران با ارائه شرایط جذابی مانند معافیت های مالیاتی، اجاره زمین با یارانه و روش های تایید ساده، توانسته طیف متنوعی از سرمایه گذاران را از سراسر جهان جذب کند.

این کارشناس انرژی ادامه داد: علاوه بر این، ایران در راستای توسعه مشارکت های استراتژیک با شرکت های خارجی برای استفاده از تخصص و منابع آنها در صنعت نفت و گاز کار کرده است. ایران با همکاری شرکت‌های بین‌المللی توانسته است به فناوری‌های جدید و راه‌حل‌های نوآورانه برای ارتقای توان و کارایی تولید خود دست یابد. این امر نه تنها از نظر افزایش تولید نفت و گاز به نفع ایران بوده است، بلکه به رشد و توسعه کلی بازار انرژی این کشور نیز کمک کرده است.

وی افزود: دیپلماسی هوشمندانه انرژی دولت سیزدهم، تمرکز بر خنثی‌سازی تحریم‌ها را با رسیدن به سقف‌های فروش روزانه نفت خام در 6 سال گذشته و شکستن رکوردها در جذب سرمایه‌گذاران خارجی به صنعت نفت و گاز خود با موفقیت به سرانجام رسانده است. ایران از طریق استراتژی‌های بازاریابی موثر، تنوع بخشی به مشتریان و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های مدرن و در نتیجه تمرکز بر بازطراحی تجارت انرژی کشور، فروش نفت خود را به زمان برجام برساند م درآمد ارزی را نیز حدود دو برابر کند. رکوردشکنی های ایران در فروش نفت خام و سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز پیامدهای مهمی برای آینده بازار انرژی کشور دارد.

زهرا طوسی