نابرابری تورم بین دهکهای درآمدی
تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۲۹۱۴۵
در طول سال ۹۸نرخ تورم کل، کالاهای خوراکی و غیر خوراکی در دهکهای بالای درآمدی بیشتر از دهکهای پایین درآمدی بوده است و اختلاف تورم بین دهکها با افزایش نرخ تورم بیشتر شده است. بنابراین در شرایط تورمی نابرابری تورمی بین دهکهای درآمدی بیشتر شده است. ۲۰ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۲:۱۵ اقتصادی اقتصاد ایران نظرات - اخبار اقتصادی -
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، شاخص قیمت مصرفکننده و نرخ تورم یکی از متغیرهای کلان اقتصادی بوده که مورد توجه برنامهریزان و سیاستگزاران بوده و همواره بهعنوان یکی از اهداف سیاستی دولت مد نظر است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با توجه به متفاوت بودن ترکیب سبد خانوارهای مختلف، تغییرات قیمت تأثیر متفاوتی بر روی خانوارها خواهد گذاشت. این اختلاف سبد میتواند هم ناشی از تفاوتهای جغرافیایی (مناطق شهری و روستایی استانهای مختلف) و هم به دلیل تفاوت سطح درآمد (دهکهای مختلف درآمدی) باشد.
پژوهشکده آمار با تأکید بر تفاوت ناشی از سطوح مختلف درآمدی، تغییرات نرخ تورم بین دهکهای مختلف درآمدی این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.
این گزارش شامل سه بخش است. در بخش اول کلیات محاسبه نرخ تورم بر اساس دهکهای مختلف مورد بررسی قرار میگیرد. در بخش دوم تحلیل تغییرات تورم بین دهکهای مختلف در سال 1398 بررسی شده و در بخش سوم نتیجهگیری و پیشنهادات سیاستی ارایه میشود.
* روش محاسبه شاخص قیمت دهکی/ ضریب اهمیت کالاهای مصرفی در دهک یک تا 10
تعریف ساده و کلی شاخص قیمت میانگین موزون تغیرات قیمت اقلام مختلف سبد خانوار است. تفاوت روشهای مختلف محاسبه در نحوه استفاده از اوزان است. در دو روش اصلی محاسبه شاخص قیمت از مقادیر سال پایه (روش لاسپیرز) و سال جاری (روش پاشه) استفاده میشود که هر کدام از این روشها مزایا و معایب خود را دارد. در اکثر مراکز آماری دنیا به دلیل در دسترس نبودن به هنگام اوزان سال جاری، از مقادیر سال پایه بهعنوان اوزان استفاده میشود (روش لاسپیرز).
اساس محاسبهی شاخص قیمت بر اساس دهکهای درآمد، تفاوت در ضریب اهمیت اقلام بین دهکهای مختلف است. به عبارت دیگر هر یک از اقلام مصرفی در سبد خانوارهای با درآمد متفاوت وزن متفاوتی دارد. در این حالت برای هر یک از اقلام 10 وزن متفاوت داریم پس اقلام مختلف سبد را 10 بار تجمیع میکنیم و تعداد 10 عدد شاخص (به اندازه دهکهای درآمدی) بهدست میآوریم.
ضریب اهمیت گروههای کالایی مصرفکننده در دهکهای مختلف درآمدی در سال پایه 1395 به صورت جدول 1 است.
با مقایسه ضرایب اهمیت بخش خوراکیها و آشامیدنیها در دهکهای مختلف مشاهده میشود که ضریب اهمیت این بخش از دهک اول به سمت دهک دهم روند نزولی دارد به عبارت دیگر اهمیت این بخش در دهک اول نسبت به دهکهای بالاتر، بیشتر بوده است بهطوریکه اهمیت آن در دهک اول بیش از دو برابر در دهک دهم است (32٫4 درصد در مقابل 17 درصد). این بدان مفهوم است که تأثیر خوراکیها و آشامیدنیها در تورم کل دهک اول بیش از دو برابر تأثیر آن در تورم کل دهک دهم است.
از سوی دیگر روند ضریب اهمیت غیر خوراکیها و خدمات از دهک اول به سمت دهک دهم افزایشی بوده بهطوری که کمترین ضریب اهمیت این بخش در دهک اول و بیشترین آن در دهک دهم است. بنا بر این، میتوان بیان کرد که در دهکهای بالاتر نسبت به دهکهای پایین، غیر خوراکیها و خدمات تأثیر بیشتری در تورم کل آنها خواهد داشت.
