«فرهنگ روشنگری کانت در مواجهه با جدال رومانتیسم و روشنگری» پژوهش شد
تاریخ انتشار: ۲ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۳۷۰۹۸۷
پژوهش «فرهنگ روشنگریِ کانت در مواجهه با جدال رومانتیسم و روشنگری» توسط زهره سعیدی عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام شد.
به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، این پژوهش که به مواضع روشنگرانۀ کانت در آثارش اختصاص یافته است، از منظری تاریخی و معطوف به زمینه و زمانۀ کانت و با در نظر گرفتن عناصر اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و دینیِ منتهی به دوران کانت، به تبیین و تحلیل فرهنگ روشنگری کانت پرداخته است و تأثیرپذیری و تأثیرگزاری آن بر جنبش روشنگری و نحوۀ مواجه‌اش با جنبش رومانتیسم را به تصویر کشیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
فصل دوم با عنوان «عصر روشنگری»، در حالی که این دوران را نتیجۀ تغییر و تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گذشته به شمار آورده و پیوند آن را با دوران مدرن و گستردن ریشه‌هایش تا یونان باستان را نشان داده است، به تبیین معنای روشنگری، بررسی وجوه مختلف آن و روشن ساختن زوایای گوناگونش پرداخته و ایده‌های محوری، سنت‌شکنی‌ها، باورهای نوین و تحولات فرهنگی آن را تحت عناوین اومانیسم، سکولاریسم و عقل‌گرایی تجربی صورت‌بندی کرده است. این فصل از اعتماد فزاینده به انسان و توانایی‌های او، شک و تردید نسبت به امور فراطبیعی، سقوط جایگاه دین رسمی، اقبال به دین فردی، بر صدر نشستن عقل علمی و انتقادی و تعمیم روش علمی – تحلیلیِ نیوتون به سایز حوزه‌های مورد مطالعه پرده برداشته و نشان داده که موارد فوق منجر به آزادی از قید مذهب، جدایی امر دینی از امر دنیوی و جایگزینی جهان‌بینی دنیوی با جهان‌بینی سنتی در آن دوران شده است.
برای آشنایی بیشتر و ملموس‌تر با ایده‌ها، نگرش‌ها و مواضع فکریِ دوران روشنگری، دیدگاه برخی از نمایندگان آن در فصل سوم با عنوان «نمایندگان عصر روشنگری»، نشان داده شده است. در این بخش دیدگاه دکارت به‌عنوان بنیانگذار عقل‌گرایی در دوران جدید و تأثیرگذارنده بر سوژه‌محوریِ کانت؛ دیدگاه اسپینوزا به‌عنوان نمایندۀ روشنگری رادیکال و منتقد دین؛ موضع ولتر به‌عنوان برجسته‌ترین نمایندۀ روشنگری در فرانسه که دغدغۀ رهایی از سلطۀ دین رسمی و اقتدار کلیسا را داشت؛ رویکرد مونتسکیو به‌عنوان کسی که تلاش داشت به بیداری جامعۀ فرانسه و بهبود نظام سیاسی آن کمک کند و بر صدور اعلامیۀ حقوق بشر و شهروندان فرانسه تأثیر گذاشت؛ دیدگاه دیوید هیوم به‌عنوان تجربه‌گرایی شکاک که از اعتماد فزایندۀ روشنگری بر عقل فاصله گرفت و تأثیری عمیق بر بیداری کانت از خواب جزمیت گذاشت؛ موضع روسو به‌عنوان پرچمدار آزادی اخلاقی در مقابل آزادی اندیشه و کسی که تأثیری ژرف در حوزۀ اخلاق بر کانت گذاشت؛ رویکرد دیده‌رو و دالامبر به‌عنوان نویسندگان دانشنامۀ فرانسه که به قصد هدایت افکار عمومی نگاشته شده بود و افکار فلسفی را ترویج می‌کرد، به اختصار توصیف و تبیین گشته است.
