به نقل از «پول نیوز»

عبور از ابرچالش‌ها جز با توسعه علمی محقق نخواهد شد

تاریخ انتشار: ۲۷ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۳۰۷۰۰۵

معاون اول رییس جمهوری گفت: ایران با ابر چالش‌ها و تنگناهایی نظیر مشکل کم آبی، ‌محیط زیست، نظام بانکی و یا مسائلی مانند تحریم‌های ظالمانه و یا بحران های طبیعی نظیر سیل و زلزله و پدیده نوظهوری مثل کرونا مواجه بوده است که عبور از آنها جز با توسعه علمی محقق نخواهد شد. به گزارش پول نیوز، «اسحاق جهانگیری» در نشست با مدیران ارشد وزارت علوم، ‌تحقیقات و فناوری با اشاره به اینکه دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور دستاوردها و کارهای بزرگی برای حل مشکلات پیش رو انجام داده اند، گفت: نتایج و برون داد تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهها امید،  نشاط و دلگرمی را به مردم ایران هدیه می‌کند و آنها را نسبت به آینده کشور خوشبین و امیدوار می‌سازد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

معاون اول رییس جمهور با اشاره به تبلیغات منفی و سیاه نمایی‌های انجام شده از سوی رسانه‌های بیگانه برای ناامید کردن مردم تاکید کرد: کارهای بزرگی که در دانشگاه‌های کشور انجام شده و یا در حال انجام است باید به اطلاع مردم رسانده شود تا آنها بدانند که چه آینده روشنی برای ایران رقم خواهد خورد.
وی افزود: دانشگاه‌ها و مراکز علمی هم در دوران پیش از کرونا و هم در دوران شیوع این بیماری عالم گیر توفیقات خوبی داشتند و باید کارنامه درخشان آنها با افتخار در سطح ملی،  منطقه‌ای و بین المللی ارائه شود.
جهانگیری با بیان اینکه همواره در دوران مسئولیت خود دغدغه توسعه ایران را داشته است، گفت: ایران از هر منظر دارای شرایط توسعه یافتگی است هم از نظر تاریخی و فرهنگی و هم به لحاظ زیرساخت‌ها که اصلی‌ترین آن نیروی انسانی تحصیل‌کرده است، شرایط لازم را برای توسعه بدست آورده است اما باید بدانیم که توسعه همه جانبه، متوازن و پایدار نیازمند توسعه علمی است.
معاون اول رییس جمهور تاکید کرد: باید به توسعه علمی باور و اعتقاد داشته باشیم و نباید از کنار این مسئله به سادگی عبور کرد.
وی با اشاره به اینکه از بدو انقلاب برنامه " توسعه ملی رمز بقای ایران" یا تعابیری مانند توسعه ملی و توسعه یافتگی شکل گرفته است، ‌گفت: در هر مقطعی گام‌های خوبی برای دستیابی به توسعه علمی برداشته شده است. در دولت اصلاحات، وزارت علوم، ‌تحقیقات و فناوری پس از یک اصلاح ساختاری شکل گرفت، آن موقع تصور می‌شد که این اصلاح ساختار فقط یک تغییر نام است اما امروز مشخص شده که نتیجه آن بسیار درخشان بوده است.