در تمامی دهکهای هزینهای خانوارها، ضریب اهمیت گروه مسکن، آب و برق و گاز نسبت به سایر گروههای غیر خوراکی دارای بیشترین مقدار است. و در دهکهای پنجم تا دهم ضریب اهمیت این گروه به تنهایی از کل خوراکیها و آشامیدنیها نیز بالاتر است. همچنین ضریب اهمیت این گروه در بین دهکها روند مشخصی (افزایشی یا کاهشی) ندارد.
ضرایب اهمیت بخشهای بهداشت و درمان، تفریح و فرهنگ، آموزش و هتل و رستوران بهطور صعودی از دهک اول تا دهک دهم افزایش مییابد.
همچنین ضریب اهمیت بخش حمل نقل از دهک اول تا دهک دهم، دارای روند صعودی است. بهطوریکه ضریب اهمیت این گروه در دهک دهم به بالاترین مقدار خود (بیش از 3 برابر ضریب اهمیت آن در دهک اول) رسیده است.
* نرخ تورم دهکها در سال 1398
قبل از بررسی نرخ تورم در دهکها ابتدا نرخ تورم کل کشور به صورت اجمالی بررسی میشود. بعد از یک دوره ثبات نسبی و کاهش نرخ تورم که از ابتدای سال 1393 شروع شده بود، نرخ تورم نقطهای و سالانه از ابتدای سال 1397 شروع به افزایش نمود به طوریکه نرخ تورم نقطهای از 1٫7 درصد در ابتدای سال 1397 به به 47٫5 در انتهای سال 1397 رسیده و این روند افزایشی تا اردیبهشت 1398 ادامه داشته به گونهای که نرخ تورم نقطهای در این مقطع زمانی به 52٫1 درصد رسید و بعد از آن این نرخ روند کاهشی داشته است.
نرخ تورم سالانه نیز از 8٫0 درصد در ابتدای سال 1397 به 26٫6 درصد در انتهای این سال رسید. روند افزایشی نرخ تورم سالانه نیز تا شهریور 1398 ادامه داشته و به عدد 42٫7 درصد رسید و بعد از آن روند این نرخ نزولی شده است. در سال 1398 عدد شاخص کل کشور به 185٫1 واحد رسید که نسبت به سال قبل (137٫3) 34٫8 درصد افزایش داشته است. نرخ تورم کل کشور نسبت به سال گذشته (26.9)، 7٫9 درصد افزایش داشته است. شاخص قیمت و نرخ تورم برای گروههای کالایی در سالهای 1397 و 1398 در جدول 2 و شکل 2 نشان داده شده است.
در سال 1398 نرخ تورم در دهکهای مختلف هزینه ای در بازه 33٫9 درصد برای دهک اول تا 36٫6 درصد برای دهک دهم نوسان دارد. این دامنه نوسان برای گروه «خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات» از 39٫8 درصد برای دهک اول تا 44٫5 درصد برای دهک دهم است. در گروه «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» نرخ تورم از 28٫6 درصد برای دهک اول تا 34٫6 درصد برای دهک دهم در نوسان است. این اطلاعات در شکل 3 نشان داده شده است.
جهت بررسی دقیقتر میتوان اختلاف تورم بین دهکهای مختلف را در طول ماههای سال 1398 نیز بررسی نمود. برای نشان دادن این اختلاف از نمودار شمعی استفاده میشود.
در این شکل 4 طول هر یک از میلهها اختلاف تورم کل بین دهک اول و دهم است که در سال 1398 از ابتدای سال تا خرداد ماه این اختلاف افزایشی بوده و خرداد تا آذر این اختلاف کاهشی بوده و از آذر ماه تا انتهای سال این اختلاف مجدداً افزایشی شده است. همانطور که مشاهده میشود بر خلاف انتظار روند اختلاف تورم بین دهکها با روند کلی تورم همبستگی ندارد که این میتواند به دلیل تأثیر متفاوت تورم گروههای کالایی در تورم کل بین دهکهای مختلف باشد. برای بررسی دقیقتر میتوان همین شکل (شکل 4) را برای گروههای کالایی خوراکی و غیر خوراکی تهیه نمود.
همانطور که در شکل 5 مشاهده میشود اختلاف تورم گروه خوراکیها با افزایش تورم کل افزایش یافته و بعد از نزولی شدن نرخ تورم کل با یک وقفه دو ماهه شروع به کاهش نموده است.
