آتلیه سیحون، یادگار مرد بناهای ماندگار
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۳۲۹۸۸۴
همشهری آنلاین_ زینب زینالزاده: این بنا متعلق به «هوشنگسیحون» پدر معماری نوین ایران است که با طراحیهای منحصربهفردش، انقلابی در معماری سبک قدیم و نوین ایجاد کرد. این ساختمان که مدتی در اختیار نمایندگی یکی از شرکتهای لوازم الکترونیکی بود و بعدها تخلیه و رها شد، این روزها حال خوشی ندارد و اعضای شورای اسلامی شهر تهران تلاش میکنند این بنای ارزشمند را در فهرست میراث فرهنگی ثبت و از آن حفاظت کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شاید به دلیل وجود تابلوی بزرگ شرکت لوازم الکترونیکی است که حتی کاسبان هم اطلاعی از ارزش بنای متعلق به استاد «هوشنگ سیحون» ندارند؛ بنایی که در دهه ۳۰ خورشیدی ساخته شده و محل کار و زندگی استاد معماری ایران بوده است. «رامین حسیننژاد» در همان حوالی دفتر تعمیر تلفن همراه دارد. از او درباره ساختمان قدیمی سیحون سؤال میکنیم که میگوید: «مگر این بنا قدیمیاست؟ » این پرسش و نگاه متعجب طبیعی است. نه تنها او، بلکه اکثر کسانی که اطراف این ساختمان کاسبی میکنند و روزی چندین بار از مقابل این بنا میگذرند داستان و ارزش آن را نمیدانند.
بنایی که به آتلیه سیحون معروف است، معماری خاصی دارد. این بنا در عین سادگی بسیار هنرمندانه و با ظرافت طراحی شده است. به قول «بهروز مرباغی» عضو انجمن مفاخر معماری ایران، در تمام ساختمانهایی که استاد سیحون طراحی کرده است، رابطهای میان بافت و بنا وجود دارد که این رابطه را در طراحی آتلیه سیحون هم میتوان دید.
بنا به گونهای طراحی شده که هم بیانگر یک بافت مسکونی است و هم در عین حال نشانههای بافت اداری در آن یافت میشود. به گفته کارشناسان معماری، در ساختمانهای شهری همواره از طرحهای فانتزی استفاده میشود، اما استاد سیحون در ساخت آتلیه با استفاده از ترکیب سنگ و آهن تلاش کرده یک سبک مدرن و حتی جهانی ارائه دهد.
همین سادگی مصالح و البته طراحی ویژه این بنا سبب شد که اعضای شورای اسلامی شهر تهران مصوبه حفاظت از این میراث معاصر را در دستور کار خود قرار دهند.
«علی اعطا» سخنگوی شورای شهر، در خصوص آخرین پیگیریهای انجامشده، میگوید: «این مصوبه در صحن شورا تصویب شده و قرار است شهرداری تهران برنامهای برای حفاظت از این بنای ارزشمند ارائه دهد. »
گویا این ملک به مالک خصوصی واگذار شده است. اعطا با اشاره به این موضوع میگوید: «اگر ملک مزبور مالک خصوصی داشته باشد و بنا در فهرست میراث فرهنگی هم ثبت نشده باشد، شهرداری نمیتواندکاری انجام دهد. با وجود همه این مسائل تلاش میکنیم از تخریب این بنا جلوگیری کنیم. »
هوشنگ سیحون ۳۱ مرداد ۱۲۹۹ در تهران به دنیا آمد. خانواده او در موسیقی سرشناس بودند. پدربزرگ مادریاش «میرزا عبدالله فراهانی» به دلیل تجدید نظر در ۱۲ دستگاه موسیقی ایرانی و ادغام آنها و ایجاد ۷ دستگاه جدید معروف بود. مادرش «مولود» نام داشت و از نوازندگان تار و سه تار بود و پدرش «ضیاءالدین سیحون» از شاگردان استاد فراهانی بود و تار میزد. خانواده هیچگاه او را برای یادگیری موسیقی تحت فشار قرار ندادند و او هم که از همان ابتدا به طراحی علاقه داشت، در همین راه قدم گذاشت.
