بیابانی شدن محل‌زیست یوزها در خراسان شمالی
تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۱۸۵۸۵۹
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، پناهگاه حیات وحش میاندشت در خراسان شمالی با گستره ۸۴ هزار و ۴۳۵ هکتاری در ۱۰ کیلومتری شرق شهرستان جاجرم قرار دارد که حدود ۱۶ هزار هکتار از پهنه آن ۲ سال پیش، به دلیل ازدیاد جمعیت آهو، به عنوان پارک ملی ضامن آهو اعلام شد.
پناهگاه میاندشت با پارک ملی گلستان ۱۰۰ کیلومتر، با منطقه حفاظت شده قرخود در شهرستان مانه و سملقان ۸۰ کیلومتر، با منطقه حفاظت شده خار توران شاهرود ۷۵ کیلومتر و با منطقه حفاظت شده سالوک اسفراین ۳۰ کیلومتر فاصله دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در سال‌های گذشته، با تلاش محیط بانان، اقدامات آموزشی مناسبی برای جوامع محلی اطراف این زیستگاه منحصر به فرد انجام شد و به گفته دوست داران محیط زیست، سبب افزایش جمعیت آهو و رشد زاد و ولد یوزپلنگ در این منطقه بوده، اما در سال‌های اخیر، این پتانسیل‌ها در حال از بین رفتن است.
میاندشت جاجرم، تنها زیستگاه مولد یوز، خوانده می‌شود، منطقه‌ای که در آن، حیات و ممات این گونه ارزشمند و زیبا، دستخوش تغییرات نگران‌کننده شده است. دوست داران محیط‌زیست می‌گویند این منطقه به سوی بیابانی شدن، پیش می‌رود، این در حالی است که در سال‌های پیش، حال و روز این منطقه، بسیار بهتر از حال بود.
در این میان، انگشت ملامت حال ناخوش میاندشت جاجرم، به سمت مسئولان و بی‌توجهی آنان نشانه رفته است، مسوولانی که به محیطبانان بی‌توجه بوده و آنان را بی‌انگیزه کرده‌اند.
دوستداران محیط‌زیست می‌گویند، محیطبانان این منطقه کم است، همان تعداد اندک محیط بان که کار حفاظت از میاندشت را بر عهده دارند، به خوبی حمایت نمی‌شوند و بی‌توجهی‌ها به آنان سبب شده تا انگیزه و رغبتی برای انجام تکالیف نداشته باشند.
یکی از دوست داران در این باره گفت: وضعیت میاندشت جاجرم نگران‌کننده است، حال و روز این منطقه که قلمرو یوزها به شمار می‌رود، خوب نیست، در این سال‌ها، هیچ یوزی در میاندشت مشاهده نشده است، و این نشان از نبود امنیت در این زیستگاه است.
محمد یزدانی اظهار کرد: اداره‌کل محیط‌زیست سرمایه‌گذاری مناسبی در این منطقه انجام نداده و وضعیت آن نسبت به سال‌های گذشته، نامناسب شده است. اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اعلام کرده است که مشاهده نشدن یوز، دلیل بر کاهش جمعیت این گونه ارزشمند و زیبا نیست، این در حالی است که مشاهده شدن گونه وحشی توسط افراد محلی، خود ملاکی برای امن بودن زیستگاه و پویایی آن دارد.
وی خاطرنشان کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست، هیچ آماری از مشاهدات یوز به وسیله دوربین‌های تله‌ای در سال گذشته و امسال ارائه نکرده است، معلوم نیست دوربین تله‌ای در این منطقه کارگذاشته شده است یا نه، اگر کار گذاشته شده و تصویری از یوز ثبت نشده، فاجعه برای این گونه وحشی است و اگر هیچ دوربینی کارگذاشته نشده، نشان از نبود اهمیت و توجه به این گونه ارزشمند است.
نگرانی از بیابانی شدن میاندشت
مدیرعامل جمعیت دوست داران طبیعت سبز کره زمین هم در این باره گفت: پناهگاه حیات وحش میاندشت جاجرم که تا قبل از سال ۸۱ به علت تخریب و بهره‌برداری‌های غیراصولی و نامتعارف دستخوش پدیده ویرانگر بیابان شدن غیرطبیعی شده بود، در سال ۸۱ تا ۸۴ به خاطر اجرای پروژه زیست‌محیطی بازسازی و قرق، مبتنی بر مشارکت مردم و جوامع محلی، نجات یافت و در زمره زیستگاه‌های برجسته طبیعی قرار گرفت.
سیدحمید کشمیری اظهار کرد: اما اکنون چند سالی است که به خاطر ضعف مدیریت و بی‌توجهی‌ها و بی‌مهری‌ها، به ظرفیت‌های فراوان این منطقه شاهد عقب‌گرد میاندشت به سوی بیابان شدن غیرطبیعی هستیم.
وی افزود: برای برون رفت از این مشکل، استفاده از توانمندی‌های ممتاز جوامع محلی ساکن در پیرامون پناهگاه حیات وحش میاندشت و جلب همکاری و همراهی و مشارکت دادن آنان در احیا و حفاظت منطقه و کمک به نجات گونه‌های نادر و جلوگیری از انقراض، ضروری است.
کشمیری گفت: تقویت جایگاه مشارکت ذی نفعان اصلی یعنی ساکنان در زیستگاه‌های پروامون منطقه، به حداقل رساندن تعارض موجود در منطقه، افزایش نیرو و امکانات حفاظتی در منطقه و تلاش برای تقویت روحیه جهادی محیط بانان، از دیگر راهکارها است.
مدیرعامل جمعیت دوست داران طبیعت سبز کره زمین با بیان اینکه میاندشت جاجرم، ظرفیت‌های بسیار برای توسعه گردشگری دارد، گفت: برنامه‌ریزی برای برقراری صنعت گردشگری و اکوتوریسم در این منطقه با رعایت تمام شرایط منطبق بر اصل توسعه پایدار، می‌تواند سود و منفعت زیادی را برای مردم به همراه داشته باشد.
بی‌توجهی به میاندشت
رئیس هیات‌مدیره جمعیت دوستداران طبیعت سبزکوه زمین هم در این‌باره گفت: ضعف مدیریت و بی‌توجهی به میاندشت جاجرم، به عنوان یک منطقه حساس، سبب شده تا تمام زیسمندان این منطقه بویژه مردم ساکن در محل و حتی گونه‌های نادر و منحصر بفرد نظیر یوزپلنگ آسیایی با مشکلات جدی روبه رو باشد و شاهد کاهش جمعیت و حرکت در مسیر انقراض روبه رو شوند.
دکتر محمدحسین انصاری مود اظهار داشت: حفاظت از پناهگاه حیات وحش میاندشت مورد توجه جدی دست اندرکاران و مسئولان نیست و این رویه سبب شده تا این اکوسیستم ارزشمند حال و روز خوبی نداشته باشد و شمارش معکوس برای برگشت به وضعیت نابسامان و مخاطره انگیز ۲ دهه قبل آغاز شود.
وی افزود: چنانچه این روند پیش رود، در آینده نه چندان دور شاهد بروز مخاطرات ناگوارزیست میحطی خواهیم بود، به دنبال آن بحران‌های اجتماعی اقتصادی و بر هم خوردن امنیت زیستی در منطقه و به هم ریختگی پیوست اجتماعی و رفاه روستاییان و مهاجرت آنان رخ خواهد داد.
شکارچیان در لباس شکاربان
یکی از دوستداران محیط‌زیست در شهرستان جاجرم هم در این باره گفت: دست پنهان که در محیط‌زیست نفوذ دارند، سبب شده تا وضعیت این پناهگاه نامناسب باشد، افرادی روی کار آمده‌اند که خود، در تخلف‌های‌زیست محیطی، دست دارند و این امر لطمه جبران ناپذیر به محیط‌زیست زده است.
محرم شاهوردی اظهار کرد: بی‌توجهی محیط زیست، تاحدی است که افرادی سال‌های پیش، توله یوزپلنگ را به سرقت بردند و برای فروش به تهران بردند، اما آب از آب، تکان نخورد.
وی افزود: در این سال‌ها، یوزی در میاندشت مشاهده نشده است، فسادهای هست اما کسی نیست پیگیری کند، در این سال‌ها هم تعداد آهوان منطقه کم شده و اثری از یوز هم نیست، آمار در دست خودشان است، شمار آهوان را بیش از هزار راس عنوان می‌کنند اما در عمل، تعداد کمتر از این است.
بی‌مهری به محیط بانان
دیگر دوست دار محیط‌زیست هم در این باره گفت: وضعیت میاندشت جاجرم اصلا رضایت بخش نیست، مدیر محیط‌زیست شهرستان، به جای اینکه با خود محیط بانان، تعامل داشته باشد با شخصی تعامل دارد که پرونده تخلف دارد.
محمد پوررضوان اظهار کرد: محیط‌زیست شهرستان، محیط بان را می‌رنجاند، و شخصی که سابقه شکار دارد و گوشت مورد نیاز بسیاری از تامین می‌کند، همراهی دارد، معلوم نیست، چطور بها می‌دهد و چگونه وارد عرصه شده‌اند این افراد، شکارچی قهار منطقه هستند، که وارد عرصه شده‌اند.
وی افزود: دامداران منطقه میاندشت می‌گویند، در ۲ سه سال قبل یوز دیده می‌شد اما در این مدت، نه یوز هست و نه آهو مثل سابق دیده می‌شود.
شمار محیط بانان در میاندشت جاجرم اندک است
مدیرکل اسبق حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی هم در این باره گفت: میاندشت جاجرم، منطقه بسیار مهم زیستی است که در سال‌های قبل پیگیر آن به پارک ملی بودیم اما هنوز محقق نشده است.
محسن شهریاری اظهار کرد: در صورت ارتقای منطقه، می‌توان اقدامات بهتری برای حفاظت و صیانت از آن محل انجام داد.
وی افزود: منطقه میاندشت در جاجرم، زیستگاه امن برای زادآوری یوزپلنگ بوده و زیستگاه مهم برای‌زیست آهوان است، اما در این سال‌ها، به علت برداشت‌های زیاد از منابع آب زیرزمین، دچار مشکل شده است، کشاورزان منطقه به دلیل ایجاد باغ در حاشیه منطقه میاندشت، آب زیادی برداشت می‌کنند و این امر سبب شد تا گیاهان که ریشه‌های کم عمق دارند، تحت تاثیر قرار گیرد.
وی گفت: بیابان زایی در منطقه گرمه، جاجرم و ناحیه توران استان سمنان زیاد شده است، که در این زمینه، برداشت آب از منابع زیر زمینی، تغییرات آب و هوایی، حضور دام و چرای بی‌رویه، چرای قبل موعد، سبب می‌شود که پوشش گیاهی از بین می‌رود.
زایشگاه یوز ایران محیط‌بان کم دارد
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی گفت: شمار محیطبانان در پناهگاه حیات وحش میاندشت جاجرم، هشت نفر است که برای رسیدن به وضعیت مطلوب و استاندارد باید این میزان به سه برابر فعلی افزایش یابد.
حسین هراتی اظهار کرد: اگر حتی چهار نفر محیط بان به شمار نیروها در میاندشت جاجرم اضافه شود، بخش زیادی از مشکلات در این پناهگاه حل می‌شود.
وی در باره نگرانی‌ها از وضعیت میاندشت جاجرم اظهار کرد: یکی از نگرانی‌های دوست داران محیط‌زیست این است که در سال‌های اخیر، یوزی در این منطقه مشاهده نشده است.
هراتی خاطرنشان کرد: البته یوز در میاندشت جاجرم حضور دارد زیراکه این گونه زیبا و قلمرو طلب همواره بین استان‌های سمنان و این منطقه در رفت و آمد است.
وی در باره کارگذاشتن دوربین‌های تله‌ای در میاندشت گفت: مردادماه سال ۹۸ دوربین‌های تله‌ای در آن منطقه کارگذاشته شد و تا سه ماه فعال بود، اما این دوربین‌ها، تصویری از یوز ثبت نکردند.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی گفت: حفاظت از قلمرو یوزها در میاندشت جاجرم، نیاز به تقویت نیروهای محیط بان دارد و علاوه بر آن، باید جوامع محلی در طرح‌های سرمایه‌گذاری و گردشگری مشارکت داده شوند.
وی بیان کرد: برای پایش منطقه میاندشت با کمبود تجهیزات همچون موتورسیکلت و یا سوخت مورد نیاز خودروها روبه رو هستیم.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان شمالی خاطرنشان کرد: یکی از دغدغه‌ها در میاندشت جاجرم، حضور دام و چرای بیش از حد در مراتع این منطقه است، حضور سگ‌های چوپانان هم سبب ناامن شدن زیستگاه یوزپلنگ می‌شود که در این زمینه برنامه‌هایی در دست پیگیری است تا از شمار دام‌ها کاسته شود.
به گزارش ایرنا، منطقه حفاظت شده میاندشت با گستره ۸۵ هزار هکتار، از امن‌ترین زیستگاه‌های یوز ایرانی است که در سال ۱۳۵۲ زیر حفاظت قرار گرفته است.
این منطقه پوشیده از دشت‌های وسیع با اقلیمی خشک، نیمه خشک و تراکم گیاهی نسبتا مطلوب است و عبور کالشور از آن سبب شده تا این منطقه حتی در خشکسالی‌ها چندان مشکل کم آبی را احساس نکند.
پناهگاه حیات وحش میاندشت در شهرستان جاجرم یکی از قدیمی‌ترین مناطق چهارگانه کشور به شمار می‌رود. میاندشت دارای یکی از غنی‌ترین و متراکم‌ترین گونه‌های جانوری در بین زیستگاه‌های استپی کشور است.
پناهگاه میاندشت با پارک ملی گلستان ۱۰۰ کیلومتر، با منطقه حفاظت شده قرخود در شهرستان مانه و سملقان ۸۰ کیلومتر، با منطقه حفاظت شده خار توران شاهرود ۷۵ کیلومتر و با منطقه حفاظت شده سالوک اسفراین ۳۰ کیلومتر فاصله دارد.
کد خبر 518341 برچسب‌ها حیوانات - حیات وحش استان خراسان شمالی حیوانات - یوزپلنگ آسیاییمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: حیوانات حیات وحش استان خراسان شمالی حفاظت محیط زیست خراسان شمالی پناهگاه حیات وحش میاندشت اداره کل حفاظت محیط زیست دوست داران محیط زیست منطقه حفاظت شده میاندشت جاجرم منطقه میاندشت سال ها جوامع محلی محیط بانان سبب شده بی توجهی دوربین ها تله ای محیط بان پارک ملی سبب شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۸۵۸۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
صدور حکم قضایی علیه مدیرعامل شرکت دولتی در اصفهان
به گزارش تابناک به نقل از ایلنا، «آرزو اشرفی‌زاده»، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره آخرین وضعیت پیگیری تامین حقابه تالاب گاوخونی و رودخانه زاینده‌رود، توضیح داد: «با توجه به این که عدم تخصیص حقابه تالاب گاوخونی در طول سال‌های اخیر، باعث ایجاد وضعیت نامناسبی برای این تالاب شده است، سازمان محیط‌زیست هم در سطح ملی و هم در سطح استانی، پیگیری‌های خود را برای تامین حقابه این تالاب افزایش داده که خوشبختانه نتایج قابل قبولی هم در این زمینه به دست آمده است.»