در شکل 6 هم این روند برای گروه کالاهای غیر خوراکی و خدمات نشان داده شده است. همانطور که مشاهده میشود با افزایش نرخ تورم کل اختلاف تورم کالاهای غیر خوراکی و خدمات بین دهکهای درآمدی افزایش یافته و با کاهش نرخ تورم این اختلاف کاهش مییابد بنابراین نابرابری تورم بین دهکها ارتباط مستقیم با نرخ تورم دارد.
لازم به ذکر است جهت درک بهتر اختلاف نرخ تورم بین دهکهای مختلف درآمدی ضروری است تا حد ممکن تحلیل در سطح گروههای کالایی جزییتر انجام شود. در سطرهای بالا ذکر شد که ضریب اهمیت گروه خوراکیها و آشامیدنیها در دهکهای پایین درآمدی بیشتر از دهکهای بالای درآمدی است اما این روند در همه گروههای زیربخش این گروه وجود ندارد. ضریب اهمیت زیر بخشهای خوراکیها و آشامیدنیها در دهکهای درآمدی در شکل 7 نشان داده شده است.
با ملاحظه نرخ تورم بخش خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات مشخص است که نرخ تورم در دهکهای بالا بیشتر از دهکهای پایین است. علت این امر را میتوان در وزن گروههای این بخش و درصد تغییر قیمت آنها جستجو کرد.
در دهکهای پایین وزن گروه "نان و غلات" بیشتر از دهکهای بالا است بهطوری که وزن این گروه از سمت دهک اول به سمت دهک دهم کاهش مییابد و از تغییر قیمت چندانی برخوردار نبوده است. از سوی دیگر در دهکهای بالا گروه "گوشت قرمز، سفید و فرآوردههای آنها" که دارای وزن بیشتری نسبت به دهکهای پایین است – به طور نزولی از دهک دهم به سمت دهک اول کاهش مییابد–از افزایش قیمت بالایی برخوردار بوده و این موضوع باعث شده است تا تورم خوراکیها و آشامیدنیها در دهکهای بالا بیشتر از دهکهای پایین باشد.
* جمع بندی و نتیجه گیری: نابرابر تورمی بین دهکهای درآمدی بیشتر شد
شاخص قیمت مصرفکننده در مفهوم عام خود نشاندهندهی تغییر در ارزش سبد معینی از کالاها و خدمات مصرفی خانوارها طی زمان نسبت به یک سال مشخص که اصطلاحاً سال پایه نامیده میشود، است. خانوارهای ذکر شده در این تعریف شامل تمامی خانوارهای ساکن داخل یک منطقه جغرافیایی خاص (استان یا کل کشور) هستند؛ صرف نظر از اینکه این خانوارها چه سرپرستی (مرد یا زن)، چه درآمد و هزینهای (دهک اول یا سایر دهکها) دارند یا در چه منطقه شهری (شهر کوچک و متوسط یا کلان شهر) سکونت دارند.
از آنجا که هر یک از این ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی خانواهای ساکن میتواند سبب تغییر در الگوی هزینهای خانوارها شود؛ بنابراین اگر در محاسبه شاخص قیمت مصرفکننده گروه هدف خود را محدودتر سازیم میتوانیم به شاخصهای دقیقتری برای آن گروه از جامعه برسیم (به شرط آنکه تعداد خانوار نمونه کافی برای تعمیم نتایج به کل آن گروه خانواری جامعه را داشته باشیم). یک روش برای محدود کردن خانوارها محاسبه شاخص قیمت بر اساس دهکهای درآمدی است.
در این گزارش تحلیلی از نابرابری نرخ تورم در اساس دهکهای درآمدی برای سال 1398 ارایه شد و توضیح داده شد که اختلاف تورم بین دهکها به دلیل تفاوت در ضریب اهمیت کالاها بین دهکهای مختلف است به گونهای که ضزیب اهمیت گروه خوراکیها و آشامیدنیها در دهکهای پایین درآمدی بیشتر از دهکهای بالای درآمدی است و در گروه کالاهای غیر خوراکی و خدمات این روند برعکس است. پس انتظار می رود افزایش قیمت کالاهای خوراکی تأثیر بیشتری بر تورم دهکهای پایین داشته باشد. همچنین در بین اقلام گروه خوراکیها و آشامیدنیها نیز تأثیر کالاها بر تورم کل در بین دهکهای مختلف متفاوت است.
در طول سال 1398 نرخ تورم کل، کالاهای خوراکی و غیر خوراکی در دهکهای بالای درآمدی بیشتر از دهکهای پایین درآمدی بوده است و اختلاف تورم بین دهکها با افزایش نرخ تورم بیشتر شده است. بنابراین در شرایط تورمی نابرابری تورمی بین دهکهای درآمدی بیشتر شده است.
برای بررسی تغییرات قدرت خرید خانوارها ضروری است علاوه بر نرخ تورم تغییرات درآمدی خانوارها هم مورد بررسی قرار گیرد زیرا قدرت خرید نسبت درآمد به سطح قیمتها است و تغییرات نرخ تورم فقط یکی از ارکان تغییرات قدرت خرید است بنابراین بررسی تغییرات قدرت خرید مستلزم بررسی برآیند تغییرات تورم و درآمد است.
انتهای پیام/
R1012123/P/S7,77,78,79/CT7منبع: تسنیم
کلیدواژه: بیشتر از دهک های پایین دهک های مختلف درآمدی دهک های پایین درآمدی دهک های بالای درآمدی شاخص قیمت مصرف کننده محاسبه شاخص قیمت دهک های مختلف گروه های کالایی غیر خوراکی ضریب اهمیت مشاهده می شود بیشتر شده اساس دهک دهک دهم نرخ تورم نرخ تورم کل اهمیت گروه ابتدای سال سمت دهک دهک اول دهک اول تورم کل دهک اول سال 1398 هزینه ای سال پایه کل کشور سال 1397
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۲۹۱۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خوراکیهایی که افسردگی شدید میآورند
به گزارش «تابناک» به نقل از نمناک، در جهانی زندگی می کنیم که بیشتر مواد به روش شیمیایی پرورش داده می شوند به همین خاطر برای کاهش نگرانی و اضطراب باید بیشتر به تغذیه توجه کنیم زیرا تغذیه نقش بسزایی در حالات روحی افراد دارد به شما خواهیم گفت چه غذاهایی باعث اضطراب و افسردگی خواهد شد.
مصرف این غذاها باعث تاثیر منفی بر وضعیت روحی شما می شود
مطالعات نشان می دهند مصرف مواد غذایی فاقد ارزش تغذیه ای، مصرف زیاد گوشت قرمز شیرینی و شکلات و عدم مصرف فیبر و انواع میوه و سبزیجات تازه می تواند بشدت باعث افزایش ریسک ابتلاء به افسردگی حاد شود؛ علاوه بر این موارد یک سری مواد خوراکی اثرات منفی روی سلامت روان و افزایش خطر ابتلا به افسردگی در فرد می شوند.
چه غذایی باعث تشدید افسردگی می شود؟
غذاهایی که باعث تشدید افسردگی میشوند:
۱. شکر
محققان دریافتند هنگامی که سطح گلوکز خون افزایش یابد، سطوح پروتیینی بالا میرود که رشد نورونها و سیناپسها را مورد تشویق قرار میدهد. بارها در بخش سلامت نمناک عنوان شده است که خوردن شکر باعث میشود که مغز شما در یک سطح بهینه کار کند و هرچه بیشتر این کار را انجام دهید، ریسک افسردگی و خطر ابتلا به دیابت و جنون نیز بیشتر میشود.
۲. شیرین کنندههای مصنوعی
فکر نکنید که تنها به این خاطر که شیرین کننده مصنوعی است خطری شما را تهدید نمیکند اسپارتام جز تشکیل دهنده (و خطرناک) که در محصولاتی مثل نوشابه یافت میشود، تولید انتقال دهنده عصبی سروتونین را مسدود میسازد.
این میتواند باعث انواع بیماریهای عصبی از جمله سردرد، بی خوابی، تغییرات در حالت روحی و افسردگی شود. اما ممکن است برای سلامت ذهنی نیز بد باشد.
۳. الکل
سیستم عصبی مرکزی مهم است. مسئول گرفتن اطلاعات از طریق پنج حس، تفکر، درک، استدلال، و کنترل عملکرد حرکت است. اما با مصرف الکل این موارد کاهش پیدا میکنند و باعث تشدید علایم افسردگی میشود.
۴. روغن هیدروژنه
مرغ سرخ شده، پنیر سرخ شده، سیب زمینی سرخ کرده، به دلایل مختلفی برای بدن مشکل ایجاد میکنند و میتوانند باعث افزایش وزن شوند. اما چیزهای بیشتری وجود دارد:آنها هم به افسردگی مرتبط هستند.
هر چیزی که با روغنهای هیدروژنه درست شده و حاوی چربیهای ترانس است میتواند به طور بالقوه به افسردگی کمک کند. چربیهای اشباع شده، مثل آنهایی که در گوشت گوساله، لبنیات بالا، و کره پیدا شده اند میتوانند شریانها را مسدود کنند و از جریان خون به مغز جلوگیری کنند.