جهانگیری اظهار داشت: وقتی بنای پارک‌های علمی و رشد و فناوری در اطراف دانشگاه‌های کشور شکل گرفته معنایش این است که خشت‌هایی از یک بنا در حال شکل گیری است که می‌تواند در آینده ایران تاثیرگذار باشد و کشور را در مسیر توسعه به پیش ببرد.
دانشگاه‌ها و مراکز علمی باید برای ابر چالش‌های پیش‌روی کشور راهکار ارائه دهند
جهانگیری با اشاره به تعبیر امام خمینی(ره) ‌ مبنی بر اینکه "دانشگاه مبدا تحولات در کشور است" گفت: رهبر معظم انقلاب نیز که معتقدند " اقتدار علمی کشور مایه اقتدار نظام است" خودشان بانی توسعه علمی و فناوری در کشور شده اند و با تمام ظرفیت به صحنه آمده اند. اینکه تولید علم و فناوری به گفتمانی قالب تبدیل شده به دلیل این است که در بالاترین سطح کشور پرچم برافراشته شده و ما باید این پرچم را همیشه بالا نگه داریم.
معاون اول رییس جمهور با بیان اینکه هیچ وجهی از توسعه اعم از توسعه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بدون توجه به توسعه علمی پیش نخواهد رفت، گفت: ایران با ابر چالش‌ها و تنگناهایی نظیر مشکل کم آبی، ‌محیط زیست، نظام بانکی و یا مسائلی مانند تحریم‌های ظالمانه و یا بحران های طبیعی نظیر سیل و زلزله و پدیده نوظهوری مثل کرونا مواجه بوده است که عبور از آنها جز با توسعه علمی محقق نخواهد شد.
وی از دانشگاه‌های کشور بعنوان مغز متفکر اصلی توسعه و عبور دادن مردم از مشکلات و تنگناها یاد کرد و گفت: دانشگاه‌های کشور در دوران کرونا کارنامه درخشانی از خود به جا گذاشتند و مردم می‌توانند به برخورداری از چنین ظرفیت بزرگی افتخار کنند.
جهانگیری از وزیر علوم، ‌تحقیقات و فناوری، مدیران این وزارتخانه، روسای دانشگاه ها، ‌پارک های علم و فناوری و مراکز رشد به خاطر عملکرد درخشان در مقطع شیوع کرونا قدردانی کرد و افزود: این عزیزان در شرایط شیوع کرونا با تمام ظرفیت خود پای کار آمدند و با اتکا به توانمندی آنها توانستیم از بحرانی بزرگ با سرفرازی عبور کنیم.
معاون اول رییس جمهور ادامه داد: البته نقش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نقش اصلی و استثنایی بود و دست اندرکاران این وزارتخانه و کادر پزشکی و درمانی کشور شجاعانه و با از خودگذشتگی به صحنه آمدند و به خصوص در روزهای نخست شیوع بیماری کرونا، با وجود محدودیت در امکانات پزشکی و تجهیزات حفاظت شخصی از جان خودشان مایه گذاشتند و شهدایی را نیز در عرصه سلامت تقدیم کردند.
وی با تاکید بر اینکه مسئولین اجرایی و سیاسی کشور اگر قدر مراکز علمی و پژوهشی کشور را بدانند و نسبت به تثبیت خدمات آنها تلاش کنند، خدمتی ماندگار برای کشور انجام داده اند، خاطر نشان کرد: مسئولین کشور اگر به دلیل تعدد مشکلات و یا کم توجهی به مراکز علمی و پژوهشی، خدمات این بخش را نادیده بگیرند و آنطور که لازم است این خدمات را تثبیت و پایدار نکنند، در پیشگاه تاریخ مسئول خواهند بود.
کرونا بخش اقتصادی را تهدید کرد
جهانگیری با یادآوری اینکه بیماری کرونا علاوه بر سلامت مردم سایر بخش‌ها نظیر بخش اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را نیز تهدید کرد، اظهار داشت: کرونا زندگی‌ها را دچار تغییر و تحول و در بخش اقتصادی نیز کسی تصور نمی‌کرد که مشکلی بتواند تا این اندازه اقتصاد جهان را متاثر کند.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به گزارش صندوق بین المللی پول مبنی براینکه اقتصاد دنیا در سال جاری میلادی به دلیل شرایط کرونا ۳ درصد کوچکتر خواهد شد، گفت: این صندوق هفته گذشته پیش‌بینی خود را اصلاح کرد و در گزارشی جدید اعلام کرد که رشد منفی اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۰ به منفی ۷ درصد خواهد رسید و پیش بینی می‌شود که ممکن است آثار جدی‌تر و تهدیدات بیشتری متوجه اقتصاد جهانی باشد.