فصل چهارم با عنوان «رومانتیسم»، توصیف و تبیین جنبش رومانتیسم را به عهده گرفته است. در این فصل اصصلاح رومانتیک، رومانتیک به‌عنوان یک جنبش، تقابل آن با عقل‌گرایی، انتقادش از روشنگری، ضدیتش با نگرش ابزاریِ جامعۀ سرمایه‌داری، تأکیدش بر احساسات و عواطف، تعاریف متعددی که از آن شده است، تغییر و تحولی که ایجاد کرده است، آلمانی بودنِ آن و ویژگیهای مشترک رومانتیک‌ها، شرح و بسط داده شده است.
«نمایندگان جنبش رومانتیسم»، در فصل پنجم معرفی و دیدگاه‌هایشان عرضه گشته است. در این فصل موضع هامان به‌عنوان سرسخت‌ترین دشمن روشنگری و مدافع ایمان‌ورزی به جای خردورزی؛ رویکرد هردر به‌مثابه پدر رومانتیسم و منتقد مذهب اصالت عقلِ روشنگری و مروج تکثر فرهنگی و دیدگاه شلگل به‌عنوان فیلسوف و ادیب رومانتیسم که تلاش داشت بین شعر و فلسفه وحدت ایجاد کند و امر نامتناهی را به جایگاه پیشین خود بازگرداند، توصیف و تبیین گردیده است.
فصل پنجم کتاب به بیان دیدگاه‌ها و مواضع کانت به‌مثابه کسی پرداخته که در مرز میان روشنگری و رومانتیسم قرار گرفته و در حالی که از هر دو جریان بهره‌مند است، منتقد هر دو نیز به شمار می‌رود. در این فصل پس از اینکه اوضاع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی زمان کانت به‌عنوان بستری که کانت در آن اندیشیده بود و در اندیشه‌هایش، هم متأثر از آن بود و هم تأثیری ژرف بر آن نهاده بود، توصیف شده است، به تبیین و تحلیل مواضع او چون کنار گذاشتن متافیزیک از حوزۀ معرفت و عرضۀ اخلاق و دین سکولار پرداخته شده و صورت‌بندی وی از مفاهیمی چون، آزادی، دموکراسی، حق طبیعی، حق شهروندی، حق روشنگری، حق جهان‌وطنی، حقوق بین‌الملل و ایدۀ صلح پایدار عرضه شده است. در این فصل نشان داده شده است که چگونه دغدغه‌های فیزیکی کانت در ارزیابی قوۀ شناسایی منجر به اتخاذ موضع متواضعانۀ عقل در تعیین قلمرو شناخت و در عین حال اعتباربخشی به علوم شده و چگونه دغدغه‌های متافیزیکی او در مواجهه با امرنامتناهی منجر به برگفتن اخلاق و دین سکولار گردیده است. همچنین بیان شده است که کانت با اتخاذ این مواضع، ضمن حفظ اعتبار عقل در کسب معرفت، از موضع رومانتیک‌ها در ضدیت با عقل فاصله گرفته و به خردگراییِ علمیِ روشنگری وفادار مانده و با برگرفتن اخلاق و دین و با حفظ ارزشهای انسانی، از خردورزی انتزاعی روشنگری فاصله گرفته و به رومانتیک‌ها نزدیک شده است.
در فصل ششم با عنوان «روشنگری به‌مثابه خیر عظیم»، به تبیین و تحلیل مقالۀ روشنگری کانت پرداخته شده و نشان داده شده است که کانت در این نوشتار، سازگار با نظام اخلاقی خود که خودآئینی و استقلال فردی، آموزۀ محوری آن در ارتقای انسانیت به شمار رفته و هم‌گام با پروژۀ فرهنگ که هدف آن رشدانضمامی عقل دانسته شده است، محوریت را در روشنگری به عقل مستقل آدمی داده است و آن را به‌مثابه حق رهایی از اسارت خودخواستۀ نادانی و دست‌یابی به آزادی خودخواستۀ دانایی لحاظ کرده است.