غذاهای مضر برای افسردگی
غذاهایی که برای افسردگی مضر هستند:
۵. فست فود
افرادی که فست فود میخورند، ۵۱ درصد بیشتر دچار افسردگی میشوند؛ بنابراین از خوردن آنها بپرهیزید.
۶. چربی ترانس
چربی ترانس به چربیهای اشباع نشده گفته میشود که معمولا در کل غذاها دیده نمیشوند. تنها در دهه ۱۹۵۰ چربیهای ترانس به طور معمول در چیزهایی مثل مارگارین، اسنک، محصولات پخته شده بسته بندی و روغنهای مورد استفاده برای سرخ کردن مواد غذایی، مورد استفاده قرار گرفتند. مصرف چربیهای ترانس کنترل نشده میتواند ریسک افسردگی را تا ۴۸ درصد افزایش دهد.
۷. غذاهای با سدیم بالا
دهه هاست، غذاهای بدون چربی به عنوان یک راه حل کاهش وزن اعلام میشوند -، اما بسیاری از این محصولات حاوی کمی سدیم هستند. متخصصان میگویند که همه این نمک اضافی میتواند کاملا با احساسات شما ناسازگاری داشته باشد، زیرا سدیم اضافی در این محصولات میتواند جنبههای سیستم عصبی را مختل کند.
نه تنها این میتواند باعث افسردگی شود، بلکه میتواند به واکنش سیستم ایمنی نیز کمک و باعث خستگی شود؛ و البته نمک هم چنین منجر به نگهداری مایع و باد کردگی میشود.
۸. کافئین
متخصصان بسیاری وجود دارند که میگویند حتی مقدار کمی کافئین نیز میتواند منجر به افسردگی شود. دلیل بیشتر کارشناسان، اثر مخرب کافئین روی خواب است. خواب آشفته میتواند به طور جدی به وضعیت ذهنی آسیب برساند.
۹. سبوس گندم
این نام را همیشه در میان خوردنیهای مفید مشاهده میکردید، اما اینجا باید بگوییم که در مورد افسردگی این مسئله کمی متفاوت است چراکه سبوس گندم به دلیل وجود فیتیک اسید و فیبر جذب روی را محدود میسازد و همین کاهش روی اثر سو در افرادی که در معرض استرس و افسردگی هستند میگذارد.
مقدارکافی روی به خصوص برای افراد مضطرب اهمیت ویژهای دارد، زیرا نشان داده اند کمبود آن رفتار عصبی و افسردگی را موجب میشود.
۱۰. پنیر سویا
با این که سویا مملو از پروتیین کم چرب است، همچنین با آنزیمهای گوارشی و پروتئاز میتواند بسته بندی شود که هضم پروتئین را به طور باور نکردنی دشوار میکند. سویا مس، بالایی دارد یک ماده معدنی مرتبط با رفتار مضطرب، و نفخ شکم است.
۱۱. قهوه
قهوه مانند سوخت جت برای یک مغز نگران است؛ و یکی از بالاترین منابع حاوی کافئین است. کافئین نیز میتواند جذب مواد مغذی کلیدی را مانند ویتامین د و ویتامینهای ب کند کند. تحقیقات نشان میدهند که استفاده از مواد گیاهی، به طور طبیعی، به خصوص بابونه، میتواند جایگزین خوبی برای قهوه باشد.
غذایی که افسردگی را تحریک میکند
غذاهایی که افسردگی را تحریک میکند:
۱۲. نان سبوس دار
گلوتن برای بسیاری از افراد مضطرب، به خصوص بیمارانی با بیماری سلیاک - که در میان آنها اضطراب رایج است خوب نیست و زمانی که گلوتن حذف میشود، این رفتار هم ناپدید میشوند. اما حتی افراد با آلرژیهای خفیف نیز به آن حساسیت دارند.
۱۳. سوپ و غذاهای کنسرو شده
غذاهای فرآوری شده حاوی بیسفنول است که در اکثر غذاهای کنسروی و پلاستیکی وجود دارد میتواند باعث کاهش قابل توجهی ژنها در بخش استرس مداری مغز میشود.
۱۴. آب میوه
آب میوهها فیبرندارند و حاوی فروکتوز هستند در نتیجه قند خون و هورمون استرس آدرنالین را بالا میبرند. به عنوان یک قاعده کلی از نوشیدنیهای شیرین اجتناب کنید.