وی با تاکید بر اینکه باید از دل این تهدیدها به دنبال فرصت های بزرگ برای تغییر و تحرک باشیم، خاطرنشان کرد: یکی از این فرصتها در بخش آموزش کشور بود. اسفندماه سال گذشته مدارس تعطیل شد و ۱۴ میلیون دانش آموز و ۱ میلیون معلم از حضور در کلاس‌های درس منع شدند و آموزش در کشور به معنای کلاس درس حضوری متوقف شد.
جهانگیری با اشاره به اینکه دانشگاه‌های کشور نیز به دلیل حساسیت‌های موجود نسبت به سلامت اساتید و دانشجویان تعطیل شدند، گفت: تعطیل شدن علم و آموزش می‌تواند تهدیدی بزرگ برای هر کشور باشد اما فرصتی که در این میان برای بخش آموزش کشور ایجاد شد فرصتی استثنایی بود تا از طریق آموزش مجازی و آنلاین، ‌دانشگاه‌ها و مدارس فعالیت خود را ادامه دهند و در واقع راه چند ساله را یک شبه طی کردند.
معاون اول رییس جمهور اضافه کرد: اگر در شرایط عادی از مدارس و دانشگاه ها خواسته می‌شد که بخشی از برنامه‌های آموزشی خود را از طریق فضای مجازی دنبال کنند، ‌شاید این برنامه در طی دوره ای چند ساله دنبال می‌شد و هر سال ۱ تا ۲ درصد پیشرفت میداشت اما امروز تقریبا صددرصد آموزش در کشور به فضای مجازی و آنلاین متکی شده است.
وی خاطرنشان کرد: تا پیش از شیوع کرونا دغدغه آموزش و پرورش این بود که دانش آموزان موبایل نداشته باشند اما امروز دغدغه این است که برای دانش آموزانی که تلفن همراه و ابزارهای لازم برای آموزش آنلاین ندارند، امکانات تهیه شود.
جهانگیری با بیان اینکه ممکن است برای ترم آینده تحصیلی براساس پیش بینی های سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت، ‌درمان و آموزش پزشکی نیز مشکلاتی وجود داشته باشد و در پاییز با شیوع مجدد بیماری کرونا مواجه شویم، گفت: تابستان امسال فرصت مناسبی است که وزارتخانه های آموزش و پرورش و علوم، ‌تحقیقات و فناوری برای سناریوهای مختلف برنامه ریزی‌های لازم را انجام دهند.
معاون اول رییس جمهور ادامه داد: بعید می دانم حداقل تا زمان از بین رفتن کامل ویروس کرونا و تولید واکسن و داروی قطعی این بیماری بتوانیم کلاس های حضوری و فیزیکی درس را مانند گذشته برگزار کنیم. باید برای برگزاری کلاس‌های آموزشی بصورت ترکیبی از کلاس‌های حضوری و مجازی برنامه ریزی کنیم و از فرصت تابستان برای تامین زیرساخت های لازم، پیش بینی های مورد نیاز را انجام دهیم.
برخورداری از ظرفیت‌های فناوری از موفقیت‌های ایران در شرایط کرونا است
وی یکی از دلایل موفقیت ایران در شرایط کرونا را برخورداری از ظرفیتهای ایجاد شده در بخش فناوری دانست و گفت: در روزهای نخست شیوع بیماری که گزارش‌هایی از بیمارستان‌های کشور مبنی بر کمبود ونتیلاتور، تجهیزات پزشکی،  ماسک و لباس حفاظت شخصی دریافت می شد، دغدغه‌های فراوانی برای تامین این اقلام وجود داشت که خوشبختانه با بسیجی که در بخش فناوری کشور برای ساخت این تجهیزات به وجود آمد، بخش زیادی از مشکلات مرتفع شد که این اقدامات باید در تاریخ ثبت شود.
جهانگیری خاطرنشان کرد: کسانی که با تولید و صنعت آشنایی دارند می دانند که از زمانی که قصد تولید و یا ایجاد یک صنعت را داریم تا زمانی که بتوانیم خط تولید را راه اندازی کنیم، ‌ ۲ تا ۳ سال طول می‌کشد اما در مقطع شیوع کرونا بخش‌های فناوری و تولیدی کشور موفق شدند ظرف ۴ ماه به نقطه‌ای برسند که امروز اعلام می شود در خراسان رضوی ظرفیت تولید ونتیلاتور به میزانی افزایش یافته که ۵۰ درصد از تولید این محصول صادر می‌شود و کشورهای پیشرفته متقاضی این محصولات هستند.
معاون اول رییس جمهور افزود: این دستاوردها نتیجه تربیت و پرورش نیروی انسانی در دانشگاه‌های کشور است که توانسته اند تجهیزات مورد نیاز را برای مقابله با ویروس کرونا به حد وفور تامین کنند که باید از این نیروی انسانی حفاظت و حمایت کنیم.
وی اظهار داشت: در مقطع شیوع کرونا متوجه شدیم که بسیاری از " نه " گفتن ها مبنای صحیح ندارد چرا که مثلا در زمینه واردات که طبق روال عادی از زمان ثبت سفارش، ‌تخصیص ارز، واردات و ترخیص کالا در بهترین حالت ۲ تا ۳ ماه زمان سپری میشد، این روند در شیوع کرونا ظرف ۴۸ ساعت به انجام رسید.
جهانگیری با اشاره به نمونه دیگری از تغییر و تحول در فرایندها و روندهای اداری ناشی از شیوع کرونا، گفت: معمولا برای دریافت تسهیلات بانکی چندین بار مراجعه و حضور ضامن در بانک لازم است اما در مقطع شیوع کرونا ظرف چند روز به ۲۰ میلیون خانوار، ‌تسهیلات یک میلیون تومانی قرض الحسنه بدون حتی یک بار مراجعه به بانک پرداخت شد و این‌ها نشان می‌دهد که می‌توان راهکارهایی پیدا کرد تا بدون رفت و آمد و سختی برای مردم، مشکلات آنها حل شود.
معاون اول رییس جمهور از این اتفاقات بعنوان نقطه عطفی در تغییر و تحولات در فرایندهای اداری نام برد و گفت: این تغییرات به عنوان نمونه و الگوهایی در ذهن مردم باقی خواهد ماند و دیگر نمی‌توان پس از بین رفتن بیماری کرونا به شرایط گذشته بازگشت چرا که مردم اعتراض خواهند کرد که اگر در زمان شیوع کرونا با سادگی و سرعت کارها انجام می‌شد امروز هم می‌تواند انجام شود.
سازمان بورس برای۸۰۰ هزار متقاضی کد بورسی صادر کرده است
وی ادامه داد: یکی از افتخارات سازمان بورس در سال ۹۸ این بود که توانسته برای ۸۰۰ هزار نفر متقاضی، کد بورسی صادر کند اما در شرایط شیوع کرونا مشاهده کردیم که با استفاده از فضای مجازی و بدون حضور افراد برای احراز هویت و دیگر امور اداری، ظرف مدتی کوتاه برای چند میلیون نفر کد بورسی و مجوز فعالیت در بازار سرمایه صادر شد.
جهانگیری در بخش دیگری از سخنان خود مسئله محور کردن دانشگاه‌ها را موضوعی پراهمیت عنوان کرد و گفت: خوشبختانه امروز از سند دانشگاه کارآفرین که آخرین نسل دانشگاه ها است رونمایی شد و این گونه دانشگاه ها قادر خواهند بود که بسیاری از مشکلات کشور را حل و فصل کنند.
معاون اول رییس جمهور بالاتر بودن متوسط نرخ بیکاری در میان فارغ التحصیلان را یکی از دغدغه های کشور برشمرد و گفت: این یک دغدغه است که نیروی تحصیلکرده و تربیت شده بیکار باشد و اینکه گفته می شود با فعالیت دانشگاه کارآفرین، اشتغال نیروهای تحصیلکرده رصد خواهد شد، می تواند در سیاست‌های آموزشی و اداری کشور تحول ایجاد کند.
وی با اشاره به ارتباط دولت و دانشگاه که از سال گذشته از سوی دولت در دستور کار قرار گرفت، خاطرنشان کرد: سال گذشته با روسای ۱۳ دانشگاه بزرگ کشور جلساتی برگزار شد که این جلسات منجر به شکل گیری خوشه‌هایی در دانشگاه ها شد و گزارش جلسات این خوشه‌ها از سوی روسای دانشگاه ها به دولت ارسال می شود و دولت در تصمیم گیری‌ها برای حل مشکلات از این گزارش‌ها بهره برداری می‌کند.
جهانگیری یکی از مهمترین مسائل اصلی کشور را بیماری های مزمن اقتصادی دانست و گفت: سالها و دهه ها است که اقتصاد کشور گرفتار تورم دو رقمی، رشد اقتصادی ناپایدار و رشد نقدینگی بالا است که به بیماری هایی مزمن تبدیل شده است و در این شرایط، ‌ شرایط زندگی مردم نیز سخت و دشوار است که باید برای حل این چالش ها از طریق ارتباط دولت و دانشگاه تلاش کنیم.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به تبعات و پیامدهای کرونا گفت: شرایط پساکرونا موضوعی بسیار جدی است که مورد توجه همه سیاستمداران و نخبگان در جهان قرار گرفته است چرا که در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، ‌ اجتماعی و فرهنگی اثرگذار است.
وی افزود: دانشگاه های کشور باید بر شرایط پساکرونا متمرکز شوند و برای همه پیامدهای آن حتی در حوزه های مذهبی و فکری راهکار ارائه دهند تا از آثار منفی آن کاسته شده و تبدیل به فرصت شود. این مسئله درخواست جدی دولت از دانشگاه ها است.
دولت بودجه دانشگاه ها و مراکز علمی را کامل تخصیص داده است
جهانگیری با بیان اینکه در حوزه آموزش مجازی تحولات چشمگیری در کشور رخ داد، اظهار داشت: اینکه کلاس درس یک استاد جوان فیزیک بیش از ۱۲ هزار بار توسط کاربران دیده می شود موضوع مهمی است و باید از این ظرفیت و فرصت در تدریس زبان فارسی که مورد توجه کشورهای منطقه است استفاده کنیم.
معاون اول رییس جمهور در انتهای سخنان خود با اشاره به موضوع بودجه دانشگاه های کشور و کاهش درآمدهای ارزی گفت: قطعا اگر کشوری به آینده خود علاقمند است به صورت جدی باید به دانشگاه ها توجه کند چرا که توجه به دانشگاه ها توجه به آینده کشور است. دولت با همه محدودیت های درآمدی تلاش کرده است بودجه دانشگاه ها و مراکز علمی را به طور کامل تخصیص دهد. نگاه ما به پژوهش نگاهی حمایت گرایانه است اگرچه نمی توان از مشکلات چشم پوشی نمود.
وی با اشاره به اقدام دولت در جبران حقوق و مزایای اعضای هیات علمی دانشگاه های کشور گفت: اطمینان می دهم دانشگاه ها مسئله اصلی دولت هستند و اگر جایی کاستی مشاهده می شود به دلیل محدودیت هایی است که دولت نمی تواند اقدام بیشتری برای حمایت از مراکز علمی انجام دهد.
وزیر علوم، ‌تحقیقات و فناوری نیز در این نشست با اشاره به رویکرد آموزشی و پژوهشی این وزارتخانه برای حل مسائل و مشکلات کشور گفت: مراکز علمی کشور در بحران کرونا و چالش های اقتصادی، ‌ اجتماعی و فرهنگی پیش رو آماده ورود و همکاری به منظور حل مشکلات هستند تا ارتباط میان دانشگاه و جامعه بیش از پیش مستحکم شود
وی با ارائه گزارشی از اقدامات انجام شده توسط دانشگاه ها و مراکز علمی برای رفع نیازهای صنعت و فناوری های نوین، ارائه راهکار و مباحث فرهنگی و اجتماعی برای آمایش و ساماندهی دانشگاه های کشور، ‌ماموریت گرا کردن، ‌کیفی سازی و تجمیع و شبکه سازی واحدهای آموزشی تاکید کرد.
وی با اشاره به برخی از دغدغه های پیش روی این وزارتخانه گفت: موضوع کرونا موجب تحول جدی در دانشگاه ها و استفاده از فناوری های جدید شده است.
در این جلسه همچنین چند تن از روسای دانشگاه ها و مراکز علمی و فناوری کشور و نیز معاونان این وزارتخانه به طور جداگانه گزارشی از میزان اشتغال به تحصیل در دانشگاه های کشور، ‌فعالیت های انجام شده در حوزه تقویت مهارت، ‌طرح آمایش آموزش عالی، محقق کردن اهداف محول شده در اقتصاد مقاومتی، وضعیت دانشگاه ها در سطح جهانی و ایران در دوران شیوع کرونا، ‌ آموزش الکترونیک، ‌توسعه زیست بوم اقتصاد دانش بنیان، ‌ رصد اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاه ها، ‌احداث پارک های علم و فناوری و میزان درآمدزایی آنها و نیز عملکرد مراکز علمی در مقابله با کرونا نظیر تولید تجهیزات و ملزومات پزشکی و تحقیقاتی و درمانی و طرح ملی ردیابی ارائه کردند.
در این جلسه از سند دانشگاه کارآفرین و جامعه محور که با استناد از بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری با توجه به شرایط کشور تدوین شده است رونمایی شد.

منبع: پول نیوز

کلیدواژه: کم آبی محیط زیست نظام بانکی تحریم های ظالمانه کرونا دانشگاه ها و مراکز علمی معاون اول رییس جمهور مقطع شیوع کرونا دانشگاه های کشور تحقیقات و فناوری دانشگاه ها بیماری کرونا توسعه علمی انجام شده پیش بینی خواهد شد چالش ها برای حل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۳۰۷۰۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

راهکارهایی برای به روزرسانی نقشه جامع علمی کشور

ایسنا/اصفهان جلسه‌ای دیگر از سلسله نشست‌های هیئت اندیشه ورز استان اصفهان، با حضور جمعی از صاحب نظران استان اصفهان به صورت برخط و حضوری با عنوان «نشست تخصصی روز آمدسازی نقشه جامع علمی کشور» در دانشگاه اصفهان برگزار شد.

در نشستی از سلسله نشست‌های هیئت اندیشه ورز استان اصفهان که در دانشگاه اصفهان برگزار شد، رضا انصاری، عضو هیئت علمی گروه مدیریت دانشگاه اصفهان، اظهار کرد: هیئت‌های اندیشه ورز استانی به جهت یاری رساندن به نقشه جامع علمی کشور تشکیل شده است. نقشه جامع علمی کشور یکی از اسناد مهم ملی ما است که در سال‌های گذشته با تاکیدات رهبر معظم انقلاب در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و به تصویب رسید. پیگیری، به روز رسانی و اجرایی کردن نقشه جامع علمی کشور یکی از دغدغه‌های مسئولین کشور در سطوح مختلف است.  

وی با بیان اینکه ستاد علم و فناوری ذیل شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده، ادامه داد: ذیل ستاد، هیئت‌های اندیشه ورز استانی شکل گرفته است و در این راستا، یکی از برنامه‌های مهم در دستور کار هیئت اندیشه ورز استان اصفهان که به ریاست حسین هرسیج شکل گرفته، مشارکت در بروز رسانی نقشه جامع علمی کشور است. از این‌رو، دانشگاه اصفهان تصمیم دارد سلسله نشست‌هایی را با حضور اندیشمندان و صاحب‌نظران برای تحقق این مهم در اندیشکده حکمرانی برگزار کند.

در ادامه، علی ذاکری، عضو هیئت علمی و رئیس دانشکده آینده پژوهی دانشگاه اصفهان،  به بیان نکاتی در خصوص خط‌مشی‌ گذاری در حوزه علم، فناوری و نوآوری و نیز جایگاه فعلی و آینده علمی کشورهای دنیا پرداخت.

تفاوت دو رویکرد «گذشته محور» و «آینده محور» در حوزه برنامه ریزی

این عضو هیئت علمی دانشگاه در تبیین دو رویکرد اساسی در حوزه برنامه ریزی، تشریح کرد: وقتی ما به برنامه‌ریزی فکر می‌کنیم دو رویکرد کلی را می‌توان در نظر گرفت: planning from the past که بر اساس آن برنامه‌ریزی را از گذشته شروع می‌کنید (رویکرد گذشته محور) و تکنیک در حوزه فناوری، تکنیک مهندسی معکوس است. در این مورد، رویکرد راهبردی، تطبیق پذیری است و شما به دنبال شکل‌دهی به آینده نیستند. رویکرد دوم planning from the future است و در این رویکرد ما می‌بینیم که چه چیزهایی از آینده به سمت ما می‌آیند (رویکرد آینده محور) و سعی می‌کنیم آن‌ها را به دست بیاوریم. در واقع، در این حوزه، شناسایی اینکه چه چیزی در آینده ثروت آفرین و ارزش آفرین است به راحتی میسر نیست.

ایران جزء ۱۰ کشور برتر دنیا، در دو حوزه «نانو فناوری» و «بیو فناوری»

ذاکری عنوان کرد: در نگاه به آینده، برخی عوامل مانند دانه‌های زیر خاک هستند که به آن‌ها "emerging issues" به معنای پدیده‌های نوظهور می‌گوییم. داشتن نگاه Backcasting و شناسایی فرصت‌های استراتژیک از اهمیت زیادی برخوردار است. او معتقد است که اگر می‌خواهید سهم بری خودتان را از آینده افزایش دهید، بزرگترین فرصت‌ها در پدیده‌های نوظهوری است که هنوز کسی به سراغ آن‌ها نرفته است. کیون لی می‌گوید اگر می‌خواهید نقشه جامع علمی و فناوری بنویسید باید این نکته را در نظر بگیرید که پدیده‌های نوظهوری که اقتصادهای آینده را شکل می‌دهند چه مواردی هستند. یکی از ویژگی‌های آن‌ها این است که با وجود سرمایه گذاری‌هایی که انجام شده، هنوز کسی صاحب مطلق آن‌ها نیست. در ایران ما توانسته‌ایم در دو حوزه «نانو فناوری» و «بیو فناوری» موفق‌های را کسب کنیم. کشور ایران جزء ۱۰ کشور برتر دنیا در این دو حوزه به شمار می‌رود.  

اهمیت کربن و رد پای کربن در برنامه‌ریزی کشورها

وی یادآور شد: با تاکید بر اینکه آگاهی از رد پای کربن هر فرد، به این معنا که سالانه هر فرد چند تن کربن وارد جو می‌کند، نکته‌ای بسیار مهم است، حسابداری کربن به ما می‌گوید که در ۲۰ سال آینده، در کنار پول، کربن هم یکی از فاکتورهای اصلی در برنامه‌ریزی کشورها خواهد بود. از این‌رو، برای تولید هر کالا دو سوال اساسی مطرح می‌شود؛ اول اینکه هزینه کالای تولید شده چقدر است و ما چقدر می‌توانیم آن را به فروش برسانم؟ به عبارتی، اگر آن را در مقیاس بالا تولید کنیم، هزینه به چه میزان کاهش پیدا می‌کند که ما بتوانیم به نقطه سودآوری برسیم؟ و پرسش دیگر اینکه برای تولید این محصول چقدر کربن وارد جو می‌شود و آیا خریدار حاضر است چنین محصولی که برای آن به این میزان کربن تولید شده را خریداری کند یا خیر؟ همچنین، ۱۳۰ کشور دنیا به این توافق رسیده‌اند که تا افق ۲۰۵۰ رد پای کربن را به صفر برسانند. ما در کشور ناترازی انرژی داریم و چاره‌ای به جز حرکت به سمت انرژی‌های تجدید پذیر نداریم. باید در نظر داشته باشیم که بالاترین توان تابشی دنیا در اختیار ایران است و چیزی که قرن‌ها بزرگترین نقطه ضعف ما بوده، اکنون می‌تواند به بزرگترین نقطه قوت ما تبدیل شود. همچنین، قنات‌هایی که روزی توسط اجداد ما ساخته شدند، از چنین ظرفیتی برخوردارند.

رابطه علم و فناوری خطی نیست

رئیس دانشکده آینده پژوهی دانشگاه اصفهان، در پایان صحبت‌های خود با بیان اینکه ما نمی‌توانیم علم را از فناوری جدا کنیم، گفت: این نکته بسیار مهم است و باید به این فکر کنیم که چطور علم را به فناوری و ثروت تبدیل کنیم. به عبارتی، نگاه ما در ایران، در توزیع علم، تکنولوژی و فناوری، یک نگاه جزیره‌ای است و یک نگاه سیستماتیک و یکپارچه نداریم. تحقق این امر نیازمند این است که در کنار شناسایی پدیده‌های نوظهور، یک نگاه سیستماتیک و یکپارچه به علم، تکنولوژی و نوآوری داشته باشیم. همچنین، نگاهمان به تکنولوژی باید در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای، بخشی و تکنولوژیکال باشد.

همچنین، سید محمد قلمکاریان، عضو هیئت علمی و مسئول نظارت ارزیابی و تضمین کیفیت دانشگاه پیام نور استان اصفهان، با تمرکز بر سند و مبانی نقشه جامع علمی کشور، اظهار کرد: مقوله علم و فناوری، از مهمترین زیرساخت‌های پیشرفت کشور و ابزار جدی رقابت در عرصه‌های مختلف است. به این ترتیب تحقق آرمان‌هایی نظیر احیای تمدن عظیم اسلامی، حضور سازنده، فعال و پیشرو در میان ملت‌ها و کسب آمادگی برای برقراری عدالت و معنویت در جهان، در گرو پیشرفتی همه جانبه در علم است؛ علمی که دارای سه شاخصة عدالت، معنویت و عقلانیت باشد.  

وی ادامه داد: اکنون که ۱۳ سال از عمر نقشه جامع علمی کشور می‌گذرد، فرصت خوبی است که کامیابی‌ها و کاستی‌ها استخراج شود و روز آمدسازی لازم صورت گیرد. دنیای علم مدام در حال تغییر است و ما باید اسناد بالادستی محکم در حوزه های مختلف داشته باشیم.

پیشنهادهای عملی بر اساس پژوهش

در این خصوص، این عضو هیئت علمی دانشگاه پیشنهادهایی را بر اساس پژوهش‌ها ارائه کرد و آن‌ها را بر شمرد وی گفت: با در نظر گرفتن تاثیرات جهانی شدن بر آموزش عالی، باید آمادگی لازم جهت رویارویی با پیامدهای جهانی شدن کسب شود و با برنامه ریزی دقیق، اصولی و حساب شده، زمینه بومی سازی آن‌ها فراهم شود. همچنین، با توجه به اینکه اهداف آموزش عالی بصورت بسیار کلی و بدون در نظر گرفتن تاثیرات جهانی شدن بر آموزش عالی بیان شده است، پیشنهاد می‌شود که اهداف مصوب آموزش عالی به صورت دقیق تبیین و نگاشته شود و در این زمینه پیامدهای جهانی شدن در اولویت قرار گیرد.

قلمکاریان افزود: با توجه به تشکیل و سازماندهی مرکز مطالعات جهانی شدن در کشور و تعیین ریاست آن توسط ریٔیس جمهور، پیشنهاد می‌شود که مرکزی مشابه در شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تاسیس شود و با تعامل و بررسی همه جانبه به ارایٔه راه‌های نهادینه کردن تاثیرات جهانی شدن به ویژه در حوزه اهداف آموزش عالی بپردازند. علاوه بر این، بعد اقتصادی جهانی شدن که اکنون به عنوان یکی از جهات مهم و سرنوشت ساز مطرح است، با عنایت به لزوم تعامل کشور با سازمان‌های جهانی، بانک‌های بین المللی مورد توجه همه جانبه قرار گیرد و روند تاثیر پذیری مثبت آن مشخص شود

مسئول نظارت ارزیابی و تضمین کیفیت دانشگاه پیام نور، عنوان کرد: در ارتباط با تاثیرات بعد سیاسی جهانی شدن بایستی آمادگی لازم در دولت به ویژه در نهادهای آموزشی و دانشگاه‌ها پدید آید تا امکان استفاده بهینه از جنبه‌های مثبت اثرات فراهم شود. بعد فرهنگی جهانی شدن به دلیل ویژگی‌های خاص فرهنگ ایرانی و اسلامی توجه ویژه‌ای را می‌طلبد، لذا بایستی ارزش‌ها و هنجارهای اسلامی در مواجهه با پیامدهای جهانی شدن حفظ و صیانت گردد و در این زمینه برنامه‌ریزی و هدف گزینی دقیق صورت پذیرد.

انتهای پیام