پیش به سوی معماریهوشنگ سیحون هدفش را انتخاب کرد و تحصیل در رشته معماری را پیش گرفت. سال ۱۳۲۳ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد و برای ادامه تحصیل به پاریس رفت و در دانشسرای عالی هنرهای زیبای پاریس مشغول علماندوزی شد و دکترای هنر گرفت و به ایران بازگشت.
سالهای ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۷ ریاست دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را به عهده داشت و تلاش میکرد دانشجویان را با بردن به نقاط مختلف کشور با فرهنگ و تاریخ کشور بیشتر آشنا کند.
پدر معماری نوین ایران اوایل سال ۱۳۳۰ عاشق یکی از دانشجویان خود به نام«معصومه نوشین» میشود و با او ازدواج میکند. نوشین نقاش بود و به همین دلیل این زوج وجه مشترک زیادی با هم داشتند. سیحون ۲۳ سال با نوشین زندگی کرد و حاصل این زندگی مشترک ۲ فرزند به نامهای مریم و نادر است. سیحون با کمک همسرش نگارخانه سیحون را که یکی از نخستین گالریهای هنری ایران بود، در تهران راهاندازی کرد، اما این زوج پس از گذشت ۲۳ سال از زندگی مشترکشان از هم جدا شدند.
مرگ در ونکووراو ۲ دهه در شهر ونکوور کانادا زندگی میکرد و هرگز از طراحی و نقاشی دست برنداشت. پدر معماری نوین ایران ۵ خرداد ۱۳۹۳ در سن ۹۴ سالگی به دلیل کهولت سن در ونکوور درگذشت.
طراحیهای سیحونهوشنگ سیحون طراح آرامگاه مشاهیری چون خیام، نادرشاه افشار، فردوسی و کمالالملک است. او همچنین طراحی موزه توس در سال ۱۳۴۷، ساختمان مرکزی بانک سپه در میدان توپخانه تهران، مجتمع آموزشی فرح، ساختمانهای سازمان نقشهبرداری کشور، کارخانه نخریسی کوروس اخوان، کارخانه آرد مرشدی، مجتمع آموزشی یاغچیآباد، سینما آسیا، سینما سانترال (سینما مرکزی)، کارخانه کانادادرای (زمزم کنونی) در تهران و اهواز و کارخانه یخسازی کورس اخوان را انجام داده است. به دلیل طراحیهای بینظیرش به او لقب «مرد بناهای ماندگار» را دادند و سال ۲۰۱۲ برنده جایزه بیتا شد.
کد خبر 520920 برچسبها هویت شهری همشهری محله معماریمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هویت شهری همشهری محله معماری معماری نوین ایران هوشنگ سیحون
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۳۲۹۸۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طرح تو طرح در رویداد طرحی نو، مسابقات معماری در ایران را به بوتهی نقد گذاشت
در رویداد طرحی نو که به همت پلتفرم «طرح تو طرح» برگزار شد، اهالی اکوسیستم معماری و صنعت ساختمان ایران ضمن آشنایی با تاریخچه و انواع مسابقات معماری در جهان و اکوسیستم دیجیتال آن، فرصتها و چالشهای مسابقات معماری را نقد و تحلیل کردند.
در این رویداد که توسط پلتفرم برگزاری مسابقات معماری طرح تو طرح، با هدف رونمایی از گزارش جامع وضعیت مسابقات معماری ایران و جهان و بررسی فرصتها و چالشهای مسابقات معماری و نقش فناوری و استارتاپها در آن در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ برگزار شد، کارشناس و متخصصان به بررسی موضوع مسابقات معماری و نقش آن در تحول دیجیتال صنعت پرداختند.
ارائهی گزارش جامع مسابقات معماری در ایران و جهاندر ابتدای این رویداد رسول مدرس، همبنیانگذار و رییس هیاتمدیرهی پلتفرم طرحتوطرح، گزارشی از تاریخچه و انواع مسابقات معماری در جهان، نقش این مسابقات در پیشبرد صنعت ساختوساز و تأثیر آنها بر زندگی مدرن را تشریح کرد و سپس انواع این مسابقات را برشمرد.
وی در این زمینه گفت: «مسابقات معماری به روشهای مختلفی در دنیا برگزار میشوند که برگزاری مسابقات برای پروژههای بخش خصوصی که برای پروژههای واقعی، و نه صرفا جوایز برگزار میشوند با رشد فناوری دیجیتال گستردهتر و برای همه در دسترستر شدهاند. به این واسطه، معماران به طیف وسیعی از کارفرمایان و پروژههای با نیاز معماری، دسترسی دارند و از طرفی سازندگان و کارفرمایان، میتوانند به تناسب با هر پروژه، ایدهها و طرحهای مختلف را بررسی و بر اساس نیاز خود کار را به طرح و معمار برگزیده واگذار کنند.»
وی در مورد سایر مزایای مسابقات گفت: «انتظار خروجی متناسب با جوایز تعیینشده، شناختن استعدادهای ناشناخته، ایجاد آرشیو و تاریخچهی مسابقات و ایجاد دیتابیسی از کارهای ارسال شده، دستهبندی معماران شرکتکننده در مسابقات بر اساس تجربه، محل کار، تخصص و سوابق و در نهایت امکان تیمسازی و انجام پروژههای بزرگ از مزایای مهم پلتفرمهای برگزاری مسابقات در دنیاست که طرح تو طرح در این زمینه در ایران سعی کرده است تمامی این مزایا را برای جامعهی معماری ایران به ارمغان آورد.»
وی به عنوان مزیت ایجاد تاریخچهی آثار در مسابقات به مسابقهی طراحی پل طبیعت اشاره کرد و گفت: «حتی کسی نمیداند رتبههای دوم و سوم این مسابقه چه کسانی هستند و چه طرحهایی هستند و شاید حتی دیدن صدها آثار دیگری که به این مسابقه ارسال شدهاند میتوانست آموزش جذابی برای جامعهی معمار جوان باشد. بنابراین در کنار شفافیت، داشتن تاریخچهی مسابقات و ارزیابی روند برگزاری یک مسابقه و در پایان دیدن روندی از کارهای مسابقهای یک معمار، یکی از مهمترین مزیت پلتفرمهای مسابقه چون طرح تو طرح هستند.»
رسول مدرس روند پیشرفت پلتفرمها و مسابقات معماری در نتیجهی رشد اینترنت را در ۳ نسل طبقهبندی کرد و افزود: «در نسل اول استفاده از ابزار دیجیتال و اینترنت از اوایل قرن ۲۱، تنها شاهد ارسال دیجیتالی آثار به مسابقه بودیم. اما در نسل دوم، امکان به نمایش درآمدن آنلاین آثار ارسالی و روند داوری نیز به آن افزوده شد. اما تحول اصلی در حوزهی تحول دیجیتال در نسل سوم و در سالهای اخیر و با ظهور استارتاپهای جهانی شکل گرفته که در این نسل شاهد مدلهای درآمدی جدید در کنار فیچرها و امکانات متعدد هستیم. تضمین مالی از کارفرما برای مسابقه و شکلدهی به روندهای شفاف برای پرداخت، ایجاد ارتباط دوجانبه و شاید چندجانبه بین معمار و کارفرما و حتی امکان تیمسازی به صورت دیجیتال از بین افراد ساکن در شهرهای مختلف و تماما به صورت آنلاین، جمعآوری و انتشار دیتابیس و سابقهی افراد از معمار گرفته تا کارفرما و در نهایت استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی، از مهمترین شاخصههای نسل جدید پلتفرمهای معماری هستند. این تحولات هرچه بیشتر، به کمک جامعهی معمار و سازنده آمده تا فناوری و استارتاپ، نوید آیندهای جذاب را برای صنعت ساختمان و معماری دهد.»
وی همچنین به ذکر مقایسهای از استارتاپهای نسل سوم در دنیا و موردکاوی دو استارتاپ گوپیلار (GoPillar) و آرک بازار (ArcBazar) که در کشورهای پیشرفته فعالند پرداخت و در مورد سرمایهگذاریهای انجام شده بر روی آنها از سوی شرکتهای سرمایهگذاری مطالبی ارائه داد.
رسول مدرس، در ادامه با ذکر اینکه از ۱۵۰ هزار جواز ساختمانی صادر شده در سال گذشته در ایران، طبق برآوردها، کمتر از ۵ درصد از پروژهها از حضور یک معمار با شاخصههای معماری واقعی بهره بردهاند خاطرنشان کرد: «باعث تاسف است که ۹۵ درصد از ساختمانهای ساخته شده در کشور، هیچگونه ایدهی معماری خاصی در خود ندارند و این شهرها و زندگی ما را بیروح و حتی ناامیدکننده کرده است. در این بین، برگزاری مسابقات معماری توسط پلتفرمهای آنلاین همچون طرح تو طرح، فرصتی برای دموکراتیزه کردن دسترسی همهی سازندگان به معماران و توسعهی هنر معماری است که میتواند زندگی ما را تحت تاثیر مثبت خود قرار دهد.»
ارائهی گزارشی از پلتفرم طرح تو طرحدر ادامه پریسا حسنولی، همبنیانگذار و مدیرعامل طرحتوطرح تاریخچهای از فعالیتهای این پلتفرم ارائه کرد و گفت: «از سال ۱۳۹۶ با هدف ایجاد یک پلتفرم نوآورانه و تخصصی برای مسابقات معماری آغاز به کار کردیم. با شروع فعالیتهای رسمی در سال ۱۳۹۷ و راهاندازی زیرساختهای اولیه، این پلتفرم توانست با ارائهی فراخوانهای آنلاین، معماران جوان و با استعداد را به چالشهای واقعی در عرصهی معماری دعوت کند. تا کنون، بیش از ۱۲۰ مسابقه و فراخوان برگزار شده و نزدیک به ۱۱ هزار معمار در سراسر ایران در این پلتفرم فعالیت میکنند و در مجموع تا پایان سال ۱۴۰۲، بیش از ۱۳ میلیارد تومان جایزه به برندگان پرداخت شده که با معادلسازی این مبلغ با ارزش پولی روز، این مبلغ به بیش از ۲۵ میلیارد تومان میرسد.»
وی در ادامه با ذکر آماری از فعالیتهای طرح تو طرح گفت: «ارزش مالی پروژههای به مسابقه گذاشته شده در طرح تو طرح نزدیک به ۴۰ هزار میلیارد تومان و ارزش مالی پروژههایی که در مسابقات طرحتوطرح برنده و اجرا شدهاند بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان بوده است که این نشان از اعتماد کارفرمایان به ما و مسابقات و اثرگذاری این پلتفرم در صنعت ساختمان دارد و نتیجهی مستقیم آن، افزایش کیفیت، کارایی و زیبایی پروژههای مهم ساختمانی کشور است. همچنین برگزاری بیش از ۱۲۰ مسابقه و فراخوان معماری از پروژههای مهم ساختمانی با بیش از ۲۰۵ برنده، شکلدهی به نزدیک به ۴۰۰ تیم معماری در پلتفرم، جذب بیش از ۵۵۰ سازنده و گروه ساختمانی، و مهمتر از همه، میانگین جوایز ۵۱۰۰ دلاری در سال ۱۴۰۱ که بیش از میانگین جهانی است، دستاوردهای مهم این پلتفرم به شمار میروند و باعث شدهاند که بتوان طرح تو طرح را یک پلتفرم موفق حتی در مقایسه با پلتفرمهای مشابه جهانی دانست.»
وی از امکانات مهم طرح تو طرح، ایجاد دیتابیسی از دانش جمعی در صنعت معماری ایران نام برد که تا پیش از آن وجود نداشت. وی در این زمینه گفت: «در دیتابیس طرح تو طرح، امروز بیش از ۷۸ هزار فایل آپلود شده است که اکثر این فایلها به جز قسمتهای محرمانه، در معرض دید و نقد و نظر و ارزیابی کارشناسان قرار گرفته است. حتی بسیار پیش آمده که کارفرمایان با استفاده از راههای تماس در پروفایل معماران یا تیمهای معماری، مستقیما و بدون دخالت طرح تو طرح، با آنها ارتباط برقرار کردهاند و این مساله برای برندینگ و شناخته شدن این معماران بسیار حائز اهمیت است. از طرفی در جایی که هیچ راه دسترسی و دیتابیسی برای شناخت کارهای اجرا شده یا طرحهای معماران به صورت مجتمع وجود ندارد، طرح تو طرح، مهمترین ابزار کارفرمایان و سازندگان در این زمینه بوده است.»
حسنولی در پایان صحبتهای خود به جذب سرمایهی ۱۰ میلیارد تومانی از گروه ساختمانی تنیاکو اشاره کرد و اظهار امیدواری کرد این جذب سرمایه بتواند، تحول دیجیتالی ایجاد شده در این صنعت توسط طرح تو طرح را تسریع کرده و باعث توسعهی بیشتر خدمات به کارفرمایان و معماران شود.
داستان سه معمار برندهی مسابقات معماری
در بخش بعدی این رویداد، سه معمار جوان، از داستان و روایت خود در شرکت در مسابقات معماری و اثر آن بر روند شغلی و موفقیتهای حرفهای خود گفتند.
سارا راثی، آنا اخلاقی و بابک مظاهریون سه معماری هستند که به نمایندگی از تیمهای خود در این رویداد به روی استیج رفتند و پاسخگوی سیاوش صفاریانپور، مجری این رویداد در مورد اثرات و چالشهای مسابقات معماری بر پیشرفت حرفهای خود بودند.
پنل پرچالش و جذاب رویداد طرحی نو: آیا شرکت در مسابقات معماری مفید است یا مضر؟
در ادامهی این رویداد، حضار متشکل از متخصصین حوزهی ساختمان و معماری شاهد یک پنل تخصصی، با عنوان «چالشها و فرصتهای مسابقات معماری» بودند. اعضای این پنل مهندس علی کرمانیان (آرشیتکت و نویسندهی متخصص حوزهی معماری)، دکتر محمدحسین محمودی (کارفرما و دکترای مدیریت ساخت)، دکتر کوروش فتحی (آرشیتکت و منتور مسابقات معماری) و مهندس رضا غیابی (کارشناس نوآوری و تحول دیجیتال) بودند که با اجرای سیاوش صفاریانپور برگزار شد.
در این پنل موافقین و منتقدین این نوع مسابقات اقدام به دفاع از نظرات خود در این زمینه کردند که گفتگو با دفاع کارشناسی و سرسختانهی پنلیستها به درازا کشید.
مهندس علی کرمانیان، در این پنل با طرح موضوع جوایز کم برای مسابقات آن را ناقض هنر و شان بسیاری از معماران دانست و استفاده از ابزار مسابقات را روشی برای کم کردن هزینهی طراحی در سازمانها و شرکتهای کارفرما دانست. وی افزود: «جایگاه و شان هنر آن نیست که آن را به مسابقه بگذاریم و برای خرید طرح ارزان، به امید کسب جوایزی ناچیز، معماران را در مسابقهای بیهدف وارد کنیم. شان و جایگاه معماری در ایران که به خودی خود پایین است و این نگاه ابزارگرایانه به معماری و مسابقات باعث میشود بیش از پیش این جایگاه افت کند».
دکتر کوروش فتحی، در دفاع از مسابقات معماری، مسابقات را در همهی جای دنیا و از جمله ایران، یکی از مهمترین راهکارهای شناخته شدن معماران جوانی دانست که در روند عادی شغلی باید نه تنها سالها با پایینترین حقوق در دفاتر معماری قدیمی کار کنند بلکه فرصت شناخته شدن و شناختن بازار را هم ندارند. وی همچنین مسابقات را یک راه بهینه برای رشد معماری در ایران دانست که درصد بسیار کمی از پروژهها و کارفرماها از امکان حضور معمار در پروژهها بهرهمندند.
دکتر محمدحسین محمودی، به عنوان یک کارفرما که از مسابقات معماری برای انتخاب طرح چند در پروژهی خود بهره برده بود نیز به دفاع از مسابقات به عنوان ابزاری برای آشنایی با طرحهای متفاوت نام برد.
وی با ذکر چند مثال، از امکان اکتشاف ایدههای جدید و متفاوت و حتی جسورانه به عنوان یکی از مهمترین مزایای مسابقات نام برد که در روشهای سنتیتر، باعث میشد به چند طرح معدود و حتی گران که ممکن است برای پروژه و سلیقهی کارفرما هم مناسب نباشد اکتفا کرد. وی تسریع در آشنایی با معماران جدید و امکان حضور منتورها و مشاوران پلتفرم طرح تو طرح را یکی از راههای جذب اطمینان و اعتماد برای کارفرمایان برشمرد تا بهترین نتیجه را از مسابقات اخذ کنند.
مهندس رضا غیابی که از متخصصین حوزهی فناوری و اکوسیستم دیجیتال ایران نیز به شمار میرود، تمرکززدایی و Decentralization را مزیت اصلی فناوری نوین و استارتاپها در دنیا برشمرد و با قیاسی با حوزهی دیگر از صنایع قدیمی که استارتاپها با حضور خود آن را ابتدا مختل و سپس متحول کردند، موج آیندهی این تحول را در صنایعی دانست که شاید تا همین اواخر کمترین اثر را حضور فناوری دیجیتال در خود داشتند. به عنوان مثال، او دنیای هنر و معماری را از این دسته صنایع دانست که با حضور فناوری دیجیتال در آن، به شدت متکثرتر و فراگیرتر شده و نه تنها امکان دیده شدن هنرمندان را در سطح وسیعی افزایش داده، بلکه دسترسی مردم عادی به هنر را نیز متحول کرده است. از دید رضا غیابی، دنیای معماری نیز در نتیجهی این تحول دیجیتال و حضور استارتاپها متحول خواهد شد.
پس از نقد و بحثهای متفاوت، به پیشنهاد مجری برنامه قرار شد این پنل و نظرات چالشبرانگیز مطرح شده در آن در یک رویداد دیگر نیز ادامه داد.
این پنل و نظرات کارشناسانهی مطرحشده در آن مورد استقبال و توجه ویژهی حضار و کارشناسان قرار گرفت.
اتفاقات جانبی در رویداد طرحی نودر حاشیهی این رویداد، نمایشگاهی از آثار معماران و تیمهای معماری برنده در مسابقات طرح تو طرح به نمایش درآمد.
یک کنفرانس خبری نیز پس از آن با حضور اهالی رسانه از حوزههای مختلف برگزار شد و خبر جذب سرمایهی پلتفرم طرح تو طرح و اهداف آن تشریح و بررسی گردید.
این رویداد در ساعت ۱۸ روز ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ در خانه کارمان به کار خود پایان داد.