فصل آخر کتاب مختصری راجع به «دلالت‌های فرهنگ روشنگری کانت در ایران» سخن گفته است. در این فصل به نقاط ضعف نظام فقهی کنونی اشاره شده و به لزوم بازنگری دین و رهایی از ظاهرگرایی، جزم‌اندیشی و خردگریزی که منجر به دین‌گریزی بسیاری از مردم شده، پرداخته شده و نشان داده شده است که چگونه دگرگونی ارزشها در ایرانِ معاصر رخ داده و به نام دین از نابرابری، تبعیض و شیوه‌های قهری حمایت شده و آزادی و صلح تهدید گشته است.
منبع: شبستان
کلیدواژه: پژوهش پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات نشان داده شده فرهنگ روشنگری عصر روشنگری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۳۷۰۹۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
غایبان بزرگ جدال بزرگ بایرن-رئال در آلیانز آره‌نا
به گزارش "ورزش سه"، بایرن مونیخ و رئال مادرید فردا شب در جدالی که حالا از کلاسیک‌های فوتبال اروپا است مقابل هم می‌ایستند.
رئال فردا در حالی برای دیدار با بایرن به مونیخ می‌رود که در سه برخورد گذشته هر سه بار پیروز شده و از سد بایرن عبور کرده است (در سالهای 2014، 2017 و 2018). بازی بزرگ دو تیم در حالی برگزار می‌شود که خیال آنها از لیگهای داخلی تا حد زیادی راحت شده است. در آلمان قهرمانی بایر لورکوزن قطعی است و بایرن دیگر اهمیتی به هفته‌های باقی‌مانده نمی‌دهد و در اسپانیا هم قهرمانی رئال اگر نه روی کاغذ، عملا قطعی شده است.
در این مطلب به این سوال جواب می‌دهیم که غایبان و محرومان دو تیم در آستانه بازی فردا شب چه کسانی هستند؟
بازیکنان مصدوم رئال مادرید و بایرن
آنچلوتی همه اسکواد خود را به مونیخ می‌رود البته همه آنها نمی‌توانند بازی کنند. تنها غایب قطعی رئال مادرید داوید آلابا است که بعد از پاره شدن رباط صلیبی‌اش در دسامبر همچنان در حال ریکاوری است. کورتوا هم فردا بازی نمی‌کند ولی روی نیمکت می‌نشیند. رودریگو و مندی که در دیدار مقابل سوسیداد غایب بودند می‌توانند در صورت صلاحدید آنچلوتی مقابل بایرن بازی کنند.
بر خلاف رئال، بایرن یک بیمارستان مصدوم دارد. کینگزلی کومان و سار بدون شک بازی را از دست می‌دهند و در مورد رسیدن مزراوی هم ابهام وجود دارد. حضور سرژ گنابری هم قطعی نیست ولی و در بازی برگشت می‌تواند به میدان برود. دیگر بازیکنانی که مشخص نیست چه وضعیتی دارند لروی سانه اوپامکانو، دلیخت و ساشا بویی هستند.
محرومان رئال مادرید و بایرن مونیخ
تنها یک نفر به دلیل محرومیت دیدار فردا شب بین دو تیم را از دست می‌دهد و او به اردوی رئال تعلق دارد. دنی کارواخال در آلیانز به میدان نخواهد رفت. مدافع رئال در بازی برگشت مقابل سیتی در اتحاد کارت زرد گرفت تا بازی بعدی تیمش در چمپیونزلیگ را از دست بدهد.
باید اشاره کرد که از مرحله نیمه‌نهایی کارت‌های زرد مراحل قبلی پاک شده و کسی به دلیل کارت‌های زرد گذشته فینال را از دست نخواهد داد.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور