مچ‌اندازی صنایع دستی و دنیای مدرن
تاریخ انتشار: ۲۱ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۲۳۷۵۸۶
صنایع دستی در دنیای مدرن با توجه به صنعتی شدن و همچنین شکل‌گیری پدیده‌هایی نظیر شبکه خلاق دچار چالش‌های بسیاری شده است، اما این چالش‌ها هر کدام می‌توان فرصتی باشد که ضمن حفاظت از ارزش معنوی و سنتی صنایع دستی این هنر صنعت را با چاشنی خلاقیت به یکی از ارکان اقتصادی تبدیل کرد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، صنایع دستی به عنوان بخشی از فرهنگ ایرانی شناخته می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
صنایع دستی با مردم ایران اجین شده، از کوزه‌های سفالی تا کاشی‌های معرق همه و همه حاصل تلاش‌های بی وقفه هنرمندانی است که در گنجه‌ها و قفسه‌های خانه‌ها جا خوش کرده است. با توجه به این ظرفیت قوی در کشور، ایران در شورای جهانی صنایع دستی به عنوان یکی از کشورهای پیشرو شناخته می‌شود. کشوری که مراکز جهانی آن در صنایع دستی از عدد و رقم خارج است و بسیاری دیگر از شهرها و روستاها در صف ثبت جهانی هستند.
با این حال شاید بتوان اصفهان را در قلب ایران پایتخت صنایع دستی این مرز و بوم نامید. شهری که بیش از ۷۰ درصد صنایع دستی ایران در آن تولید می‌شود و رتبه اول شورای جهانی صنایع دستی را دارد. اصفهان دو لقب "شهر خلاق صنایع دستی" و "شهر جهانی صنایع دستی" را بر دوش می‌کشد. جمعاً ۲۹۲ رشته صنایع دستی در این شهر فعال و در حال تولید هستند که چنین عددی در دنیا بی‌نظیر است.
با این اوصاف اصفهان آنچنان که باید و شاید نتوانسته از این ظرفیت بهره ببرد. علی‌رغم فعالیت هزاران عرضه کننده صنایع دستی که ۷۵۰ فروشگاه آن تنها در میدان نقش جهان قرار دارد، اقتصاد صنایع دستی بخش کوچکی از اقتصاد شهری را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که نمونه‌های دیگری در دنیا با اینکه حتی نصف این ظرفیت را ندارد، اما صدها برابر اصفهان از صادرات و فروش صنایع دستی سود کسب می‌کنند.
باید مؤلفه‌های خلاقیت در صنایع دستی را تعریف شوداین مسائل باعث شده تا استفاده اصفهان از جنبه خلاقیت و جهانی بودن در صنایع دستی کم‌رنگ شود. البته کارشناسان برای توضیح این مسئله معتقدند که باید ابتدا مفاهیمی مانند خلاقیت در صنایع دستی تعریف شوند که هنوز تعریف دقیقی از آن ارائه نشده است.
علیرضا خواجه احمد عطاری، رئیس دانشکده صنایع دستی دانشگاه هنر اصفهان در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: به این دلیل که صنایع دستی پیشینه‌ای چند هزار ساله دارد، باید مولفه‌هایی برای خلاقیت در صنایع دستی تعریف شود. این مؤلفه‌ها را با توجه به تعاریفی که برای صنایع دستی ارائه می‌شود از جمله اینکه می‌گویند صنایع دستی محصولی است که بخش زیادی آن باید با دست انجام بشود قابل استخراج است. در واقع این تعریف به عنصر فردی و خلاقیت اشاره دارد و از یک نگرش و باور بر می‌خیزد.
او درباره این عقیده دو نگرش غربی و شرقی را مطرح می‌کند و توضیح می‌دهد: در نگرش غربی یک نگاه فردگرایانه مطرح است، زمانی که در غرب انقلاب صنعتی صورت گرفت، صنایع دستی در راستای هویت خود ادامه حیات داد. اما در شرق وقتی با انقلاب صنعتی مواجه شدیم، صنایع دستی ما تکلیفش را نمی‌دانست که باید اثر هنری باشد و یا باید چیزی باشد که ما در زندگی روزمره تجربه‌اش کنیم. علتش این است که یک سری نیازها را از طریق فناوری و آثار جدیدی که به وجود آمد مانند لیوان‌های شیشه‌ای، استیل و غیره برطرف می‌سازیم و مثلاً سفال ما جایگاه خودش را از دست داده و در جهیزیه دختر ایرانی جایگاهی ندارد.