وی افزود: مشکلات مربوط به حوضه آبریز رودخانه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی ناشی از سال‌ها بارگذاری بیش از حد مصارف آبی در بخش‌های صنعت و کشاورزی در استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری است. این بارگذاری‌ها باعث شده است که علاوه بر کم شدن شدید حجم آب تالاب گاوخونی و از بین رفتن جریان پایدار در رودخانه زاینده‌رود، شاهد بروز مشکلات محیط‌زیستی دیگری نظیر فرونشست زمین در استان اصفهان باشیم. همچنین اگر روند خشک شدن گاوخونی ادامه پیدا کند، این تالاب به یک کانون جدید گرد و غبار در مرکز کشور تبدیل خواهد شد.
شکایت اداره‌کل محیط‌زیست استان از مدیرعامل آب منطقه‌ای اصفهان
اشرفی‌زاده ضمن تاکید بر لزوم رعایت موارد درج‌شده در جدول منابع و مصارف آب حوضه آبریز زاینده‌رود با هدف برقراری جریان پایدار در رودخانه و تخصیص کافی حقابه گاوخونی، اظهار داشت: رایزنی‌هایی جدی با مسئولان وزارت نیرو انجام شده است که در تمام حوضه‌های آبریز کشور، حقابه تالاب‌ها را مطابق جدول تخصیص منابع و مصارف حوضه آبریز مربوطه تخصیص دهند، اما در استان اصفهان تخصیص حقابه اندک به تالاب گاوخونی در طول سال‌های متوالی، کار را به جایی رساند که اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان در سال گذشته از مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان بابت عدم تخصیص حقابه گاوخونی به میزانی که براساس قانون تالاب‌ها توسط سازمان محیط‌زیست تعیین شده است، شکایت کرد که این مساله منجر به صدور حکم قضایی شد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: براساس حکم صادرشده توسط مراجع قضایی استان اصفهان، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان به عدم تخصیص کافی حقابه تالاب گاوخونی محکوم شده است که این اتفاق نشان‌دهنده پیگیری جدی موضوع در سطوح ملی و استانی توسط مسئولان سازمان محیط‌زیست است. البته در بسیاری از استان‌های کشور شاهد عدم تخصیص کافی حقابه تالاب‌ها هستیم، اما درباره تالاب گاوخونی وضعیت به حدی وخیم است که اصفهان به تنها استانی تبدیل شده که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آن بابت عدم تامین مقاله یک تالاب محکوم شده است.
حضور پرندگان در اطراف گاوخونی پس از آبگیری ۵ درصدی تالاب
اشرفی‌زاده با بیان این که پس از محکومیت مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان توسط مراجع قضایی استان، این شرکت ناچار شد که بخشی از حقابه تالاب گاوخونی را تخصیص دهد، عنوان کرد: در ماه‌های پایانی سال گذشته مقداری از حقابه گاوخونی توسط شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان از سد رودشتین که نزدیکترین سد به این تالاب است، رهاسازی شد که البته بازهم نسبت به حقابه محیط‌زیستی تعیین‌شده برای این تالاب کمتر بود، اما همین میزان از رهاسازی نیز باعث شده است که هم‌اکنون حدود ۵ درصد تالاب گاوخونی آبگیری شده باشد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: با وجود این که حجم آب موجود در تالاب گاوخونی اندک است، اما همین حجم کم نیز باعث شده که امسال برخلاف سال‌های گذشته، تعداد زیادی پرنده در حاشیه تالاب حضور پیدا کنند. همچنین خوشبختانه بارندگی‌های مناسب اخیر باعث شده است که وسعت بیشتری از سطح گاوخونی مرطوب شود که این اتفاق کمک مهمی به جلوگیری از خیزش گرد و خاک در منطقه خواهد کرد.
وی در پایان تصریح کرد: پیگیری‌ها برای تخصیص هرچه بیشتر حقابه محیط‌زیستی تالاب گاوخونی همچنان ادامه دارد، اما با توجه به بارگذاری بیش از حد مصارف آبی در طول سال‌های گذشته در حوضه آبریز رودخانه زاینده‌رود، تامین کافی حقابه تالاب بسیار دشوار است، اگرچه طبق قانون، شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان موظف است که حتما متناسب با شرایط بارندگی حوضه آبریز، در طول هر سال آبی حقابه گاوخونی را به اندازه کافی تامین کند.
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد