به نقل از «شبستان»

مقابله با تجمل گرایی در کنار پاکدستی، آموزه مکتب الصادق(ع) برای مسئولان است

تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۳۲۲۸۸۵

حجت الاسلام توانایی با تاکید بر فرمایش امام صادق(ع) مبنی بر زهد و ساده زیستی شیعیان گفت: متاسفانه بعد از گذشت چهل سال ازانقلاب برخی از مسئولان نظام و مردم به سمت تجمل گرایی گرایش یافتند که این امر موجب وارد شدن ضربه های سنگینی به نظام شده است.

به گزارش خبرنگار قرنآن و آن و معارف خبرگزاری شبستان، عصر امام صادق (ع) یکی از طوفانی‌ترین ادوارتاریخ اسلام است که از یک سو اغتشاش‌ها و انقلاب‌های پیاپی گروه‌های مختلف، بویژه از طرف خونخواهان امام حسین (ع) رخ می‌داد، که انقلاب ابو سلمه در کوفه و ابومسلم در خراسان و ایران از مهم‌ترین آنها بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

و از دیگر سو عصر برخورد مکتب‌ها و اید‌ئولوژی‌ها و عصر تضاد افکار فلسفی و کلامی مختلف بود که از برخورد امت اسلام با مردم کشورهای فتح شده و نیز روابط مراکز اسلامی با دنیای خارج، به وجود آمده و در مسلمانان نیز شور و هیجانی برای فهمیدن و پژوهش پدید آورده بود، در این خصوص با حجت الاسلام  والمسلمین دکتر«محمد حسین توانایی» استاد حوزه و دانشگاه گفت و گویی انجام دادیم که مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان می شود.

 

چرا امام صادق (ع) را بزرگترین بنیانگذار انقلاب علمی و فرهنگی در تاریخ بشریت و پایه گذار مدارس علوم نقلی در دنیای اسلام می دانند؟

شرایط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حاکم در عصر امام صادق (ع) موجب شد که ایشان بزرگترین بنیانگذار انقلاب علمی و فرهنگی در تاریخ بشریت لقب بگیرند. چند عامل باعث پیدایش این انقلاب و جنبش علمی شد که یکی از این عوامل آزادی فکر و عقیده در اسلام بود که البته تعلیمات و آموزه های اسلام باعث گسترش این عوامل شد، در واقع اسلام دین تعقل و تفکر است. در قرآن کریم 300 بار به واژه تفکر و تعقل اشاره شده است. اینکه در پذیرش دین هیچ اجبار و اکراهی وجود ندارد، چون پذیرش دین و آیین الهی یک امر کاملا قلبی و دل پسند است.لذا این آزادی تفکر و عقیده در دوره عباسیان که هم عصر با امام صادق (ع) بود کمی بیشتر از دوره بنی امیه بود؛ ضمن اینکه امام صادق (ع) هم در بخشی از حکومت بنی امیه و هم در بخشی از حکومت بنی عباس به امامت مسلمین مشهور بودند؛ بنابراین در دوره عباسیان آزادی عقیده رواج بیشتری داشت و عباسیان اگر هم می خواستند، نمی توانستند جلوی این آزادی عقیده را بگیرند، چون این آزادی فکر و عقیده ریشه در تعلیمات اسلامی داشت.دومین عامل ایجاد جنبش و انقلاب علمی و فرهنگی امام صادق(ع)، محیط آن روز جامعه اسلامی است که یک محیط کاملا مذهبی بود و مردم تحت تاثیر انگیزه های مذهبی قرار گرفته بودند،تشویق ها و ترغیب های فراوانی که برای کسب علم و دانش، یادگیری و آموزش قرآن کریم  در اسلام  صورت می گرفت، همه در بنیانگذاری جنبش و انقلاب علمی و فرهنگی امام صادق (ع)تاثیرگذار بود.

 

سومین عامل،اقوام و مللی بودند که اسلام را پذیرفته بودند و حالا با فاصله گرفتن از صدر اسلام،بیش از یک قرن از گسترش اسلام گذشته بود. بسیاری از اقوام و ملل مختلف مانند ایرانیان، مصری ها و سوری ها که از مراکز تمدن آن روزگار به شمار می رفتند، همه اینها اسلام را پذیرفته بودند. همین امر باعث پرداختن آنها به تحقیق و جست و جو در اسلام شد. همچنین تسامح دینی یا همزیستی مسالمت آمیز با غیر مسلمانان به ویژه همزیستی با اهل کتاب (مسیحیان و یهودیان) باعث شد که مسلمانان، اهل کتاب را بیشتر تحمل کنند و پذیرش آرا و افکار آنها از طرف مسلمانان کمی راحت تر شد و با توجه به اینکه اهل کتاب در آن زمان مردمی دانشمند و آگاه بودند لذا مسلمانان با آنها برخورد علمی داشتند که این امر خود بحث و بررسی مناظره را به دنبال داشت و موجب شد که انقلاب علمی و فرهنگی در زمان امام صادق (ع) رخ دهد و مدارس علوم نقلی پایه گذاری شوند.

 

علت اصلی بنیانگذاری امام صادق (ع) در انقلاب علمی و فرهنگی در جهان، گستره علم و دانش ایشان بود، به گونه ای که دانشمندان اهل سنت و پایه گذاران مذاهب فقهی اهل سنت مانند مالکی، شافعی،حنبلی و حنفی در عظمت امام صادق (ع) مطالب زیادی نقل کردند که بیانگر عظمت علمی این امام بزرگوار می باشد؛ «ابن خلکان» یکی از مورخین بزرگ جهان اسلام عنوان می کند،«ابو حنیفه» پیشوای مشهور فرقه حنفی اهل سنت می گوید:من دانشمندتر از «جعفر بن محمد» ندیدم او داناترین فرد این امت است اگر وی نبودند، مردم احکام و مناسک حج خود را نمی دانستند یا «مالک» پیشوای فرقه مالکی گفته است، مدتی نزد جعفر بن محمد رفت و آمد می کردم، او را همواره در یکی از سه حالت دیدم یا روزه بودند یا نماز می خواندند و یا قرآن تلاوت می کردند. هرگز ندیدم ایشان بدون وضو نقل حدیث کنند و در جای دیگر بیان می کند در علم، عبادت و پرهیزگاری برتر از جعفر بن محمد،هیچ چشمی ندیده، هیچ گوشی نشنیده و در قلب هیچ بشری خطور نکرده است.همچنین«ابوموسی جعفر بن حیان» از شاگردان امام کتابی شامل هزار ورق تالیف کردند که تعلیمات امام صادق (ع) را دربر داشت و حاوی 500 رساله بود.مالک بن عنس هم یکی از شاگردان امام صادق (ع) بود که فرموده، شافعی و احمد بن حنبل از مالک علم آموختند و مالک هم از شاگردان امام بود و شافعی جز از شخصیت علی شخصیت دیگری روایت نکرده است، از این رو به تشیع متهم شد در واقع همه مواد فوق بیانگر جایگاه امام صادق (ع) از دیدگاه اهل سنت می باشد.

 

چرا به امام صادق (ع) لقب رییس مکتب شیعه را دادند؟

شیعه در اصطلاح به پیروان حضرت علی (ع) خاندانش و افرادی که معتقد به جانشینی بلافصل ایشان بعد از پیامبر می باشند،گفته می شود در واقع افرادی که در عید غدیر خم ولایت حضرت علی (ع) توسط پیامبر اسلام(ص) پذیرفتند، شیعه گفته می شود. این واژه در سخنان پیامبر اسلام (ص)، امیرالمومنین (ع) و دیگر امامان شیعه هم به کار رفته است ،بعضی از اصحاب پیامبر هم در تفسیر آیه « إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ » گفتند، پیامبراکرم(ص) به  حضرت علی (ع) فرمودند: مصداق این آیه تو و شیعیان تو باشدکه در روز قیامت خوشنود خواهید بود و خداوند هم از شما خوشنود می شود.

 

چرا به امام صادق (ع) لقب رییس مکتب شیعه را دادند؟

در دوره امامت امام صادق (علیه السلام) مسلمانان بیش از پیش به علم و دانش روی آوردند و در بیشتر شهرهای قلمرو اسلام مجالس درس و مناظره های علمی دایر واز رونق خاصی برخوردار شدد،امامت امام صادق (ع) از سال 114 هجری آغاز و تا 148 قمری یعنی حدود 34 سال ادامه داشت لذا این دوره فرصت مناسبی بود که ایشان «نظام جامع اسلامی» (افکار دینی، سبک زندگی، رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با دیگران و رابطه انسان با جهان پیرامون) را تهیه، تدوین و به شیعیان ارایه دهند. بر همین اساس لقب رییس مکتب شیعه به امام صادق (ع) داده شده است. با توجه به اینکه زمان فعالیت امام صادق (ع) بین دوران حکومت بنی امیه و بنی عباس بود و بنی امیه هم از بین رفته بودند و بنی عباس هم به دنبال تثبیت قدرت خود بود لذا فرصت مناسبی بود که امام صادق (ع) نظام نامه جامع خود را تدوین و در اختیار شیعیان قرار دهد بنابراین در این زمان امام با استفاده از فرصت به دست آمده  توانست علوم و معارف اهل بیت را بیان کرده در همه جا منتشر کند.

امام صادق (ع) چه انتظارانی از شیعیان داشتند؟

امام صادق (ع) استقامت و پایداری در راه حق را نخستین ویژگی شیعه واقعی عنوان کردند و فرمودند اگر شیعیان ما در راه حق استقامت ورزند، فرشتگان آسمان به آنها دست داده و مصافحه می کنند، ابرهای رحمت بر سرهای آنها سایه می افکند و سیمایشان همانند روز می درخشد و در زمین و آسمان روزی می خورند و هیچ خواسته ای از خداوند نخواهند داشت مگر اینکه پروردگار به آنها عطا کند.

 

توقع امام صادق (ع) از شیعه واقعی عزت نفس و دوری از ذلت است. ایشان می فرمایند: شیعه حق ذلیل و تحقیر کردن خود را ندارد لذا شیعه واقعی باید از کارهای تحقیرآمیز و ذلت آور اجتناب کند و بر عدم کسالت، تنبلی، طمع و انجام ندادن امور ذلت آور تاکید داشتند و همچنین فرموده اند: شیعیان ما باید زهد و ساده زیستی را در زندگی خود پیشه کنند و نسبت به مال دنیا بی رغبت باشند؛ ضمن اینکه توجه به این فرمایش مهم امام برای جامعه امروز ما بسیار لازم و ضروری است، چون متاسفانه بعد از گذشت چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی از مسئولان نظام، مدیران اجرایی و مردم جامعه به سمت تجمل گرایی و علاقه مندی به ظواهر دنیا گرایش پیدا کردند که این امر موجب وارد شدن ضربه های سنگینی به نظام و بیت المال مستضعفین شده است و همچنین در جای دیگر فرموده اند: شیعیان واقعی باید برای اصلاح دیگران تلاش کنند یعنی فقط صالح بودن انسان شرط نیست بلکه باید مصلح هم باشد، این در حالی است که بسیاری از افراد صالح هستند ولی مصلح نیستند به این معنا که نقش اصلاحی در جامعه ندارند، فقط به دنبال رعایت دستورات الهی می باشند و این در حالی است که اگر این توقع ما در جامعه امروز شیعیان اجرایی شود، بسیاری از مدیران اجرایی که افراد پاکدستی هستند، مراقب رفتار و کردار اطرافیان خود شده و اجازه سوء استفاده از مقام و جایگاه خودشان را به آنها نمی دهند.

 

همچنین امام صادق (ع) تاکید زیادی به امانت و صداقت شیعیان داشتند، اینکه شیعیان در کارهایشان صادق باشند و تحت هیچ شرایطی دروغ نگویند و خیانت در امانت هم نداشته باشند. ایشان در یکی از عبارت های بسیار نقض فرموده اند، به طول رکوع و سجود اشخاص ننگرید، زیرا به آن عادت کرده اند و اگر ترک کنند، وحشت می کنند؛ بنابراین لازم است به راستی گفتار و امانت داری افراد بیشتر توجه داشته باشیم و همچنین می فرمایند: شیعیان باید ولایت رهبران آسمانی را بپذیرند و شیعه حقیقی آنچنان به ولایت اهل بیت (ع) دل بسته است که شادی و حزن، خوشی و ناخوشی خود را با ولایت و محبت اهل بیت (ع) پیوند زده است. امام صادق (ع) در بیان دیگری فرمودند شیعه واقعی نباید به دنبال کسب شهرت باشد (شهرت گریزی)، اینکه بخواهد کارهای خیر و نیکو را به دلیل مشهور و معروف شدن انجام دهند؛ این عمل درست نیست و یا رسیدگی و توجه به اعضای خانواده در میان شیعیان را بسیار مهم می شمردند و می فرمودند هر کس با خانواده خود به خوشی رفتار کند، عمرش طولانی می شود.

 

امام صادق (ع) چگونه اسلام را در برابر فرقه های مختلف و انحرافات فکری و عقیدتی حفظ کردند؟

در آن زمان فرقه های انحرافی زیادی وجود داشت و امام سعی می کردند با روشنگری هایی که به صورت عمومی و گاهی خصوصی با شیعیان داشتند، از گرایش آنها به این فرقه ها جلوگیری کنند لذا بیشتر تلاش شان آگاهی سازی رهبران این فرقه ها بود و در صورت عدم دسترسی به آنها به پیروان این فرق هشدار می دادند. یکی از این فرقه ها مرجعه بود که بنی امیه در پیدایش آن نقش موثری داشتند، این فرقه ابتدا با انگیزه سیاسی ایجاد شد، آنها ایمان را تنها اعتقاد قلبی می دانستند و معتقد بودند با وجود ایمان، هیچ زیانی به انسان وارد نمی شود لذا این تفکر خطرناکی بود، چون با این دیدگاه احتمال ارتکاب به گناه در پیروان این فرقه بسیار افزایش می یافت، ولی در مقابل این فرقه ها امامان در تعلیمات خودشان مومنان واقعی را معرفی می کردند؛ بر همین اساس از امام صادق (ع) پرسیدند، حقیقت ایمان چیست؟ فرمودند ایمان عبارت است از اقرار به زبان، اعتقاد در قلب، اعمال و اعضا و جوارح. همچنین فرقه های دیگری به نام کیسانیه و زیدیه ظهور پیدا کردند که امام در مقابل آنها هم روشنگری هایی داشتند و در برابر مکاتب مادی مناظره و مبارزه می کردند و شیعیان را نسبت به این انحرافات بر حذر می داشتند.

 

توصیه های امام صادق (ع) درباره ویژگی های شیعه واقعی چیست؟

ایشان در روایاتی فرموده اند: دوستان و شیعیان ما را در سه وقت آزمایش کنید. ابتدا در نماز اول وقت، سپس حفظ اسرار شیعیان در نزد دیگران به ویژه دشمنان شیعه و دیگری انفاق اموال شان برای نیازمندان. این توصیه امام صادق (ع) مصداق همان همایش کمک مومنانه در ماه مبارک رمضان است که توسط مقام معظم رهبری ارایه شد و بر همین اساس کمک های زیادی به نیازمندان جامعه صورت گرفت. این امر بیانگر تحقق دستورات امام صادق (ع) توسط شیعیان در جامعه ما است.

 

پایان پیام/35

منبع: شبستان

کلیدواژه: شهادت امام صادق ع مسئولان اجرایی انقلاب علمی و فرهنگی فرقه ها شیعه واقعی فرموده اند بنی امیه جعفر بن اهل سنت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۳۲۲۸۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عوامل کشتار نمازگزاران در هرات شناسایی و مجازات شوند

شورای علمای شیعه هرات، شخصیت‌ها و برخی نهادها در بیانیه‌ای از حکومت کابل خواستند تا هرچه زودتر عوامل کشتار نمازگزاران در حمله تروریستی شهرستان «گذره» مجازات شوند. - اخبار بین الملل -

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، شورای سراسری علمای شیعه هرات در واکنش به حمله تروریستی شب گذشته در مسجد امام زمان(عج) با صدور بیانیه‌ای از حکومت طالبان خواست هرچه زودتر عوامل این جنایات را شناسایی نموده و آنها را به اشد مجازات برساند.

در این بیانیه آمده است: «بار دیگر عوامل جنایت پیشه و مزدور اجانب با اقدام تروریستی در مسجد امام زمان(عج) واقع در شهرک اندیشه شهرستان گذره ولایت هرات عده‌ای از نمازگزاران مظلوم و بی دفاع کشورمان را شهید و مجروح ساختند».

بیانیه می‌افزاید: «این اقدام وحشیانه که قلوب هموطنان عزیز و تمامی آزادگان جهان را جریحه دار کرده است، نشانگر نهایت ددمنشی و پست فطرتی عاملان و آمران پشت پرده این جنایت است که از سر استیصال و عجز، چشم دیدن افغانستانی باثبات، آرام و در حال پیشرفت را ندارند و دست به این قبیل جنایات می‌زنند».

شب گذشته هنگام نماز مغرب و عشا افراد مسلح ناشناس به نمازگزاران در مسجد امام زمان(عج ) حمله کردند که در نتیجه آن 7 نفر شهید و چندین تن دیگر زخمی شدند.

«نثاراحمد الیاس» سخنگوی والی هرات نیز با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکومیت این حمله گفت: تلاش‌های نیروهای امارت اسلامی جهت دستگیری عاملین این حمله جریان دارد و هرچه زودتر آنها را پیدا و به دست خواهند سپرد.

«حامد کرزی» رئیس‌جمهور سابق افغانستان نیز در بیانیه‌ای ضمن محکومیت حمله تروریستی به نمازگزاران در مسجد امام زمان(عج) در شهرستان «گذره» هرات گفت: این عمل تروریستی خلاف تمام موازین دینی و بشری است.

«عبدالله عبدالله» رئیس شورای عالی مصالحه ملی دولت سابق افغانستان نیز در پیامی ضمن محکومیت این حمله اظهار داشت: «در حالیکه حمله بزدلانه بر هموطنان بی‌دفاع ما را مخالف موازین اسلامی و انسانی می‌دانم، از بارگاه ایزد متعال برای شهدای این حادثه بهشت برین و برای مجروحین شفای عاجل استدعا دارم».

دفتر هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان نیز در شبکه ایکس نوشت: «تحقیقات و پاسخ‌گویی برای عاملان و اقدامات حفاظتی برای جامعه‌ شیعه افغانستان به فوریت مورد نیاز است».

سفارت ایران حمله به نمازگزاران شیعه در هرات را محکوم کردحمله مسلحانه به نمازگزاران شیعه در هرات

انتهای پیام/.