به نقل از «فرارو»

اثرات قطعنامه جدید آژانس علیه ایران

تاریخ انتشار: ۱ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۳۶۱۱۲۱

کورش احمدی تحلیلگر مسایل بین الملل در یادشتی نوشت: قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقطه اوج برخی دشواری‌ها است که طی حدود دو سال گذشته بر روابط ایران و آژانس سایه افکنده است. آرشیوی که اسراییل مدعی است به سرقت برده و رابطه نه چندان گرم بین ایران و مدیرکل جدید آژانس طی این مدت بر روابط دو طرف اثر گذاشته و زمینه‌ساز صدور این قطعنامه شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این قطعنامه اگرچه الزام‌آور نیست و در آن تنها از ایران خواسته شده تا با آژانس همکاری کند و از جمله بدون تاخیر بیشتر اجازه دسترسی به دو سایت مدنظر آژانس را بدهد، اما عاری از عوارض حقوقی برای کشور نیز نیست.

به گزارش روزنامه اعتماد، درادامه این مطلب آمده است: اساسا نظر به اصل حاکمیت ملی کشورها، تنها معدودی از قطعنامه‌های شورای امنیت که با ماده ۲۵ و فصل ۷ منشور ربط داده شده‌اند، الزام‌آور به شمار می‌روند. اما مصوبات مجامع بین‌الدولی قابلیت ایجاد بستری حقوقی و سیاسی برای اقدامات بعدی را دارند که نباید از آن‌ها غافل شد.

این قطعنامه جدید دقیقا چنین خصلتی دارد؛ باتوجه به رویه‌ها و سوابق، لحن آن به نسبت ملایم است. در آن از محکومیت، تعیین ضرب‌الاجل، اعلام رسمی عدم پایبندی و ارجاع موضوع به شورای امنیت خبری نیست. اگرچه اقدام بانیان قطعنامه، یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان، اقدامی غیرسازنده و غیرمسوولانه بوده، اما ظاهرا هدف آن‌ها در این مرحله طرح موضوع و زمینه‌سازی برای اقدامات بعدی و در عین حال جلوگیری از دادن حربه‌ای قوی به دست امریکا بوده است. می‌خواهد شاهد فروپاشی کامل آن و دست بالا یافتن دولت ترامپ در این حوزه باشد.

سه کشور اروپایی این روز‌ها سرگرم تلاش برای هماهنگ کردن مواضع‌شان در ارتباط با طیفی از موضوعات مربوط به ایران و در راس آن مساله تمدید یا لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران است. اگرچه آن‌ها در پی نشست جمعه در برلین گفته‌اند موافق اقدام یکجانبه امریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران نیستند، اما در مورد تحریم‌های تسلیحاتی سکوت کرده‌اند. ویژگی دیگر روند تصویب این قطعنامه ایفای نقشی تقریبا بی‌سابقه توسط چین بود. برعکس دیگر موارد، چین این بار در این قضیه سیاسی به‌صرف دنباله‌روی از روسیه بسنده نکرد و خود فعال و پیشگام بود.

مخالفت چین با پیش‌نویس بود که برخلاف همیشه مانع از تصویب قطعنامه با اجماع شد و رای‌گیری را اجتناب‌ناپذیر کرد. اکنون باید دید که این نقش چین که عمدتا تحت‌تاثیر مناقشات پکن و واشنگتن شکل گرفته، دوام خواهد داشت یا چین به نشان دادن این یک ضرب شست بسنده خواهد کرد و به موضع معامله بازخواهد گشت. از طرفی، این قطعنامه جدید آژانس به عنوان یک اهرم فشار جدید می‌تواند بالقوه در جهت تقویت دیگر اهرم‌هایی که امریکا مدتی است در حال ردیف کردن آنهاست، عمل کند.

هدف فوری امریکا اکنون جلب همکاری اعضای دایمی شورای امنیت برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران است. این در حالی است که هدف غایی طیف وسیعی از عناصر تندرو در امریکا نابودی برجام به گونه‌ای است که رییس‌جمهور جدید احتمالی در امریکا هم قادر به احیای آن نباشد. در حالی که فشار حداکثری امریکا ادامه دارد، علاوه بر قطعنامه جدید آژانس، گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل مبنی بر ادعای شرکت موشک‌ها و پهپاد‌هایی با «منشا ایرانی» در برخی حملات به عربستان فاکتور‌های جدیدی هستند که وارد معادله شده‌اند. در چنین شرایطی هدف ایران باید تا حد مقدور گرفتن بهانه از عناصر تندرو در واشنگتن و منطقه باشد. اگرچه ایران حق دارد نسبت به ادعا‌های جدید آژانس مشکوک باشد، چراکه منشا آن‌ها ادعا‌های اسراییل است و به طور کلی، آژانس تنها در صورتی می‌تواند خواستار بازدید از یک سایت اعلام نشده شود که دلایلی منطقی و متقن برای شک خود ارایه کرده باشد. اما ادامه مذاکره با آژانس ممکن است بتواند به یافتن راه‌حلی برای این مشکل کمک کند. این نکته مهمی است که دوستان ایران، از جمله چین و روسیه نیز در جریان مذاکرات شورای حکام بر آن تاکید داشتند.

توییت پنجشنبه دکتر ظریف مبنی بر اینکه «ایران چیزی برای مخفی کردن ندارد» و اینکه «یک راه‌حل قابل‌قبول ممکن است»، منعکس‌کننده امیدواری‌ها در این زمینه است. از طرفی، دست ایران قطعا خالی نیست. به‌رغم منتفی کردن همه محدودیت‌های برجامی، ایران هنوز حربه‌هایی در دست دارد که آخرین آن‌ها تهدید به خروج از ان‌پی‌تی است، اما نباید فراموش کرد که در بستر موجود، بعید نیست که عناصر تندرو در واشنگتن و منطقه در واقع مشتاق توسل ایران به این حربه‌ها بوده و آن را مفید به حال پیشبرد پروژه‌های تجاوزکارانه خود بدانند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: آژانس بین المللی انرژی اتمی ظریف دیپلماسی قطعنامه جدید جدید آژانس علیه ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۳۶۱۱۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آژانس به مسیر عقلانیت باز می گردد؟

سفر دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران در هفته سوم اردیبهشت، شاید فرصتی برای حل مسائل اختلافی ایران و آژانس و بازگشت این نهاد ناظر سازمان ملل به مسیر حرفه ای خود ایجاد کند.

به گزارش مشرق، بنابر اعلام بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی، رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، در ابتدای هفته سوم اردبیهشت ماه برای شرکت و سخنرانی در نخستین کنفرانس بین المللی علوم و فنون هسته ای اصفهان و همچنین رایزنی با مقامات ایرانی از جمله محمد اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به کشورمان سفر خواهد کرد.

پیش تر نیز گروسی در اسفند ماه سال گذشته با ابراز علاقه برای سفر به ایران عنوان داشت: امیدوارم هر چه زودتر فرصتی پیدا کنم و حضوری با آنها (مقامات ایران) صحبت کنم. مدیرکل آژانس پیشتر از این در گفت‌ وگو با خبرگزاری رویترز برای انجام این سفر اعلام آمادگی کرده بود، افزود: اگر دعوتم نکنند نمی‌توانم بروم بنابراین هر وقت احساس کنند که آماده گفت‌وگو با من هستند بسیار خوشحال خواهم شد که به آنجا برگردم.

این درحالیست که بعد از اعمال محدودیت های ایران در جمع‌آوری برخی از دوربین های نظارتی و فراپادمانی آژانس و همچنین تعدیل برخی از بازرسان اروپایی در پاسخ به اقدامات مغرضانه تروئیکای اروپایی و آژانس در شورای حکام، رافائل گروسی طی ۲ سال گذشته تلاش های زیادی برای سفر به تهران و دیدار با مقامات ایرانی داشته است.

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از شروع توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران تاکنون ۲ بار از زمانی که دولت سیزدهم روی کار آمده به تهران سفر کرده است.

توپ در زمین کدام طرف است

سفر پیش روی گروسی به ایران در حالی صورت می پذیرد که در سایه سیاسی کاری های آژانس و همچنین عناد و غرض ورزی طرفین غربی حاضر در این نهاد بین المللی، روابط ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در مقاطعی دچار خدشه گشته بود. بدون شک این سفر فرصتی بسیار خوب برای رایزنی طرفین و همچنین حل مسائل اختلافی بین اژانس بین المللی انرژی اتمی به شمار می‌آید.

گروسی سال گذشته در افتتاحیه نشست فصلی شورای حکام آژانس در وین، در سخنانی دوپهلو ضمن بیان این نکته که هیچگونه اطلاعاتی درباره ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران در اختیار ندارد، مجدداً به طرح ادعاهای بی اساس درباره لغو مجوز بازرسان آژانس انرژی اتمی در ایران و همچنین اتهام زنی به ایران در مورد عدم همکاری با این سازمان اقدام نمود.

با وجود آنکه ایران در چارچوب موافقت نامه پادمانی بالاترین سطح همکاری با آژانس را در بین کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است و علی رغم چنین سطحی از حسن نیت ایران در رفتار و تعامل با آژانس، دبیرکل این نهاد در سخنان خود برخلاف تاکید بر همکاری‌ها و تعاملات ایران، از عناوینی همچون نگرانی و شک و تردید درباره برنامه هسته ای ایران استفاده می کند.

بدون شک سیاسی‌کاری های پیشین آژانس نه تنها دستاوردی را در مسیر ارتباط این نهاد با کشورمان به ارمغان نیاورده بلکه حسن نیت پی در پی ایران در مسیر تعامل با آژانس و بدعهدی و اظهارات ضد و نقیض از سوی دبیرکل آژانس منجر به خدشه های جدی به این ارتباط شده است.

در همین زمینه، رئیس سازمان انرژی اتمی، در مورد سفر «رافائل گروسی» به ایران و حل مسائل پادمانی در جمع خبرنگاران پس از جلسه هیات دولت این هفته، عنوان داشت: مسائل پادمانی آن گونه که تعریف و وضع شده، همواره در حال تعامل و گفت‌وگو بودیم. این مسائل از زمان آغاز تاکنون چهار مکان بود، دو مکان حل و فصل شده و درباره دو مکان در حال تبادل نظر و گفت‌وگو هستیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: با توجه به اینکه جمهوری اسلامی بر بیانیه اسفند ماه ۱۴۰۱ همچنان پابرجا هست و در چارچوب آن بیانیه تعامل داریم، این موضوع هم مورد پرسش بوده چون توسط جریان مخربی که در غرب علیه این برنامه فعالیت می کنند زیر سوال رفته بود و در پایدار بودن آن تشکیک می‌کردند!

اسلامی اعلام کرد: آقای رافائل گروسی اعلام کرده است در ایران دیدارهایی خواهند داشت و من هم با وی دیدار دارم و مطمئن هستم که ابهامات برطرف می شود و ما می‌توانیم در چهارچوب پادمان و معاهده ان پی تی(NPT) روابط خود را با آژانس تقویت کنیم.

وی در مورد همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز، تصریح کرد: ما ورود هیچ بازرسی را ممنوع نکردیم. ۱۳۰ بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند و می‌توانند برای بازرسی حضور داشته باشند. بازرسی آژانس در چارچوب پادمان آنها در حال انجام است و این مساله اصلا سیاسی نیست و ما در فرآیندهای همکاری با آژانس این موضوع را مکرر اثبات کرده و آنها هم به این موضوع اذعان دارند.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره اظهارات گروسی درباره برنامه تسلیحاتی ایران، بیان کرد: «این‌ها موضع‌گیری نیست و سوال خبرنگار است و جریان مخرب و صهیونیستی که مرتب سعی می‌کند به دنیا القا کند که برنامه ایران صلح آمیز نیست، این سوال را پرتکرار می‌پرسند. گروسی همواره گفته که هیچ نشانه‌ای از برنامه تسلیحاتی ایران وجود ندارد».

اصلاح روند غیرسازنده و حسن رفتار متقابل آژانس در برابر کشورمان می تواند همکاری های مابین را افزایش داده و مسیر تعامل آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران را روز افزون کند.

در همین راستا، یکی دیگر از فرصت های طلایی برای گسترش همکاری های بین ایران و آژانس، استفاده از ظرفیت کنفرانس بین المللی علوم و فنون هسته ای ایران در شهر اصفهان است. این کنفرانس به نوبه خود می‌تواند به معرفی توان علمی فناوری صلح آمیز هسته ای ایران کمک کرده و فرصتی برای ارتباط علمی و توسعه همکاری ها بین کشورمان و سایر کشورها در حوزه فناوری صلح آمیز هسته ای باشد.

سفر پیش روی گروسی بستر خوبی را برای بهبود روابط آژانس با ایران فراهم خواهد کرد، به شرطی که این دیپلمات آرژانتینی رویه های قبلی خود که اعمال سیاست های دیکته شده برخی از طرف های غربی در قبال ایران بود را اصلاح کرده و مسیر پرونده هسته ای ایران را به چارچوب های متعارف آژانس بین المللی انرژی هسته ای برگرداند.

نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت ماه در اصفهان برگزار می شود.

منبع: ایرنا