عطاری اضافه می‌کند: در چنین شرایطی باید به صنایع دستی به عنوان یک اثر هنری نگاه کنیم و این چیزی است که غربی‌ها می‌خواهند. امروزه هنر برای غربی‌ها "فاین آرت" است، یعنی یک نفر خلاقیتش را به خرج می‌دهد و یک اثر ایجاد می‌کند که حاصل ذهن خودش است. در حالی که صنایع دستی ایران این شکل نبوده و آنچه که به وجود می‌آمد را حاصل قدرت خداوند می‌دانستند. درواقع موضوع زیبایی برای ما با آن‌ها متفاوت است و دلیل آن به نوع نگرش بر می‌گردد.
نقش کلیدی دانشگاه و فناوری در صنایع دستیمفهوم خلاقیت بسیار گسترده و قابل بحث است و حتی می‌توان گفت تعریف مشخصی ندارد. خلاقیت بیش از آنکه دارای مفهوم باشد، یک اراده ذهنی و فردی است که در قالب یک عمل تعریف می‌شود. البته این شرایط در صنایع دستی فرق می‌کند و خلاقیت به حوزه‌های مختلف آن مرتبط می‌شود. همانطور که ذکر شد اصفهان در شبکه شهرهای خلاق یونسکو و در شاخه صنایع دستی عضویت دارد و امکان تعامل با دیگر شهرهای خلاق برای شهرداری اصفهان فراهم است.
رئیس دانشکده صنایع دستی دانشگاه هنر اصفهان درباره این القاب اظهار می‌کند: صنایع دستی یک صنعت و دارای وجوهی چون هنر، اقتصادی، معنوی و فرهنگی است. تولید در دنیای امروزی ارتباط با جهان اطراف و کشورهای دیگر وجود دارد، بسیار متفاوت با گذشته است. امروزه صنایع دستی اصفهان با هفت میلیارد انسان سر و کار دارد و مانند گذشته نیست که در بازارهای هفتگی و در کنار مسجد عرضه شود.
او با اشاره به ورود فناوری به عرصه‌ای مانند صنایع دستی، تاکید می‌کند: امروزه استارتاپ‌ها، فروش‌های اینترنتی وارد صنایع دستی شدند، صنایع دستی در ذهن مردم است و این‌طور نیست که در موزه باشد.
عطاری با بیان اینکه "۱۵ سال یا ۲۰ سال پیش می‌توانست گفت که صنایع دستی رکود پیدا می‌کند، اما اکنون شرایط تفاوت پیدا کرده است" خاطرنشان کرد: صنایع دستی در این ۲۰ سال اخیر رشد خوبی داشته است و به نظر می‌رسد اصفهان راه خودش را در این موضوع پیدا می‌کند. امروزه انقلاب نرم افزاری اتفاق افتاده و داشتن برنامه و ابزارهای اینترنتی در این زمان مهمترین مساله است. در حوزه خلاقیت، آموزش نقش مهمی دارد و دانشگاه هنر و دیگر دانشگاه‌ها و مراکز آموزش خصوصی را باید در این موضوع دخالت داد.
صنایع دستی را می‌توان به روز و مدرن تولید کردرئیس دانشکده صنایع دستی دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه" هنوز خرید اینترنتی در متن مردم به این نیامده است" ادامه می‌دهد: با این حال که مردم وظیفه وظیفه خود یعنی بازتولید و تولید ارزش‌های سنتی و تحویل کاربری آن را انجام می‌دهند، اما به نظر این موضوع نیاز به همدلی همه ارگان‌ها از جمله دولت و مجلس برای همراهی و وضع قوانین حمایتی دارد. صنایع دستی در واقع یک صنعت سبز است که دود و آلودگی ندارد، این هنر میراث فرهنگی محسوب می‌شود و اقتصاد و ارزش افزوده به همراه دارد؛ بدین ترتیب اگر آن را رشد دهیم باید با مسائل روز دنیا آشنا باشیم و آن را تجهیز کنیم.
عطاری درباره اهمیت صنعتی سازی و تولید انبوه صنایع دستی، تصریح می‌کند: امروزه دستگاه‌هایی مانند سی ان سی وجود دارد که می‌توان با آن از صنایع دستی تولید انبوه داشت و با راه کارهایی مانند نقوش کابری سنتی و انسانی آن را حفظ کرد. باید از ابزار به نفع صنایع دستی استفاده کرد، نه اینکه در خدمت ابزار بود. به عنوان مثال قالی ماشینی در خدمت ابزار و در خدمت تکنولوژی است، در نتیجه یک فرش که بافت آن شش ماهه به طول می‌انجامد در ۲۰ دقیقه می‌توان تولید کرد این تولید نقش اصیل دارد پس هویت خود را حفظ کرده و هزینه کمتر و سود بیشتری دارد.
او می‌افزاید: اما به طور کلی در دو حوزه باید جدی باشیم یکی حوزه فرم و دیگری حوزه نقش و البته رنگ است. ابزار و شیوه تولید را باید عوض کرد، این کار را چین انجام داد و از در صنایع دستی از ما جلو زده است. یا پاکستان برای عید مسیحی‌ها، برای مدت دو هفته بازرگانان فرش آمریکا را رایگان پذیرش کرد تا فرش خود را بفروشد.
بسیاری از صاحب نظران در صنایع دستی اعتقاد دارند که باید با حفظ نقوش جنبه ارزش‌های سنتی کار را حفظ کرد و با استفاده از فناوری سرعت تولید را بالا برد. این اعتقاد برای بسیاری از طرفداران روش‌های سنتی خوشایند نیست، اما از نظر اقتصادی کمک بسیاری به صنایع دستی خواهد کرد. شاید این مسئله همان خلاقیتی باشد که در صنایع دستی گم شده است و بتوان با افزایش تولید در کنار شناسایی بازار صنایع دستی ایران را نه تنها در خانه‌های ایرانی، بلکه در خانه‌های بسیاری از مردم جهان جا انداخت.
کد خبر 427949منبع: ایمنا
کلیدواژه: صنایع دستی شهر خلاق صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری شهر جهاني صنايع دستي روز جهانی صنایع دستی دانشگاه هنر اصفهان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق صنایع دستی صنایع دستی صنایع دستی دانشگاه هنر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۲۳۷۵۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کوالالامپور؛ خواهر مدرن اما سنتی اصفهان
کوالالامپور، پایتخت زیبای کشور مالزی، خواهرخوانده محبوب اصفهان در جنوب آسیا است که نام آن در بین پیشرفته‌ترین شهرهای جهان به چشم می‌خورد. این دو خواهرخوانده که میزبان بسیاری از آثار معماری اسلامی هستند به‌خوبی توانسته‌اند در طول سال‌های توسعه شهری، توازن بین بافت سنتی و مدرن خود را حفظ کنند.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، کوالالامپور، پایتخت مالزی در غرب این کشور و محل تلاقی رودخانه‌های کلانگ و گومبک قرار دارد و بزرگترین منطقه شهری این کشور و مرکز فرهنگی، تجاری و حمل‌ونقل آن است. پیدایش این شهر به سال ۱۸۵۷ برمی‌گردد و در سال ۱۸۸۰ کوالالامپور به‌عنوان پایتخت مالزی انتخاب شد و به‌لطف اقدامات فرانک سوتنهام در شهر به رشد سریعی دست یافت. او ساخت‌وساز راه آهن کلانگ-کوالالامپور را آغاز کرد و استفاده از آجر و کاشی در ساختمان‌ها را به‌عنوان یک اقدام احتیاطی در برابر آتش و به‌عنوان کمکی برای ارتقای وضعیت بهداشت و سلامت در شهر گسترش داد.
بافت شهر کوالالامپور ترکیبی از معماری مدرن و سنتی است و آسمان‌خراش‌های شیشه‌ای و بتنی، مساجد زیبا، مغازه‌های چینی، کلبه‌های روستایی کنار هم در مرکز این شهر شلوغ به چشم می‌آیند. در میان ساختمان‌های بلند شهر، دو مورد از بلندترین ساختمان‌های جهان یعنی برج‌های دوقلوی پتروناس با ارتفاع ۴۵۲ متر که توسط معمار آرژانتینی-آمریکایی طراحی شده است و یکی از بلندترین دکل‌های مخابراتی با ارتفاع ۴۲۱ متر قرار دارند. ساختمان‌های دولتی و ایستگاه راه‌آهن در کرانه غربی تپه‌ای رودخانه قرار دارند، منطقه‌ای که با فروشگاه‌های چوبی دوطبقه چینی و مناطق مسکونی مختلط از کامپونگ‌های مالایی، خانه‌های ییلاقی مدرن و آپارتمان‌های آجری احاطه شده است. بخش انحصاری بوکیت تونکو مرکز خانه‌های مجلل و ساختمان‌هایی است که سبک‌های معماری گوناگونی را با هم ترکیب می‌کنند. بزرگترین گروه قومی این شهر مالایی‌های مسلمان هستند و می‌توان با مشاهده وفور گنبدها و مناره‌های معماری اسلامی در شهر به این امر پی برد. اقلیت هندو نیز بخش قابل‌توجهی از جمعیت شهر را تشکیل می‌دهند.
کوالالامپور مرکز بانکداری و مالی کشور است و فعالیت‌های مرتبط با این خدمات و همچنین خدمات گردشگری، اهمیت بسیاری در این شهر پیدا کرده است. به‌دلیل موقعیت مرکزی این شهر، بیشتر خطوط ریلی و جاده‌ای اصلی کشور از این شهر عبور می‌کنند و فرودگاه بین‌المللی کوالالامپور واقع در ۵۰ کیلومتری جنوب این شهر مرکز عمده خدمات هوایی کشور است. همچنین شهر دارای شبکه گسترده‌ای از جاده‌های وسیع و بزرگراه‌های تندرو است و مسیر قطار سریع‌السیر آن که در سال ۱۹۹۶ افتتاح شد، اکنون از سه خط به هم‌پیوسته تشکیل شده است و توانسته تا حدودی ازدحام ترافیک این شهر شلوغ را کاهش دهد.
جاذبه‌های کوالالامپورباغهای دریاچه‌ای که در امتداد رودخانه کلانگ به سمت غرب امتداد یافته‌اند یک کمربند سبز وسیع شامل باغ‌های ارکیده، مناطق حیات وحش، مجلس، موزه ملی مالزی و موزه هنرهای اسلامی مالزی را در برگرفته است. تپه pineapple، یک فضای طبیعی کوچک‌تر شامل گونه‌های جنگلی است که در شمال غربی شهر قرار دارد و در نزدیکی آن گالری هنر ملی، کتابخانه ملی مالزی و تئاتر ملی قرار دارند. بناهای سنتی بسیاری در این شهر وجود دارد که از آن جمله می‌توان به ساختمان سلطان عبدالصمد (ساختمان دبیرخانه سابق)، مسجد ملی (مسجد نگارا) و مسجد سلطان (مسجد جامع) اشاره کرد. در جنوب شهر، مجموعه ورزشی ملی قرار دارد که برای بازی‌های مشترک‌المنافع سال ۱۹۹۸ ساخته شده بود و استادیوم ملی یکصدهزار نفری کوالالامپور در میان چندین سالن ورزشی این مجموعه واقع شده است. باغ وحش ملی و آکواریوم شهر نیز در فاصله کمی از شرق قرار دارد.
موزه هنرهای اسلامی در ساختمانی با گنبدهای پیچیده و کاشی‌کاری خیره‌کننده، هنرهای تزئینی اسلامی را از سراسر جهان به نمایش می‌گذارد. مدل ساختمان‌های مهم اسلامی در مقیاس کوچک، منسوجات قدیمی، فرش‌ها، جواهرات و سرامیک‌ها از جمله هنرهایی است که در این موزه وجود دارد. فضای داخلی اتاق دمشق که در قرن نوزدهم تغییر مکان داده شده است، با ورق‌های طلا تزئین شده است. یک رستوران خاورمیانه‌ای خوب و یکی از بهترین فروشگاه‌های هدیه موزه با هدایای دست‌ساز و کتاب‌های عالی در مورد هنر اسلامی وجود در مجاورت این موزه قرار دارد.
این مسجد زیبا با گنبدی پیازی‌شکل، توسط یک معمار بریتانیایی طراحی شده است و با مناره‌های آجری و گچی و سه گنبد خوش‌فرم، سبک‌های مغول و موری را به عاریت گرفته است. مسجد جامع که در محل تلاقی رودخانه‌های گومبک و کلنگ قرار دارد، اولین مسجد خشتی در مالزی است که در سال ۱۹۰۹ تکمیل شد و تا زمان افتتاح مسجد ملی در سال ۱۹۶۵ مرکز عبادات اسلامی شهر باقی ماند.
برج‌های دوقلو در ورودی شهر، یک سازه مدرن بتنی-شیشه‌ای آبی‌رنگ است که مانند دروازه‌ای برای ورود به محله خانه‌های چوبی سنتی مالایی است. کافه‌ها و غرفه‌های خیابانی اطراف این سازه، غذاهای خوشمزه خانگی مالایی را ارائه می‌دهند. این منطقه در حال توسعه با ساختمان‌های بلندمرتبه و مدرنی است که در میان خانه‌های قدیمی رشد می‌کنند.
موزه ملی منسوجات، ساختمانی زیبا به سبک مغول است که در اصل برای بخش راه‌آهن ساخته شده بود. طبقات پایینی موزه تاریخ منسوجات، به‌ویژه پارچه‌های مالزیایی ابریشمی یا پنبه‌ای با نخ طلا و فرآیندهای سنتی و ماشین‌آلات مورد استفاده در تولید پارچه را به نمایش می‌گذارد. نمونه پارچه‌ها و لباس‌های پرزرق‌وبرق در این طبقه فراوان است. طبقات فوقانی پارچه‌های مالزیایی و نقوش طراحی را با جزئیات بیشتر و همچنین اقلامی برای تزئینات شخصی مانند جواهرات و روسری را پوشش می‌دهند.
این مسجد که در اواخر دهه ۱۸۸۰ تأسیس شد، مسجد اصلی کامپونگ بارو است و اکنون با دروازه‌ای مزین با کاشی‌های زیبا و الگوهای سنتی اسلامی تزئین شده است. ورود به این مسجد در خارج از اوقات نماز با شرط رعایت پوشش اسلامی مجاز است. غرفه‌های اطراف مسجد، لوازم مذهبی و پوشش سنتی مردان مسلمان مالایی را می‌فروشند.
ساختمان سلطان عبدالصمد با برج ساعت ۴۱ متری، گنبدهای مسی و طاق‌های توری، اولین ساختمان عمومی در مالزی بود که به سبک مغول (یا هندو ساراسنیک) طراحی شد و اکنون توجه گردشگران بسیاری را به‌ویژه با نورپردازی زیبایش در شب به خود جلب می‌کند. طراحان متعددی در ساخت فرم پرزرق‌وبرق این ساختمان مشارکت داشتند که در نهایت در سال ۱۸۹۷ تکمیل شد و به‌عنوان دبیرخانه دولت استعماری مورد کاربری قرار گرفت.
۲۷۲ پله به سمت غارهای باتو - یک معبد معروف هندو در نزدیکی کوالالامپور - یک پوشش رنگین کمانی را برای کوالالامپور رقم زده است که گردشگران را به طور چشمگیری برای کاوش در غارهای آهکی بی‌نظیر و معابد تاریخی این منطقه جذب می‌کند. این راه‌پله رنگی در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین مکان‌ها برای عکس‌های اینستاگرام است و سالانه بسیاری از اینفلوئنسرهای حوزه گردشگری برای معرفی آن به کوالالامپور سفر می‌کنند. این مکان مذهبی همچنین مقصدی زیارتی برای بسیاری از هندوها محسوب می‌شود.
مردکا، میدانی بزرگ در شهر است که استقلال مالزی در سال ۱۹۵۷ توسط یک میله پرچم ۹۵ متری آنجا اعلام شد. این میدان در دوران استعمار بریتانیا، به‌عنوان زمین کریکت استفاده می‌شد و به آن پادانگ می‌گفتند. این میدان توسط ساختمان‌های باستانی از جمله ساختمان باشکوه سلطان عبدالصمد و کلیسای جامع انگلیکن سنت مریم احاطه شده است.
دو شهر اصفهان و کوالالامپور به واسطه قرابت‌های تاریخی و فرهنگی در تاریخ دوم تیر ۱۳۷۶ و به دنبال ایجاد ارتباطات فرهنگی، تجاری، اقتصادی و تاریخی به خواهرخواندگی یکدیگر درآمدند. این دو خواهرخوانده که میزبان بسیاری از آثار معماری اسلامی هستند به‌خوبی توانسته‌اند در طول سال‌های توسعه شهری، توازن بین بافت سنتی و مدرن خود را حفظ کنند.
کد خبر 748593
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»